Tiếng Việt-Mường nguyên thủy
| Tiếng Việt-Mường nguyên thủy Tiếng Việt-Chứt nguyên thủy | |
|---|---|
| Phân loại | Nam Á
|
| Mã ngôn ngữ | |
Tiếng Việt-Chứt nguyên thủy[1] hay tiếng Việt-Mường nguyên thủy[2] (dù tên này có thể chỉ ngôn ngữ tiền thân của riêng tiếng Việt và Mường) hay tiếng Việt-Mường chung, tiếng Anh gọi là Proto-Vietic, là một ngôn ngữ phục dựng, được coi như tiền thân của mọi ngôn ngữ trong ngữ chi Việt.[2]
Từ vựng[sửa | sửa mã nguồn]
Từ vựng tiếng Việt-Mường nguyên thủy:[3]
| tiếng Việt | tiếng Việt-Mường nguyên thủy |
|---|---|
| rộng | *roːŋʔ |
| đi | *diː / tiː |
| dày | *k-daj |
| nặng | *-naŋʔ |
| người | *ŋaːj |
| vợ | *-bəːʔ |
| chồng | *ɟoːŋ, *p-ʄoːŋ |
| cá | *ʔa-kaːʔ |
| chim | *-ciːm |
| chó | *ʔa-cɔːʔ |
| chấy | *ciːʔ |
| rận | *m-rəɲʔ |
| rắn | *p-səɲʔ |
| cây | *gəl, *kəl |
| rừng | *k-rəŋ |
| lá | *s-laːʔ |
| rễ | *k-riɛs |
| vỏ | *-pɔh |
| bông | *poːŋ |
| cỏ | *kɔh |
| da | *-taː |
| máu | *t-muːʔ |
| xương | *tʃ-ʔaːŋ > *ɟaːŋ ~ *tʃɨəŋ |
| trứng | *k-luŋ |
| sừng | *k-rəŋ |
| đuôi | *dɔːj ~ *tɔːj |
| tóc | *-suk |
| mắt | *mat |
| mũi | *muːs |
| miệng | *mɛːŋʔ |
| răng | *k-saŋ |
| lưỡi | *laːs |
| móng | *-mɔːŋʔ |
| chân | *ɟiːŋ ~ *ciɲ |
| đầu gối | *t-kuːlʔ |
| tay | *siː |
| cánh | *kɛːŋʔ |
| bụng | *buŋʔ |
| ruột | *rɔːc |
| cổ | *koh |
| lưng | *k-ləŋ |
| vú | *b-rn-uːʔ ~ *k-buːʔ |
| nghe | *ŋɛː |
| sống | *k-roːŋʔ |
| chết | *k-ceːt |
| giết | *k-ə-ceːt |
| bay | *pər |
| hát | *haːt |
| (mặt) trăng | *b-laŋ |
| sao | *k-raːw |
| nước | *ɗaːk |
| mưa | *k-maː |
| muối | *ɓɔːjʔ |
| đá | *l-taːʔ |
| cát | *t-kaːc |
| bụi | *buːlʔ |
| đất | *tət |
| mây | *k-məl |
| trời | *b-ləːj |
| gió | *k-jɔːʔ > *kʰjɔːʔ |
| khói | *k-hɔːjʔ > *kʰɔːjʔ |
| tro | *p-lɔː |
| núi | *doːl |
| đỏ | *tɔh |
| đêm | *teːm |
| ngày | *-ŋiː |
| năm | *c-n-əm < *cəm |
| mới | *ɓəːjʔ |
| khô | *kʰoː |
| một | *moːc |
| hai | *haːr |
| ba | *paː |
| bốn | *poːnʔ |
| năm | *ɗam |
| sáu | *p-ruːʔ > *pʰruːʔ ~ *kʰluːʔ |
| bảy | *pəs |
| tám | *saːmʔ |
| chín | *ciːnʔ |
| mười | *maːl |
| trăm | *k-lam |
Xem thêm[sửa | sửa mã nguồn]
Tham khảo[sửa | sửa mã nguồn]
- ^ Gọi là "Proto Việt Chứt" trong Nguyễn Ngọc San, 2003. Tìm hiểu tiếng Việt lịch sử. Nhà xuất bản Đại học Sư phạm.
- ^ a b Trần Trí Dõi. 2011. Giáo trình lịch sử tiếng Việt. Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam.
- ^ Ferlus, Michel. 2007. Lexique de racines Proto Viet-Muong. Mon-Khmer Etymological Database. (tiếng Pháp)
Wiki - Keonhacai copa chuyên cung cấp kiến thức thể thao, keonhacai tỷ lệ kèo, bóng đá, khoa học, kiến thức hằng ngày được chúng tôi cập nhật mỗi ngày mà bạn có thể tìm kiếm tại đây có nguồn bài viết: https://vi.wikipedia.org/wiki/Ti%E1%BA%BFng_Vi%E1%BB%87t-M%C6%B0%E1%BB%9Dng_nguy%C3%AAn_th%E1%BB%A7y