Wiki - KEONHACAI COPA

Quốc vương Campuchia

Quốc vương của Campuchia
ព្រះមហាក្សត្រនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា
Roi du Cambodge
Đương nhiệm
Norodom Sihamoni
từ 14 tháng 10, 2004
Chi tiết
Quân chủ đầu tiênSoma
Hình thànhThế kỷ thứ nhất
24 tháng 9 năm 1993 (1993-09-24) (phục tịch)
Bãi bỏ18 tháng 3, 1970
Dinh thựVương cung Campuchia (cung điện chính)
The Royal Residence (cung điện thứ)
Websitenorodomsihamoni.org

Quốc vương Campuchia (tiếng Khmer: ព្រះមហាក្សត្រនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា, Preah Mohaksat nei Preah Reacheanachak Kampuchea, tiếng Pháp: Roi du Cambodge, hay thông dụng là Vua Campuchia) là quân chủ và nguyên thủ quốc gia Vương quốc Campuchia. Quyền lực của quốc vương Campuchia ngày nay chỉ giới hạn ở một số mang tính tượng trưng, chủ yếu dựa trên hình thức và sự tôn trọng. Quốc vương là đại diện cho hòa bình, sự ổn định và thịnh vượng cho dân tộc Khmer. Từ năm 1993, Quốc vương Campuchia là một chức vị quân chủ bầu cử, đưa Campuchia trở thành một trong số ít các quốc gia có nền quân chủ tuyển cử trên thế giới. Nhà vua được Hội đồng Tôn vương bầu chọn trong số các thành viên nam trên 30 tuổi của vương tộc Norodom và Sisowath.

Vai trò[sửa | sửa mã nguồn]

Hiến pháp của Campuchia năm 1993 quy định vai trò của nhà vua là chủ yếu theo nghi lễ. Theo đó, nhà vua sẽ trị vì, nhưng không cai trị,[1] đồng thời là biểu tượng của sự thống nhất và kế thừa của quốc gia.[2]

Nhà vua thực hiện các chức năng quan trọng của nhà nước theo yêu cầu của hiến pháp. Điều này bao gồm nhưng không giới hạn ở:

Nhà vua cũng hoàn thành các vai trò khác không được đề cập rõ ràng trong hiến pháp với tư cách là người đứng đầu nhà nước, ví dụ, chủ trì các sự kiện có ý nghĩa quốc gia[17] bao gồm các nghi lễ tôn giáo và truyền thống không thể thiếu đối với dân tộc Khmer,[18] hoạt động nhân đạo và từ thiện,[19] và đại diện cho Campuchia ở nước ngoài khi thực hiện các chuyến thăm chính thức ở nước ngoài.[20]

Bộ Vương thất[sửa | sửa mã nguồn]

Bộ Cung điện Vương thất, hiện đang được giám sát bởi Bộ trưởng Kong Sam Ol kết hợp với Hội đồng Tư vấn Quyền riêng tư tối cao, đứng đầu là Vương tử cùng cha khác mẹ của Hoàng thân Norodom Ranariddh hỗ trợ và tư vấn cho nhà vua.

Danh sách quân chủ Campuchia trong lịch sử[sửa | sửa mã nguồn]

Campuchia (68-1431)[sửa | sửa mã nguồn]

Vương quốc Phù Nam (68-627)[sửa | sửa mã nguồn]

STTTên hiệuTên khácCai trị
01SomaLiễu Diệp (柳葉)[21]
Neang Neak		thế kỷ thứ 1
02Kaundinya IHỗn Điền (混填)[21]
Preah Tong		68-sau thế kỷ 1
03không xác địnhsau thế kỷ thứ 2
04Hun Pan-huangHỗn Bàn Huống (混盤況)
05Pan-PanBàn Bàn (盤盤)đầu thế kỷ thứ 3
06Srei MearaPhạm Sư Mạn (范師蔓)khoảng 205-225
07không xác địnhPhạm Kim Sinh (范金生)khoảng 225
08Phạm Trường (范長)khoảng 225-khoảng 240
09Phạm Tầm (范尋)khoảng 240-khoảng 287
10không xác địnhsau thế kỷ thứ 3
11Trúc Chiên Đàn (竺旃檀)thế kỷ thứ 4
12không xác định
13Kaundinya IIKiều Trần Như (僑陳如)Không rõ-434
14Srindravarman ITrì Lê Đà Bạt Ma (持梨陀跋摩)434-435
15không xác địnhkhông xác địnhkhông xác định
16
17Jayavarman KaundinyaXà Gia Bạt Ma (闍耶跋摩)484-514
18RudravarmanLưu Đà Bạt Ma (留陁跋摩)514
Chiến tranh Phù Nam - Chân Lạp: 550-627
19Pvirakvarman Ikhông xác định550-600
20Mahendravarman Ikhông xác địnhkhoảng 600-615
21Nteractvarman Ikhông xác địnhkhoảng 615-627

Vương quốc Chân Lạp (550-802)[sửa | sửa mã nguồn]

STTTên hiệuTên khácCai trị
Shruta Varman550-555
Shreshtha Varman II555-560
Vira Varman560-575
Kambuja-raja Lakshmi (nữ vương)575-580
22Bhavavarman IBhavavarman580
23MohendravarmanChet Sen600-616
24Isanavarman IIsanavarman616-635
25Bhavavarman IIBhavavarman639-657
26Jayavarman IJayavarman657-681
27Nữ vương JayadeviJayadevi681-713

Đế chế Khmer (802-1431)[sửa | sửa mã nguồn]

STTTên hiệuTên khácCai trị
28Jayavarman IIJayavarman802–835
29Jayavarman IIIJayavarthon835–877
30Indravarman IIndravarman877–889
31Yasovarman IYasovarthon889–900
32Harshavarman IHarshavarman900–925
33Ishanavarman IIIsanavarman925–928
34Jayavarman IVJayavarman928–941
35Harshavarman IIHarshavarman941–944
36Rajendravarman IRajedravarman944–968
37Jayavarman VJayavarman968–1001
38Udayadityavarman IUdayadityavarman1002
39JayavirahvarmanJayavirahvarman1002–1006
40Suryavarman ISuryavarman1006–1050
41Udayadityavarman IIUdayadityavarman1050–1066
42Harshavarman IIIHarshavarman1066–1080
43NripatindravarmanNripatindravarman1080–1113
44Jayavarman VIJayavarman1080–1107
45Dharanindravarman IDharanindravarman1107–1113
46Suryavarman IISuryavarman1113–1150
47Dharanindravarman IIDharanindravarman1150–1156
48Yasovarman IIYasovarman1156–1165
49TribhuvanadityavarmanTribhuvanadityavarman1165–1177
Champa xâm lược: 1177–1181
50Jayavarman VIIJayavathon1181–1218
51Indravarman IIIndravarman1218–1243
Vương quốc Sukhothai thành lập, tách ra từ một chư hầu Lavo của đế chế Khmer Angkor năm 1238.
52Jayavarman VIIIJayavarman1243–1295
53Indravarman IIISrei Indravarman1295–1307
54IndrajayavarmanSrei Jayavarman1307–1327
55Jayavarman IXJayavama Borommesvarah / Jayavarman Parameshwara1327–1336
56Trasak PaemPonhea Chey1336–1340
57Nippean BatPonhea Kreak1340–1346
58Sithean ReacheaSidhanta Raja1346–1347
59Lompeng ReacheaTrosok Peam / Ponhea Chey / Sri Lampang Paramaraja1347–1352
Xiêm xâm lấn: 1352–1357
60SoryavongSoryavong1357–1363
61Borom Reachea IBorommarama1363–1373
62Thomma SaokThomma Saok1373–1393
Xiêm xâm lấn: 1393 (5 tháng).
63In ReacheaPnhea Prek1394-c1421
64Barom Reachea IIPonhea Yat1405–1431

Vương quốc Campuchia (1431-1863)[sửa | sửa mã nguồn]

Triều đại Chaktomuk (1431-1525)[sửa | sửa mã nguồn]

Tên hiệuChân dungTên khácCai trị
Ponhea Yat
ពញាយ៉ាត		Ponhea Yat
ពញាយ៉ាត		1431 - 1463
Noreay Reameathiptei
នរាយ រាមាធិបតី		Noreay Reachea
នរាយណ៍រាជាទី១ទ		1463 - 1469
Reachea Reameathiptei
រាជា រាមាធិបតី		Srei Reachea
ស្រីរាជា		1469 - 1475
Srei Soriyotei II
ស្រីសុរិយោទ័យទី២		Rajadhiraja1472 - 1475
Thommo Reachea tôi
ធម្មោ រាជា ទី១		Dharmarajadhiraja1476 - 1504
Srei Sukonthor
ស្រីសុគន្ធធោ		Damkhat Sukonthor1504 - 1512

Nội chiến Campuchia: Chiến tranh Chan Raja và Sdech Kan: 1516-1525

Triều đại Longvek (1525-1594)[sửa | sửa mã nguồn]

Tên hiệuChân dungTên khácCai trị
Srei Chettha
ស្រីជេដ្ឋា		Sdach Korn
ស្ដេចកន		1512 - 1521
Ang Chan I
អង្គចន្ទទី១		Ponhea Chan
ពញាចន្ទ		1516 - 1566
Barom Reachea I
បរមរាជា​ ទី១		Satha Mahindharaja1566 - 1576
Satha I
សត្ថាទី១		Barom Reachea IV
បរមរាជា		1576 - 1584
Chey Chettha I
ជ័យជេដ្ឋា ទី១		Chey Chettha
ជ័យជេដ្ឋា		1584 - 1594

Triều đại Srei Santhor (1594-1620)[sửa | sửa mã nguồn]

Tên hiệuChân dungTên khácCai trị
Preah Ram I
ព្រះរាម ទី១		Reamea Cheung Prey
រាមាជើងព្រៃ		1594 - 1596
Preah Ram II
ព្រះរាម ទី២		Keo Ban On1596 - 1597
Barom Reachea II
បរមរាជា ទី២		Ponhea Ton
ពញាតន់		1597 - 1599
Barom Reachea III
បរមរាជា ទី៣		Ponhea An
ពញាអន		1599 - 1600
Kaev Hua I
កែវហ៊្វាទី១		Ponhea Nhom
ពញាញោម		1600 - 1603
Barom Reachea IV
បរមរាជា ទី៤		Srei Soriyopor
ស្រីសុរិយោពណ៌		1603 - 1618

Triều đại Oudong, Thời kỳ Trung cổ của Campuchia, 1620-1863)[sửa | sửa mã nguồn]

NamePortraitPersonal NameReign
Chey Chettha II
ជ័យជេដ្ឋាទី២		1618 – 1628
Outey Reachea I
ឧទ័យរាជាទី១		Outey
ឧទ័យ		1628 – 1642
Thommo Reachea II
ស្រីធម្មរាជាទី២		Ponhea To
ពញាតូ		1628 – 1631
Ang Tong Reachea
អង្គទងរាជា		Ponhea Nou
ពញានូ		1631 – 1640
Batom Reachea
បទុមរាជា		Ang Non
អង្គនន់		1640 – 1642
Reameathiptei I
រាមាធិបតីទី១		Ponhea Chan
ពញាចន្		1642 – 1658
Barom Reachea V
បុរមរាជា ទី៥		Ang So
អង្គសូរ		1658 – 1672
Chey Chettha III
ជ័យជេដ្ឋា ទី៣		1672 – 1673
Preah Keo II
ព្រះកែវហ៊្វាទី២		Ang Chee
អង្គជី		1673 – 1674
Batom Reachea III
បទុមរាជាទី៣		Ang Nan1674
Chey Chettha IV
ជ័យជេដ្ឋា ទី៤		Ang Sor1675 – 1695, 1696 – 1699, 1700 – 1702 and 1703 – 1706
Outey I
ឧទ័យទី១		Ang Yong
អង្គយ៉ង		1695 – 1696
Barom Reameathiptei
បរម រាមាធិបតី		Ang Em1699 – 1700 and 1710 – 1722
Thommo Reachea III
សេដ្ឋា ទី២		Ang Tham1702 – 1703, 1706 – 1709 and 1736 – 1747
Satha II
សេដ្ឋា ទី២		Ang Chey
អង្គជ័យ		1722 – 1736 and 1749
Thommo Reachea IV
ស្រីធម្មរាជា		Ang Em
អង្គឯម		1747
Reameathiptei III
រាមាធិបតីទី៣		Ang Tong
អង្គទង		1748 – 1749, 1755 – 1758
Chey Chettha V
ជ័យជេដ្ឋា ទី៥		Ang Snguon
អង្គស្ងួន		1749 – 1755
Outey Reachea II
ឧទ័យរាជា ទី២		Ang Ton
អង្គតន់		1758 – 1775
Ream Reachea
ព្រះរាមរាជា		Ang Non II
អង្គនន់ទី ២		1775 – 1779
Neareay Reachea III
នារាយណ៍រាជាទី ៣ ។		Ang Eng
អង្គអេង		1779 – 1782, 1794 – 1796
Regency, Ang Chan being a minor: 1796 – 1806
Outey Reachea III
ឧទ័យរាជា ទី៣		Ang Chan
អង្គចន្ទ		1806 – 1834
Ang Mey
អង្គម៉ី		Ksat Trey1834 – 1841
Harihak Reamea Issarathiptei
ហរិរក្សរាមាឥស្សរាធិបតី		Ang Duong
អង្គដួង		1841 – 1860

[22]

Campuchia hiện đại (1860-nay)[sửa | sửa mã nguồn]

Campuchia thuộc Pháp (1863-1953)[sửa | sửa mã nguồn]

Tên hiệuChân dungHành cungSinhMấtGhi chú
Norodom Prohmbarirak
ព្រហ្ម
19 tháng 10 năm 1860
- 24 tháng 4 năm 1904
43 năm, 188 ngày		Norodom3 tháng 2 năm 1834
Angkor Borei		24 tháng 4 năm 1904
Bangkok
70 tuổi		Con trai của Ang Duong
Sisowath Chamchakrapong
ស៊ីសុវត្ថិ ចមចក្រពង្ស
27 tháng 4 năm 1904
- Ngày 9 tháng 8 năm 1927
23 năm, 104 ngày		Sisowath7 tháng 9 năm 1840
Mongkol Borei		9 tháng 8 năm 1927
Phnôm Pênh
ở tuổi 86		Anh em cùng cha khác mẹ của Norodom
Sisowath Monivong
ស៊ីសុវត្ថិ មុនីវង្ស
Ngày 9 tháng 8 năm 1927
- 24 tháng 4 năm 1941
13 năm, 258 ngày		Tập tin:Sa Majesté Sisowath Monivong.jpgSisowath27 tháng 12 năm 1875
Phnôm Pênh		24 tháng 4 năm 1941
Kampot
65 tuổi		Con trai của Sisowath
Norodom Sihanouk
សីហ
24 tháng 4 năm 1941
- Ngày 2 tháng 3 năm 1955
13 năm, 312 ngày		Norodom31 tháng 10 năm 1922
Phnôm Pênh		15 tháng 10 năm 2012
Bắc Kinh
89 tuổi		Cháu ngoại của Sisowath Monivong

Vương quốc Campuchia (1953-1970)[sửa | sửa mã nguồn]

Tên hiệuChân dungHành cungSinhMấtGhi chú
Norodom Suramarit
សុរា ម្រិ
2 tháng 3 năm 1955
- 3 tháng 4 năm 1960
5 năm, 32 ngày		Norodom6 tháng 3 năm 1896
Phnôm Pênh		3 tháng 4 năm 1960
Phnôm Pênh
64 tuổi		Cha của Norodom Sihanouk
Sisowath Kossamak
កុ សុ
20 tháng 6 năm 1960
- 18 tháng 3 năm 1970
9 năm, 271 ngày
[a]
Norodom9 tháng 4 năm 1904
Phnôm Pênh		27 tháng 4 năm 1975
Bắc Kinh
71 tuổi		Vương hậu của Norodom Suramarit

Vương quốc Campuchia (1993-nay)[sửa | sửa mã nguồn]

Tên hiệuChân dungHành cungSinhMấtGhi chú
Norodom Sihanouk
សីហ
24 tháng 9 năm 1993
- 7 tháng 10 năm 2004
11 năm, 13 ngày		Norodom31 tháng 10 năm 1922
Phnôm Pênh		15 tháng 10 năm 2012
Bắc Kinh
89 tuổi		Con trai của Norodom Suramarit
Norodom Sihamoni
សីហ
14 tháng 10 năm 2004
- nay
19 năm, 187 ngày		Norodom14 tháng 5 năm 1953
Phnôm Pênh
70 tuổi		Con trai của Norodom Sihanouk

Biểu tượng vương thất[sửa | sửa mã nguồn]

  • Vương kỳ Vương thất Campuchia (trước năm 1993)
    Vương kỳ Vương thất Campuchia (trước năm 1993)
  • Vương kỳ Vương thất Campuchia (1993-nay)
    Vương kỳ Vương thất Campuchia (1993-nay)
  • Biểu tượng Vương thất Campuchia
    Biểu tượng Vương thất Campuchia

Xem thêm[sửa | sửa mã nguồn]

Ghi chú[sửa | sửa mã nguồn]

  1. ^ Queen Sisowath Kossamak was not an official monarch, but a "symbol, incarnation, and representative" of the dynasty after the death of her husband, King Norodom Suramarit.[22] Norodom Sihanouk was appointed Head of State whose powers equal that of a monarch.

Chú thích[sửa | sửa mã nguồn]

  1. ^ The Constitution of the Kingdom of Cambodia, Chapter II, Article 7.
  2. ^ The Constitution of the Kingdom of Cambodia, Chapter II, Article 8.
  3. ^ The Constitution of the Kingdom of Cambodia, Chapter X, Article 119.
  4. ^ The Constitution of the Kingdom of Cambodia, Chapter VII, Article 82.
  5. ^ The Constitution of the Kingdom of Cambodia, Chapter VIII, Article 106.
  6. ^ The Constitution of the Kingdom of Cambodia, Chapter II, Article 23.
  7. ^ The Constitution of the Kingdom of Cambodia, Chapter II, Article 20.
  8. ^ The Constitution of the Kingdom of Cambodia, Chapter II, Articles 26 and 28.
  9. ^ The Constitution of the Kingdom of Cambodia, Chapter II, Article 9.
  10. ^ The Constitution of the Kingdom of Cambodia, Chapter II, Article 25.
  11. ^ The Constitution of the Kingdom of Cambodia, Chapter II, Article 27.
  12. ^ The Constitution of the Kingdom of Cambodia, Chapter II, Article 21.
  13. ^ The Constitution of the Kingdom of Cambodia, Chapter XI, Article 134.
  14. ^ The Constitution of the Kingdom of Cambodia, Chapter VIII, Article 100.
  15. ^ The Constitution of the Kingdom of Cambodia, Chapter XII, Article 137.
  16. ^ The Constitution of the Kingdom of Cambodia, Chapter II, Article 29.
  17. ^ "Cambodian king,..."
  18. ^ "Cambodia marks..."
  19. ^ "$1 million royal gift..."
  20. ^ “"President Xi meets Cambodian king in Beijing" in GB Times”. Bản gốc lưu trữ ngày 12 tháng 5 năm 2019. Truy cập ngày 28 tháng 4 năm 2020.
  21. ^ a b Lương thư
  22. ^ a b Buyers, Cambodia.
Wiki - Keonhacai copa chuyên cung cấp kiến thức thể thao, keonhacai tỷ lệ kèo, bóng đá, khoa học, kiến thức hằng ngày được chúng tôi cập nhật mỗi ngày mà bạn có thể tìm kiếm tại đây có nguồn bài viết: https://vi.wikipedia.org/wiki/Qu%E1%BB%91c_v%C6%B0%C6%A1ng_Campuchia