Wiki - KEONHACAI COPA

Tiếng Kra nguyên thủy

Tiếng Cờ Ương nguyên thủy
Phân loạiTai-Kadai
Mã ngôn ngữ

Tiếng Cờ Ương nguyên thủy hay tiếng Kra nguyên thủy (tiếng Anh gọi là Proto-Kra) là một ngôn ngữ phục dựng, được coi như tiền thân của mọi ngôn ngữ Cờ Ương.[1]

Từ vựng[sửa | sửa mã nguồn]

Từ vựng tiếng Kra nguyên thủy (Ostapirat 2000):[1]

tiếng Anhtiếng Hántiếng Việttiếng Cờ Ương nguyên thủy
armpit腋窝nách*tai C
armpit腋窝nách*lje A
beard胡子râu*mum C
belly肚子bụng*hmok D
blood血máu*plat D
blood血máu*kɣa C
boil (n.)肿nhọt, đinh*plaɯ C
bone骨头xương*dək D
cheek/face脸（颊）má, mặt*m-la B
chest胸ngực*tək D
chin下巴cằm*kaŋ C
ear耳朵tai*k-ra A
excrement屎phân*kai C
excrement屎phân*ʔik D
eye眼睛mắt*m-ʈa A
fart屁rắm*C-tot D
fingernail指甲móng*ʈ-lep D
foot脚chân*kok D
forehead额头trán*C-dəŋ A
gall bladder胆mật*m-di A
hair毛lông*mot D
hair (head)头发tóc*m-səm A
hand手tay*mja A
head头đầu*krai B
heart心脏tim*hlul C
intestine肠子ruột*C-si C
knee膝盖đầu gối*C-ku B
leg腿chân*C-ka A
liver肝gan*təp D
meat肉thịt*ʔaɯ C
mouth嘴巴miệng*ŋuŋ A
mouth嘴巴miệng*mul B
navel肚脐lỗ rốn*m-ɖaɯ A
neck脖子cổ*C-jo A
nose鼻子mũi*hŋət D
nose鼻子mũi*teŋ C
pus脓mủ*hŋwu B
saliva口水bọt*t-ru B
shoulder肩膀vai*m-ba B
skin皮肤da*kwau B
skin皮肤da*ta A
skin皮肤da*boŋ A
stomach胃bụng*hloŋ A
tear (n.)眼泪nước mắt*ʒa C
tendon肌腱gân*ɣwjən A
tendon肌腱gân*ŋen A
throat喉咙họng*t-roŋ A
throat喉咙họng*kɣe A
tongue舌头lưỡi*l-ma A
tooth牙齿răng*l-pən A
tooth牙齿răng*C-tʃuŋ A
waist腰lưng*t-lu C
ant蚂蚁kiến*mot D
bear熊gấu*C-me A
bee蜜蜂ong*re A
bird鸟chim*ɳok D
buffalo水牛trâu*kwai A
cat (wild)猫（野）mèo*ku C
chicken鸡gà*ki A
cow牛bò*ni A
crab螃蟹cua*d-rat D
crow (n.)乌鸦quạ*ʔak D
deer鹿nai*dit D
dog狗chó*x-ma A
duck鸭子vịt*blaɯ A
duck鸭子vịt*kap D
egg蛋trứng*ʈəm A
fish鱼cá*p-la A
flea跳蚤bọ chét*x-mət D
goat山羊dê*me C
hawk鹰ưng*d-laŋ C
horn角sừng*C-ku A
horse马ngựa*ŋja C
louse (head)头虱chấy*C-ʈu A
louse (body)虱子rận*m-drəl A
maggot蛆sâu non*kʒət D
monkey猴子khỉ*tai C
monkey猴子khỉ*krok D
monkey (gibbon)猿vượn*m-lu A
mosquito蚊子muỗi*dʒaŋ A
pig猪lợn*x-mu A
rat老鼠chuột*hlai C
shellfish贝sò*tʃui A
tail尾巴đuôi*C-tʃot D
snake蛇rắn*ŋa A
tiger老虎hổ*(k-)di A
wing翅膀canh*gwja A
banana香蕉chuối*tok D
beans豆子đậu*m-te C
bran糠cám*m-pwa B
cogon grass茅草cỏ tranh*ka A
cucumber黄瓜dưa chuột*m-tiŋ A
ear of grain穗子tua (?)*C-kən A
flower花bông*hŋa C
flower花bông*bal A
fruit水果trái cây*C-mak D
garlic蒜tỏi*C-sui B
garlic蒜tỏi*kɣa A
ginger姜gừng*kɣiŋ A
grass/tobacco（烟）草cỏ, thuốc lá*t-laɯ A
leaf叶子lá*ɖiŋ A
mushroom菌子nấm*l-ka A
paddy (grain)稻谷lúa*ca A
peach桃子đào*m-pləŋ A
rice (cooked)饭cơm*mla(ɯ) C
rice (husked)米gạo*sal A
rice稻lúa*kʒaŋ A
root根rể*tsaŋ A
seed种子hạt*pe A
sesame芝麻vừng*l-ŋa A
sorghum高粱miến, cao lương*ʒaŋ A
taro芋头khoai môn*p-ɣak D
taro芋头khoai môn*rwau C
thorn刺gai*ŋjan C
tree树cây*ti A
vegetable蔬菜rau*ɖ-loŋ A
vegetable蔬菜rau*ʔop D
yam薯khoai*məl A
ash火灰tro*m-tu B1
coal煤than*la B
cloud/fog云，雾mây, sương mù*muk D
earth地đất*lu B
earth (soil/mud)土bùn*ʔut D
field (wet)水田ruộng*na A
field (dry)干田đồng (khô)*za C
fire火lửa*pui A
firewood柴củi*sui A
frost霜sương*l-me A
hail雹kêu*tsep D
iron铁sắt*kjəl C
moon月亮mặt trăng*m-ɖjan A
moon月亮mặt trăng*(C-)tjan A
mountain山núi*dʐu A
rain雨mưa*mon A
rain雨mưa*jəl A
road路đường*kron A
rock石头đá*t-la B
rock石头đá*ʔuŋ A
rock石头đá*p-ra A
sand沙子cát*hŋai A
silver银bạc*praɯ B
silver银bạc*ŋjən A
smoke烟khói*m-kwən A
snow雪tuyết*ɳui A
star星星sao*d-luŋ A
sunlight阳光ánh sáng (mặt trời)*t-laŋ A
sun太阳mặt trời*(l-)wən A
water水nước*ʔuŋ C
wind风gió*gwjən A
ax斧头rìu*kwan A
boat船thuyền*da A
chopsticks筷子đũa*dzaɯ B/C
comb梳子chải*C-ʃe A
den/nest巢tổ*trau C
door门cửa*x-ŋo A
drum鼓trống*d-luŋ A
hat (bamboo)斗笠nón*t-lop D
house房子nhà*kran A
ladder梯子thang*kwli A
ladder梯子thang*kɣuŋ A
liquor酒rượu*plu A
liquor酒rượu*C-ka C
medicine药thuốc*t-laɯ A
mortar臼cối*dru A
needle针kim*ŋlot D
pestle杵chày*tsak D
pillar柱子cột*m-tʂu A
pillow枕头gối*hɲe A
rope绳子dây*C-ʃak D
salt盐muối*ɲo A
sieve筛sàng, giần*gwaŋ A
skirt短裙váy*ʔen C
thread线sợi*ʒun B
village村làng*mɣai A
brother (elder)哥哥anh trai*tai A
brother (younger)弟弟em trai*ʒaɯ B
child儿童con*lak D
father父亲bố*ba A
father父亲bố*pa B1
female-in-law嫂妇dâu*m-li B
grandchild孙子cháu*klal A
grandfather祖父ông*m-pau B
grandmother祖母bà*ja C
I我tôi*ku A
I我tôi*ʔe A
male/husband男，丈夫nam, chồng*C-paɯ C
male/husband男，丈夫nam, chồng*se A
male-in-law女婿rể*dʒu C
mother母亲mẹ*mai C
name名字tên*n(ʒ)i A
orphan孤儿mồ côi*bɣuŋ C
sister (elder)姐姐chị*pi C
sister (younger)妹妹gái*ʔon C
spirit神thần*ŋun A
spirit神thần*r-maŋ A
strength力气sức mạnh*ʒan A
we我们chúng tôi*t-ɣu A
who谁ai*ʔ-nau A/C
you你mày*mə A/B
bitter苦đắng*kəm A
black黑đen*hl/dəm A
bright亮sáng*ʔaŋ C
deaf聋điếc*ŋəl C
deep深sâu*(h)lək D
drunk醉say*r-me A
dry干khô*kʒa B
far远xa*k-li A
fat胖mập*(m-)ɳəl A
full满đầy*m-tik D
good好tốt*ʔai A
heavy重nặng*kʒəl A
hot热nóng*piŋ C
itchy痒ngứa*dok D
lazy懒lười biếng*pren A
light (not heavy)轻nhẹ*kʒa C
long长dài*ri C
many多nhiều*ʔi B
near近gần*d-la C
new新mới*mal A
old旧cũ*ku B
old旧cũ*kja C/B
raw生sinh*(k-)ɖep D
real真thật*ŋ(w)a B
ripe熟chín*hŋwu B
rotten烂thối*roŋ B
salty咸mặn*ʔ-ɳəŋ B
satiated饱no*tʃi B
shallow浅nông*ɖjel C/B
short (not long)短ngắn*hɲan C
short (not long)短ngắn*ti C
short (not tall)矮thấp*ta B/C
skinny瘦gầy*gjaɯ C
sour酸chua*bwlat D
small小nhỏ*ʔet D
smelly臭hôi*mu B
sweet甜ngọt*tjel C
tall高cao*k-ɣwaŋ A
thick厚dày*C-na A
thin薄mỏng*ɣwə C
warm温ấm*tu C
warm温ấm*ʔun B
wet湿ướt*rək D
white白trắng*r-ʔuk D
yellow黄vàng*C-ŋil C
afraid害怕sợ*p-la A
alive活sống*pluŋ C
ask问hỏi*tsi C
bark (v.)叫（狗）sủa*m-plau B
bathe洗澡tắm*ʔap D
bite咬cắn*ʈai B
bite咬cắn*rəm C
buy买mua*tsol A
carry on back背vác (?)*pa C
carry on back背vác (?)*m-blik D
choose选chọn*s-le B
close eye闭（眼）nhắm*kləp D
close eye闭（眼）nhắm*nəp D
come来đến*(C-)ma A
come (return)来（回）đến (quay)*m-duŋ A
crow (v.)鸣（乌鸦）gáy*ɖəŋ A
cut砍cắt*te C
cut砍cắt*hrən C
descend降（落）xuống*caɯ C
descend降（落）xuống*d-loŋ A
die死chết*pɣon A
do做làm*du A
dream梦mơ*l-pən A
drink喝uống*hrom C
dry in sun晒chỉ*m-ʈak D
eat吃ăn*kan A
fall掉rơi*tok D
flow流chảy*t-lui A
forget忘记quên*dəp D
give给cho*nak D
get得được*pwən B
get得được*m-to B
go去đi*ɣwa C
hatch孵nở*kəm C
have有có*ʔən A
hear听nghe*dʒək D
hold in mouth含ngậm*kom A
hold in mouth含ngậm*ʔom A
kill杀giết*p-ɣon A
know知道biết*so A
laugh笑cười*k-so A
lick舔liếm*lim C
love爱yêu*(h)ŋwai A/B
plant (v.)种trồng*təm C
pluck摘chọn*bet D
rest休息nghỉ ngơi*(ʔ)jəŋ A/C
scold骂mắng*ʔi B
scold骂mắng*kən C
scold骂mắng*hɲan B
see见xem*kai A
see (look)看nhìn*ti C
sell卖bán*s-ɣwi A
shake/shiver抖run*səl B
sick生病đau*d-ri C
sleep睡觉ngủ*ŋu B
sleep睡觉ngủ*ʔu B
smell闻mùi*mu B
split分chẻ*pɣa B
split分chẻ*de B
steal偷trộm*lum C
steam (v.)蒸bốc hơi*tsu C
swallow (v.)吞nuốt*d-lwal C/A
take off脱cởi*klut D
teach教dạy*tʂun A
wait等chờ*hŋa(ɯ) A
walk走đi bộ*C-pwi A
wear穿mặc*le C
weep哭khóc*ɲit D
above上面trên*lju A
back/behind后面sau*lon A
back/behind后面sau*dəŋ C
before/front前面trước*kun A
below下面dưới*ɲun B/C
day天（日）ngày*(h)wən A
inside里面trong*t-luŋ C
left左边trái*mjaŋ B
month月tháng*m-ɖjan A
outside外面ngoài*ri C
right右边đúng*(x-)mit D
that那đó*ʔ-ɲa C/B
this这này*ʔ-ni C/B
year年năm*m-(p)ɣiŋ A
one一một*tʂəm C
two二hai*sa A
three三ba*tu A
four四bốn*pə A
five五năm*r-ma A
six六sáu*x-nəm A
seven七bảy*t-ru A
eight八tám*m-ru A
nine九chín*s-ɣwa B
ten十mười*pwlot D
hundred百trăm*kjən A

Tham khảo[sửa | sửa mã nguồn]

  1. ^ a b Ostapirat, Weera. 2000. "Proto-Kra." Linguistics of the Tibeto-Burman Area 23 (1): 1-251.
Wiki - Keonhacai copa chuyên cung cấp kiến thức thể thao, keonhacai tỷ lệ kèo, bóng đá, khoa học, kiến thức hằng ngày được chúng tôi cập nhật mỗi ngày mà bạn có thể tìm kiếm tại đây có nguồn bài viết: https://vi.wikipedia.org/wiki/Ti%E1%BA%BFng_Kra_nguy%C3%AAn_th%E1%BB%A7y