Vương quốc Thịnh vượng chung (tiếng Anh: Commonwealth realm) là một quốc gia tự trị nằm trong Khối Thịnh vượng chung các Quốc gia và có Quốc vương Charles III là vị vua trị vì theo hiến pháp của họ.^[1][2] Khối Thịnh vượng chung các Quốc gia hiện nay bao gồm 52 nước nhưng chỉ 15 trong số đó là vương quốc có quân chủ là Quốc vương Charles III (5 vương quốc khác có quân chủ riêng của mình). 15 vương quốc này được gọi là các Vương quốc Thịnh vượng chung. Nếu gộp lại, các vương quốc này có tổng diện tích là 18,8 triệu km² (7.3 triệu mi², không tính đến một phần của vùng đất Nam Cực thuộc quyền), và có dân số đến 137 triệu.^[3] Chỉ trừ có hai triệu người không sống trong 6 quốc gia đông dân nhất trong Vương quốc Khối thịnh vượng chung: Vương quốc Liên hiệp Anh và Bắc Ireland, Canada, Úc, Papua New Guinea, New Zealand, và Jamaica.

Hầu hết tất cả các vương quốc đều đã là thuộc địa của Anh và từ đó trở thành các quốc gia tự trị, chỉ có một trường hợp cá biệt là trường hợp của Vương quốc Liên hiệp Anh và Bắc Ireland và Papua New Guinea. Papua New Guinea được thành lập vào năm 1975 để liên minh cùng với cựu quốc gia New Guinea thuộc Đức. New Guinea thuộc Đức do Úc quản lý dưới dạng bảo hộ trước khi quốc gia này trở thành độc lập. Và các cựu thuộc địa của Papua bị kiểm soát bởi chính quyền Vương quốc Anh thông qua Úc từ năm 1905. Các vương quốc xuất hiện đầu tiên ban đầu là thuộc địa của Anh và sau đó trở thành quốc gia tự trị (tiếng Anh: Dominion) trong Đế chế Anh.

Trong một khoảng thời gian, chữ cũ Dominion được sử dụng nhắc đến những vương quốc không liên quan gì đến nước Anh, tuy nhiên tình hình đã thay đổi khi các quốc gia đó được cho phép thành lập quốc hội tự trị. Chữ Dominion vẫn được sử dụng cho đến ngày nay nhưng rất hiếm vì chữ vương quốc (realm) được tạo ra vào khoảng thời gian lễ đăng quang nữ hoàng Elizabeth II vào năm 1952. Nó cho phép hình thành một hệ thống chính phủ theo kiểu hoàng gia thời hiện đại và cho phép đặt tên tùy theo mỗi quốc gia.^[1] Từ "Vương quốc Khối thịnh vượng chung" trên thực tế chưa trở thành từ chính thức và chưa được sử dụng trong các văn bản luật pháp; từ này được sử dụng chủ yếu để dễ dàng phân biệt các quốc gia trong nhóm quốc gia, có cùng một quốc vương, với các quốc gia thuộc nhóm khối Thịnh vượng chung Anh.

Quốc gia gần đây nhất rút khỏi Vương quốc Thịnh vượng chung là Barbados, một quốc đảo ở vùng biển Caribe, vào ngày 30 tháng 11 năm 2021 để trở thành một nước Cộng hòa.^[4]

Các vương quốc hiện tại trong Vương quốc Khối thịnh vượng chung[sửa | sửa mã nguồn]

Quốc gia[* 1]	Dân số[* 2]	Chế độ quân chủ	Ngày[* 3]	Danh hiệu của quốc vương	Cờ hoàng gia tự trị
Antigua và Barbuda	0.08	Chế độ quân chủ của Antigua và Barbuda	1981	Charles đệ tam, bởi ơn huệ của Chúa, Quốc vương của Antigua và Barbuda và Quốc vương của các Vương quốc và lãnh thổ khác của ngài, Người Đứng đầu Vương quốc Khối thịnh vượng chung. tiếng Anh: Charles the Third, by the Grace of God, King of Antigua and Barbuda and of His other Realms and Territories, Head of the Commonwealth	Không có
Úc	22.75	Chế độ quân chủ của Úc	1942[* 4]	Charles đệ tam, bởi ơn huệ của Chúa, Quốc vương của Úc và Quốc vương của các Vương quốc và lãnh thổ khác của ngài, Người Đứng đầu Vương quốc Khối thịnh vượng chung.
Quần đảo Bahamas	0.35	Chế độ quân chủ của Quần đảo Bahamas	1973	Charles đệ tam, bởi ơn huệ của Chúa, Quốc vương của quần đảo Bahamas và Quốc vương của các Vương quốc và lãnh thổ khác của ngài, Người Đứng đầu Vương quốc Khối thịnh vượng chung.	Không có
Belize	0.33	Chế độ quân chủ của Belize	1981	Charles đệ tam, bởi ơn huệ của Chúa, Quốc vương của Belize và quốc vương của các Vương quốc và lãnh thổ khác của ngài, người đứng đầu Vương quốc Khối thịnh vượng chung.	Không có
Canada[5]	34.63	Chế độ quân chủ của Canada	1931	tiếng Anh: Charles đệ tam, bởi ơn huệ của Chúa, Quốc vương của Canada và quốc vương của các Vương quốc và lãnh thổ khác của ngài, người đứng đầu Vương quốc Khối thịnh vượng chung và là người bảo vệ đức tin. tiếng Pháp: Charles Trois, par la grâce de Dieu Roi du Royaume-Uni, du Canada et de ses autres royaumes et territoires, Chef du Commonwealth, Défenseur de la Foi[6]
Grenada	0.11	Chế độ quân chủ của Grenada	1974	Charles đệ tam, bởi ơn huệ của Chúa, Quốc vương của Grenada và Quốc vương của các Vương quốc và lãnh thổ khác của ngài, Người Đứng đầu Vương quốc Khối thịnh vượng chung.	Không có
Jamaica	2.85	Chế độ quân chủ của Jamaica	1962	Charles đệ tam, bởi ơn huệ của Chúa, Quốc vương của Jamaica và Quốc vương của các Vương quốc và lãnh thổ khác của ngài, Người Đứng đầu Vương quốc Khối thịnh vượng chung.
New Zealand	4.39	Chế độ quân chủ của New Zealand	1947	Charles đệ tam, bởi ơn huệ của Chúa, Quốc vương của New Zealand và Quốc vương của các Vương quốc và lãnh thổ khác của ngài, Người Đứng đầu Vương quốc Khối thịnh vượng chung và Người Bảo vệ Đức tin.
Papua New Guinea	6.19	Chế độ quân chủ của Papua New Guinea	1975	Charles đệ tam, Quốc vương của Papua New Guinea và Quốc vương của các Vương quốc và lãnh thổ khác của ngài, Người Đứng đầu Vương quốc Khối thịnh vượng chung.[7]	Không có
Saint Kitts and Nevis	0.05	Chế độ quân chủ của Saint Kitts và Nevis	1983	Charles đệ tam, bởi ơn huệ của Chúa, Quốc vương của Saint Kitts và Nevis và Quốc vương của các Vương quốc và lãnh thổ khác của ngài, Người Đứng đầu Vương quốc Khối thịnh vượng chung.	Không có
Saint Lucia	0.17	Chế độ quân chủ của Saint Lucia	1979	Charles đệ tam, bởi ơn huệ của Chúa, Quốc vương của Saint Lucia và quốc vương của các Vương quốc và lãnh thổ khác của ngài, người đứng đầu Vương quốc Khối thịnh vượng chung.	Không có
Saint Vincent và the Grenadines	0.12	Chế độ quân chủ của Saint Vincent và Grenadines	1979	Charles đệ tam, bởi ơn huệ của Chúa, Quốc vương của Saint Vincent và the Grenadines và quốc vương của các Vương quốc và lãnh thổ khác của ngài, người đứng đầu Vương quốc Khối thịnh vượng chung.	Không có
Quần đảo Solomon	0.52	Chế độ quân chủ của Quần đảo Solomon	1978	Charles đệ tam, bởi ơn huệ của Chúa, Quốc vương của Quần đảo Solomon và quốc vương của các Vương quốc và lãnh thổ khác của ngài, người đứng đầu Vương quốc Khối thịnh vượng chung.	Không có
Tuvalu	0.01	Chế độ quân chủ của Tuvalu	1978	Charles đệ tam, bởi ơn huệ của Chúa, Quốc vương của Tuvalu và quốc vương của các Vương quốc và lãnh thổ khác của ngài, người đứng đầu Vương quốc Khối thịnh vượng chung.	Không có
Vương quốc Liên hiệp Anh và Bắc Ireland	62.26	Chế độ quân chủ của Vương quốc Anh	n/a[* 5]	tiếng Anh: Charles đệ tam, bởi ơn huệ của Chúa, Quốc vương của Vương quốc Anh và quốc vương của các Vương quốc và lãnh thổ khác của ngài, người đứng đầu Vương quốc Khối thịnh vượng chung, và người bảo vệ của đức tin tiếng Latinh: Carolus III, Dei Gratia Britanniarum Regnorumque Suorum Ceterorum Rex, Consortionis Populorum Princeps, Fidei Defensor[8]
^ Những lá cờ được sử dụng ở đây là những là cờ được sử dụng khi mà quốc gia đó gia nhập Vương quốc Khối thịnh vượng chung. ^ Tính theo số triệu. Tài liệu: tài liệu sơ lược từ nhân viên văn phòng tổng bí thư của Khối Thịnh vượng chung Anh ^ Những ngày được viết ở trên là những ngày đạo luật của Westminster 1931 (Canada), được sử dụng trong quốc gia đó (Úc và New Zealand), hoặc là ngày quốc gia đó được giành độc lập (chỉ trừ UK); Chế độ quân chủ có được quyền lực như nguyên thủ quốc gia vào những ngày này, kết quả từ những sự kiện xảy ra vào ngày đó. Chế độ quân chủ trước đó đã có quyền lực nguyên thủ quốc gia qua chức vị nguyên thủ quốc gia của UK hoặc trong trường hợp của Papua New Guinea, thì dựa trên chức vị quân chủ của Úc. ^ Sự thi hành đạo luật của Westminster 1931 được công bố có hiệu lực đổi ngược về năm 1939. ^ Ngày này không thể sử dụng cho quốc gia UK vì đó là quốc gia gốc của Vương quốc Khối thịnh vương chung mà từ đó mà các quốc gia khác trở thành độc lập.

Chú thích[sửa | sửa mã nguồn]