Vahana (tiếng Phạn: वाहन, Vāhana, có nghĩa là vật cưỡi hay thú cưỡi hay kỵ thú, từ Vah trong tiếng Phạn có nghĩa là mang hoặc chở) là một động vật hoặc thực thể thần thoại được một vị thần Hindu sử dụng như một phương tiện chuyên chở trong thần thoại Ấn Độ. Vahana thường được gọi là "thú cưỡi" linh thiêng và gắn kết của một vị thần. Các vị thần thường được mô tả cưỡi hay kỵ toạ (hoặc đơn giản là gắn kết). Những lần khác, Vahana được miêu tả ở bên cạnh vị thần hoặc được biểu thị một cách tượng trưng như một thuộc tính thiêng liêng. Vahana có thể được coi là một vật sở hữu của vị thần. Các vị thần có thể được nhìn thấy ngồi hoặc đứng trên Vahana, họ có thể đang ngồi trên một cái bục nhỏ gọi là bành (howdah), hoặc cưỡi trên yên hoặc lưng ngựa.

Khái yếu[sửa | sửa mã nguồn]

Nhìn chung, Vahana là một loài thần thú chuyên dùng để cưỡi của các nam thần và nữ thần trong thần thoại Ấn Độ giáo. Ki tô giáo cũng có những huyền thoại mô tả tương tự về thú cưỡi linh thiêng. Theo thần thoại Ấn Độ, mỗi vị thần đều có một con thú chuyên dùng để di chuyển gọi là Vahana ví dụ như Brahma, thần sáng tạo du hành ra ngoài không gian trên một con thiên nga (chim Hamsa), còn Agni vị thần lửa cưỡi trên một con cừu đực. Các vị thần cưỡi Vahana đi lại từ thế giới này qua thế giới khác. Vahana cũng giống như phương tiện giao thông hiện đại ngày nay, có thể dùng di chuyển trên mọi địa hình, trên không, dưới nước, trên cạn, hay thậm chí còn du hành lên các vì sao.

Vahana là các thần thú cưỡi linh thiêng có ý nghĩa tinh thần sâu sắc, theo thần thoại Ấn Độ, các vị thần có khả năng hiện thân ở bất kỳ lúc nào và bất kỳ nơi đâu trong vũ trụ. Các thần thú chuyên chở này có tính biểu tượng, và thể hiện vị trí cũng như sức mạnh của các vị thần. Vahana của thần Indra là một con voi trắng, người ta thường gọi là Airavata, được mô tả có bốn ngà. Airavata của thần Indra biểu tượng cho một chiến binh đầy sức mạnh và đầy tính đe dọa. Thần Indra còn được mô tả là thường xuyên cưỡi ngựa Uchchaihshravas, một con bạch mã bảy đầu biết bay, giống như Sleipnir, một con ngựa của Thần Odin. Các Vahana có một vai trò và mục đích trong quá trình sáng thế, giúp các vị thần truyền bá Pháp.

Các kỵ thú[sửa | sửa mã nguồn]

Vahana	Vị thần kỵ toạ	Hình
Chuột (Mooshakraja)	Ganesha
Ngựa	Kalki, Shukra, Swaminarayan (ngựa nái thì gọi là "Manki"), Ayyappan, Revanta, Chandra (cưỡi trên chiến xa gồm 10 con bạch mã), Indra (cuoi con ngựa có tên là ngựa Uchchaihshravas), Surya (cưỡi chiến xa gồm bảy con ngựa hoặc con ngựa 7 đầu), Vali, Khandoba, Ramdev Pir.
Garuda	Vishnu, Krishna, Vaishnavi
Cừu	Agni, Mangala
Bò (Bò Nandi)	Shiva, Maheshvari
Công	Kartikeya (con công mang tên Parvani), Saraswati, Kaumari con công Mayura vật cưỡi của Đức Chuẩn đề và Khổng tước Minh vương (Mahamayuri)
Chó	Bhairava, Hadkai Maa, Svapathi (Shiva)
Chim Hamsa (thiên nga)	Brahma tên gọi Hanskumara, Brahmani, Saraswati (Savitri), Gayatri, Vishvakarman
Makara	Ganga (nữ thần sông Hằng, Varuna, Kama, Khodiyar, Narmada
Hổ (hình mẫu của thú cưỡi, Manasthala)	Durga,
Sư tử (hình mẫu của thú cưỡi)	Parvati (con sư tử tên là Dawon), Budh, Rahu, Mariamman, Jagaddhatri.
Voi	Indra (con voi tên là Airavata), Lakshmi, Bhumi, Prithvi, Indrani, Brihaspati.
Vẹt	Kama (tên là Sukha)
Linh dương	Chandra, Vayu
Trâu nước	Yama (con trâu tên là Paundraka), Vihot Mata
Mèo[1]	Shashthi
Lừa	Kaalratri, Shitala), Quỷ Kali
Cú	Lakshmi[2][3] (con cú tên là Alooka), Chamunda
Kền kền	Ketu
Quạ	Shani, Alakshmi, Dhumavati
Rùa	Yamuna, Varuna
Gà trống	Bahuchara Mata
Quạ	Ushas (cỗ xe bảy con quạ)	-
Rắn	Kamakhya, Manasa
Bồ câu	Rati	-
Tê giác	Dhavdi	-
Dê	Pushan (dương xa), Meladi Maa	-
Cá sấu	Khodiyar, Ganga
Lạc đà	Momai Maa (còn gọi là Dashaa Maa), Quỷ Ushtravahini Devi	-
Cá	Jhulelal
Con người	Nirriti

Tham khảo[sửa | sửa mã nguồn]

• Glossary: Vahana. Undated. Accessed August 10, 2007.
• The Collection: St. Jerome Archived 2012-10-22 at the Wayback Machine, gallery of the religious art collection of New Mexico State University, with explanations. Accessed August 10, 2007.
• Owl and Mythology, p. 3. Accessed August 10, 2007.
• Margaret Stutley's The Illustrated Dictionary of Hindu Iconography, p. 127
• Hindu Devotion: Lakshmi. Accessed August 10, 2007.
• Forms of Ganesh: The Mouse Mount and Other Ganesh Mounts Archived 2007-03-02 at the Wayback Machine. Accessed August 10, 2007.

Liên kết ngoài[sửa | sửa mã nguồn]

• Holy Vehicles, an illustrated list. Accessed August 10, 2007.
• Karthikeyan / Subramanian Riding His Peacock Accessed August 10, 2007.
• Hindu Deities and Their Vehicles Lưu trữ 2007-12-09 tại Wayback Machine, a partial list at About.Com. Accessed August 10, 2007.
• Symbolism of the Vehicles of Gods and Goddesses. Accessed August 10, 2007.

1. ^ Margaret Stutley's The Illustrated Dictionary of Hindu Iconography, p. 127
2. ^ Lỗi chú thích: Thẻ <ref> sai; không có nội dung trong thẻ ref có tên GLOSSARY
3. ^ Hindu Devotion: Lakshmi. Accessed August 10, 2007.