Thomas Jonathan "Stonewall" Jackson
[[File:Stonewall Jackson.jpg |frameless|upright=1]] Chân dung "Chancellorsville" của Jackson, chụp tại một đồn điền thuộc quận Spotsylvania ngày 26 tháng 4 năm 1863, 7 ngày trước khi ông bị thương trong trận Chancellorsville.
Biệt danh	Stonewall, Old Jack, Old Blue Light, Tom Fool
Sinh	(1824-01-21)21 tháng 1, 1824 Clarksburg, Virginia (nay thuộc Tây Virginia)
Mất	10 tháng 5, 1863(1863-05-10) (39 tuổi) Guinea Station, Virginia
Nơi chôn cất	Nghĩa trang tưởng niệm Stonewall Jackson Lexington, Virginia
Thuộc	Lục quân Hoa Kỳ Lục quân Liên minh miền Nam
Năm tại ngũ	1846-1851 (Hoa Kỳ) 1861-1863 (Liên minh miền Nam)
Quân hàm	Thiếu tá (Liên bang) Trung tướng (Liên minh)
Chỉ huy	Lữ đoàn Stonewall Quân đoàn 2, Binh đoàn Bắc Virginia
Tham chiến	Chiến tranh Hoa Kỳ-Mexico Nội chiến Hoa Kỳ Cuộc Đại Đột kích Xe lửa năm 1861 Trận Hoke's Run Trận Bull Run thứ nhất Cuộc viễn chinh Romney Chiến dịch Thung lũng 1862 Trận Kernstown thứ nhất Trận Front Royal Trận Winchester thứ nhất Trận Port Republic Chuỗi trận Bảy ngày Trận Gaines's Mill Trận Savage's Station Trận White Oak Swamp Trận Malvern Hill Chiến dịch Bắc Virginia Trận Cedar Mountain Trận Rappahannock Station thứ nhất Chiến dịch Manassas Station của Stonewall Jackson Trận Bull Run thứ hai Trận Chantilly Chiến dịch Maryland Trận Harpers Ferry Trận Antietam Trận Fredericksburg Trận Chancellorsville †

Thomas Jonathan "Stonewall" Jackson^[1] (21 tháng 1 năm 1824^[2] – 10 tháng 5 năm 1863) là một trong những tướng chỉ huy tài giỏi nhất của quân Liên minh miền Nam trong Nội chiến Hoa Kỳ, nổi tiếng chỉ sau đại tướng Robert E. Lee.^[3] Sự nghiệp quân sự của ông bao gồm Chiến dịch Thung lũng năm 1862 và những cống hiến với tư cách một tư lệnh quân đoàn thuộc Binh đoàn Bắc Virginia dưới quyền tướng Lee. Bị chính quân miền Nam bắn nhầm trong trận Chancellorsville ngày 2 tháng 5 năm 1863, ông vẫn sống sót dù phải phẫu thuật cắt bỏ cánh tay trái. Thế nhưng cuối cùng ông lại qua đời do bị biến chứng viêm phổi tám ngày sau đó. Cái chết của ông là một tổn thất nghiêm trọng cho phe miền Nam, gây ảnh hưởng không chỉ về mặt quân sự mà đến cả tinh thần của quân đội lẫn công chúng.

Jackson sau khi chết đã trở thành một biểu tượng cho chủ nghĩa anh hùng và bổn phận của miền Nam, và cùng với tướng Lee đi vào điện thờ của cái gọi là "Chính nghĩa đã mất của miền Nam".^[4]

Các sử gia đã coi Jackson là một trong những chiến thuật gia tài năng nhất trong của lịch sử quân đội Hoa Kỳ. Chiến dịch Thung lũng cùng với cuộc hành quân bọc sườn quân miền Bắc trong trận Chancellorsville vẫn được nghiên cứu trên toàn thế giới cho đến tận ngày nay như những ví dụ cho sự lãnh đạo sáng tạo và táo bạo. Ông cũng rất xuất sắc trong nhiều trận đánh khác: trận Bull Run thứ nhất (nơi ông nhận được biệt hiệu nổi tiếng "bức tường đá" - "Stonewall"), trận Bull Run thứ hai, trận Antietam, và trận Fredericksburg. Tuy vậy, cũng có lúc Jackson không thành công với tư cách một viên chỉ huy khi ông tỏ ra kém cỏi và lúng túng trong Chuỗi trận Bảy ngày ở quanh Richmond năm 1862.

Chú thích[sửa | sửa mã nguồn]

Thư mục[sửa | sửa mã nguồn]

• Alexander, Bevin. Lost Victories: The Military Genius of Stonewall Jackson. New York: Holt, 1992, ISBN 978-0-8050-1830-1.
• Apperson, John Samuel. Repairing the "March of Mars": The Civil War diaries of John Samuel Apperson, hospital steward in the Stonewall Brigade, 1861-1865. Macon, GA: Mercer University Press, 2001. ISBN 0-86554-779-3.
• Bryson, Bill. A Walk in the Woods. New York: Broadway Books, 1998. ISBN 0-7679-0251-3.
• Eicher, David J. The Longest Night: A Military History of the Civil War. New York: Simon & Schuster, 2001. ISBN 0-684-84944-5.
• Eicher, John H., and David J. Eicher. Civil War High Commands. Stanford, CA: Stanford University Press, 2001. ISBN 0-8047-3641-3.
• Farwell, Byron. Stonewall: A Biography of General Thomas J. Jackson. New York: W. W. Norton and Co., 1993. ISBN 978-0-393-31086-3.
• Freeman, Douglas S. Lee's Lieutenants: A Study in Command. 3 vols. New York: Scribner, 1946. ISBN 0-684-85979-3.
• Freeman, Douglas S. R. E. Lee, A Biography. 4 vols. New York: Charles Scribner's Sons, 1934–35. OCLC 166632575.
• Henderson, G. F. R. Stonewall Jackson and the American Civil War. New York: Smithmark, 1995. ISBN 0-8317-3288-1. First published in 1898 by Longman, Greens, and Co. (The 1900 version has an introduction by Field Marshal Viscount Wolseley.)
• Hettle, Wallace. Inventing Stonewall Jackson: A Civil War Hero in History and Memory (Louisiana State University Press, 2011)
• Johnson, Robert Underwood, and Clarence C. Buel, eds. Battles and Leaders of the Civil War Lưu trữ 2008-12-12 tại Wayback Machine. 4 vols. New York: Century Co., 1884-1888. OCLC 2048818.
• McGuire, Dr. Hunter. "Death of Stonewall Jackson". Southern Historical Society Papers 14 (1886).
• McPherson, James M. Battle Cry of Freedom: The Civil War Era. Oxford History of the United States. New York: Oxford University Press, 1988. ISBN 0-19-503863-0.
• Pfanz, Harry W. Gettysburg – The First Day. Chapel Hill: University of North Carolina Press, 2001. ISBN 0-8078-2624-3.
• Robertson, James I., Jr. Stonewall Jackson: The Man, The Soldier, The Legend. New York: MacMillan Publishing, 1997. ISBN 0-02-864685-1.
• Sears, Stephen W. Gettysburg. Boston: Houghton Mifflin, 2003. ISBN 0-395-86761-4.
• Sharlet, Jeff. "Through a Glass, Darkly: How the Christian Right is Reimagining U.S. History." Harpers, December 2006.
• Taylor, Richard. Destruction and Reconstruction: Personal Experiences of the Late War. Nashville, TN: J.S. Sanders & Co., 2001. ISBN 1-879941-21-X. First published 1879 by D. Appleton.
• Trudeau, Noah Andre. Gettysburg: A Testing of Courage. New York: HarperCollins, 2002. ISBN 0-06-019363-8.
• Wert, Jeffry D. General James Longstreet: The Confederacy's Most Controversial Soldier: A Biography. New York: Simon & Schuster, 1993. ISBN 0-671-70921-6.
• Jackson genealogy site at Virginia Military Institute

Đọc thêm[sửa | sửa mã nguồn]

• Chambers, Lenoir. Stonewall Jackson. New York: Morrow, 1959. OCLC 186539122.
• Cooke, John Esten, Moses Drury Hoge, and John William Jones. http://books.google.com/books?id=DKHFaHBX2isC Stonewall Jackson: A Military Biography]. New York: D. Appleton and Company, 1876. OCLC 299589.
• Cozzens, Peter. Shenandoah 1862: Stonewall Jackson's Valley Campaign. Chapel Hill: University of North Carolina Press, 2008. ISBN 978-0-8078-3200-4.
• Dabney, R. L. Life of Lieut.-Gen. Thomas J. Jackson (Stonewall Jackson). London: James Nisbet and Co., 1866. OCLC 457442354.
• Douglas, Henry Kyd. I Rode with Stonewall: The War Experiences of the Youngest Member of Jackson's Staff. Chapel Hill: University of North Carolina Press, 1940. ISBN 0-8078-0337-5.
• Robertson, James I., Jr. Stonewall Jackson's Book of Maxims. Nashville, TN: Cumberland House, 2002. ISBN 1-58182-296-0.
• Shackel, Paul A. Archaeology and Created Memory: Public History in a National Park. New York: Kluwer Academic/Plenum Publishers, 2000. ISBN 978-0-306-46177-4.
• White, Henry A. Stonewall Jackson. Philadelphia: G.W. Jacobs and Co., 1909. OCLC 3911913.
• Wilkins, J. Steven. All Things for Good: The Steadfast Fidelity of Stonewall Jackson. Nashville, TN: Cumberland House Publishing, 2004. ISBN 1-58182-225-1.

Liên kết ngoài[sửa | sửa mã nguồn]

Wikimedia Commons có thêm hình ảnh và phương tiện truyền tải về Stonewall Jackson.

Wikisource có văn bản gốc từ các bài viết của 1911 Encyclopædia Britannica Jackson, Thomas Jonathan.

• Virginia Military Institute Archives Stonewall Jackson Resources
• Jackson genealogy site
• Stonewall Jackson Pictures Lưu trữ 2007-09-27 tại Wayback Machine
• "Death of 'Stonewall' Jackson Lưu trữ 2011-07-20 tại Wayback Machine, Southern Confederacy, ngày 12 tháng 5 năm 1863. Atlanta Historic Newspapers Archive. Digital Library of Georgia.
• Find-a-Grave entry for Jackson
• Find-a-Grave entry for Jackson's arm
• Fitzhugh Lee's 1879 address on Chancellorsville Lưu trữ 2009-01-23 tại Wayback Machine
• The Stonewall Jackson House
• Animated history of the campaigns of Stonewall Jackson
• Details on John Jackson's larceny trial in the Court Records of the Old Bailey