Trận Chancellorsville
Một phần của Nội chiến Hoa Kỳ
Battle of Chancellorsville, minh họa bởi Kurz và Allison (miêu tả lúc Stonewall Jackson bị thương ngày 2 tháng 5)
Thời gian 30 tháng 4 – 6 tháng 5 năm 1863[1] Địa điểm Quận Spotsylvania, Virginia Kết quả Liên minh miền Nam chiến thắng
Tham chiến
Liên bang miền Bắc	Liên minh miền Nam
Chỉ huy và lãnh đạo
Joseph Hooker	Robert E. Lee
Thành phần tham chiến
Binh đoàn Potomac	Binh đoàn Bắc Virginia
Lực lượng
133.868[2]	60.892[2]
Thương vong và tổn thất
17.197 (1.606 chết,  9.672 bị thương,  5.919 mất tích)[3]	12.764 (1.665 chết,  9.081 bị thương,  2.018 mất tích)[3]

Trận Chancellorsville là một trận đánh lớn và quan trọng của chiến dịch Chancellorsville^[4] thời Nội chiến Hoa Kỳ, diễn ra gần làng Chancellorsville thuộc quận Spotsylvania, Virginia từ ngày 30 tháng 4 đến ngày 6 tháng 5 năm 1863. Ngoài ra còn có hai trận đánh liên quan diễn ra gần đó trong ngày 3 tháng 5 tại vùng phụ cận Fredericksburg. Đây là cuộc đọ sức giữa binh đoàn Potomac của liên bang miền Bắc do thiếu tướng Joseph Hooker chỉ huy với binh đoàn Bắc Virginia của tướng miền Nam Robert E. Lee. Chancellorsville được biết đến như một "trận đánh hoàn hảo" của Lee vì quyết định mạo hiểm chia nhỏ lực lượng của ông trước một đối phương có lực lượng hùng hậu gấp đôi đã giúp giành được chiến thắng quan trọng cho phe miền Nam. Thắng lợi này, kết quả của sự táo bạo của Lee và thể hiện tác chiến rụt rè của Hooker, đã bị hạn chế bớt bởi số thương vong lớn cùng với vết thương chí mạng của trung tướng Stonewall Jackson - một tổn thất mà Lee đã ví như bị "mất đi cánh tay phải của mình".

Chiến dịch Chancellorsville bắt đầu sáng ngày 27 tháng 4, khi quân miền Bắc vượt sông Rappahannock. Cùng lúc này kỵ binh miền Bắc do thiếu tướng George Stoneman chỉ huy cũng bắt đầu một cuộc đột kích đường dài đánh vào tuyến đường tiếp tế của Lee. Đây là một hành động hoàn toàn không hiệu quả. Vượt qua sông Rapidan tại các chỗ cạn Germanna và Ely's Fords, bộ binh miền Bắc đã tập trung gần Chancellorsville trong ngày 30 tháng 4. Kết hợp với lực lượng ở đối diện Fredericksburg, Hooker đã lên kế hoạch cho một cuộc bao vây kép, tấn công cả trước mặt lẫn sau lưng của Lee.

Ngày 1 tháng 5, Hooker dẫn quân từ Chancellorsville tiến về phía Lee, nhưng đứng trước đối phương áp đảo về quân số, vị tướng miền Nam đã chia tách lực lượng của mình ra, để lại một lực lượng nhỏ tại Fredericksburg nhằm ngăn không cho John Sedgwick tiến lên, còn ông dẫn khoảng 4/5 binh đoàn của mình đi tấn công Hooker. Bất chấp sự phản đối của các cấp dưới, Hooker đã rút quân về tuyến phòng thủ quanh Chancellorsville, nhường lại quyền chủ động cho Lee. Ngày 2 tháng 5, Lee lại chia tách lực lượng của mình lần nữa, phái toàn bộ quân đoàn của Stonewall Jackson tiến hành cuộc hành quân bọc sườn đánh tan quân đoàn XI của miền Bắc. Trong khi đang tiến hành trinh sát phía trước trận tuyến, Jackson đã bị thương bởi hỏa lực của chính quân mình và thiếu tướng J.E.B. Stuart tạm thời lên thay ông chỉ huy quân đoàn.

Cuộc giao tranh ác liệt nhất của trận đánh đã diễn ra vào ngày 3 tháng 5 khi Lee mở nhiều đợt công kích vào vị trí quân miền Bắc tại Chancellorsville, gây thiệt hại nặng nề cho cả hai bên–và biến đây thành ngày đẫm máu thứ hai trong Nội chiến Hoa Kỳ. Cùng ngày hôm đó, Sedgwick đã đem quân vượt sông Rappahannock, đánh bại một lực lượng nhỏ của miền Nam tại cao điểm Marye's Heights trong trận Fredericksburg thứ hai, rồi tiến về phía tây. Quân miền Nam đã đánh chặn thành công đối phương trong trận Salem Church, và đến ngày 4 tháng 5 thì đẩy được người của Sedgwick về chỗ cạn Banks's Ford và bao vây họ ba mặt. Sedgwick rút qua chỗ cạn sáng sớm ngày 5 tháng 5 và Hooker cũng đem phần còn lại của binh đoàn chạy qua chỗ cạn U.S. Ford trong đêm 5–6 tháng 5. Chiến dịch kết thúc ngày 7 tháng 5 khi kỵ binh của Stoneman về tới được phòng tuyến của miền Bắc ở phía đông Richmond.

Chú thích[sửa | sửa mã nguồn]

Thư mục[sửa | sửa mã nguồn]

• Alexander, Edward P. Fighting for the Confederacy: The Personal Recollections of General Edward Porter Alexander. Edited by Gary W. Gallagher. Chapel Hill: University of North Carolina Press, 1989. ISBN 0-8078-4722-4.
• Catton, Bruce. Glory Road. Garden City, NY: Doubleday and Company, 1952. ISBN 0-385-04167-5.
• Cullen, Joseph P. "Battle of Chancellorsville." In Battle Chronicles of the Civil War: 1863, edited by James M. McPherson. Connecticut: Grey Castle Press, 1989. ISBN 1-55905-027-6. First published in 1989 by McMillan.
• Dupuy, R. Ernest, Trevor N. Dupuy, and Paul F. Braim. Military Heritage of America. New York: McGraw-Hill, 1956. ISBN 0-8403-8225-1.
• Eicher, David J. The Longest Night: A Military History of the Civil War. New York: Simon & Schuster, 2001. ISBN 0-684-84944-5.
• Esposito, Vincent J. West Point Atlas of American Wars. New York: Frederick A. Praeger, 1959. OCLC 5890637. The collection of maps (without explanatory text) is available online at the West Point website Lưu trữ 2012-08-29 tại Archive.today.
• Evans, Clement A., ed. Confederate Military History: A Library of Confederate States History. 12 vols. Atlanta: Confederate Publishing Company, 1899. OCLC 833588.
• Foote, Shelby. The Civil War: A Narrative. Vol. 2, Fredericksburg to Meridian. New York: Random House, 1958. ISBN 0-394-49517-9.
• Freeman, Douglas S. Lee's Lieutenants: A Study in Command. 3 vols. New York: Scribner, 1946. ISBN 0-684-85979-3.
• Furgurson, Ernest B. Chancellorsville 1863: The Souls of the Brave. New York: Knopf, 1992. ISBN 0-394-58301-9.
• Gallagher, Gary W. The Battle of Chancellorsville. National Park Service Civil War series. Conshohocken, PA: U.S. National Park Service and Eastern National, 1995. ISBN 0-915992-87-6.
• Goolrick, William K., and the Editors of Time-Life Books. Rebels Resurgent: Fredericksburg to Chancellorsville. Alexandria, VA: Time-Life Books, 1985. ISBN 0-8094-4748-7.
• Hebert, Walter H. Fighting Joe Hooker. Lincoln: University of Nebraska Press, 1999. ISBN 0-8032-7323-1.
• Krick, Robert K. Chancellorsville—Lee's Greatest Victory Lưu trữ 2016-04-24 tại Wayback Machine. New York: American Heritage Publishing Co., 1990. OCLC 671280483.
• Livermore, Thomas L. Numbers and Losses in the Civil War in America 1861-65. Reprinted with errata, Dayton, OH: Morninside House, 1986. ISBN 0-527-57600-X. First published in 1901 by Houghton Mifflin.
• McGowen, Stanley S. "Battle of Chancellorsville." In Encyclopedia of the American Civil War: A Political, Social, and Military History, edited by David S. Heidler and Jeanne T. Heidler. New York: W. W. Norton & Company, 2000. ISBN 0-393-04758-X.
• McPherson, James M. Battle Cry of Freedom: The Civil War Era. Oxford History of the United States. New York: Oxford University Press, 1988. ISBN 0-19-503863-0.
• Salmon, John S. The Official Virginia Civil War Battlefield Guide. Mechanicsburg, PA: Stackpole Books, 2001. ISBN 0-8117-2868-4.
• Sears, Stephen W. Chancellorsville. Boston: Houghton Mifflin, 1996. ISBN 0-395-87744-X.
• Smith, Derek. The Gallant Dead: Union & Confederate Generals Killed in the Civil War. Mechanicsburg, PA: Stackpole Books, 2005. ISBN 0-8117-0132-8.
• Warner, Ezra J. Generals in Blue: Lives of the Union Commanders. Baton Rouge: Louisiana State University Press, 1964. ISBN 0-8071-0822-7.
• National Park Service battle description
• CWSAC Report Update

Đọc thêm[sửa | sửa mã nguồn]

• Ballard, Ted, and Billy Arthur. Chancellorsville Staff Ride: Briefing Book Lưu trữ 2011-01-02 tại Wayback Machine. Washington, DC: United States Army Center of Military History, 2002. OCLC 50210531.
• Bigelow, John. The Campaign of Chancellorsville, a Strategic and Tactical Study. New Haven: Yale University Press, 1910. OCLC 1348825.
• Crane, Stephen. The Red Badge of Courage. Upper Saddle River, NJ: Prentice Hall, 1895. ISBN 978-0-13-435466-8.
• Dodge, Theodore A. The Campaign of Chancellorsville. Boston: J. R. Osgood & Co., 1881. OCLC 4226311.
• Furgurson, Ernest B., Chancellorsville 1863, The Souls of the Brave, Knopf, 1992, ISBN 0-394-58301-9.

Liên kết ngoài[sửa | sửa mã nguồn]

Wikimedia Commons có thêm hình ảnh và phương tiện truyền tải về Trận Chancellorsville.

• The Battle of Chancellorsville: Maps, histories, photos, and preservation news (Civil War Trust)
• Chancellorsville Campaign in Encyclopedia Virginia
• Second Battle of Fredericksburg in Encyclopedia Virginia
• The Brothers War: The Battle of Chancellorsville Lưu trữ 2005-11-25 tại Wayback Machine
• The Battle of Chancellorsville by Steve Haas Lưu trữ 2007-10-17 tại Wayback Machine
• Animated Powerpoint slide presentation of campaign Lưu trữ 2009-01-09 tại Wayback Machine
• Animated history of the Battle of Chancellorsville Lưu trữ 2011-07-08 tại Wayback Machine
• The Red Badge of Courage site Lưu trữ 2007-02-25 tại Wayback Machine
• Letters From Chancellorsville (historical fiction)

Bài viết lịch sử này vẫn còn sơ khai. Bạn có thể giúp Wikipedia mở rộng nội dung để bài được hoàn chỉnh hơn. x t s