Caesi nitrat[1]
Nhận dạng
Số CAS	7789-18-6
PubChem	62674
Số RTECS	FL0700000
Ảnh Jmol-3D	ảnh
SMILES	đầy đủ [Cs+].[O-][N+]([O-])=O
InChI	đầy đủ 1/Cs.NO3/c;2-1(3)4/q+1;-1
UNII	0K0743KO17
Thuộc tính
Công thức phân tử	CsNO3
Khối lượng mol	194.91 g/mol
Bề ngoài	chất rắn màu trắng
Khối lượng riêng	3.685 g/cm³
Điểm nóng chảy	414 °C (687 K; 777 °F)
Điểm sôi	phân hủy
Độ hòa tan trong nước	9.16 g/100 ml (0 °C) 196.8 g/100 ml (100 °C)
Độ hòa tan trong acetone	tan
Độ hòa tan trong ethanol	tan ít
Các nguy hiểm
Điểm bắt lửa	Không bắt lửa
LD50	2390 mg/kg (đường miệng, chuột)[2]
Ký hiệu GHS
Báo hiệu GHS	WARNING
Chỉ dẫn nguy hiểm GHS	H272, H315, H319, H335
Chỉ dẫn phòng ngừa GHS	P210, P220, P221, P280, P370+P378, P501
Các hợp chất liên quan
Anion khác	Caesi nitrit
Cation khác	Lithi nitrat Natri nitrat Kali nitrat Rubidi nitrat
Trừ khi có ghi chú khác, dữ liệu được cung cấp cho các vật liệu trong trạng thái tiêu chuẩn của chúng (ở 25 °C [77 °F], 100 kPa). Y kiểm chứng (cái gì YN ?) Tham khảo hộp thông tin

Caesi nitrat là một hợp chất với công thức hóa học CsNO₃. Đây là một nitrat kim loại kiềm, được sử dụng trong các chế phẩm pháo hoa, làm chất màu và chất oxy hóa, ví dụ. trong các pháo sáng. Phát xạ caesi chủ yếu do hai vạch quang phổ 852.113 nm và 894.347 nm.

Caesi nitrat được sử dụng trong quang phổ hồng ngoại, trong tia X-phosphor và trong các máy đếm sương mù.^[3] Nó cũng được sử dụng trong sản xuất thấu kính và ống kính quang học.

Tính chất[sửa | sửa mã nguồn]

Cũng như các nitrat kim loại kiềm khác, caesi nitrat phân hủy khi nung nóng nhẹ tạo ra caesi nitrit:

2CsNO₃ → 2CsNO₂ + O₂

Ở nhiệt độ cao hơn nữa, caesi nitrat phân hủy thành oxit:

${\displaystyle {\mathsf {4\ CsNO_{3}\ {\xrightarrow {700^{o}C}}\ 2\ Cs_{2}O+2\ N_{2}\uparrow +5\ O_{2}\uparrow }}}$

• Khi trộn các dung dịch đặc của caesi nitrat và axit nitric, các solvat được hình thành (n = 1 ÷ 2):

${\displaystyle {\mathsf {2\ CsNO_{3}+{\mathit {n}}HNO_{3}\ {\xrightarrow {\ }}\ CsNO_{3}\cdot {\mathit {n}}HNO_{3}\downarrow }}}$

• Caesi nitrat tham gia phản ứng khử với nguyên tử hydro:

${\displaystyle {\mathsf {CsNO_{3}+2\ H\ {\xrightarrow {Zn,HCl,20^{o}C}}\ CsNO_{2}+H_{2}O}}}$

${\displaystyle {\mathsf {CsNO_{3}+8\ H\ {\xrightarrow {Zn,NaOH,100^{o}C}}\ CsOH+NH_{3}\uparrow +H_{2}O}}}$

Cesi cũng tạo thành hai nitrit axit bất thường, có thể được mô tả như là CsNO₃·HNO₃ and CsNO₃·2HNO₃ (nhiệt độ nóng chảy 100 °C và 36–38 °C).

Điều chế[sửa | sửa mã nguồn]

Caesi nitrat được điều chế thông qua phản ứng của acid nitric trên caesi kim loại, oxide, hydroxide hoặc carbonat:

${\displaystyle {\mathsf {21\ Cs+26\ HNO_{3}\ {\xrightarrow {\ }}\ 21\ CsNO_{3}+\ NO\uparrow +\ N_{2}O\uparrow +\ N_{2}\uparrow +\ 13\ H_{2}O}}}$

${\displaystyle {\mathsf {Cs_{2}O+2\ HNO_{3}\ {\xrightarrow {\ }}\ 2\ CsNO_{3}+H_{2}O}}}$

${\displaystyle {\mathsf {CsOH+HNO_{3}\ {\xrightarrow {\ }}\ CsNO_{3}+H_{2}O}}}$

${\displaystyle {\mathsf {Cs_{2}CO_{3}+2\ HNO_{3}\ {\xrightarrow {\ }}\ 2\ CsNO_{3}+CO_{2}\uparrow +\ H_{2}O}}}$

Ứng dụng[sửa | sửa mã nguồn]

Caesi nitrat được sử dụng rộng rãi trong các pháo hoa quân sự^[4], trong pháo sáng^[5] và tia hồng ngoại^[6]. Sử dụng trong quá trình theo dõi sương mù được dựa trên tính ion hóa dễ dàng của nguyên tố này. Các ion caesi hình thành trong ngọn lửa trong quá trình đốt cháy các thành phần hoạt hoá pháo hoa hoạt động như các hạt nhân ngưng tụ và do đó làm tăng lượng chất aerosol, điều quan trọng đối với sự hấp thụ bức xạ.

Tham khảo[sửa | sửa mã nguồn]

Sách tham khảo[sửa | sửa mã nguồn]

• Bản mẫu:±. Химические свойства неорганических веществ: Учеб. пособие для вузов. — 3-е изд., испр. — Bản mẫu:Указание места в библиоссылке: Химия, 2000. — 480 с. — ISBN 5-7245-1163-0.
• Bản mẫu:±. Химия и технология соединений лития, цезия и цезия. — Bản mẫu:Указание места в библиоссылке: «Химия», 1970. — 408 с.
• Справочник химика / Редкол.: Никольский Б.П. и др. — 2-е изд., испр. — Bản mẫu:Указание места в библиоссылке: Химия, 1966. — Т. 1. — 1072 с.
• Справочник химика / Редкол.: Никольский Б.П. и др. — 3-е изд., испр. — Bản mẫu:Указание места в библиоссылке: Химия, 1971. — Т. 2. — 1168 с.
• Химическая энциклопедия / Редкол.: Зефиров Н.С. и др. — Bản mẫu:Указание места в библиоссылке: Большая Российская энциклопедия, 1998. — Т. 5. — 783 с. — ISBN 5-85270-310-9.