Một thảo luận của tôi với bạn khác về chủ đề này[sửa | sửa mã nguồn]

• Ở một nước nọ cách đây rất lâu có một cậu bé nhà nghèo, ngay cả một ngày ba bữa cơm cậu cũng không có đủ (ngày đói ngày no). Cậu cũng không được đi học do không có đủ tiền. Ngày ngày cậu phụ bố bán hàng dạo để kiếm miếng cơm sống qua ngày. Trên con đường mà cậu hay lui tới mỗi ngày có một cái tiệm bánh kem; cậu có thể nhìn thấy những cái bánh kem thơm ngon qua kính cửa. Mỗi ngày khi có dịp đi qua tiệm bánh kem này, cậu luôn nhìn những cái bánh kem một cách thòm thèm và mơ ước tới một ngày được ăn 1 cái bánh kem thật ngon. Nhưng cậu hiểu rõ là với việc cậu phải lo tới bữa ăn hàng ngày thì chuyện có đủ tiền để mua cái bánh kem quả thật là một giấc mơ quá xa xỉ. Một thời gian sau đó, vào một ngày nọ, cậu đang đứng nhìn mê say những cái bánh kem qua cửa kính như thường lệ thì bỗng nhiên có một cái cây gậy ở đâu đó phang vô đầu cậu. Đó là ông chủ tiệm bánh kem. Ông đã đánh cậu te tua và chửi rủa cậu. Ông nói, "Tại cái thằng hôi thối bần cùng như mày mà tao bán ế suốt mấy tháng nay; mày hôi quá thì ma nào dám tới mua bánh của tiệm tao. Không có tiền mua bánh thì cút; tao không có tiếp cái loại ăn xin như mày." (thật ra ông tiệm bánh bán ế không phải là do cậu ta)
• Tình cờ lúc đó có một ngài quý tộc đi ngang qua, ông thấy cậu bé bị đánh đập te tua và nổi lòng trắc ẩn. Ông ngăn ông chủ tiệm bánh lại và còn mua thêm cho cậu một cái bánh kem thật ngon. Cậu mừng quá và ăn ngấu ăn nghiến cái bánh kem đó một cách hạnh phúc chưa từng có. Khi ăn no bụng, cậu hỏi người đàn ông lạ mặt mà cậu chưa bao giờ gặp trong đời, "Cháu xin cảm ơn chú ạ. Cháu có thể làm gì để cảm ơn chú?"
• Người đàn ông này mỉm cười, xoa đầu cậu bé, và nói, "Nếu cháu muốn cảm ơn chú thì sau này lớn lên nếu có cơ hội thì cháu nên giúp những người kém may mắn hơn cháu." Nói xong người đàn ông đó bỏ đi. Đó cũng là lần cuối cùng trong đời cậu bé được gặp vị ân nhân này, và cậu cũng mãi mãi không bao giờ biết được người đó là ai.
• Nhiều năm sau đó, bây giờ cậu bé ngày nào đã trở thành một doanh nhân thành đạt và đã lớn tuổi rồi (có vợ con). Bây giờ cậu rất rất giàu, tổng tài sản của cậu tính theo tiền đô la thì lên tới mấy tỷ đô (1 tỷ đô = 23000 tỷ VND, không phải 23 tỷ; đó là số tiền khủng lồ; lưu ý là cậu này không phải ở Hoa Kỳ nhưng tài sản của cậu được quy đổi qua đô la để những người nghe câu chuyện này trên thế giới dễ hiểu hơn). Bây giờ dù cậu có thể mua được bánh kem của cả thế giới nhưng không có cái nào có thể so sánh bằng với cái bánh kem mà vị ân nhân kia mua cho cậu cách đây rất lâu. Cậu chưa bao giờ quên lời nói của người đàn ông đó. Cậu đã dành cả đời để làm giàu và cho một phần lớn tài sản của mình cho những người nghèo khác (đó là những người kém may mắn hơn cậu theo vị ân nhân đã nói). Số tiền cậu cho từ thiện có lẽ đã lên tới hơn 1 tỷ đô la. Dù cậu chưa bao giờ được gặp lại vị ân nhân đó dù chỉ một lần nhưng cậu tin rằng người đó sẽ rất hãnh diện nếu biết được những gì cậu đã làm dù người đó có ở bất cứ đâu (ngay cả khi người đó đang ở trên thiên đàng). *hết chuyện*

Có thể nói là cái bánh kem hồi xưa = trị giá 1 tỷ đô la sau này mà cậu cho từ thiện. Điều này nói lên đôi khi ta chỉ cần làm 1 chuyện nhỏ nhặt thôi mà không chừng 30 hoặc 50 năm sau lại có ảnh hưởng cực lớn (gần giống Hiệu ứng bươm bướm). Nếu ngày đó không có ai cho cậu cái bánh kem nào hết thì sau này khi cậu thành công, cậu có cho từ thiện nhiều tiền không? Khả năng cao là không. Bài học nhân văn của câu chuyện này là đôi khi những điều rất nhỏ nhặt ta giúp ai đó lại có thể tạo ra một ảnh hưởng rất lớn nhiều năm sau này mà ta không thể ngờ tới.

Bài học thứ hai là khi ta không có gì thì chỉ cần ai đó cho ta cái ổ bánh mì thôi thì đó quả thật là điều quý giá và hạnh phúc nhất thế gian rồi. Còn khi ta đã có tất cả thì chả còn cái ổ bánh mì nào thấy ngon cả (dù có đi khắp thế giới để ăn bánh mì khắp thế giới). Bài học là nên quý trọng những gì đang có vì những người có tất cả chưa chắc gì đã hạnh phúc hơn mình.

Nói dong nói dài vì tôi khá là tâm đắc câu chuyện này nên tôi cũng muốn bắt chước người đàn ông đó và lời khuyên của tôi dành cho bạn là, "Nếu bạn muốn cảm ơn tôi thì sau này lớn lên nếu có cơ hội thì bạn nên giúp những người kém may mắn hơn bạn." Hoặc bạn có thể bắt đầu giúp xã hội VN bằng cách viết bài bổ ích cho Wikipedia.

Tôi chả cần bạn phải nguyên góp 1 tỷ đô hoặc 1 triệu VND hoặc 100k VND (bao nhiêu không quan trọng; quan trọng là tấm lòng). Giờ bạn ra mua cái ổ bánh mì cho người vô gia cư nào đó là cũng coi như là bạn đã cảm ơn tôi rồi đó. Hoặc cách không tốn tiền, bạn nên viết những bài bổ ích cho Wikipedia thay vì đi rong đuổi vô những lý tưởng vĩ đại "dấu gạch nối thành dấu gạch ngang". Tôi nói ra mong bạn đừng buồn (người ta có câu sự thật mất lòng; đây là một cái mạng xã hội ảo. Khả năng cao tôi với bạn cũng sẽ chả bao giờ có dịp gặp nhau nên tôi thấy nó không có ảnh hưởng) chứ hồi xưa tôi thấy những bài bạn viết còn bổ ích hơn việc bạn làm bây giờ. Nếu mất lòng bạn mà bù lại bạn thức tỉnh được thì e là cái giá phải trả cũng đáng.

Những việc bạn đang làm không có giúp những học sinh nghèo thiếu điều kiện ở VN đỗ đại học. Ví dụ ở một vùng quê nghèo nào đó, không có nhà sách không có thư viện mà chỉ có vài cái máy tính cũ kỹ rẻ tiền để học sinh tra cứu để ôn thi đại học. Tài liệu tham khảo duy nhất mà họ tiếp cận được là Wikipedia này đây, ngoài ra hết rồi vì không có điều kiện tiếp cận với tài liệu khác. Cũng không ít bạn khi được phỏng vấn cũng nói cảm ơn Wikipedia vì nếu không có Wikipedia thì "chắc em cũng sẽ không đậu nổi đại học." Chính vì thấy tôi may mắn hơn rất nhiều bạn khác ở VN (được đi ăn học ở một nước tiên tiến nhất thế giới) nên đây là động lực khiến tôi không thể nào bỏ Wikipedia vĩnh viễn được (mặc dù đôi khi tôi cảm thấy rất nản chí và muốn bỏ hẳn nhưng tôi suy nghĩ lại là tôi không nên quá ích kỷ và chỉ nghĩ cho bản thân mà không nghĩ tới nhiều người hoàn cảnh còn khổ hơn tới gấp 100 lần vậy thì chút khó khăn nản chí thì có xi nhê gì?); đó cũng là điều khiến tôi đóng góp cho Wikipedia suốt 12 năm qua. Giờ giả sử không có ai viết Wikipedia hết thì những bạn nghèo vượt khó đó có cơ hội đậu đại học (giả sử bài trên Wikipedia tiếng Việt là 0 vì không một ai viết hết)? Bao nhiêu học sinh sẽ phải rớt đại học không phải do lười biếng mà là do nghèo và thiếu tài liệu ôn thi? Bao nhiêu kỹ sư, bác sĩ, bác học tương lai sẽ phải chạy grab cả đời do rớt đại học vì nghèo?

Thành viên:Thuyhung2112 bạn này chỉ hơn bạn vài tuổi nhưng bạn này đã khiến tôi rất nể phục. Còn trẻ mà đã biết yêu nước và đóng góp to lớn trong việc giúp các học sinh ôn thi đại học trong lĩnh vực toán học. Bạn đó đã viết rất nhiều bài rất chất lượng trong toán học và hóa học ví dụ hằng số Avogadro, logarit, số e, số nguyên tố và logarit nhị phân, tích phân, đạo hàm vân vân... Giả sử bạn đó không viết thì hàng triệu học sinh VN lấy gì mà đọc khi ôn toán để thi đại học? Bạn đã từng nói là bạn thích khoa học thì bạn có thể vừa nghiên cứu vừa viết bài mà? Vừa giúp nâng cao trình độ học vấn của bạn và vừa giúp xã hội VN phát triển bằng cách giúp những học sinh nghèo có tài liệu "miễn phí" để học. Bạn có thể viết bài bằng cách dịch từ tiếng Anh hoặc ra thư viện đọc sách hàn lâm về chủ đề bạn muốn viết rồi viết lên đây (nhớ ghi nguồn vô). Nếu bạn dịch thì bạn vừa giúp cho chính bạn giỏi tiếng Anh thêm vừa giúp cho nước VN phát triển. Trong mảng toán, lý, hóa, sinh, thiên văn học còn rất nhiều bài sơ khai cần ai đó bổ sung thêm rất nhiều. Mời bạn vô trang thành viên của tôi để đọc thêm về những gì mà "đóng góp cho Wikipedia" đem lại cho tôi. Tôi là người đóng góp nhưng tôi lại thấy những thứ tôi đạt được từ việc đóng góp lại nhiều hơn rất nhiều so với thời gian công sức mà tôi bỏ ra để viết bài trên đây. Nếu tôi chưa bao giờ đóng góp cho Wikipedia thì chưa chắc gì tôi thành con người mà tôi hiện tại đã trở thành. Nói một cách khác thứ tôi "nhận" lại từ Wikipedia TO LỚN hơn rất nhiều so với thứ mà tôi đã "cho" Wikipedia.

Những chuyện nhỏ nhặt nhất vẫn được tính là cảm ơn tôi, và sau này dù tôi có chết tôi cũng thấy mãn nguyện. Lời khuyên chỉ là một lời khuyên. Nó chỉ có giá trị khi có ai đó nghe và hiểu. Dĩ nhiên tôi chỉ là người khuyên chứ tôi chưa bao giờ bắt ép bạn làm theo ý của tôi. Bạn cũng lớn rồi và cũng nên đưa ra quyết định làm những việc gì tốt nhất cho bạn và cho xã hội VN và cho cả thế giới. Hãy làm những gì mà 50 năm sau bạn vẫn thấy hãnh diện và khoe lại cho con cháu nghe. Tôi cũng trạc tuổi bạn khi tôi quyết định dành hàng tiếng đồng hồ (thay vì dùng thời gian đó để giải trí, vui chơi) mỗi ngày để viết những bài bổ ích và hy vọng một ngày nào đó những bài tôi viết sẽ giúp ích cho một độc giả nghèo thiếu điều kiện ở đâu đó hoặc chỉ đơn giản là một độc giả nghèo nhưng tò mò và mê tìm hiểu, ví dụ như một người mọt sách về lịch sử nhưng lại không có tiền đi mua sách sử (giả sử tôi và tất cả những thành viên khác không ai viết Wikipedia hết thì lấy đâu ra bài lịch sử, văn học, toán, lý, hóa, sinh vân vân... cho bạn đọc)?

P/S: chậc chậc, tôi đã lỡ viết thành cuốn tiểu thuyết nhỏ với tựa đề "lời khuyên cho các bạn trẻ" rồi haha. Nói chớ tính tôi từ đó tới giờ đã "nhiều chuyện" như vậy rồi. Ai chê thì chê chứ tôi không có ý định thay đổi chỉ vì ba cái lời nói (trừ khi có ai chứng minh được cho tôi theo kiểu toán học là nói ít = tốt hơn trong mọi trường hợp thì tôi sẽ nói ít lại mà tôi nghĩ cũng chả ai chứng minh nổi đâu haha). Ngay cả bất cứ số gì * 0 = 0 -> cái này phải chứng minh chứ không phải là điều mặc định là đúng mà người ta thường dạy các bé vào lớp 1 đâu (lên đại học nếu bạn theo đuổi ngành toán thì bạn sẽ được học cách chứng minh bất cứ số gì * 0 sẽ bằng 0). Nếu cái gì tôi thấy có ích thì tôi không ngại soạn ra một bài diễn văn dài. Nếu bạn có hứng thú đọc thêm những bài luận của tôi thì bạn có thể xem ở trang Thảo luận Thành viên:Thuyhung2112 (chủ đề luận văn ở đó là toán học; cũng tương đối dài nhưng so với bài toán học tôi đã xuất bản thì vẫn rất là ngắn). À mà nếu bạn nghĩ lời khuyên của tôi là tào lao hoặc vô bổ thì cứ coi như tôi chưa nói gì, không cần phải tranh cãi đâu. Chúc bạn sẽ càng ngày càng học hỏi thêm được nhiều kiến thức và giúp ích được nhiều thứ cho xã hội Việt Nam. Thân!