Wiki - KEONHACAI COPA

Trực Lệ Tuần phủ

Trực Lệ Tuần phủ (giản thể: 直隶巡抚; phồn thể: 直隸巡撫) là một chức vụ tuần phủ được thiết lập vào đầu thời nhà Thanh trong lịch sử Trung Quốc. Qua nhiều lần thay đổi về quyền hạn cũng như địa hạt, chức Trực Lệ Tuần phủ chính thức chấm dứt vào năm 1724 dưới triều Ung Chính và được tiếp nối bằng Trực Lệ Tổng đốc.

Lịch sử[sửa | sửa mã nguồn]

Năm 1644 dưới triều Thuận Trị, tại địa khu Bắc Trực Lệ, triều đình nhà Thanh đã cho thiết đặt 3 vị trí tuần phủ ở Thuận Thiên (đóng ở Tuân Hóa), Tuyên Phủ và Bảo Định (đóng ở Chân Định), cùng với 2 vị trí tổng đốcThiên Tân và Tuyên Đại Sơn Tây (đóng ở Đại Đồng). Giữa tuần phủ và tổng đốc không có quan hệ lệ thuộc lẫn nhau. Sau khi Nam Kinh không còn là kinh đô thứ 2, Nam Trực Lệ được chia làm tỉnh An Huy và tỉnh Giang Tô, còn Bắc Trực Lệ được đổi thành tỉnh Trực Lệ, khu quản hạt tương đương với Kinh Tân Ký (en)Hà Nam. Năm 1648, vị trí Tổng đốc Tuyên Đại Sơn Tây bị bãi bỏ, triều đình lại cho thiết đặt vị trí tổng đốc tại 3 tỉnh Trực Lệ, Sơn ĐôngHà Nam, đóng tại phủ Đại Danh (nay là huyện Đại Danh thuộc tỉnh Hà Bắc).[1] Năm 1658, vị trí Trực Lệ Tổng đốc được đổi thành Trực Lệ Tuần phủ, quản lý tất cả sự vụ trong tỉnh Trực Lệ.[2]

Năm 1669, Trực Lệ Tuần phủ dời đến đóng tại Bảo Định. Đến năm 1713, chức Trực Lệ Tuần phủ được ban thêm hàm Tổng đốc, quyền hạn được mở rộng.[3] Năm 1724, Ung Chính Đế quyết định thăng Trực Lệ Tuần phủ Lý Duy Quân lên làm Tổng đốc,[4] có quyền quản hạt với tất cả các phủ Thuận Thiên, Bảo Định, Chính Định, Đại Danh, Thuận Đức, Quảng Bình, Thiên Tân, Hà Gian, Thừa Đức, Triều Dương, Tuyên Hóa, Vĩnh Bình, các châu Tuân Hóa, Dịch Châu, Triệu Châu, Ký Châu, Định Châu, còn có Khẩu Bắc và khu tự trị Mông Cổ.[2] Kể từ đây đến thời Thanh mạt, chế độ lấy Trực Lệ Tổng đốc quản hạt toàn tỉnh Trực Lệ vẫn tiếp tục được duy trì. Bảo Định, nơi được chọn làm thủ phủ của Trực Lệ, không chỉ đảm nhận các chức năng quản lý hành chính, thu thuế, xét xử tư pháp của tỉnh mà còn đảm nhận một số chức năng chính trị, văn hóa và giáo dục trải rộng từ thủ đô Bắc Kinh.[5] Năm 1763 dưới triều Càn Long, Trực Lệ Tổng đốc án theo lệ của Tứ Xuyên Tổng đốc mà quản hạt các sự vụ của chức tuần phủ.[6]

Người từng nhậm chức[sửa | sửa mã nguồn]

#Nhiệm kỳTênThời gian sốngThụy hiệuKỳ tịchChúNguồn
Bắt đầuKết thúcPhiên âmChữ HánSinhMấtPhiên âmChữ HánKỳ phânKỳ
116601666Vương Đăng Liên王登聯Không rõ1666Khác Mẫn悫愍Hán quânTương Hồng kỳ[a][7]
216661668Cam Văn Hỗn甘文焜16321674Trung Quả忠果Hán quânChính Lam kỳ[b][8]
316691680Kim Thế Đức金世德Không rõ1680Thanh Huệ清惠Hán quânChính Hoàng kỳ[c][9]
416801682Vu Thành Long于成龍16171684Thanh Đoan清端Người Hán[d][e][10]
516821684Cách Nhĩ Cổ Đức格尔古德16411684Văn Thanh文清Mãn ChâuTương Lam kỳ[f][11]
619841685A Cáp Đạt阿哈达Mãn Châu[12]
716851686Thôi Trừng崔澄
816861690Vu Thành Long于成龍16381700Tương Cần襄勤Hán quânTương Hoàng kỳ[g][13]
916901695Quách Thế Long郭世隆16451716Hán quânTương Hồng kỳ[h][14]
1016951698Thẩm Triều Sính沈朝聘[15]
1116981705Lý Quang Địa李光地16421718Văn Trinh文贞Người Hán[i][16]
1217051722Triệu Hoành Tiếp赵宏燮16561722Túc Mẫn肃敏[j][17]
1317221723Triệu Chi Hoàn赵之桓[17]
1417231724Lý Duy Quân李維鈞[k][4]

Tương quan[sửa | sửa mã nguồn]

Dưới triều Khang Hi, đã có nhiều sự việc liên quan đến chức vụ này được ghi chép lại, trong đó có việc Tiểu Vu Thành Long 2 lần nắm giữ chức vụ. Năm 1686, Tiểu Vu Thành Long thay Thôi Trừng đảm nhiệm chức vụ Trực Lệ Tuần phủ, đến năm 1690 thì được thăng làm Tả đô Ngự sử của Đô sát viện kiêm Đô thống của Hán quân Tương Hồng kỳ. Năm 1698, khi Thẩm Triều Sính đang tại nhiệm thì có nạn đói xảy ra ở Sơn Đông, người dân phải đi xin ăn, một vị Tuần phủ là Lý Vĩ lại tấu rằng không nghe được tin tức. Khang Hi Đế đã cách chức Lý Vĩ, đồng thời lấy lý do tuổi già nhiều bệnh mà cho Thẩm Triều Sính về hưu, lại lệnh cho Tiểu Vu Thành Long lúc bấy giờ đang là Hà Đạo Tổng đốc kiêm quản việc của Trực Lệ Tuần phủ.[15]

Tính từ khi nha môn của Trực Lệ Tuần phủ được Khang Hi Đế chỉ định chuyển đến Bảo Định vào năm 1669, liên tiếp 3 quan viên nhậm chức này là Kim Thế Đức, Vu Thành LongCách Nhĩ Cổ Đức đều là những vị quan nổi tiếng công chính liêm minh.[18][11] Đến năm 1698, sau khi Tiểu Vu Thành Long kiêm nhiệm một thời gian ngắn, Lý Quang Địa cũng nhờ làm quan thanh liêm mà được bổ nhiệm làm Trực Lệ Tuần phủ.[19] Tuy nhiên, người kế nhiệm Lý Quang Địa là Triệu Hoành Tiếp lại phạm tội biển thủ tiền của ngân khố khi đang tại nhiệm. Sau khi ông qua đời, Khang Hi Đế đã bổ nhiệm con trai ông là Triệu Chi Hoàn, lúc bấy giờ đang nhậm chức Lang trung, thay quyền Trực Lệ Tuần phủ này để giải quyết tất cả những vấn đề mà Triệu Hoành Tiếp để lại, tiếp tục lo việc kinh doanh của cha và bù đắp cho sự thiếu hụt của ngân khố.[17]

Ghi chú[sửa | sửa mã nguồn]

  1. ^ Vì tấu thỉnh triều đình chấm dứt quyển địa mà đắc tội Ngao Bái, bị Ngao Bái giả mạo chỉ dụ Hoàng đế xử tử vào năm 1666. Về sau được Khang Hi Đế xóa đi tội danh.
  2. ^ Có công trong việc bình định Loạn Tam phiên, sau vì cấp dưới phản bội mà bị bao vây. Ông từ chối đầu hàng mà tự sát vào năm 1674.
  3. ^ Bị bệnh nặng khi đang tại chức nên xin từ nhiệm, Khang Hi Đế đồng ý. Sau khi từ chức không lâu thì qua đời, được Khang Hi Đế xót thương và ban thụy.
  4. ^ Hán nhân, hay Dân nhân, là cách gọi của nhà Thanh đối với những người không thuộc Bát kỳ, trái ngược với Kỳ nhân là những người thuộc Bát kỳ.
  5. ^ Là một vị quan thanh liêm nổi tiếng của nhà Thanh, làm đến chức Tổng đốc Lưỡng Giang.
  6. ^ Họ Nữu Hỗ Lộc thị, là một vị quan nổi tiếng thanh chính liêm khiết, được xưng là "thiết diện", qua đời khi đang tại chức.
  7. ^ Vì cùng họ tên với vị quan nổi tiếng trước đó là Vu Thành Long mà thường được gọi là "Tiểu Vu Thành Long" để phân biệt. Khi Vu Thành Long nhậm chức Lưỡng Giang Tổng đốc đã đề cử Tiểu Vu Thành Long với Khang Hi Đế.
  8. ^ Hậu duệ của Quách Tử Nghi, từng nhập chức Tổng đốc của Mân Chiết và Lưỡng Quảng, làm quan đến Hình bộ Thượng thư.
  9. ^ Từng làm đến Văn Uyên các Đại học sĩ kiêm Lại bộ Thượng thư.
  10. ^ Con trai của Triệu Lương Đống, khi tại chức thì phạm tội tham ô.
  11. ^ Được cho là do Niên Canh Nghiêu tiến cử cho Ung Chính Đế. Sau khi được thăng từ Trực Lệ Tuần phủ lên Tổng đốc, ông chỉ tại chức một thời gian ngắn đã bị cách chức khi bị cáo buộc liên quan đến một số tội trạng của Niên Canh Nghiêu.

Tham khảo[sửa | sửa mã nguồn]

  1. ^ Phương chí Bảo Định (12 tháng 11 năm 2020). “老保定的衙门——清朝时的保定直隶巡抚署”. The Paper (bằng tiếng Trung). Truy cập ngày 2 tháng 1 năm 2023.
  2. ^ a b Vương Quan Thao & Vương Kỳ (2017), tr. 17.
  3. ^ Ban biên soạn địa phương chí tỉnh Hà Bắc (1999), tr. 36.
  4. ^ a b Đông Giai Giang (1991), tr. 218.
  5. ^ Bành Tú Lương & Ngụy Chiêm Kiệt (2019), tr. 69.
  6. ^ Thư viện Quốc gia (2020), tr. 492.
  7. ^ Mạnh Chiêu Tín (2000), tr. 34.
  8. ^ Lư Hoa (2016), tr. 87.
  9. ^ Lê Nhân Khải (1993), tr. 8.
  10. ^ Chang & Chang (1998), tr. 249.
  11. ^ a b Mạnh Chiêu Tín (2001), tr. 271 & 364.
  12. ^ Sở nghiên cứu chỉnh lý cổ tịch pháp luật (2004), tr. 297.
  13. ^ Bách Hoa (2015), tr. 134.
  14. ^ Lương Cảnh Hòa (2016), tr. 81.
  15. ^ a b Quan Kế Đông (2018), tr. 221.
  16. ^ Trang Khai Ca (2018), tr. 242.
  17. ^ a b c Quản Học Thành (1998), tr. 6896.
  18. ^ Lưu Đức Hồng (1997), tr. 135.
  19. ^ Hội đồng biên soạn nhà Thanh (1731), Quyển 191

Nguồn[sửa | sửa mã nguồn]

Xem thêm[sửa | sửa mã nguồn]

Wiki - Keonhacai copa chuyên cung cấp kiến thức thể thao, keonhacai tỷ lệ kèo, bóng đá, khoa học, kiến thức hằng ngày được chúng tôi cập nhật mỗi ngày mà bạn có thể tìm kiếm tại đây có nguồn bài viết: https://vi.wikipedia.org/wiki/Tr%E1%BB%B1c_L%E1%BB%87_Tu%E1%BA%A7n_ph%E1%BB%A7