Pheng Xat Lao
| ເພງຊາດລາວ | |
 | |
Quốc gia ca của  Lào | |
| Lời | Sisana Sisane, 1975 |
|---|---|
| Nhạc | Thongdy Sounthonevichit, 1941 |
| Được chấp nhận | 1945 |
| Mẫu âm thanh | |
Quốc ca Lào (Nhạc khí) | |
| Một phần của loạt bài về |
| Văn hóa Lào |
|---|
 |
| Lịch sử |
| Dân tộc |
| Ngôn ngữ |
| Ẩm thực |
Truyền thông |
Pheng Xat Lao (tiếng Lào: ເພງຊາດລາວ, dịch nghĩa đen: "Bài ca nhân dân Lào") là quốc ca của Lào. Thongdy Sounthonevichit đã viết phần nhạc và lời vào năm 1941. Nó được sử dụng làm quốc ca của Vương quốc Lào vào năm 1945. Khi Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào được thành lập vào năm 1975, lời mới được thay cho lời cũ, thế nhưng giai điệu và tên bài hát vẫn được giữ nguyên.
Lịch sử[sửa | sửa mã nguồn]
Từ lâu là một quốc gia chư hầu của Xiêm, năm 1893, Lào trở thành một nước bảo hộ thuộc Pháp trong đế chế thực dân. Người Pháp tuyên bố sự chiếm đóng của Pháp là để bảo vệ Lào khỏi các "nước láng giềng thù địch" như Trung Quốc và đặc biệt là Xiêm, vốn quân đội Xiêm đã buộc phải nhượng lại Lào cho cường quốc thực dân châu Âu. Trên thực tế, Pháp chỉ đơn giản cai trị Lào như một thuộc địa, thậm chí còn đưa nhiều người Việt vào làm việc. Tuy nhiên, Chiến tranh thế giới lần thứ hai bùng nổ đã làm nước Pháp đầu hàng trước Đức Quốc xã. Chính phủ cánh hữu mới ở Xiêm coi đây là cơ hội có thể để giành lại lãnh thổ Thái Lan trước đây đã bị mất cho Pháp, đặc biệt là vùng đất nằm ở phía bên bờ sông Thái Lan. Để ngăn chặn điều này, chính quyền thực dân Pháp bắt đầu thúc đẩy chủ nghĩa dân tộc Lào.[1]
Vì sự tự do hóa này, nhiều bài hát yêu nước đã được sáng tác, mỗi bài đều nhấn mạnh "tính độc lập" của Lào.[2] "Pheng Xat Lao" là một trong số đó, được sáng tác bởi Thongdy Sounthonevichit vào năm 1941.[3] Bài hát đã được chọn làm quốc ca vào năm 1945,[4] khi đất nước bị quân Nhật Bản chiếm đóng đã tuyên bố Lào độc lập khỏi sự cai trị của Pháp. Sự tự do mới này chỉ tồn tại trong một thời gian ngắn, vì Pháp nhanh chóng giành lại quyền kiểm soát Đông Dương thuộc Pháp sau khi Nhật Bản đầu hàng vào năm 1945.[1] Năm 1947, Pháp trao quyền tự trị hạn chế cho Lào nằm trong khối Liên hiệp Pháp, và "Pheng Xat Lao" lại trở thành quốc ca cho đất nước mới độc lập.[5]
Khi Pathet Lào chiến thắng năm 1975, nhờ sự trợ giúp lớn của Việt Nam trong Nội chiến Lào, chính quyền cộng sản mới đã bãi bỏ chế độ quân chủ và thay đổi lời bài hát để phản ánh hệ tư tưởng của chế độ Mác xít.[6] Kết quả là bài quốc ca trở nên toàn diện, đề cập đến tất cả các nhóm dân tộc ở Lào, thay vì tập trung vào chủng tộc Lào và Phật giáo. Tuy nhiên, giai điệu vẫn được giữ lại.[7]
Lời bài hát[sửa | sửa mã nguồn]
Phiên bản sau năm 1975[sửa | sửa mã nguồn]
| Tiếng Lào | Phiên âm tiếng Lào | Dịch nghĩa tiếng Việt |
|---|---|---|
ຊາດລາວຕັ້ງແຕ່ໃດມາ ລາວທຸກຖ້ວນຫນ້າເຊີດຊູສຸດໃຈ | Xạt Lào tăng te đay ma, Lao thụk thuôn na xứt xù xút chay, | Quốc gia Lào từ ngàn xưa đến nay, tất cả người Lào đều ngợi ca hết lòng, |
Phiên bản trước năm 1975[sửa | sửa mã nguồn]
| Tiếng Lào | Chuyển tự Latinh |
|---|---|
ຊາດລາວຕັ້ງແຕ່ເດີມມາ ຂື້ນຊື່ລືຊາຢູ່ໃນອາຊີ | Xat Lao thung thae derm ma, Khun xu lu xa yu nai ahzi, |
Tham khảo[sửa | sửa mã nguồn]
- ^ a b “History of Laos”. Lonely Planet. Bản gốc lưu trữ ngày 25 tháng 2 năm 2021. Truy cập ngày 8 tháng 5 năm 2013.
- ^ Raffin, Anne (2005). Youth Mobilization in Vichy Indochina and Its Legacies: 1940 to 1970. Lexington Books. tr. 137–38. Truy cập ngày 9 tháng 5 năm 2013.
- ^ Doedan, Matt (2007). Laos in Pictures. Twenty-First Century Books. tr. 69. Truy cập ngày 9 tháng 5 năm 2013.
- ^ “Laos”. The World Factbook. CIA. Bản gốc lưu trữ ngày 29 tháng 12 năm 2010. Truy cập ngày 9 tháng 5 năm 2013.
- ^ Kutler, Stanley I. biên tập (1996). “Laos”. Encyclopedia of the Vietnam War. New York: Charles Scribner's Sons. Truy cập ngày 9 tháng 5 năm 2013. (cần đăng ký mua)
- ^ Holt, John Clifford (2009). Spirits of the place: Buddhism and Lao religious culture. University of Hawaii Press. tr. 133. Truy cập ngày 9 tháng 5 năm 2013.
- ^ St. John, Ronald Bruce (ngày 11 tháng 1 năm 2013). Revolution, Reform and Regionalism in Southeast Asia: Cambodia, Laos and Vietnam. Routledge. Truy cập ngày 9 tháng 5 năm 2013.
Liên kết ngoài[sửa | sửa mã nguồn]
| Bài viết về Lào này vẫn còn sơ khai. Bạn có thể giúp Wikipedia mở rộng nội dung để bài được hoàn chỉnh hơn. |