Tổng tuyển cử Campuchia 2023
 | |||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||
Tất cả 125 ghế trong Quốc hội 63 ghế cần thiết cho tối đa | |||||||||||||||||||||
| Cử tri | 84.59% ( 1.57pp) | ||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Đây là danh sách các đảng đã giành được ghế. Xem kết quả đầy đủ dưới đây.
| |||||||||||||||||||||
 |
| Bài này nằm trong loạt bài về: Chính trị và chính phủ Campuchia |
 |
Cuộc tổng tuyển cử dự kiến sẽ được tổ chức tại Campuchia vào ngày ngày 23 tháng 7 năm 2023 để bầu các thành viên của Quốc hội. Đây là cuộc tổng tuyển cử lần thứ bảy của Campuchia kể từ khi chúng được khôi phục vào năm 1993.[1] Đảng Nhân dân Campuchia hiện nắm giữ toàn bộ số ghế tại Quốc hội. Thủ tướng Campuchia đương nhiệm là ông Hun Sen đã tuyên bố sẽ tiếp tục tranh cử cho nhiệm kì thủ tướng tiếp theo.[2] Chính phủ mới dự kiến sẽ tuyên thệ nhậm chức vào ngày 28 tháng 8 năm 2023.
Bối cảnh[sửa | sửa mã nguồn]
Hun Sen đã từng đảm nhận chức vụ Thủ tướng Campuchia và các nước tiền nhiệm của nó (Cộng hòa Nhân dân Campuchia và Nhà nước Campuchia) kể từ tháng 1 năm 1985 (tại vị từ tháng 12 năm 1984). Sau khi cuộc xung đột đảo chính năm 1997 kết thúc, ông đã củng cố lại quyền lực, dẫn đến sự khởi đầu cho chế độ cai trị độc tài.[3][4] Đỉnh điểm là khi thành lập hệ thống đơn đảng thực quyền (de facto) vào năm 2018 sau khi Tòa án Tối cao Campuchia đảm bảo sẽ trung thành với Hun Sen và ngăn chặn các cuộc đảo chính từ phe đảng đối lập lớn nhất, Đảng Cứu quốc Campuchia do Sam Rainsy và Kem Sokha lãnh đạo.[5]
Hun Sen hầu hết đã được mọi người đồng ý trở thành ứng cử viên cho thủ tướng của đảng CPP cho cuộc bầu cử lần này trong Đại hội lần thứ 43 của đảng.[6] Ủy ban Trung ương cũng có đồng nhất trí với Hun Manet, con trai cả của Hun Sen, ông cũng là ứng cử viên cho thủ tướng tương lai của đảng sau Hun Sen.[6][7] Hun Sen sau đó đã công bố là ông sẽ tiếp tục âm thầm hoạt động cho đến khi cuộc bầu cử năm 2028 kết thúc mặc dù việc chuyển giao quyền lực cho con trai ông từ năm 2023 đến năm 2028 vẫn chưa bị loại bỏ hoàn toàn.[8] Bất chấp việc có một số thiếu sót, đặc biệt là trong thời điểm có đợt bùng phát dịch bệnh quy mô lớn vào đầu năm 2021.[9] Chính phủ Campuchia đã được ca ngợi rộng rãi về phản ứng của họ với đại dịch COVID-19 khi họ đã khởi xướng một chương trình tiêm chủng thành công với hơn 80% dân số được tiêm chủng đầy đủ, tính đến tháng 1 năm 2022.[10][11]
Một cuộc tranh cãi gay gắt giữa hai phe chủ nghĩa khác nhau của Kem Sokha và Sam Rainsy trong Đảng Cứu quốc Campuchia (CNRP) trước đó khi họ khó có thể trở thành một đảng đối lập thống nhất chống lại phe CPP.[12] Trong cuộc bầu cử cấp xã năm 2022 đã trở thành một yếu tố dẫn đến sự thành công như mong đợi đối với phe CPP, được coi như là hồi chuông báo hiệu cho cuộc tổng tuyển cử sắp tới. Dựa theo những kết quả trước đó, bên CPP mơ hồ dự đoán rằng họ có thể sẽ giành được 104 ghế chiếm 83,20% của Quốc hội và Đảng Sam Rainsy có thể sẽ giành được 21 ghế chiểm 16,80%.[13] Nhưng sau đó, phát ngôn viên của CPP là ông Sok Eysan đã cho biết, bây giờ CPP sẽ có thể nhắm mục tiêu nâng số ghế lên 120 và chiếm 90% số ghế của Quốc hội.[14]
Vào ngày 15 tháng 5 năm 2023, Đảng Sam Rainsy đã chính thức bị Ủy ban Bầu cử Quốc gia từ chối đăng ký tham dự. Do đó họ đã bị mất quyền tư cách tham gia cuộc bầu cử với lý do là vì họ đã không nộp kịp những tài liệu đăng ký thích hợp, mà bên kia cho biết sẽ kháng cáo.[15]
Bắt giữ[sửa | sửa mã nguồn]
Cựu lãnh đạo của Đảng Cứu quốc Campuchia (CNRP) là ông Kem Sokha đã bị kết án 27 năm tù vì tội âm mưu với các thế lực ngoại quốc nhằm lật đổ chính phủ Campuchia. Theo bản án, ông sẽ phải tạm giam tại nhà riêng nằm ở khu phố Tuol Kork của Phnom Penh và trong khoảng thời gian xét xử, ông bị tạm giam ở nhà tù Trapeang Phlong. Do lo ngại về đại dịch COVID-19, phiên tòa xét xử ban đầu của ông đã buộc phải hoãn lại. Cho đến ngày 3 tháng 3 năm 2023, tòa án thành phố đã chính thức kết tội ông với 27 năm tù theo Điều 439 và 443 của Bộ luật Hình sự, đồng thời sẽ loại ông ra khỏi các hoạt động chính trị và bầu cử theo Điều 450. Sokha không bị giam ngay lập tức mà thay vào đó, ông bị hạn chế ở nhà riêng dưới sự giám sát của tòa án.[16][17] Phán quyết của tòa án sau đó đã bị các nhóm nhân quyền, bao gồm cả đại sứ quán Hoa Kỳ và Cao ủy Nhân quyền Liên Hợp Quốc lên án.[18]
Từ chức[sửa | sửa mã nguồn]
Sau khi ông Kem Sokha bị phiên toà xét xử, 15 đảng viên của Đảng Thanh niên Campuchia đã bị cách chức. Trong đó có bao gồm ba thành viên cấp cao và các thành viên còn lại đều nằm trong ủy ban thường vụ Neou Bora, Huon Thearith và Chhom Chanthorn. Chủ tịch Đảng là ông Pich Sros đã nói rằng, "Việc từ chức của các quan chức cấp cao không phải là điều đáng lo ngại, và đảng sẽ tiếp tục có kế hoạch đăng ký tham gia và mở rộng thêm nhiều danh sách cho những ứng cử viên của NEC nhằm tạo điều kiện cho cuộc bầu cử năm 2023.[19]
Kong Korm, cố vấn cấp cao của Đảng Sam Rainsy, đã bị cách chức sau khi bị chính quyền Campuchia lên tiếng về những ngôn từ mà ông chỉ trích khi bị tịch thu tài sản vào hồi đầu năm, đồng thời chính quyền cũng đệ đơn kiện chống lại ông. Sau đó, ông đã phải xin lỗi phía đảng CPP và ông Hun Sen vì đã buộc họ phải đệ đơn kiện và nói ông liên kết với Đảng Ánh nến là một sai lầm. Trong bức thư xin lỗi, Kong Korm đã nói: "Tôi đã nhận ra sai lầm của mình và đã xin lỗi nhà lãnh đạo CPP, người đã khuyên các hoạt động chính trị mới nhất của tôi sẽ có hại cho phẩm giá của các nhà lãnh đạo CPP khác và làm xáo trộn sự hài hòa của xã hội".[20]
Chính sách đối ngoại[sửa | sửa mã nguồn]
Trong giai đoạn chiến tranh giữa Nga với Ukraina 2022, thủ tướng Hun Sen cùng với chính phủ Campuchia đã công bố sẽ giữ thái độ trung lập, mặc dù đã thiết lập nhiều mối quan hệ ngoại giao với Ukraina. Hun Sen cùng với Bộ trưởng Ngoại giao Prak Sokhonn đã gặp Bộ trưởng Ngoại giao Ukraina Dmytro Kuleba và ông đã cử "Người phá mìn" đến và huấn luyện cho những binh lính Ukraina,[21] trở thành một yếu tố quan trọng để Ukraina lên kế hoạch mở Đại sứ quán tại Phnom Penh.[22] Phản ứng của Hun Sen đã khiến cho cả hai bên bao gồm Nga và Ukraina đều phải ca ngợi Chính phủ Campuchia về thái độ duy trì sự trung lập trong cuộc xung đột.[23][24]
Sự kiện núi Kulen[sửa | sửa mã nguồn]
Vào tháng 8 năm 2022, nhà sáng lập của Đảng Liên minh vì Dân chủ (LDP) là ông Khem Veasna đã soạn một bức tối hậu thư và công bố chúng trước đám đông đang tụ tập ở một ngôi nhà nhỏ nằm tại phía nam Núi Kulen. Họ đều là những người dân đã cùng ồ ạt đến khu vực này sau khi nghe được một lời cảnh báo về "ngày tận thế" của một chính trị gia địa phương và không ít người đã tin vào lời cảnh báo trên. Theo lời kể của một nạn nhân, người chính trị gia đó đã khuyên mọi người nên đến ngôi nhà trên để "sống sót sau trận lũ lụt tàn khốc trong nước và thế giới" khiến không ít người tin rằng, khu vực này chính là một "nơi trú ẩn an toàn". Nhiều nhà chức trách sau đó đã phải đưa ra một bức tối hậu thư sau khi nhận thấy lượng đám đông gia tăng từ 15.000 lên đến 20.000 người.[25]
Thải hồi[sửa | sửa mã nguồn]
Vào ngày 8 tháng 10 năm 2022, Quốc vương Norodom Sihamoni đã ban hành một sắc lệnh hoàng gia yêu cầu ông Veng Sakhon cách chức; lúc bấy giờ là Bộ trưởng Nông Lâm Ngư nghiệp Campuchia, sắc lệnh sau đó đã có hiệu lực ngay lập tức. Tuyên bố trên đã được đưa ra theo yêu cầu của Thủ tướng Hun Sen. Sau đó, chính phủ đã chỉ định ông Aun Pornmonirath; Bộ trưởng Bộ Kinh tế và Tài chính ra làm chủ Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp bên cạnh các chức vụ hiện tại của ông.[26] Nhờ vào sự trông nom mà sau này, Quốc hội đã phê chuẩn ông Dith Tina làm Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp tiếp theo.[27]
Vào ngày 24 tháng 8 năm 2022, thống đốc thành phố Takhmao là ông Nou Sovannara đã bị cách chức và bị bắt phải điều động lại làm việc tại Cơ quan hành chính tỉnh Kandal do thái độ "thiếu tích cực" trong vấn đề giải quyết nguồn cung cấp nước sạch cho người dân.[28]
Thống đốc Pursat[sửa | sửa mã nguồn]
Vào ngày 21 tháng 11 năm 2022, do thống đốc trước đó là ông Cheav Tay đã bị thuyên chuyển do các vấn đề về sức khỏe. Khoy Rida đã được Bộ trưởng bộ Nội vụ Sar Kheng bổ nhiệm làm thống đốc tiếp theo của tỉnh Pursat.[29]
Hệ thống[sửa | sửa mã nguồn]
Theo quy định hiến pháp Campuchia, quốc hội sẽ được bầu theo nhiệm kỳ 5 năm 1 lần từ 25 khu vực bầu cử đa thành viên dựa trên các tỉnh theo đại diện tỷ lệ danh sách kín. Số ghế sẽ được phân bổ theo phương pháp d'Hondt và cuộc bầu cử sẽ diễn ra vào ngày chủ nhật thứ 4 của tháng Bảy.[30]
Dưới đây là danh sách số ghế được phân bố theo các tỉnh:
Cử tri[sửa | sửa mã nguồn]
Theo hiến pháp, mọi công dân từ 18 tuổi trở lên đều có quyền được bầu cử và việc bỏ phiếu là không bắt buộc. Theo cơ quan NEC, có tổng cộng 9.710.645 cử tri đã đăng ký tham gia trong năm 2023, tăng thêm 504.964 cử tri kể từ cuộc bầu cử cấp xã năm 2022 và cũng tăng 13,7% (tương đương với 1.330.428) kể từ cuộc tổng tuyển cử năm 2018.[31]
Theo nhân khẩu[sửa | sửa mã nguồn]
| Số Cử tri Đăng ký Theo Giới tính | ||
|---|---|---|
| Giới tính | Số cử tri | % |
| Nữ | 5,161,906 | 53.15% |
| Nam | 4,548,739 | 46.85% |
| Tổng cộng | 9,710,645 | 100% |
| Nguồn: Khmer Times[31] | ||
Theo xu hướng tăng trưởng[sửa | sửa mã nguồn]
| Số cử tri đăng ký kể từ năm 1993 | ||
|---|---|---|
| Năm | Số cử tri | +/- |
| 1993 | 4,764,618 | 100% |
| 1998 | 5,395,595 | 13.20% |
| 2002 | 5,190,307 |  3.80% |
| 2003 | 6,341,834 | 18.15% |
| 2007 | 7,799,371 | 18.68% |
| 2008 | 8,125,529 | 4.01% |
| 2012 | 9,203,493 | 11.71% |
| 2013 | 9,675,453 | 4.87% |
| 2017 | 7,865,033 | 18.71% |
| 2018 | 8,380,217 | 6.14% |
| 2022 | 9,205,681 | 8.96% |
| 2023 | 9,710,645 | 5.20% |
Quy trình[sửa | sửa mã nguồn]
| Ngày | Sự kiện |
|---|---|
| 29 tháng 6 năm 2022 | Công bố về ngày bầu cử tiếp theo |
| 1 tháng 4–19 tháng 7 năm 2023 | Đăng ký quan sát viên trong nước và quốc tế |
| 24 tháng 4–8 tháng 5 năm 2023 | Quy trình đề cử |
| 1–21 tháng 7 năm 2023 | Giai đoạn chiến dịch bầu cử |
| 22 tháng 7 năm 2023 | Giai đoạn bầu cử im lặng |
| 23 tháng 7 năm 2023 | Ngày bầu cử |
| 24 tháng 7 năm 2023 | Công bố kết quả sơ bộ |
| Chưa rõ | Công bố kết quả chính thức |
| Nguồn: Khmer Times[32] | |
Bầu cử bổ sung[sửa | sửa mã nguồn]
Một nghị định bổ sung do thủ tướng Hun Sen ký vào ngày 5 tháng 1 năm 2023 đã phân bổ lại các số lượng thành viên từ những hội đồng thành phố riêng biệt và mới được thành lập tại các huyện Kandal, Kampong Speu và Kratie cho nhiệm kỳ đầu tiên. Nghị định nội dung rằng, đối với thành phố Arey Ksat ở huyện Kandal có 19 ủy viên hội đồng thì riêng thành phố Sampov Poun ở cùng huyện đó cũng phải có 19 ủy viên hội đồng. Đối với thành phố Sameakki Mean Chey ở huyện Kampong Speu thì phải có 17 ủy viên hội đồng thì quận Samakki Monichey nằm ở cùng huyện đó phải có số ủy viên hội đồng tương tự. Còn đối với quận O'Kreang Sen Chey mới thành lập ở huyện Kratié thì chỉ cần có 15 ủy viên hội đồng.[33]
| Ngày | Sự kiện |
|---|---|
| Chưa rõ[Cần cập nhật] | Giai đoạn vận động bầu cử |
| 8 tháng 4 năm 2023 | Thời gian bầu cử im lặng |
| 9 tháng 4 năm 2023 | Ngày bầu cử |
| 24 tháng 4 năm 2023 | Công bố kết quả chính thức |
| Nguồn: Khmer Times[33] | |
Kết quả[sửa | sửa mã nguồn]
| Chính đảng | Lãnh đạo | Quốc hội | Chính phủ | |||
|---|---|---|---|---|---|---|
| Kết quả năm 2018 | Hiện tại | |||||
| % | Số ghế | |||||
| Đảng Nhân dân Campuchia | Hun Sen | 76.85% | 125 / 125 | 125 / 125 | Đa số Chính phủ | |
| FUNCINPEC | Norodom Chakravuth | 5.89% | 0 / 125 | 0 / 125 | Đối lập | |
| Đảng Đoàn kết Quốc gia Khmer | Nhek Bun Chhay | 1.56% | 0 / 125 | 0 / 125 | Đối lập | |
Phản ứng[sửa | sửa mã nguồn]
Địa phương[sửa | sửa mã nguồn]
Teng Channat, người đứng đầu sở cảnh sát tỉnh Siem Reap đã cảnh báo là nếu ông Khem Veasna không thể giải tán đám đông trước ngày 30 tháng 8 như lời hứa, chính phủ có thể sẽ đệ đơn kiện lên tòa.[34]
Chủ tịch huyện Banteay Srei là ông Khim Finan đã công bố một báo cáo cho rằng, kể từ thứ Bảy, các quan chức của huyện đã phải nhấn mạnh về việc cuộc tụ tập trên núi Kulen cần phải được giải tán. Trao đổi với báo chí, ông nói rằng: “Chúng tôi hiện đang phải chờ xem liệu đám đông có giải tán hay không bởi vì tôi nhận thấy rằng. Nhiều người đang cố gắng tụ tập bên trong và xung quanh trang trại của ngôi nhà, thậm chí nhiều người còn tụ tập trên con đường đến Núi Kulen nhiều hơn là rời đi khiến điều này thực sự rất khó khăn khi phải chứng kiến như vậy”.[34]
Chủ tịch tỉnh Siem Reap là ông Tea Seiha đã đích thân đến thăm trang trại của Khem Veasna và phải yêu cầu ông đến và giải tán đám đông.[34]
Trong nước[sửa | sửa mã nguồn]
Tổng tư lệnh Hun Manet cùng với các sĩ quan khác cũng đã xuống trang trại nơi diễn ra sự kiện và cũng đã yêu cầu Khem Veasna phải giải tán đám đông.
Ngôi nhà chỉ cách tỉnh Siem Reap khoảng một giờ lái xe. Theo lệnh của thủ tướng Hun Sen, khu vực này hiện đã được sơ tán bằng xe tải quân đội và xe cứu thương. Hun Sen đã khuyên chính quyền nên tạo thêm nhiều điều kiện thuận lợi để người dân có thể rời khỏi ngôi nhà và quay trở về nếu họ muốn. Hun Sen cũng đã cáo buộc Khem Veasna đang gây áp lực cho chính quyền và buộc ông phải sử dụng vũ lực để giải tán cho cuộc tụ tập.[35]
Tham khảo[sửa | sửa mã nguồn]
- ^ Khmer Times (29 tháng 6 năm 2022). “Date of 2023 National Assembly election announced” [Công bố ngày bầu cử Quốc hội năm 2023] (bằng tiếng Anh). Khmer Times. Truy cập ngày 29 tháng 6 năm 2022.
- ^ Reuters Staff (24 tháng 12 năm 2021). “Cambodia's ruling party endorses PM's son as future leader” [Đảng cầm quyền Campuchia đồng ý cho con trai của Thủ tướng làm nhà lãnh đạo tương lai] (bằng tiếng Anh). Reuters. Lưu trữ bản gốc ngày 24 tháng 12 năm 2021. Truy cập ngày 4 tháng 1 năm 2022.
- ^ Hannah Ellis-Petersen (29 tháng 7 năm 2018). “Cambodia: Hun Sen re-elected in landslide victory after brutal crackdown” [Campuchia: Hun Sen tái đắc cử với chiến thắng áp đảo sau cuộc đàn áp tàn bạo] (bằng tiếng Anh). The Guardian. Lưu trữ bản gốc ngày 29 tháng 7 năm 2018. Truy cập ngày 16 tháng 9 năm 2018.
- ^ Michael Morgenstern (17 tháng 11 năm 2012). “Tenth out of Ten” [Mười trên mười]. economist.com (bằng tiếng Anh). The Economist (Banyan Asia). Lưu trữ bản gốc ngày 16 tháng 11 năm 2012. Truy cập ngày 29 tháng 9 năm 2013.
- ^ Epa-Efe (5 tháng 9 năm 2018). “Cambodian Parliament launches era of one-party rule” [Quốc hội Campuchia khởi động kỷ nguyên cai trị đơn đảng] (bằng tiếng Anh). The Straits Times. Lưu trữ bản gốc ngày 6 tháng 9 năm 2018. Truy cập ngày 7 tháng 7 năm 2020.
- ^ a b Khmer Times (24 tháng 12 năm 2021). “Hun Manet unanimously elected to be the future Prime Minister” [Hun Manet được nhất trí bầu làm Thủ tướng tương lai] (bằng tiếng Anh). Khmer Times. Truy cập ngày 4 tháng 1 năm 2022.
- ^ Luke Hunt (4 tháng 1 năm 2022). “Cambodia's Hun Sen Moves Ahead on Shoring Up Son's Leadership Prospects” [Thủ Tướng Campuchia Hun Sen Bắt Đầu Tiến Lên Phía Trước Trong Công Việc Bảo Vệ Triển Vọng Lãnh Đạo]. The Diplomat (bằng tiếng Anh). Bản gốc lưu trữ ngày 4 tháng 1 năm 2022. Truy cập ngày 4 tháng 1 năm 2022.
- ^ David Hutt (3 tháng 12 năm 2021). “Cambodia's Political Succession Could Get Messy” [Chính Trị Kế Nhiệm Của Campuchia Có Thể Trở Nên Lộn Xộn]. The Diplomat (bằng tiếng Anh). Bản gốc lưu trữ ngày 3 tháng 12 năm 2021. Truy cập ngày 4 tháng 1 năm 2022.
- ^ Shaun Turton; Kong Meta (23 tháng 2 năm 2021). “Corruption threatens Cambodia's COVID success as cluster spreads” [Tham nhũng COVID đe dọa thành công Campuchia khi đại dịch lây lan] (bằng tiếng Anh). The Nikkei. tr. 1. Lưu trữ bản gốc ngày 23 tháng 2 năm 2021. Truy cập ngày 8 tháng 1 năm 2022.
- ^ David Hutt (28 tháng 6 năm 2021). “Will Vaccination Be Hun Sen's Legacy?” [Tiêm Chủng Sẽ Là Di Sản Của Hun Sen?]. The Diplomat (bằng tiếng Anh). Bản gốc lưu trữ ngày 28 tháng 6 năm 2021. Truy cập ngày 8 tháng 1 năm 2022.
- ^ Khmer Times (1 tháng 1 năm 2022). “Cambodia enters new year with vaccination target still elusive and Omicron looming closer than ever” [Campuchia bước vào năm mới với mục tiêu tiêm chủng vẫn còn khó nắm bắt và chủng Omicron lan gần ra hơn bao giờ hết] (bằng tiếng Anh). Khmer Times. tr. 1. Truy cập ngày 8 tháng 1 năm 2022.
- ^ Sebastian Strangio (30 tháng 11 năm 2021). “Cambodia Opposition Fractures as Bickering Breaks Into the Open” [Phe Đối Lập Ở Campuchia Rạn Nứt Khi Cuộc Tranh Luận Nổ Ra]. The Diplomat (bằng tiếng Anh). Bản gốc lưu trữ ngày 30 tháng 11 năm 2021. Truy cập ngày 6 tháng 1 năm 2022.
- ^ Nov Sivutha (8 tháng 6 năm 2022). “20 NA seats possible for Candlelight Party: Yara” [20 ghế có thể được cung cấp cho Đảng ánh nến: Yara] (bằng tiếng Anh). The Phnom Penh Post. tr. 1. Lưu trữ bản gốc ngày 9 tháng 6 năm 2022. Truy cập ngày 11 tháng 6 năm 2022.
- ^ Ben Sokhean (24 tháng 2 năm 2023). “LANDSLIDE TARGET: CPP out to reduce opposition votes in upcoming polls” [MỤC TIÊU LỞ ĐẤT: CPP ra tay để giảm số phiếu đối lập trong các cuộc thăm dò sắp tới] (bằng tiếng Anh). Khmer Times. tr. 1. Truy cập ngày 5 tháng 3 năm 2023.
- ^ Reuters/AP (16 tháng 5 năm 2023). “Cambodia disqualifies sole credible opposition Candlelight Party ahead of July election” [Campuchia loại bỏ nền đối lập đáng tin cậy duy nhất là Đảng Ánh nến trước cuộc bầu cử vào tháng 7]. abc.net.au (bằng tiếng Anh). ABC News. Lưu trữ bản gốc ngày 16 tháng 5 năm 2023. Truy cập ngày 16 tháng 5 năm 2023.
- ^ Post Staff (3 tháng 3 năm 2023). “Ex-CNRP leader Kem Sokha gets 27 years, barred from politics” [Cựu lãnh đạo đảng CNRP Kem Sokha lĩnh 27 năm tù và cấm tham gia hoạt động chính trị] (bằng tiếng Anh). The Phnom Penh Post. tr. 1. Lưu trữ bản gốc ngày 3 tháng 3 năm 2023. Truy cập ngày 4 tháng 3 năm 2023.
- ^ Khmer Times (3 tháng 3 năm 2023). “Former opposition leader Kem Sokha sentenced to 27 years in prison” [Cựu thủ lĩnh phe đối lập Kem Sokha bị kết án 27 năm tù] (bằng tiếng Anh). Khmer Times. tr. 1. Truy cập ngày 4 tháng 3 năm 2023.
- ^ Jonathan Head; Kelly Ng (3 tháng 3 năm 2023). “Kem Sokha: Rights groups condemn Cambodia opposition leader's 27-year sentence” [Kem Sokha: Các nhóm nhân quyền lên án bản án 27 năm tù cho thủ lĩnh phe đối lập của Campuchia]. bbc.com (bằng tiếng Anh). BBC News. Bản gốc lưu trữ ngày 10 tháng 3 năm 2023. Truy cập ngày 4 tháng 3 năm 2023.
- ^ Soth Koemsoeun (7 tháng 2 năm 2023). “Spate of resignation not affecting CYP, says president” [Tổng thống từ chức không ảnh hưởng đến CYP, chủ tịch nói] (bằng tiếng Anh). Khmer Times. tr. 1. Truy cập ngày 5 tháng 3 năm 2023.
- ^ RFA Khmer (2 tháng 2 năm 2023). “Senior advisor to Cambodian opposition party resigns” [Cố vấn đảng đối lập cấp cao Campuchia từ chức]. rfa.org (bằng tiếng Anh). Đài Á Châu Tự Do. Bản gốc lưu trữ ngày 3 tháng 2 năm 2023. Truy cập ngày 5 tháng 3 năm 2023.
- ^ Taing Rinith (14 tháng 11 năm 2022). “Big boost for Ukraine-Cambodia ties” [Cú hích lớn cho quan hệ Ukraina-Campuchia] (bằng tiếng Anh). Khmer Times. tr. 1. Truy cập ngày 5 tháng 3 năm 2023.
- ^ Taing Rinith (20 tháng 2 năm 2023). “Boosting friendship: Soon-to-be Ukrainian Ambassador seeks heightened ties” [Tăng cường tình hữu nghị: Đại sứ Ukraina sắp trở thành nơi tìm kiếm mối quan hệ nâng cao] (bằng tiếng Anh). Khmer Times. tr. 1. Truy cập ngày 5 tháng 3 năm 2023.
- ^ Ben Sokhean (26 tháng 2 năm 2023). “Ukrainian political expert praises Cambodia's peace efforts” [Chuyên gia chính trị Ukraina ca ngợi nỗ lực hòa bình của Campuchia] (bằng tiếng Anh). Khmer Times. tr. 1. Truy cập ngày 5 tháng 3 năm 2023.
- ^ Son Minea (19 tháng 2 năm 2023). “Russia lauds Cambodia's neutrality on Ukraine issue” [Nga ca ngợi sự trung lập của Campuchia trong vấn đề của Ukraina] (bằng tiếng Anh). Khmer Times. tr. 1. Truy cập ngày 5 tháng 3 năm 2023.
- ^ Yim Sreylim (29 tháng 8 năm 2022). “Kulen Mountain 'Doomsday' gathering told to disperse, or else” [Cuộc tụ tập 'Ngày Tận Thế' trên núi Kulen được yêu cầu giải tán] (bằng tiếng Anh). Khmer Times. tr. 1. Truy cập ngày 21 tháng 1 năm 2023.
- ^ Khmer Times (8 tháng 10 năm 2022). “Minister of Agriculture dismissed by the King” [Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp bị Quốc vương cách chức] (bằng tiếng Anh). Khmer Times. tr. 1. Truy cập ngày 5 tháng 3 năm 2023.
- ^ Keo Kereya; Long Kimmarita (12 tháng 10 năm 2022). “Dith Tina – 'Well-educated, gentle, helpful'” [Dith Tina – ‘Học giỏi, hiền lành, hay giúp đỡ’] (bằng tiếng Anh). The Phnom Penh Post. tr. 1. Lưu trữ bản gốc ngày 13 tháng 10 năm 2022. Truy cập ngày 5 tháng 3 năm 2023.
- ^ Chhun Sunly (23 tháng 8 năm 2022). “Takhmao City governor sacked for 'inactive' duty” [Chủ tịch thành phố Takhmao bị sa thải vì nhiệm vụ 'không hoạt động'] (bằng tiếng Anh). Khmer Times. tr. 1. Truy cập ngày 5 tháng 3 năm 2023.
- ^ Lay Samean (21 tháng 11 năm 2022). “New Pursat governor takes office, vows greater efficiency” [Thống đốc Pursat mới nhậm chức, hứa về độ hiệu quả cao hơn so với tiền nhiệm] (bằng tiếng Anh). The Phnom Penh Post. tr. 1. Lưu trữ bản gốc ngày 21 tháng 11 năm 2022. Truy cập ngày 11 tháng 3 năm 2023.
- ^ “IPU PARLINE database: CAMBODIA (Radhsphea Ney Preah Recheanachakr Kampuchea), Electoral system” [Cơ sở dữ liệu IPU PARLINE: CAMPUCHIA (Quốc hội Campuchia), Hệ thống bầu cử]. archive.ipu.org (bằng tiếng Anh). Liên minh Nghị viện Thế giới. 22 tháng 5 năm 2018. Lưu trữ bản gốc ngày 22 tháng 5 năm 2018. Truy cập ngày 14 tháng 1 năm 2023.
- ^ a b Khmer Times (14 tháng 1 năm 2023). “Cambodia sees 9.7 million people registered on voter list” [Campuchia có 9,7 triệu người đăng ký trong danh sách cử tri] (bằng tiếng Anh). Khmer Times. tr. 1. Truy cập ngày 16 tháng 1 năm 2023.
- ^ Tith Kongnov (21 tháng 9 năm 2022). “NEC unveils 2023 National Election calendar” [Uỷ ban NEC công bố lịch bầu cử quốc gia năm 2023] (bằng tiếng Anh). Khmer Times. tr. 1. Truy cập ngày 14 tháng 1 năm 2023.
- ^ a b Hang Punreay (11 tháng 1 năm 2023). “Candidates ready for new city, district council polls” [Các ứng cử viên đã sẵn sàng cho thành phố mới, các cuộc thăm dò trong hội đồng quận] (bằng tiếng Anh). Khmer Times. tr. 1. Truy cập ngày 15 tháng 1 năm 2023.
- ^ a b c Yim Sreylim (29 tháng 8 năm 2022). “Kulen Mountain 'Doomsday' gathering told to disperse, or else” [Cuộc tụ tập 'Ngày Tận Thế' trên núi Kulen được yêu cầu giải tán] (bằng tiếng Anh). Khmer Times. tr. 1. Truy cập ngày 21 tháng 1 năm 2023.
- ^ Yim Sreylin (31 tháng 8 năm 2022). “PM Hun Sen orders military trucks to ferry people leaving 'doomsday' farm and that they not be harmed” [Thủ tướng Hun Sen ra lệnh cho xe tải quân sự chở người rời khỏi nông trại 'tận thế' không bị tổn hại] (bằng tiếng Anh). Khmer Times. tr. 1. Truy cập ngày 21 tháng 1 năm 2023.
Lỗi chú thích: Đã tìm thấy thẻ <ref> với tên nhóm “lower-alpha”, nhưng không tìm thấy thẻ tương ứng <references group="lower-alpha"/> tương ứng, hoặc thẻ đóng </ref> bị thiếu