VNeID

Ảnh chụp màn hình Phần mềm VNeID vào tháng 4 năm 2024
Thiết kế bởi	Bộ Công an Việt Nam
Phát hành lần đầu	10 tháng 9 năm 2021; 2 năm trước (2021-09-10)
Phiên bản ổn định
Android 2.1.4 / 3 tháng 4 năm 2024; 24 ngày trước (2024-04-03)[1] iOS 2.1.4 / 3 tháng 4 năm 2024; 24 ngày trước (2024-04-03)[2]
Hệ điều hành	Android, iOS
Ngôn ngữ có sẵn	Tiếng Việt, Tiếng Anh
Website	vneid.gov.vn

VNeID hay VNEID là một ứng dụng định danh điện tử của Cục Cảnh sát quản lý hành chính về trật tự xã hội thuộc Bộ Công an Việt Nam. Ban đầu ứng dụng được ra mắt nhằm phục vụ trong bối cảnh thay thế các giấy tờ có liên quan đến đại dịch COVID-19 chủ yếu tại Thành phố Hồ Chí Minh. Ứng dụng được đăng nhập bằng tài khoản định danh điện tử do Bộ Công an cấp theo căn cước công dân gắn chíp.

Đến năm 2024, ứng dụng đã có thể thay thế nhiều loại giấy tờ vật lý thông thường, xử lý một số dịch vụ công cơ bản và di chuyển hàng không trong nước.

Lịch sử[sửa | sửa mã nguồn]

Hình thành[sửa | sửa mã nguồn]

Sau nhiều ứng dụng như Bluezone, PC-COVID, chiều ngày 10 tháng 9 năm 2021, Bộ Công an Việt Nam và Công an Thành phố Hồ Chí Minh đã phát triển và cho ra mắt ứng dụng VNeID nhằm khai báo y tế và di chuyển nội địa trong bối cảnh dịch COVID-19 đang diễn biến phức tạp ở Thành phố Hồ Chí Minh. Lúc bấy giờ, ứng dụng được kết nối với cơ sở dữ liệu quốc gia nhằm phục vụ truy vết F0, F1, F2, tiêm vắc xin, xét nghiệm... được đăng nhập bằng số điện thoại đang sử dụng cùng số Chứng minh nhân dân hoặc Căn cước công dân. VNeID được phát triển trên hai nền tảng chính là Android và IOS. Lúc bấy giờ, ứng dụng được xem như thẻ thông hành để di chuyển khi cập nhật đầy đủ thông tin. Đến sau ngày 30 tháng 9 năm 2021, Thành phố Hồ Chí Minh cho phép sử dụng VNeID hoàn toàn để thay thế các giấy tờ liên quan đến COVID-19.^[3]

Phát triển[sửa | sửa mã nguồn]

Vào chiều ngày 5 tháng 10, Cục Cảnh sát quản lý hành chính về trật tự xã hội thuộc Bộ Công an thông tin về việc đang xây dựng một số tiện ích điện tử liên quan đến Căn cước công dân gắn chip bao gồm các thông tin tiêm chủng, xác thực giấy đi đường, trợ cấp chính sách, thông tin đăng ký xe... Đồng thời, phía Bộ Công an cũng xác nhận việc phối hợp cùng Bộ Giao thông vận tải tích hợp bằng lái xe, cùng Bảo hiểm Xã hội Việt Nam tích hợp thông tin bảo hiểm cùng các thông tin khác như hộ chiếu, giấy tờ di chuyển quốc tế... Theo Bộ Công an, người dân sẽ chỉ cần đăng ký tài khoản qua VNeID hoặc trang web "suckhoe.dancuquocgia.gov.vn" để xác thực thông tin.^[4] Cuối năm 2021, VNeID cũng được sử dụng trong việc kiểm tra tiêm vắc xin COVID-19 trước khi xem bóng đá trong trận đấu giữa Việt Nam và Nhật Bản.^[5]

Ngày 6 tháng 1 năm 2022, Thủ tướng Phạm Minh Chính thông qua Quyết định 06/QĐ-TTg phê duyệt "Đề án phát triển ứng dụng dữ liệu về dân cư, định danh và xác thực điện tử phục vụ chuyển đổi số quốc gia giai đoạn 2022 - 2025, tầm nhìn đến năm 2030" bao gồm cả VNeID.^[6][7] Theo đề án, VNeID còn có thể có ví điện tử, hỗ trợ thanh toán không tiền mặt, chứng khoán, thanh toán tiền điện, nước... song song với việc tích hợp nhiều loại giấy tờ vật lý.^[7] Vào cuối tháng 2, đầu tháng 3, Bộ Công an chính thức cấp duyệt tài khoản định danh điện tử (ĐDĐT) cho công dân. Tài khoản sẽ được cấp khi người dân cấp mới, đổi thẻ căn cước công dân gắn chíp. Theo công bố, tài khoản định danh điện tử sẽ bao gồm: tên đăng nhập, mật khẩu hoặc các hình thức xác thực khác.^[8] Bắt đầu từ tháng 3 năm 2022, bảo hiểm y tế chính thức có thể sử dụng thông qua Căn cước công dân gắn chíp hoặc ứng dụng VNeID.^[9] Đồng thời, Bộ Công an cũng thông tin về dự thảo quy định 5 nhóm đối tượng không được cấp tài khoản định danh điện tử.^[10] Mặc dù đã cho phép mở tài khoản định danh điện tử nhưng 18 tháng 7 năm 2022 mới có 10 người đầu tiên được cấp tài khoản trong số 6 triệu hồ sơ đăng ký. Đồng thời, phân chia tài khoản định danh điện tử ra hai mức độ với mức đầu tiên có thể tự đăng ký trên ứng dụng VNeID và mức thứ hai đăng ký tại cơ quan công an.^[11] Bộ Công an cũng cam kết các thông tin công dân được mã hóa nhằm đảm bảo cho các hacker không thể tấn công và đánh cắp thông tin người dân.^[11]

Vào ngày 9 tháng 8 năm 2022, VNeID chính thức được công bố trở thành ứng dụng công dân số quốc gia.^[12] Đồng thời từ ngày 20 tháng 10, Nghị định số 59/2020/NĐ-CP bắt đầu có hiệu lực, người dân chính thức có thể xuất trình căn cước công dân điện tử trên VNeID thay thế căn cước công dân vật lý. Người nước ngoài cũng có thể đăng ký sử dụng VNeID để xuất trình thay thế hộ chiếu hoặc giấy tờ đi lại quốc tế.^[13] Mặc dù đã có thể tích hợp nhiều loại giấy tờ, tuy nhiên, một trong số đó vẫn chưa thể sử dụng rộng rãi phổ biến.^[14] Sau khi loại bỏ sổ hộ khẩu, sổ tạm trú, đến cuối tháng 2 năm 2023, VNeID được cập nhật lên phiên bản 2.0.7 chính thức cho phép sử dụng "thông tin cư trú".^[15] Từ 3 tháng 5 năm 2023, VNeID mức độ hai được sử dụng thay thế căn cước công dân vật lý để di chuyển hàng không trong nước.^[16] Theo Luật Căn cước 2023, công dân Việt Nam dưới 6 tuổi cũng sẽ được cấp căn cước. Đồng nghĩa, các công dân này cũng sẽ sở hữu tài khoản định danh điện tử nhưng sẽ được người đại diện hợp pháp sở hữu tài khoản.^[17] Tháng 10 năm 2023, VNeID ra mắt phiên bản 2.1.0 bổ sung 4 tính năng chính bao gồm: Lịch sử, thông tin Chứng minh nhân dân, Căn cước công dân; Thông tin về quá trình tham gia bảo hiểm xã hội; Giới hạn và khóa tài khoản định danh điện tử khi hết hạn CCCD gắn chíp; Ví điện tử Epay (ETC).^[18]

Năm 2024, bắt đầu từ 30 tháng 3, cho phép cung cấp lý lịch tư pháp;^[19] từ 1 tháng 6, giấy phép lái xe tích hợp trên VNeID được sử dụng thay thế giấy phép lái xe vật lý;^[20] từ ngày 1 tháng 7, việc chi trả an sinh xã hội cũng có thể thực hiện trên ứng dụng.^[21] Trong phiên bản 2.1.3 được cập nhật vào ngày 29 tháng 2 năm 2024, VNeID cho phép đăng nhập thông qua vân tay hoặc Face ID.^[22]

Tính năng[sửa | sửa mã nguồn]

Tích hợp các giấy tờ vật lý[sửa | sửa mã nguồn]

Dịch vụ công[sửa | sửa mã nguồn]

Dịch vụ khác[sửa | sửa mã nguồn]

Theo Bộ Công an, ứng dụng có thể được sử dụng để thanh toán điện, nước, đóng tiền bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế hay sử dụng để chuyển tiền.^[26]

Ảnh hưởng[sửa | sửa mã nguồn]

Đón nhận[sửa | sửa mã nguồn]

Tính đến ngày 20 tháng 10 năm 2022, Việt Nam có 11,1 triệu tài khoản định danh điện tử đã được phê duyệt với hơn 11 triệu tài khoản đã được định danh mức hai. Hơn 1 triệu tài khoản đã tích hợp bảo hiểm y tế và khoảng 200 nghìn tài khoản tích hợp giấy phép lái xe.^[27] Theo thông tin trên trang web chính thức của VNeID, ứng dụng đã có trên 73,5 triệu người dùng.

Luật Bảo vệ dữ liệu cá nhân[sửa | sửa mã nguồn]

Vào ngày 21 tháng 12 năm 2023, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã ra yêu cầu đề xuất về việc cần xây dựng Luật Bảo vệ dữ liệu cá nhân và ban hành trong năm 2024; đồng thời, có cơ chế kiểm tra, giám sát việc sử dụng thông tin công dân trong quý II cùng năm.^[28] Luật sẽ do Bộ Công an xây dựng nhằm bảo vệ quyền dữ liệu cá nhân, ngăn chặn các hành vi xâm phạm dữ liệu cá nhân, gây ảnh hưởng đến quyền và lợi ích hợp pháp của cá nhân, tổ chức. Đồng thời, nâng cao trách nhiệm của các cơ quan, tổ chức, cá nhân quản lý dữ liệu cá nhân.^[29]

Bị lợi dụng, giả mạo[sửa | sửa mã nguồn]

Nhiều vụ lừa đảo liên quan đến ứng dụng VNeID đã diễn ra khi người dân nhận được cuộc gọi tự xưng là công an và yêu cầu cài đặt kích hoạt tài khoản định danh điện tử mức hai. Các đối tượng này đã dẫn dụ người dùng vào các trang web, ứng dụng mạo danh để đăng ký tài khoản. Sau khi đăng ký xong thì tài khoản ngân hàng của người dân sẽ bị các đối tượng xâm nhập và rút tiền thông qua việc trả mã OTP trong quá trình đăng nhập.^[30][31] Bộ Công an cho biết, đến nay, để cài đặt tài khoản định danh mức 2 chỉ có thể ra cơ quan công an gần nhất chứ không thể làm thủ tục trực tuyến.^[30] Tương tự ở Hà Nội, nhiều người dân đã bị số điện thoại lạ tự xưng là Sở Tài nguyên và Môi trường Hà Nội yêu cầu cung cấp sổ đỏ để tích hợp vào ứng dụng VNeID. Tuy nhiên, hiện tại, sổ đỏ không được liệt kê vào các loại giấy tờ được tích hợp trên ứng dụng.^[32][33]

Tham khảo[sửa | sửa mã nguồn]