Trong đại số tuyến tính, phiếm hàm tuyến tính (hay còn gọi là dạng vi phân bậc nhất) là một ánh xạ tuyến tính từ không gian vector đến trường vô hướng của nó.

Định nghĩa[sửa | sửa mã nguồn]

Cho ${\displaystyle K}$ là một trường số và ${\displaystyle V}$ là không gian vector của ${\displaystyle K}$, một ánh xạ ${\displaystyle f:V\to K}$ được gọi là phiếm hàm tuyến tính, nếu tất cả vector ${\displaystyle x,y\in V}$ và đại lượng vô hướng ${\displaystyle \lambda \in K}$ thỏa:

• ${\displaystyle f(x+y)=f(x)+f(y)}$ (cộng tính);
• ${\displaystyle f(\lambda x)=\lambda f(x)}$ (thuần nhất).

Ví dụ[sửa | sửa mã nguồn]

Phiếm hàm tích phân[sửa | sửa mã nguồn]

Một ví dụ điển hình của phiếm hàm tuyến tính là phép tính tích phân: ánh xạ tuyến tính được cho bởi

${\displaystyle I(f)=\int _{a}^{b}f(x)\,dx}$

Nó là một phiếm hàm tuyến tính từ không gian véc-tơ C[a, b] các hàm liên tục trên đoạn [a, b] vào các số thực. Tính tuyến tính của I là hệ quả của các tính chất sau của phép tính tích phân:

${\displaystyle {\begin{aligned}I(f+g)&=\int _{a}^{b}[f(x)+g(x)]\,dx=\int _{a}^{b}f(x)\,dx+\int _{a}^{b}g(x)\,dx=I(f)+I(g)\\I(\alpha f)&=\int _{a}^{b}\alpha f(x)\,dx=\alpha \int _{a}^{b}f(x)\,dx=\alpha I(f).\end{aligned}}}$

Phiếm hàm đánh giá[sửa | sửa mã nguồn]

Đặt P_n là không gian véc-tơ các đa thức bậc nhỏ hơn hoặc bằng n. Nếu c ∈ [a, b], ta đặt ev_c: P_n → R

${\displaystyle \operatorname {ev} _{c}f=f(c).}$

và gọi nó là phiếm hàm đánh giá. Ánh xạ f → f(c) là tuyến tính bởi vì

${\displaystyle {\begin{aligned}(f+g)(c)&=f(c)+g(c)\\(\alpha f)(c)&=\alpha f(c).\end{aligned}}}$

Tham khảo[sửa | sửa mã nguồn]

• Michiel Hazewinkel: Linear form. Trong: Encyclopaedia of Mathematics. Springer-Verlag, Berlin 2002, ISBN 1-4020-0609-8 (Online).
• Walter Rudin: Functional Analysis, 2nd Ed., McGraw-Hill Inc., New York, 1991

Bài viết liên quan đến toán học này vẫn còn sơ khai. Bạn có thể giúp Wikipedia mở rộng nội dung để bài được hoàn chỉnh hơn. x t s