Công thức Viète [sửa | sửa mã nguồn]

• Nhận xét: François Viète là nhà toán học nghiệp dư người Pháp, người đã "quen mặt" với học sinh cấp THCS ở Việt Nam thông qua Định lý Viète. Tuy nhiên, Viète còn được biết tới thông qua một công thức khác cũng quan trọng hơn kém, được đánh giá là "rạng bình minh của Toán học hiện đại - the dawn of modern mathematics", đó chính là công thức Viète, như sự khởi đầu cho ngành giải tích hiện đại mà ta vẫn nghiên cứu ngày nay. Tôi xin phép được ứng cử bài viết Công thức Viète trở thành bài viết tốt về chủ đề Toán học trên Wikipedia, cũng đã khá lâu rồi chưa có bài viết nào trở thành BVT về chủ đề muôn thuở này.
  • Bài viết cũng đã được tôi ứng cử cho mục BCB của tuần 5, năm 2023, đã được DHN chỉnh lý và giúp đỡ tôi sửa chữa về nguồn sách và sẽ (đã hoặc đang) lên trong một vài ngày tới. Chi tiết tại đây.
  • Bài viết được dịch từ bài Viète's formula, bài viết này cũng đã trở thành BVT của enwiki vào ngày 6 tháng 7 năm 2021, cũng đã được chỉnh lý tương đối nên cá nhân tôi khá yên tâm về chất lượng bài viết khi dịch.
  • Tôi khá tự tin vào trình độ Toán học và tiếng Anh của bản thân mình khi biên dịch và hành văn lại bài viết này từ tiếng Anh sang tiếng Việt, tuy nhiên tôi cũng sẵn sàng lắng nghe và tiếp thu ý kiến đóng góp của tất cả mọi người.

Ngoài lề một chút nhưng tôi cũng mong muốn rằng đây sẽ là viên gạch đầu tiên cho loạt chủ điểm về nhà toán học người Pháp François Viète, rất mong được các bạn biểu quyết, cho ý kiến để có thể tiếp tục cải thiện chất lượng bài viết. Đây cũng là lần đầu tiên tôi tự ứng cử, nên mong được mọi người thông cảm cho những sai sót của chính mình.

• Người nhận xét: The Phunguese Han (Thảo luận) 08:27, ngày 31 tháng 1 năm 2023 (UTC)[trả lời]

Đồng ý[sửa | sửa mã nguồn]

1.  Đồng ý Sau khi sửa lại, tôi thấy không còn vấn đề gì cả — Dr. Voirloup^💬 18:55, ngày 5 tháng 2 năm 2023 (UTC)[trả lời]
2.  Đồng ý Bài viết chất lượng rất ổn, tôi rất mong bạn @Pistachio Tomoka: sẽ có thêm nhiều bài toán học chất lượng nữa cho dự án.  Jimmy Blues ^♪ 09:08, ngày 13 tháng 2 năm 2023 (UTC)[trả lời]
3.  Đồng ý Lâu lắm rồi mới thấy 1 bài về chủ đề toán học tham gia ứng cử BVT. Không còn vấn đề gì cả, những thành viên khác đã góp ý và chỉnh sửa lại cho hoàn thiện hơn rồi! Hongkytran (thảo luận) 16:36, ngày 15 tháng 2 năm 2023 (UTC)[trả lời]
4.  Đồng ý Bài viết tốt Biheo2812 ^{Thảo luận!} 13:46, ngày 18 tháng 2 năm 2023 (UTC)[trả lời]

Chưa đồng ý[sửa | sửa mã nguồn]

Ý kiến[sửa | sửa mã nguồn]

1.  Ý kiến Tôi đã sửa lại và cắt ra các câu nhỏ ở một số chỗ mà bạn viết dài theo kiểu câu phức như văn phong tiếng Anh. Khi biên dịch thì mình hoàn toàn có thể ngắt các ý, đảo từ câu bị động sang câu chủ động để sao cho khi đọc lại, mình cảm thấy đỡ khó hiểu vì ý quá dài hoặc văn phong xa lạ với tiếng Việt. Như vậy thì độc giả mới có thể hiểu và lĩnh hội được ý tưởng của bài viết muốn truyền đạt. Đây là một bài viết chuyên ngành Toán học rất thú vị, rất mong Pistachio Tomoka tiếp tục cống hiến cho mảng này và các mảng khác (nếu muốn). — Dr. Voirloup^💬 18:55, ngày 5 tháng 2 năm 2023 (UTC)[trả lời]
2.  Ý kiến @Pistachio Tomoka: Tôi thì không am hiểu toán học, nhưng cũng muốn hỏi một chút:
   1. "kết quả Wallis" (en:Wallis product), product là "tích số", vậy dịch thành "kết quả" có đúng?
   2. "chín chữ số sau dấu phẩy", dấu phẩy là một dấu câu (punctuation mark) theo nghĩa thông thường, tôi nghĩ nên dùng "dấu thập phân" hơn?
   3. "một dẫn xuất khác", "dẫn xuất" được dùng để dịch "version", vậy có nguồn nào tiếng Việt có đề cập như vậy không?

   Dang (thảo luận) 06:56, ngày 17 tháng 2 năm 2023 (UTC)[trả lời]

   Xin chào @Plantaest. Tôi xin được trả lời những câu hỏi của bạn như sau:

   1. Về việc tôi dịch Wallis product là "kết quả Wallis", khi mà rõ ràng từ product chỉ kết quả của phép nhân - tức là tích số. Đáng theo lý này, tôi sẽ phải dịch Wallis product là "tích Wallis", hoặc "tích số Wallis". Tuy nhiên, có một trường hợp tương tự mà tôi tin chúng ta từng nghe qua là tích Descartes, nó là một phép tính giữa hai tập hợp bất kì - hơn là một biểu thức cố định được chứng minh thể hiện giá trị số {{pi}} như của Wallis. Tôi lấy cơ sở dựa trên việc người ta gọi tích Descartes để không sử dụng từ tích cho Wallis product.
   2. Cá nhân tôi không thích sử dụng từ "dấu thập phân" lắm, mặc dù về bản chất như bạn nói, nó đúng. Tất nhiên, không thể để sự thích hay không thích của tôi ảnh hưởng được, tuy nhiên tôi cũng thấy từ "dấu phẩy" dễ hiểu hơn nhiều. Tôi xin phép đặt bản thân mình sang bên sử dụng từ "dấu phẩy" trong tình huống này, tuy nhiên cũng sẽ sẵn sàng sửa lại mà thôi.
   3. Đáng tiếc là không, vì khi tôi tra từ "Công thức Vietè" hay cái gì đó tương tự đại loại như vậy, thì kết quả tôi nhận được là cái này - Định lý Viète. Tôi cũng đã đọc lại phần tạp chí gốc được để làm nguồn cho câu văn đó, và tôi nhận thấy rằng sử dụng từ "dẫn xuất" không tệ đến thế khi ý chỉ nó được suy ra từ công thức nguyên gốc. Tuy nhiên, tôi cũng suy nghĩ tới những từ khác như "phiên bản" (dịch word by word) hay "hệ quả".

   Mặc dù tự nhận là "không am hiểu Toán học" (mà trên thực tế tôi nghĩ ai cũng vậy thôi, bạn và tôi là cả hai ví dụ), tôi ghi nhận và rất thích những câu hỏi của bạn, tôi mong câu trả lời của tôi có thể giúp tôi, bạn hay bất cứ ai khác tiếp tục thảo luận về vấn đề này để có thể nâng cấp chất lượng bài viết. Thân ái, The Phunguese Han (Thảo luận) 08:09, ngày 17 tháng 2 năm 2023 (UTC)[trả lời]

   Nhân tiện, cảm ơn bạn vì người tự đánh dấu tuần tra. – The Phunguese Han (Thảo luận) 08:09, ngày 17 tháng 2 năm 2023 (UTC)[trả lời]

   @Pistachio Tomoka: Ok, thanks nha. (1) và (3) thì đồng ý vậy, còn (2) thì dùng "dấu thập phân" sẽ giúp đảm bảo nghĩa chung nhất. Trong tiếng Việt, dấu phẩy được dùng làm dấu thập phân, nhưng dấu chấm cũng xuất hiện ở một tần suất nhất định do ảnh hưởng từ tiếng Anh. Bạn làm bài tập toán dùng dấu phẩy, nhưng khi bạn dùng máy tính bỏ túi thì nó lại hiện dấu chấm, nên tôi nghĩ nên cân nhắc sử dụng "dấu thập phân" để đảm bảo tránh sa vào chi tiết và tập trung vấn đề gốc, cũng như tính chính xác. Dang (thảo luận) 08:36, ngày 17 tháng 2 năm 2023 (UTC)[trả lời]

   Wallis product tôi nghĩ dịch là "tích" không có gì phải quá đắn đo. Định nghĩ ghi "Wallis product for π" (tích Wallis cho π) thì tôi hiểu π bằng cách nào đó có thể được thể hiện bằng một "tích", ở đây thì nó là "tích" thật, nhưng không bị giới hạn nhị nguyên như tích Descartes, mà là vô hạn. Cái biểu thức với chữ pi hoa là để biểu diễn tổng quát hóa thôi, chứ cơ bản nó là tích. Dang (thảo luận) 08:42, ngày 17 tháng 2 năm 2023 (UTC)[trả lời]

   Giờ bạn dùng "kết quả Wallis cho π" ở bài Wallis product thì tôi nghĩ nó sẽ khá kỳ lạ. Dang (thảo luận) 08:45, ngày 17 tháng 2 năm 2023 (UTC)[trả lời]

   Bạn tham khảo thêm en:Product (mathematics): "In mathematics, a product is the result of multiplication, or an expression that identifies objects (numbers or variables) to be multiplied, called factors." Wallis product trong trường hợp này là một biểu thức (expression), nên dịch là "tích" vẫn ok. Dang (thảo luận) 08:50, ngày 17 tháng 2 năm 2023 (UTC)[trả lời]