Wiki - KEONHACAI COPA

Yukon

Yukon
Lá cờ tỉnh bang YukonHuy hiệu Yukon
(Lá cờ Yukon)(Huy hiệu Yukon)
Khẩu hiệu: Không có
Bản đồ chiếu Yukon
Tỉnh bang và lãnh thổ của Canada
Thủ phủWhitehorse
Thành phố lớn nhấtWhitehorse
Thủ hiếnDoug Phillips (đảng Yukon)
Đại diện Nữ HoàngDarrell Pasloski
Diện tích482.443 km² (thứ 9)
 - Đất474.391 km²
 - Nước8.052 km² (1,7%)
Dân số (2011)
 - Dân số33897[1] (thứ 12)
 - Mật độ dân số0,1 /km² (thứ 11)
Ngày gia nhập Canada
 - Ngày tháng13 tháng 6 năm 1898
 - Thứ tựThứ 9
Múi giờUTC-8
Đại diện trong Quốc Hội
 - Số ghế Hạ viện1
 - Số ghế Thượng viện1
Viết tắt
 - Bưu điệnYT
 - ISO 3166-2CA-YT
Tiền tố cho bưu điệnY
Websitewww.gov.yk.ca

Yukon[2] (/ˈjuːkɒn/ ; tiếng Pháp: [jykɔ̃]) là lãnh thổ liên bang nhỏ nhất và xa nhất của Canada (hai lãnh thổ khác là Các Lãnh thổ Tây BắcNunavut). Yukon có mật độ dân số rất thưa thớt với chỉ 35.000 người trên diện tích gần nửa triệu km². Whitehorse là thủ phủ và thành phố duy nhất của Yukon.

Lãnh thổ này được tách ra từ Các Lãnh thổ Tây Bắc năm 1898 và được đặt tên là "Lãnh thổ Yukon". Đạo luật Yukon của chính phủ liên bang được hoàng gia phê chuẩn ngày 27 tháng 3 năm 2002, xác định "Yukon" là tên chính thức của lãnh thổ này,[2] tuy vậy, "Lãnh thổ Yukon" vẫn được dùng phổ biến và Bưu chính Canada vẫn cho phép sử dụng tên viết tắt YT.[3] Dù có hai ngôn ngữ chính thức (tiếng Anh và tiếng Pháp), Chính phủ Yukon cũng công nhận những ngôn ngữ First Nations (những ngôn ngữ thổ dân).

Núi Logan cao 5.959 m (19.551 ft) tại Vườn quốc gia và Khu bảo tồn Kluane, là núi cao nhất Canada và cao thứ nhì tại Bắc Mỹ (sau Denali tại bang Alaska, Hoa Kỳ). Đa phần Yukon có khí hậu khi hậu cận Bắc cực, với những đặc điểm như mùa đông dài, lạnh và mùa hè ngắn nhưng ấm. Phần bờ biển Bắc Băng Dương có môi trường đài nguyên.

Những con sông đáng chú ý gồm sông Yukon, Pelly, Stewart, Peel, White và Tatshenshini.

Nguồn gốc tên gọi[sửa | sửa mã nguồn]

Lãnh thổ được đặt tên theo sông Yukon, con sông dài nhất ở lãnh thổ này. Tên của nó là từ một sự rút gọn của các từ trong cụm từ tiếng Gwich’in chųų gąįį han, có nghĩa là dòng sông nước trắng, ý nói đến màu trắng của dòng bột băng bị mài mòn và trôi trên sông Yukon.[4][5]

Địa lý[sửa | sửa mã nguồn]

Lãnh thổ có hình dạng gần đúng của một tam giác vuông, giáp với tiểu bang Alaska của Hoa Kỳ về phía Tây và Tây Bắc dài 1.210 km (750 mi), chủ yếu dọc theo kinh độ 141 ° Tây, lãnh thổ Tây Bắc ở phía đông và British Columbia (Colombia thuộc Anh) ở phía nam. Bờ biển phía bắc của nó nằm trên biển Beaufort. Ranh giới phía đông ghồ ghề của nó chủ yếu nằm sau sự phân chia giữa lưu vực Yukon và lưu vực thoát nước sông Mackenzie ở phía đông trong dãy núi Mackenzie.

Phần lớn lãnh thổ nằm ở lưu vực sông Yukon. Phía nam Yukon nằm rải rác với một số lượng lớn các hồ núi cao, dài và hẹp của các sông băng, hầu hết đều chảy vào hệ thống sông Yukon. Các hồ lớn hơn bao gồm hồ Teslin, hồ Atlin, hồ Tagish, hồ Marsh, hồ Laberge, hồ Kusawahồ Kluane. Hồ Bennett trên đường mòn Cơn sốt vàng Klondike là một hồ nước chảy vào hồ Nares, với phần lớn diện tích của nó nằm trong Yukon. Các lưu vực khác trong lãnh thổ bao gồm sông Mackenzie, Peel WatershedAlsek – Tatshenshini, và một số con sông đổ trực tiếp ra biển Beaufort. Hai con sông Yukon chính chảy vào Mackenzie trong lãnh thổ Tây Bắcsông Liard ở phía đông nam và sông Peel và các phụ lưu của nó ở phía đông bắc.

Điểm cao nhất của Canada là núi Logan (5.959 m hoặc 19.551 ft), nằm ở phía tây nam của lãnh thổ. Núi Logan và một phần lớn phía tây nam của Yukon nằm trong Khu bảo tồn và Vườn Quốc gia Kluane, Di sản Thế giới được UNESCO công nhận. Các vườn quốc gia khác bao gồm Vườn quốc gia IvvavikVườn quốc gia Vuntut ở phía bắc.

Các loài cây phổ biến đáng chú ý trong Yukon là vân sam đenvân sam trắng. Nhiều cây còi cọc vì mùa sinh trưởng và khí hậu khắc nghiệt.

Khí hậu[sửa | sửa mã nguồn]

Trong khi nhiệt độ mùa đông trung bình Yukon là ôn hòa theo tiêu chuẩn Bắc Cực của Canada, không có nơi nào khác ở Bắc Mỹ lạnh như Yukon trong những thời điểm cực lạnh. Nhiệt độ đã giảm xuống -60 °C (-76 °F) ba lần vào năm 1947, 1952 và 1968. Đợt lạnh khắc nghiệt nhất xảy ra vào tháng 2 năm 1947 khi thị trấn bỏ hoang Snag giảm xuống -63,0 °C (- 81,4 °F).

Không giống như hầu hết Canada, nơi các đợt nắng nóng khắc nghiệt nhất xảy ra vào tháng 7, 8 và thậm chí là tháng 9, nhiệt độ cực cao của Yukon có xu hướng xảy ra vào tháng 6 và thậm chí là tháng 5. Yukon đã ghi lại 36 °C (97 °F) ba lần. Lần đầu tiên là vào tháng 6 năm 1969 khi Mayo ghi lại nhiệt độ 36,1 °C (97 °F). 14 năm sau, kỷ lục này gần như bị đánh bại khi Forty Mile ghi được 36 °C (97 °F) vào tháng 5 năm 1983. Kỷ lục cũ cuối cùng đã bị phá vỡ 21 năm sau đó vào tháng 6 năm 2004 khi trạm thời tiết Mayo Road, nằm ngay phía tây bắc của Whitehorse, ghi lại nhiệt độ 36,5 °C (97,7 °F).

Nhiệt độ tối đa và tối thiểu trung bình hàng ngày cho các địa điểm đã chọn ở Yukon

Thành phốTháng 7(°C)Tháng 7 (°F)Tháng 1 (°C)Tháng 1(°F)
Whitehorse21/870/46−11/−1912/−2
Thành phố Dawson23/873/46−22/−30−8/−22
Old Crow20/968/48−25/−34−13/−29

Lịch sử[sửa | sửa mã nguồn]

Rất lâu trước khi có sự xuất hiện của người châu Âu, miền trung và miền nam Yukon đã xuất hiện những người Anh-điêng, và khu vực này đã thoát khỏi băng giá. Các địa điểm có ý nghĩa khảo cổ học ở Yukon lưu giữ một số bằng chứng sớm nhất về sự hiện diện của con người sinh sống ở Bắc Mỹ. Các địa điểm bảo vệ lịch sử của những người đầu tiên và người Anh-điêng sớm nhất của Yukon.

Vụ phun trào núi lửa của Núi Churchill vào khoảng năm 800 sau Công nguyên ở khu vực ngày nay là bang Alaska của Hoa Kỳ đã phủ lên phía nam Yukon một lớp tro bụi mà người ta vẫn có thể nhìn thấy dọc theo đường cao tốc Klondike, và là một phần của truyền thống truyền miệng của người Anh-điêng ở Yukon và xa hơn về phía nam ở Canada.

Các ven biển và nội địa của người Anh-điêng có mạng lưới thương mại lớn. Các cuộc xâm nhập của người châu Âu vào khu vực này bắt đầu vào đầu thế kỷ 19 với việc buôn bán lông thú, theo sau bởi các nhà truyền giáo. Đến những năm 1870 và 1880, những người khai thác vàng bắt đầu đến. Điều này thúc đẩy sự gia tăng dân số, biện minh cho việc thành lập lực lượng cảnh sát, đúng lúc bắt đầu Cơn sốt vàng Klondike vào năm 1897. Dân số gia tăng cùng với cơn sốt vàng đã dẫn đến việc tách huyện Yukon khỏi Lãnh thổ Tây Bắc và hình thành Lãnh thổ Yukon riêng biệt vào năm 1898.

Nhân khẩu học[sửa | sửa mã nguồn]

Điều tra dân số năm 2016 báo cáo dân số Yukon là 35.874 người, tăng 5,8% so với năm 2011. [2] Với diện tích đất 474.712,64 km2 (183.287,57 sq mi), mật độ dân số 0,1 / km2 (0,2 / sq mi) vào năm 2011. [18]

Khu tự quản bởi dân số[sửa | sửa mã nguồn]

Danh sách khu tự quản của Yukon

TênStatusTên chính thứcNgày sát nhập2016 Census of Population
Dân số (2016)Dân số (2011)Thay đổiDiện tích đất (km²)Mật độ dân số
CarmacksThị trấnNgôi làng Carmacks1/11/1984493503−2.0%36.9513.3/km²
DawsonThị trấnThành phố Dawson9/1/19021,3751,319+4.2%32.4542.4/km²
FaroThị trấnThị trấn Faro13/1/1969348344+1.2%203.571.7/km²
Haines JunctionThị trấnNgôi làng Haines Junction1/10/1984613593+3.4%34.4917.8/km²
MayoThị trấnNgôi làng Mayo1/6/1984200226−11.5%1.06188.7/km²
TeslinThị trấnNgôi làng Teslin1/8/1984124122+1.6%1.9264.6/km²
Watson LakeThị trấnThị trấn Watson Lake1/4/1984790802−1.5%6.11129.3/km²
WhitehorseThành phốThành phố Whitehorse1/6/195025,08523,276+7.8%416.5460.2/km²
Tổng khu tự quản29,02827,185+6.8%733.0939.6/km²
Lãnh thổ của Yukon35,87433,897+5.8%474,712.680.08/km²

Ngôn ngữ[sửa | sửa mã nguồn]

Các nhóm ngôn ngữ của người bản địa theo bộ lạc / thị tộc
Các nhóm ngôn ngữBộ lạc/thị tộc
Gwich'inVuntut Gwitchin First Nation, Old Crow
HänTr'ondëk Hwëch'in First Nation, Dawson City
Upper TananaWhite River First Nation, Beaver Creek
  • Small communities near Tok(Alaska)
Northern TutchoneSelkirk First Nation
Southern TutchoneChampagne and Aishihik First Nations, Haines Junction
KaskaRoss River Dena Council, Ross River
Inland TlingitTeslin Tlingit Council
TagishCarcross/Tagish First Nation
Ngôn ngữ mẹ đẻ, điều tra dân số 2011
Xếp hạngNgôn ngữDân sốPhần trăm
1.Tiếng Anh28,06582.9%
2.Tiếng Pháp1,4554.3%
3.Tiếng Đức8052.4%
4.Ngôn ngữ Nam Đảo4251.3%
5.Ngôn ngữ Kaska2650.8%
6.Ngôn ngữ Bắc Tutchone2000.6%
7.Tiếng Tây Ban Nha1800.5%
8.Ngôn ngữ Nam Tutchone1400.4%
8.Tiếng Hà Lan1300.4%
10.Tiếng Trung Quốc1300.4%

Tiếng mẹ đẻ được báo cáo phổ biến nhất trong số 33.145 câu trả lời đơn cho cuộc điều tra dân số Canada năm 2011 là tiếng Anh với 28.065 (85%). Phổ biến thứ hai là 1.455 (4%) đối với tiếng Pháp. Trong số 510 người trả lời, 140 người trong số họ (27%) cho biết tiếng mẹ đẻ là cả tiếng Anh và tiếng Pháp, trong khi 335 (66%) cho biết tiếng Anh và một "ngôn ngữ không chính thức" và 20 (4%) cho biết tiếng Pháp và "ngôn ngữ không chính thức ".

Đạo luật ngôn ngữ Yukon đã "công nhận tầm quan trọng" của các ngôn ngữ thổ dân ở Yukon, mặc dù chỉ có tiếng Anh và tiếng Pháp cho luật, thủ tục tòa án và thủ tục hội đồng lập pháp.

Kinh tế[sửa | sửa mã nguồn]

Ngành công nghiệp chính trong lịch sử của Yukon là khai thác mỏ (chì, kẽm, bạc, vàng, amiăngđồng). Chính phủ đã mua lại khu đất từ Công ty Vịnh Hudson vào năm 1870 và tách nó khỏi Lãnh thổ Tây Bắc vào năm 1898 để đáp ứng nhu cầu về chính quyền địa phương do dòng dân số đổ xô vào cơn sốt vàng. Hàng nghìn người thăm dò này đã di chuyển đến lãnh thổ, mở ra một giai đoạn lịch sử Yukon được ghi lại bởi các tác giả như Robert W. ServiceJack London. Ký ức về thời kỳ này và những ngày đầu của Cảnh sát Núi Hoàng gia Canada, cũng như các kỳ quan danh lam thắng cảnh và các cơ hội giải trí ngoài trời của lãnh thổ, khiến du lịch trở thành ngành quan trọng thứ hai trong lãnh thổ.

Sản xuất bao gồm đồ nội thất, quần áo và thủ công mỹ nghệ, theo sau là tầm quan trọng, cùng với thủy điện. Các ngành đánh bắt và đánh bắt truyền thống đã suy giảm. Tính đến năm 2012, khu vực chính phủ sử dụng trực tiếp khoảng 6.300 trong tổng số 20.800 lực lượng lao động

Vào ngày 1 tháng 5 năm 2015, Yukon đã sửa đổi Đạo luật về các tập đoàn kinh doanh, với nỗ lực thu hút nhiều lợi ích và người tham gia hơn vào nền kinh tế của mình. Một sửa đổi đối với BCA cho phép một người được ủy quyền cho các mục đích bỏ phiếu. Một thay đổi khác sẽ cho phép các giám đốc theo đuổi các cơ hội kinh doanh bị công ty từ chối, một thực tế không có giới hạn ở hầu hết các khu vực pháp lý khác do tiềm năng vốn có của xung đột lợi ích. Một trong những thay đổi sẽ cho phép một công ty đóng vai trò là giám đốc của một công ty con đã đăng ký tại Yukon. [36] Luật cũng cho phép các công ty bổ sung các điều khoản trong điều khoản thành lập của họ, cho phép các giám đốc chấp thuận bán toàn bộ tài sản của công ty mà không yêu cầu biểu quyết của cổ đông. Nếu được quy định bởi một thỏa thuận cổ đông nhất trí, một công ty không bắt buộc phải có giám đốc. Có sự linh hoạt hơn về vị trí của các văn phòng hồ sơ công ty, bao gồm khả năng duy trì một văn phòng hồ sơ bên ngoài Yukon miễn là có thể truy cập được bằng phương tiện điện tử.

Du lịch[sửa | sửa mã nguồn]

Phương châm du lịch của Yukon là "Lớn hơn cuộc sống" (Large than life). Du lịch của Yukon chủ yếu dựa vào môi trường tự nhiên và có rất nhiều nhân viên phục vụ và hướng dẫn viên có tổ chức sẵn sàng cho các hoạt động như săn bắn, câu cá, chèo thuyền / chèo thuyền kayak, đi bộ đường dài, trượt tuyết (bằng ván trượt tuyết: Snowboarding), trượt tuyết (bằng ván trượt tách rời: Skiing), leo núi băngxe trượt tuyết chó kéo. Các hoạt động này được cung cấp cả trong một khung cảnh có tổ chức hoặc ở vùng xa xôi, có thể tiếp cận bằng đường hàng không hoặc xe trượt tuyết. Các lễ hội và sự kiện thể thao của Yukon bao gồm Lễ hội Văn hóa Adäka, Lễ hội Kể chuyện Quốc tế YukonĐiểm hẹn Yukon Sourdough. Vĩ độ của Yukon cho phép quan sát cực quang Borealis.

Chính phủ Yukon duy trì một loạt các công viên lãnh thổ bao gồm Công viên Lãnh thổ Qikiqtaruk, Đảo Herschel, bao gồm Công viên Lãnh thổ Tombstone, và Chi nhánh Câu cá Ni'iinlii'njik Park. Công viên Coal River Springs, Công viên Territorial, Parks Canada, một cơ quan liên bang của Chính phủ Canada, cũng duy trì ba vườn quốc giakhu bảo tồn trong lãnh thổ, Khu bảo tồn và vườn quốc gia Kluane, Vườn quốc gia IvvavikVườn quốc gia Vuntut.

Yukon cũng là nơi có 12 Di tích Lịch sử Quốc gia của Canada. Các địa điểm cũng do Parks Canada quản lý, với 5 trong số 12 địa điểm nằm trong các vườn quốc gia. Lãnh thổ có một số bảo tàng, bao gồm Bảo tàng Đường sắt & Khai thác mỏ Copperbelt, bảo tàng thuyền SS Klondike, Trung tâm Phiên dịch Yukon Beringia ở Whitehorse; cũng như Bảo tàng Khai thác Thành phố Keno ở Thành phố Keno. Lãnh thổ này cũng có một số doanh nghiệp cho phép khách du lịch trải nghiệm nền văn hóa tiền thuộc địa và hiện đại của các Dân tộc đầu tiên Yukon và các dân tộc Inuit.

Văn hóa[sửa | sửa mã nguồn]

Như đã nói ở trên, "dân số bản sắc thổ dân" chiếm một thiểu số đáng kể, chiếm khoảng 26%. Mặc dù vậy, văn hóa thổ dân được phản ánh mạnh mẽ trong các lĩnh vực như thể thao mùa đông, như trong cuộc đua chó kéo xe Yukon Quest. Nhân vật truyện tranh hiện đại Yukon Jack mô tả một thổ dân anh hùng. Tương tự, chính quyền lãnh thổ cũng công nhận rằng những người Anh-điêngngôn ngữ Inuit đóng một phần trong di sản văn hóa của lãnh thổ; những ngôn ngữ này bao gồm tiếng Tlingit, và tiếng Tahltan ít phổ biến hơn, cũng như bảy ngôn ngữ Athapaskan, Upper Tanana, Gwitchin, Hän, Northern Tutchone, Southern Tutchone, KaskaTagish, một số trong số đó rất hiếm.

Yukon cũng có một loạt các sự kiện văn hóa và thể thao thu hút các nghệ sĩ, cư dân địa phương và khách du lịch. Các sự kiện hàng năm bao gồm Lễ hội Văn hóa Adäka, Lễ hội Âm nhạc Thành phố Dawson, Lễ hội Kể chuyện Quốc tế Yukon, Cuộc đua chó kéo xe Yukon Quest, Điểm hẹn Yukon Sourdough, cũng như các đài tưởng niệm Cơn sốt vàng Klondike, Trung tâm Đèn phía Bắc.

Nghệ thuật[sửa | sửa mã nguồn]

Với Cơn sốt vàng Klondike, một số bài hát dân gian của Yukon đã trở nên phổ biến, bao gồm "Rush to the Klondike" (1897, viết bởi WT Diefenbaker), "The Klondike Gold Rush", "I'll Got the Klondike Fever" (1898) và "La Chanson du Klondyke".

Cho đến nay, khía cạnh văn hóa và du lịch mạnh nhất của Yukon là di sản của Cơn sốt vàng Klondike (1897–1899), đã truyền cảm hứng cho các nhà văn đương thời như Jack London, Robert W. ServiceJules Verne, và tiếp tục truyền cảm hứng phim và trò chơi, chẳng hạn như Klondike Annie của Mae WestĐường mòn Yukon (xem Di sản văn hóa của Cơn sốt vàng Klondike).

Chính quyền[sửa | sửa mã nguồn]

Yukon có nhiều đảng phái chính trị và các ứng cử viên ứng cử vào 19 ghế trong Quốc hội lập pháp Yukon. Những người được bầu vào cơ quan lập pháp được gọi là thành viên của Hội đồng Lập pháp và có thể sử dụng các chữ cái sau danh nghĩa "MLA". Ba đảng đại diện hiện nay là Đảng Tự do Yukon trung hữu (11 ghế) - hiện đang thành lập chính phủ, Đảng Yukon nghiêng về trung hữu và Đảng Dân chủ Mới Yukon

Thủ tướng thứ 9 và hiện tại của Yukon là Sandy Silver, người đại diện cho khu vực bầu cử của Klondike là MLA của nó. Silver nhậm chức sau cuộc tổng tuyển cử Yukon năm 2016, nơi đảng Tự do của ông giành được đa số chính phủ.

Lịch sử[sửa | sửa mã nguồn]

Vào thế kỷ 19, Yukon là một phần của Lãnh thổ Tây Bắc do Công ty Vịnh Hudson quản lý, và sau đó là Lãnh thổ Tây Bắc do chính phủ liên bang Canada quản lý. Nó chỉ có được một chính quyền địa phương được công nhận vào năm 1895 khi nó trở thành một quận riêng biệt của Lãnh thổ Tây Bắc. Năm 1898, nó được tạo thành một lãnh thổ riêng biệt với ủy viên riêng và một Hội đồng lãnh thổ được chỉ định.

Trước năm 1979, lãnh thổ được quản lý bởi ủy viên, người được bổ nhiệm bởi Bộ trưởng liên bang về các vấn đề Ấn Độ và Phát triển miền Bắc. Ủy viên có vai trò bổ nhiệm Hội đồng điều hành của lãnh thổ, từng là chủ tịch, và có vai trò hàng ngày trong việc quản lý lãnh thổ. Hội đồng Lãnh thổ được bầu có vai trò tư vấn thuần túy. Năm 1979, một mức độ quyền lực đáng kể đã được chuyển giao từ ủy viên và chính phủ liên bang sang cơ quan lập pháp lãnh thổ, trong năm đó, đã thông qua hệ thống đảng gồm chính phủ chịu trách nhiệm. Sự thay đổi này được thực hiện thông qua một lá thư của Jake Epp, Bộ trưởng Bộ các vấn đề Ấn Độ và Phát triển miền Bắc, thay vì thông qua luật chính thức.

Để chuẩn bị cho chính phủ có trách nhiệm, các đảng chính trị đã được tổ chức và đưa ra các ứng cử viên vào Hội đồng Lập pháp Yukon lần đầu tiên vào năm 1978. Đảng Bảo thủ Cấp tiến đã giành chiến thắng trong các cuộc bầu cử này và thành lập chính phủ đảng đầu tiên của Yukon vào tháng 1 năm 1979. Đảng Dân chủ Mới Yukon (NDP) thành lập chính phủ từ năm 1985 đến năm 1992 dưới thời Tony Penikett và một lần nữa từ năm 1996 dưới thời Piers McDonald cho đến khi bị đánh bại vào năm 2000. Những người bảo thủ trở lại nắm quyền vào năm 1992 dưới thời John Ostashek sau khi đổi tên thành Đảng Yukon. Chính phủ Tự do của Pat Duncan đã bị đánh bại trong cuộc bầu cử vào tháng 11 năm 2002, với Dennis Fentie của Đảng Yukon thành lập chính phủ với tư cách là thủ tướng.

Đạo luật Yukon, được thông qua vào ngày 1 tháng 4 năm 2003, chính thức hóa quyền hạn của chính phủ Yukon và trao thêm quyền hạn cho chính quyền lãnh thổ (ví dụ: kiểm soát đất đai và tài nguyên thiên nhiên). Kể từ năm 2003, ngoài truy tố hình sự, chính phủ Yukon có nhiều quyền hạn như chính quyền cấp tỉnh và hai lãnh thổ khác đang tìm cách có được quyền hạn tương tự. Ngày nay vai trò của ủy viên tương tự như vai trò của một tỉnh trưởng; tuy nhiên, không giống như cấp trung tướng, các ủy viên không phải là đại diện chính thức của Nữ hoàng mà là nhân viên của chính phủ liên bang.

Cơ quan đại diện liên bang[sửa | sửa mã nguồn]

Ở cấp liên bang, Yukon được đại diện tại Quốc hội Canada bởi một thành viên Nghị viện (MP) và một thượng nghị sĩ. Các nghị sĩ từ các vùng lãnh thổ của Canada là những đại diện bỏ phiếu đầy đủ và bình đẳng và cư dân của vùng lãnh thổ được hưởng các quyền như các công dân Canada khác. Một nghị sĩ Yukon, Erik Nielsen, từng là Phó Thủ tướng dưới thời Brian Mulroney, trong khi một người khác, Audrey McLaughlin, là lãnh đạo của Đảng Dân chủ Mới (NDP) liên bang từ năm 1989 đến 1995.

Các thành viên của Quốc hội[sửa | sửa mã nguồn]

Toàn bộ lãnh thổ là một (khu vực bầu cử) trong Hạ viện Canada, còn được gọi là Yukon. Nghị sĩ hiện tại là Larry Bagnell của Đảng Tự do, sau chiến thắng của ông trong cuộc bầu cử liên bang năm 2015.

Danh sách các thành viên của Nghị viện từ Yukon:

Nghị việnNămHội viênĐảng phái
Yukon
9th1902–1904   James Hamilton RossĐảng Tự do
10th1904–1908   Alfred ThompsonĐảng Bảo thủ
11th1908–1911   Frederick Tennyson CongdonĐảng Tự do
12th1911–1917   Alfred ThompsonĐảng Bảo thủ
13th1917–1921   Chính phủ (đoàn viên)
14th1921–1925   George BlackĐảng Bảo thủ
15th1925–1926
16th1926–1930
17th1930–1935
18th1935–1940   Martha BlackĐảng Bảo thủ độc lập
19th1940–1945   George BlackChính phủ
20th1945–1949   Đảng Bảo thủ cáp tiến
Riding dissolved into Yukon—Mackenzie River
Riding re-created from Yukon—Mackenzie River
22nd1953–1957   James Aubrey SimmonsĐảng Tự do
23rd1957–1957
1957–1958   Erik NielsenĐảng Bảo thủ cấp tiến
24th1958–1962
25th1962–1963
26th1963–1965
27th1965–1968
28th1968–1972
29th1972–1974
30th1974–1979
31st1979–1980
32nd1980–1984
33rd1984–1987
1987–1988   Audrey McLaughlinDân chủ mới
34th1988–1993
35th1993–1997
36th1997–2000Louise Hardy
37th2000–2004   Larry BagnellĐảng Tự do
38th2004–2006
39th2006–2008
40th2008–2011
41st2011–2015   Ryan LeefĐảng Bảo thủ
42nd2015–2019   Larry BagnellĐảng Tự do
43rd2019–hiện tại

Thượng nghị sĩ[sửa | sửa mã nguồn]

Yukon được phân bổ một ghế trong Thượng viện Canada và được đại diện bởi bốn thượng nghị sĩ kể từ khi vị trí này được tạo ra vào năm 1975. Kể từ năm 2018, vị trí Thượng viện đã được nắm giữ bởi Pat Duncan, cựu thủ tướng Đảng Tự do của Yukon - hiện là thành viên của Nhóm Thượng nghị sĩ Độc lập - người được bổ nhiệm theo lời khuyên của Thủ tướng Justin Trudeau vào ngày 12 tháng 12 năm 2018. Cựu thượng nghị sĩ Daniel Lang, thuộc Đảng Bảo thủ, được bổ nhiệm theo lời khuyên của thủ tướng Stephen Harper lúc bấy giờ vào ngày 22 tháng 12 năm 2008, và trước đó đã đại diện cho lãnh thổ. Người tiền nhiệm của ông là Ione Christensen của Đảng Tự do. Được Thủ tướng Jean Chrétien bổ nhiệm vào Thượng viện năm 1999, Christensen từ chức vào tháng 12 năm 2006 để giúp đỡ người chồng ốm yếu của mình. Từ năm 1975 đến 1999, Paul Lucier, một người Tự do, làm thượng nghị sĩ cho Yukon. Lucier do Thủ tướng Pierre Trudeau bổ nhiệm.

Danh sách các thượng nghị sĩ từ Yukon:

TênĐảng pháiSư đoànNgày bổ nhiệmChỉ định bởiKết thúc nhiệm kỳ
Pat DuncanNhóm thượng nghị sĩ độc lậpYukon12/12/2018J. TrudeauĐương nhiệm
Daniel LangĐảng Bảo thủYukon2/1/2009Harper15/8/2017
Ione ChristensenĐảng Tự doYukon2/9/1999Chrétien31/12/2006
Paul LucierĐảng Tự doYukon23/10/1975P.E. Trudeau23/1/1999

First Nations (Người Anh-điêng)[sửa | sửa mã nguồn]

Phần lớn dân số của lãnh thổ là người Anh-điêng. Một thỏa thuận tranh chấp đất đai đại diện cho 7.432 thành viên của 14 người Anh-điêng khác nhau đã được ký kết với chính phủ liên bang vào năm 1993. Mười một trong số 14 người Anh-điêng của Yukon đã đàm phán và ký kết các thỏa thuận toàn diện về yêu sách đất đai và các thỏa thuận của chính phủ. 14 người Anh-điêng nói tám ngôn ngữ khác nhau.

Lãnh thổ từng có một khu định cư của người Inuit, nằm trên Đảo Herschel ngoài khơi bờ biển Bắc Băng Dương. Khu định cư này đã được tháo dỡ vào năm 1987 và cư dân ở đây đã chuyển đến các Lãnh thổ Tây Bắc lân cận. Theo kết quả của Thỏa thuận cuối cùng của Inuvialuit, hòn đảo hiện là một công viên lãnh thổ và được biết đến chính thức là Công viên Lãnh thổ Qikiqtaruk, Qikiqtaruk là tên của hòn đảo ở Inuvialuktun.

Vận chuyển[sửa | sửa mã nguồn]

Trước khi có các hình thức giao thông hiện đại, các con sông và núi là những con đường giao thông chính của người Tlingit ven biển giao thương với người Athabascans trong đó có đèo Chilkootđường mòn Dalton, cũng như những người châu Âu đầu tiên.

Đường hàng không[sửa | sửa mã nguồn]

Sân bay quốc tế Erik Nielsen Whitehorse đóng vai trò là trung tâm cơ sở hạ tầng giao thông hàng không, với các chuyến bay trực tiếp theo lịch trình đến Vancouver, Kelowna, Calgary, Edmonton, Yellowknife, Inuvik, Ottawa, Dawson City, Old CrowFrankfurt. Sân bay quốc tế Whitehorse cũng là trụ sở chính và trung tâm chính của Air North, Hãng hàng không của Yukon's. Mọi cộng đồng Yukon đều được phục vụ bởi một sân bay hoặc sân bay cộng đồng. Các cộng đồng của Thành phố Dawson và Old Crow thường xuyên lên lịch phục vụ thông qua Air North. Các doanh nghiệp cho thuê hàng không tồn tại chủ yếu để phục vụ các ngành du lịch và thăm dò khai thác.

Đường bộ[sửa | sửa mã nguồn]

Tuyến đường sắt ngừng hoạt động vào những năm 1980 với việc đóng cửa mỏ Faro đầu tiên. Nó hiện được hoạt động trong những tháng mùa hè cho mùa du lịch, với các hoạt động xa như Carcross.

Đường bộ[sửa | sửa mã nguồn]

Ngày nay, các tuyến đường bộ chính bao gồm Xa lộ Alaska, Xa lộ Klondike (giữa SkagwayDawson City), Xa lộ Haines (giữa Haines, AlaskaHaines Junction) và Xa lộ Dempster (nối Inuvik, Lãnh thổ Tây Bắc với Xa lộ Klondike, và con đường tiếp cận duy nhất đến Bắc Băng Dương, ở Canada), tất cả đều được trải nhựa ngoại trừ Dempster. Các đường cao tốc khác có lưu lượng giao thông ít hơn bao gồm Đường cao tốc Robert Campbell nối Carmacks (trên Đường cao tốc Klondike) đến Hồ Watson (Đường cao tốc Alaska) qua sông Faro và sông Ross, và Đường mòn Silver nối các cộng đồng khai thác bạc lâu đời của Mayo, ElsaKeno City với Đường cao tốc Klondike ở cầu sông Stewart. Di chuyển bằng máy bay là cách duy nhất để tiếp cận cộng đồng Old Crow ở cực bắc.

Đường thủy[sửa | sửa mã nguồn]

Từ Cơn sốt vàng cho đến những năm 1950, thuyền sông đã đi qua sông Yukon, chủ yếu là giữa WhitehorseDawson City, một số đi xa hơn đến Alaska và qua Biển Bering, và các nhánh khác của sông Yukon như sông Stewart. Hầu hết các thuyền trên sông thuộc sở hữu của Công ty Điều hướng Anh-Yukon, một chi nhánh của White Pass và Yukon Route, cũng điều hành một tuyến đường sắt khổ hẹp giữa Skagway, Alaska và Whitehorse.

Tham khảo[sửa | sửa mã nguồn]

  1. ^ “Population and dwelling counts, for Canada, provinces and territories, 2011 and 2006 censuses”. Statistics Canada. ngày 8 tháng 2 năm 2012. Bản gốc lưu trữ ngày 7 tháng 1 năm 2019. Truy cập ngày 8 tháng 2 năm 2012.
  2. ^ a b “Yukon Act, SC 2002, c 7”. CanLII. Truy cập ngày 22 tháng 2 năm 2011.
  3. ^ “Table 8 Abbreviations and codes for provinces and territories, 2011 Census”. Statistics Canada. ngày 30 tháng 12 năm 2015. Truy cập ngày 9 tháng 1 năm 2016.
  4. ^ "Dear Sir, I have great pleasure in informing you that I have at length after much trouble and difficulties, succeed[ed] in reaching the 'Youcon', or white water River, so named by the (Gwich'in) natives from the pale colour of its water. …, I have the honour to Remain Your obᵗ Servᵗ, John Bell" Hudson's Bay Company Correspondence to George Simpson from John Bell (ngày 1 tháng 8 năm 1845), HBC Archives, D.5/14, fos. 212-215d, also quoted in,Coates, Kenneth S. & William R. Morrison (1988). Land of the Midnight Sun: A History of the Yukon. Hurtig Publishers. tr. 21. ISBN 0-88830-331-9. Truy cập ngày 16 tháng 10 năm 2017.
  5. ^ In Gwich'in, adjectives, such as choo [big] and gąįį [white], follow the nouns that they modify. Thus, white water is chųų gąįį [water white]. White water river is chųų gąįį han [water white river].Peter, Katherine (1979). Dinjii Zhuh Ginjik Nagwan Tr'iłtsąįį: Gwich'in Junior Dictionary (PDF). Univ. of Alaska. tr. ii (ą, į, ų are nasalized a, i, u), xii (adjectives follow nouns), 19 (nitsii or choo [big]), 88 (ocean = chųų choo [water big]), 105 (han [river]), 142 (chųų [water]), 144 (gąįį [white]). Truy cập ngày 16 tháng 10 năm 2017.


Tỉnh và lãnh thổ tự trị của Canada
Tỉnh bang: Alberta | British Columbia | Đảo Hoàng tử Edward | Manitoba | New Brunswick | Newfoundland và Labrador | Nova Scotia | Ontario | Québec | Saskatchewan
Lãnh thổ tự trị: Các Lãnh thổ Tây Bắc | Nunavut | Yukon
Wiki - Keonhacai copa chuyên cung cấp kiến thức thể thao, keonhacai tỷ lệ kèo, bóng đá, khoa học, kiến thức hằng ngày được chúng tôi cập nhật mỗi ngày mà bạn có thể tìm kiếm tại đây có nguồn bài viết: https://vi.wikipedia.org/wiki/Yukon