Game & Watch

Còn được gọi	G&W, Tricotronic (Tây Đức, Áo)
Nhà phát triển	Nintendo R&D1
Loại	Loạt máy chơi trò chơi điện tử cầm tay
Thế hệ	Thế hệ thứ hai
Ngày ra mắt	28 tháng 4 năm 1980 (1980-04-28) (Ball)
Vòng đời	Loạt nguyên bản: 1980–1991 Game & Watch: Super Mario Bros: 2020–nay
Số lượng bán	k. 43.4 triệu
CPU	Sharp Dòng SM5xx
Màn hình	Màn hình tinh thể lòng
Năng lượng	Pin nút áo
Sản phẩm sau	Dòng Game Boy

Thương hiệu Game & Watch (tiếng Nhật: ゲーム&ウオッチGēmu & Uotchi; hay còn gọi là Tricotronic ở Tây Đức và Áo, viết tắt là G&W) là một loạt các máy chơi điện tử cầm tay do Nintendo sản xuất từ năm 1980 đến năm 1991. Máy do nhà thiết kế trò chơi Yokoi Gunpei tạo ra, mỗi máy Game & Watch có một trò chơi duy nhất, hiển thị trên màn hình LCD.^[1][2] Phiên bản 1981 kèm thêm đồng hồ báo thức.^[3] Loạt này đã bán ra tổng cộng 43,4 triệu máy trên toàn thế giới.^[4] Đây là sản phẩm máy chơi trò chơi điện tử đầu tiên của Nintendo đạt được thành công lớn.^[5]

Máy dựa trên nền tảng CPU 4 bit của dòng Sharp SM5xx, gồm một vùng nhỏ chứa ROM và RAM và mạch của trình điều khiển màn hình LCD.^[6]

Nguồn gốc và thiết kế[sửa | sửa mã nguồn]

Nhà thiết kế trò chơi Yokoi Gunpei, từng là người đứng đầu bộ phận Nghiên cứu & Phát triển của Nintendo vào những năm 1970. Ông chuyên thiết kế đồ chơi và trò chơi vật lý, cho đến khi cuộc khủng hoảng dầu mỏ năm 1973 xảy ra, thị trường suy yếu dần các sản phẩm này. Đồng thời, máy chơi trò chơi arcade và trò chơi điện tử tại gia đầu tiên lúc này đang phát triển ở Hoa Kỳ, và Nintendo đã nhanh chóng nắm bắt làn sóng này ở Nhật Bản.^[7] Khi đang đi trên tàu Shinkansen (tàu cao tốc), Yokoi nhìn thấy một nhân viên công sở, đang buồn chán chơi với máy tính bỏ túi màn hình LCD, bằng cách nhấn vào các nút.^[8] Yokoi sau đó nghĩ ra ý tưởng về một chiếc đồng hồ có thể gập đôi lại, như một máy trò chơi thu nhỏ để giết thời gian.^[8] Sau đó, ông đã nhanh chóng trình bày ý tưởng này với chủ tịch của Nintendo, Yamauchi Hiroshi, khi Yamauchi yêu cầu ông làm tài xế lái xe chở ông đến một buổi họp kinh doanh. Mặc dù Yamauchi không nói bất cứ điều gì trong khi lái xe, nhưng cuộc họp mà ông vinh dự có mặt lại có cả Giám đốc điều hành của Sharp Corporation, và hai người đã thảo luận về ý tưởng của Yokoi. Ngay trong tuần đó, Yokoi được mời tham dự một cuộc họp giữa Nintendo và Sharp, giúp ông có cơ hội phát triển ý tưởng.^[7]

Yokoi đã thiết kế các điều khiển cho hệ thống di động này dựa trò chơi điện tử khá thành công lúc này của Nintendo là Donkey Kong, kết hợp một nút duy nhất cùng với một phím d-pad để di chuyển.^[9] Điều này dẫn đến việc tạo ra Ball, trở thành một trong những bản hit lớn đầu tiên của Nintendo. Sau thành công đó, nhiều biến thể của máy bắt đầu được phát hành và phát triển, và cũng là nguồn cảm hứng chính cho Game Boy, một hệ máy cũng do Yokoi tạo ra sau này.^[10] Loạt ngừng vào năm 1991 cùng với game "Mario the Juggler".^[11]

Các thiết bị này sử dụng pin nút áo LR4x/SR4x, Yokoi đã chọn chúng vì kích thuốc nhỏ và rẻ.^[9] Các mẫu khác nhau phát hành sau đó, một số máy có hai màn hình và thiết kế vỏ sò (Dòng đa màn hình). Game Boy Advance SP, Nintendo DS và Nintendo 3DS sau đó đã sử dụng lại thiết kế này.^[12]

Các tựa game có sẵn trên Game & Watch thay đổi từ Mickey Mouse đến Balloon Fight, bao gồm các chủ lực của Nintendo như Donkey Kong, The Legend of Zelda, và Mario Bros.

Yokoi phát triển thiết kế D-pad "chéo" hiện đại vào năm 1982 với game Donkey Kong. Thiết kế này sau đó trở nên nổi tiếng nhờ vào các tựa Game & Watch tiếp theo. Thiết kế đặc biệt này cũng được cấp bằng sáng chế và sau đó đã giành Giải thưởng Emmy về Công nghệ & Kỹ thuật.^[13][14]

Game A và Game B[sửa | sửa mã nguồn]

Hầu hết các tựa game đều có nút 'GAME A' và nút 'GAME B'. Game B nói chung là phiên bản nhanh hơn, khó hơn của Game A, mặc dù các trường hợp ngoại lệ vẫn tồn tại, bao gồm:

• Trong Squish, Game B hoàn toàn khác với Game A - người chơi phải chạm vào người ngoài hành tinh để loại bỏ chúng trái ngược với việc tránh các bức tường di chuyển.^[15]
• Trong Flagman, Game B là chế độ mà người chơi phải nhấn nút phải trong một khoảng thời gian nhất định, không cần ghi nhớ các mẫu.
• Trong Judge, Boxing, Donkey Kong 3 và Donkey Kong Hockey, Game B là phiên bản hai người chơi của Game A.^[16]
• Trong Climber,^[17] Balloon Fight,^[18] và Super Mario Bros.,^[19][20] không có nút Game B.

Đa phần, cả Game A và Game B sẽ tăng tốc độ và/hoặc độ khó khi người chơi lên cấp, với Game B bắt đầu ở cấp độ mà Game A sau khi đạt 200 điểm.

Loạt[sửa | sửa mã nguồn]

• Silver (1980)
• Gold (1981)
• Wide Screen (1981–1982)
• Multi Screen (1982–1989)
• New Wide Screen (1982–1991)
• Tabletop (1983)
• Panorama (1983–1984)
• Super Color (1984)
• Micro Vs. System (1984)
• Crystal Screen (1986)

Có 59 trò chơi Game & Watch khác nhau được sản xuất để bán và một trò chơi là giải thưởng trong cuộc thi.^[21] Phiên bản Super Mario Bros vỏ màu vàng là giải thưởng trao cho những người chiến thắng giải đấu F-1 Grand Prix của Nintendo, máy đựng trong một hộp nhựa mô phỏng theo nhân vật Disk-kun mà Nintendo sử dụng để quảng cáo Famicom Disk System.^[20] Vì lý do không được bán lẻ và chỉ có 10.000 máy, phiên bản màu vàng này có thể coi là hiếm.^[21]

Mario the Juggler, phát hành năm 1991, là trò chơi cuối cùng được tạo ra cho Game & Watch.^[22]

Headache, phát hành năm 1981, là phiên bản Helmet của UK. Tựa game này khó tìm thấy do sự cô lập khu vực và phát hành theo CGL (Anh). Headache có thể là trò chơi Game & Watch hiếm nhất.

Judge, phát hành năm 1980, có hai cách phối màu khác nhau (màu tím và màu xanh lá cây).

Phát hành[sửa | sửa mã nguồn]

Các trò chơi Game & Watch luôn đổi mới từ năm 1995 đến 2002 với loạt Game & Watch Gallery, năm bộ sưu tập Game & Watch phát hành cho Game Boy, Game Boy Color và Game Boy Advance. Chúng có những phiên bản mặc định, cũng như các phiên bản mới, được hiện đại hóa với sự tham gia của dàn nhân vật trong Mario.

Từ năm 1998 trở đi, một số nhà phân phối của bên thứ ba đã được cấp phép để phát hành lại các phiên bản LCD nhỏ hơn của mười trò chơi Game & Watch riêng biệt, cùng nhau tất cả tạo ra loạt Nintendo Mini Classics.

Năm 2001, Nintendo phát hành Manhole-e đi kèm với các máy Nintendo e-Reader.^[23] Mặc dù toàn bộ dòng e-Reader của Game & Watch đã được lên kế hoạch, chúng không bao giờ phát hành.

Từ tháng 7 năm 2006 đến tháng 3 năm 2010, Nintendo đã sản xuất hai băng Game & Watch Collection cho Nintendo DS, dành riêng cho các thành viên của Club Nintendo. Hộp băng đầu tiên có ba trò chơi trong loạt Game & Watch Multi Screen: Oil Panic, Donkey Kong và Green House. Băng tổng hợp thứ hai, Game & Watch Collection 2, bao gồm Parachute, Octopus và một trò chơi hai màn hình mới với Parachute ở màn hình trên cùng và Octopus ở phía dưới. Cả hai băng đều được bán ra ngoài.

Từ tháng 7 năm 2009 đến tháng 4 năm 2010, Nintendo đã phát hành chín bản Game & Watch làm lại, dành riêng cho DSiWare, bao gồm Ball (gọi là Game & Watch: Ball),^[24] Flagman (gọi là Game & Watch: Flagman), Manhole (gọi là Game & Watch: Manhole),^[25] và Mario`s Cement Factory (gọi là Game & Watch: Mario's Cement Factory).^[26][27]

Vào tháng 3 năm 2010, Takara Tomy phát hành các móc khóa bản quyền cho Game & Watch, dựa trên các phiên bản Màn ảnh rộng của Octopus, Parachute và Chef. Chúng không thực sự chạy các trò chơi, thay vào đó chỉ hiển thị một màn hình demo. Mặc dù không chơi được nhưng có thể chỉnh tốc độ chạy bản demo. Pin sạc trực tiếp bằng tấm pin mặt trời trên thiết bị.^[28]

Kỷ niệm 30 năm Game & Watch, bản Ball được phát hành lại độc quyền trên Club Nintendo với logo Club Nintendo ở mặt sau. Không giống như bản gốc, phiên bản này có thêm một công tắc tắt tiếng.^[29] Đối với các thành viên Japanese Club Nintendo, sau thông báo tháng 11 năm 2009, máy sẽ chuyển đến cho các thành viên Bạch kim tháng 4 năm 2010.^[30][31] Đối với các thành viên North American Club Nintendo, máy tương đương 1200 đồng xu, có thể quy đổi từ tháng 2 năm 2011.^[32][33] Đối với các thành viên European Club Nintendo, máy tương đương 7500 sao, có thể quy đổi từ tháng 11 năm 2011 ^[34][35]

Ngày 3 tháng 9 năm 2020, Nintendo công bố máy Game & Watch phiên bản giới hạn có các game NES đầy đủ của Super Mario Bros. và Super Mario Bros.: The Lost Levels (ở Nhật Bản gọi là Super Mario Bros. 2), cùng với một biến thể của game Ball, với đầu của Mario (hoặc đầu của Luigi, với mã gian lận) thay thế đầu của nhân vật gốc, có tên Game & Watch: Super Mario Bros. Máy phát hành ngày 13 tháng 11 năm 2020.^[36] Không giống như các máy Game & Watch cổ điển, máy mới sạc bằng cáp USB-C.^[37]

Ngày 15 tháng 6 năm 2021, Nintendo công bố máy Game & Watch mới tương tự, Game & Watch: The Legend of Zelda, phát hành nhân dịp loạt kỷ niệm 35 năm. Máy có bốn trò chơi; The Legend of Zelda, Zelda II: The Adventure of Link, The Legend of Zelda: Link's Awakening, và một biến thể của Vermin với Link sẽ thay thế đầu của nhân vật gốc. Máy sẽ được phát hành vào ngày 12 tháng 11 năm 2021.^[38]

Di sản[sửa | sửa mã nguồn]

Game & Watch đã khiến các máy chơi trò chơi điện tử cầm tay trở nên phổ biến rộng rãi. Nhiều công ty đồ chơi đã đi theo bước chân của Game & Watch, như Tiger Electronics và các trò chơi theo chủ đề Star Wars của họ.

Game Boy nguyên bản đã thay thế Game & Watch của Nintendo. Mỗi Game & Watch chỉ có thể chơi một trò chơi, do việc sử dụng màn hình LCD được phân đoạn in sẵn với lớp phủ. Tốc độ và khả năng phản hồi của các trò chơi cũng bị giới hạn bởi thời gian LCD cần có để thay đổi trạng thái. Tay cầm Nintendo Entertainment System (NES) dựa trên cách điều khiển trong Game & Watch, và phiên bản Game & Watch Đa màn hình trở thành mô hình căn bản của Nintendo DS.

Loạt Game & Watch Gallery tái hiện lại các trò chơi Game & Watch thành các game hiện đại, với các chế độ bắt chước màn hình LCD, hiện đại hóa đồ họa và thêm vào các nhân vật trong Mario. Game & Watch sau này phát hành thông qua DSiWare.

Phiên bản DS của Cooking Guide: Can't Decide What to Eat?,người chơi có thể mở khóa cả phiên bản A và B của game Chef nếu họ sử dụng chức năng hẹn giờ.^[39]

Nintendo Land cho Wii U có một trò chơi nhỏ tên là Octopus Dance dựa trên Octopus của Game & Watch.^[40]

Game & Wario cho Wii U, lấy tên chơi chữ từ Game & Watch, game đề cập nhiều đến dòng Game & Watch, gồm khả năng chơi phiên bản Game & Watch của Pyoro,gọi là Bird.

Mr. Game & Watch[sửa | sửa mã nguồn]

Mr. Game and Watch,^[a] là nhân vật đại diện cho Game & Watch, xuất hiện trong loạt Super Smash Bros. Nhân cật có hình dạng như một cái bóng hình que tăm, xuất hiện kể từ game Super Smash Bros. Melee. Sau đó, hình tượng người que đáng yêu này đã xuất hiện trong mọi game của loạt. Nhân vật có thiết kế tương ứng như từng sự xuất hiện trong các máy Game & Watch, anh ta bị hạn chế trong việc di chuyển, hoàn toàn là hai chiều, tiếng động tạo ra toàn là những tiếng bíp,^[41] và các bước di chuyển tương quan với các trò chơi Game & Watch khác nhau. Vì là nhân vật đại diện cho loạt Game & Watch, nhân vật này đã ra mắt trước Pac-Man một tháng với tư cách là nhân vật gốc lâu đời nhất trong danh sách.

Trong The Subspace Emissary, chế độ câu chuyện của Super Smash Bros. Brawl, có ý kiến ​​cho rằng Mr. Game & Watch được tạo ra từ một vật chất nguyên thủy có thể mang bất kỳ hình thức nào. Vì lý do này nên Mr. Game & Watch đã được chiêu mộ để tạo ra Subspace Army.^[42] Theo công bố của Smash Bros. DOJO !!, trang web quảng cáo chính thức cho Super Smash Bros. Brawl, nhân vật này được sử dụng theo cách đối nghịch vì anh ta không có khái niệm thiện và ác.^[43]

Ngoài Super Smash Bros., Mr. Game & Watch cũng đã xuất hiện trong Game & Watch Gallery 4, với vai trò là quản lý khu vực "trò chơi cổ điển" cùng với Mario. Anh cũng xuất hiện trong Donkey Kong Country Returns và Rhythm Heaven Fever.

Vào tháng 9 năm 2015, Nintendo phát hành một bộ sưu tập Amiibo của Mr. Game and Watch.^[44] Thiết kế cũng đi kèm với 3 lựa chọn, có thể tháo rời các phần của nhân vật ở các vị trí và cách di chuyển khác nhau. Người chơi dùng máy game 3DS/Wii U và trò chơi Ultimate để quét Amiibo, dùng để tạo ra một CPU riêng, huấn luyện và chiến đấu bằng trí tuệ nhân tạo. Amiibo cũng dùng để mở khóa tùy chọn mỹ phẩm cho Super Mario Maker.^[45][46]

Mr. Game và Watch cũng xuất hiện như một nhân vật phản diện trong trò chơi độc lập dựa trên nhịp điệu nổi tiếng Friday Night Funkin '. Tất cả các chuyển động của Mr. Game and Watch đều dựa theo nguyên bản series Mr. Game and Watch. Ví dụ; phím mũi tên lên dựa trên Flagman, phím mũi tên xuống dựa trên Judge, phím mũi tên trái dựa trên Chef và phím mũi tên phải dựa trên động tác lấy của Mr. Game và Watch.^[47]

Tiếp nhận[sửa | sửa mã nguồn]

UGO.com đã liệt kê Mr. Game and Watch trong danh sách "The Cutest character" của họ, nói rằng "Mr. Game and Watch rất đáng yêu bởi vì anh ta hoàn toàn không biết gì về tình trạng của bản thân."^[48]

Xem thêm[sửa | sửa mã nguồn]

• Elektronika § Đồ chơi điện tử (Game & Watch bản clone của Soviet và Nga)
• Lịch sử của Nintendo

Ghi chú[sửa | sửa mã nguồn]

Tham khảo[sửa | sửa mã nguồn]

Liên kết ngoài[sửa | sửa mã nguồn]

• GAME & WATCH tại trang web chính thức của Nintendo (tiếng Nhật)