Giải thưởng Nobel, hay Giải Nobel Thụy Điển, số ít: Nobelpriset, Na Uy: Nobelprisen), là một tập các giải thưởng quốc tế được tổ chức trao thưởng hằng năm kể từ năm 1901 cho những cá nhân đạt thành tựu trong lĩnh vực vật lý, hoá học, y học, văn học, kinh tế và hòa bình; đặc biệt là giải hoà bình có thể được trao cho tổ chức hay cho cá nhân.^[1] Vào năm 1969^[2][3], Ngân hàng Thụy Điển đưa thêm vào một giải về lĩnh vực khoa học kinh tế, theo di chúc của nhà phát minh người Thụy Điển Alfred Nobel năm 1895. Các giải thưởng Nobel và giải thưởng về Khoa học được trao tặng hơn 881 người.^[4] trong đó có 15 người hay 1,7% là người da đen. Người da đen đã nhận được giải thưởng của ba thể loại giải Nobel trong số sáu loại giải thưởng Nobel: Mười một người da đen đạt giải Nobel Hòa Bình, ba người da đen đạt giải Nobel trong Văn học, và một người da đen đạt giải Nobel trong Kinh tế. Người da đen đầu tiên Ralph Bunche, đã được trao giải Hòa bình năm 1950. Gần đây nhất là năm 2017, Ellen Johnson Sirleaf và Leymah Gbowee, đã được trao giải Hòa bình của họ vào năm 2011.

Ba người da đen khác đoạt giải Nobel là Anwar Sadat, Barack Obama và Ellen Johnson Sirleaf - là những tổng thống của các quốc gia của họ khi họ được trao giải thưởng Nobel. Đến năm 2015, mười lăm người đoạt giải Nobel là người da đen.

Hòa Bình[sửa | sửa mã nguồn]

Năm	Chân Dung	Người đạt giải Nobel	Quốc gia	Thể loại	Ý Kiến
1950		Bunche, RalphRalph Bunche	Hoa Kỳ	Hòa Bình	Người da đen đầu tiên chiến thắng giải Nobel[5]
1960		Luthuli, Albert JohnAlbert John Luthuli	South Africa	Hòa Bình	Người Châu Phi da đen đầu tiên chiến thắng giải Nobel
1964		King Jr, Martin LutherMartin Luther King Jr	Hoa Kỳ	Hòa Bình	Người Mỹ gốc Phi trẻ tuổi nhất chiến thắng giải Nobel
1978		Sadat, Anwar ElAnwar El Sadat	Egypt	Hòa Bình
1984		Tutu, DesmondDesmond Tutu	South Africa	Hòa Bình
1993		Mandela, NelsonNelson Mandela	South Africa	Hòa Bình
2001		Annan, KofiKofi Annan	Ghana	Hòa Bình
2004		Maathai, WangariWangari Maathai	Kenya	Hòa Bình	Người phụ nữ châu Phi da đen đầu tiên giành giải Nobel và nhà bảo vệ môi trường đầu tiên và duy nhất đạt giải Nobel hòa bình
2009		Obama, BarackBarack Obama	Hoa Kỳ	Hòa Bình
2011		Johnson Sirleaf, EllenEllen Johnson Sirleaf	Liberia	Hòa Bình
2011		Gbowee, LeymahLeymah Gbowee	Liberia	Hòa Bình

Kinh Tế[sửa | sửa mã nguồn]

Năm	Chân Dung	Người đạt giải Nobel	Quốc gia	Thể loại	Ý Kiến
1979		Arthur Lewis	Saint Lucia	Kinh Tế	Đầu tiên và (cho đến nay) chỉ có ông là người da đen duy nhất đoạt được giải Nobel khác với giải Hòa bình hay giải Văn học; và là người Tây Ấn Độ đầu tiên chiến thắng giải Nobel[6]

Văn học[sửa | sửa mã nguồn]

Năm	Chân Dung	Người đạt giải Nobel	Quốc gia	Thể loại	Ý Kiến
1986		Soyinka, WoleWole Soyinka	Nigeria	Văn Học	Người da đen đầu tiên chiến thắng giải Nobel văn chương[7]
1992		Walcott, DerekDerek Walcott[8]	Saint Lucia	Văn Học
1993		Morrison, ToniToni Morrison	Hoa Kỳ	Văn Học	Người phụ nữ da đen đầu tiên thắng giải Nobel[9]

Các danh sách giải Nobel khác[sửa | sửa mã nguồn]

• Danh sách người Châu Á đoạt giải Nobel
• Danh sách người đoạt giải Nobel Vật lý
• Danh sách người đoạt giải Nobel Hóa học
• Danh sách người đoạt giải Nobel Sinh lý học và Y khoa
• Danh sách người đoạt giải Nobel Văn học
• Danh sách người đoạt giải Nobel Hòa bình
• Danh sách người đoạt giải Nobel Kinh tế
• Danh sách người da đen đoạt giải Nobel
• Danh sách người Hồi Giáo đoạt giải Nobel
• Danh sách người Kitô giáo đoạt giải Nobel
• Danh sách người Do Thái đoạt giải Nobel
• Danh sách phụ nữ đoạt giải Nobel

Chú thích[sửa | sửa mã nguồn]

Liên kết ngoài[sửa | sửa mã nguồn]

• Nelson Mandela Interview Lưu trữ 2017-06-06 tại Wayback Machine