Nghệ sĩ Nhân dân

Phương Thanh
Thông tin cá nhân
Sinh
Tên khai sinh	Phương Thị Thanh
Ngày sinh	(1956-10-14)14 tháng 10, 1956
Nơi sinh	Hà Tây
Mất
Ngày mất	13 tháng 2, 2009(2009-02-13) (52 tuổi)
Nơi mất	Hà Nội
Nguyên nhân	Tai biến mạch máu não
Giới tính	nữ
Quốc tịch	Việt Nam
Nghề nghiệp	Diễn viên điện ảnh
Gia đình
Hôn nhân	Nguyễn Anh Dũng (cưới 1986⁠–⁠2009)
Lĩnh vực	Điện ảnh
Danh hiệu	Nghệ sĩ ưu tú (1993) Nghệ sĩ nhân dân (2011)
Sự nghiệp điện ảnh
Năm hoạt động	1976 – 2007
Đào tạo	Trường Điện ảnh Việt Nam
Vai diễn	Hiền "cá sấu" trong Tội lỗi cuối cùng
Giải thưởng
Liên hoan phim Việt Nam lần thứ 5 Nữ diễn viên chính xuất sắc
Website
Phương Thanh trên IMDb
[sửa trên Wikidata]x • t • s

Phương Thanh (14 tháng 10 năm 1956 – 13 tháng 2 năm 2009) là một nữ diễn viên điện ảnh và truyền hình Việt Nam. Phương Thanh được biết tới nhiều nhất qua vai diễn Hiền "cá sấu" trong bộ phim Tội lỗi cuối cùng (1978) của đạo diễn Trần Phương, mà đã trở thành một biệt danh quen thuộc của bà. ^[1][2]

Cuộc đời và sự nghiệp[sửa | sửa mã nguồn]

Bà tên thật là Phương Thị Thanh,^[3][4][5] sinh ngày 14 tháng 10 năm 1956 tại Hà Tây.^[3] Bà tốt nghiệp khóa 2 trường Điện ảnh Việt Nam, cùng khóa với nhiều diễn viên nổi tiếng sau này của Điện ảnh Việt Nam như Như Quỳnh, Diệu Thuần, Thanh Quý. Năm 20 tuổi, Phương Thanh có vai diễn đầu tiên trong bộ phim Đứa con nuôi của đạo diễn Nguyễn Khánh Dư. Năm 1977, bà tốt nghiệp và về công tác tại Xưởng Phim truyện Việt Nam. Năm 1978, Phương Thanh được đạo diễn Trần Phương chọn vào vai chính, nữ tướng cướp Hiền "cá sấu" trong bộ phim Tội lỗi cuối cùng.^[5] Vai diễn này đã giúp Phương Thanh giành giải Bông sen vàng cho Nữ diễn viên chính xuất sắc nhất tại Liên hoan phim Việt Nam lần thứ V, khi mới ở tuổi 23.

Trong hơn 30 năm gắn bó với sự nghiệp diễn viên, Phương Thanh đã tham gia trên 50 bộ phim truyện nhựa, gần 100 phim truyền hình.^[6] Ngoài vai Hiền "cá sấu", bà còn có các vai diễn để lại dấu ấn như Thảo (Ai giận ai thương), Sùng Trinh (Lưu lạc và Trở về Sam Sao), Liễu (Rừng lạnh), Kiều Trinh (Bãi biển đời người), Yến (Ông Hai Cũ), Kiều Oanh (Kỷ niệm đồi trăng), Mai (Nửa chừng xuân)...^[4] Cùng với Như Quỳnh, Phương Thanh là một trong hai nữ diễn viên điện ảnh miền Bắc đầu tiên gây ấn tượng với công chúng ở miền Nam sau khi đất nước thống nhất; đồng thời cũng là một cái tên đảm bảo của sự thành công cả về nghệ thuật và khán giả trong mỗi bộ phim tham gia.^[4]

Từ sau khi lập gia đình, bà ít tham gia vào các hoạt động điện ảnh hơn trước.^[7] Vai diễn cuối cùng của bà là vai bà mẹ trong bộ phim truyền hình dài tập Mùa cưới (2007) của đạo diễn Đỗ Minh Tuấn.^[5]

Vốn có tiền sử cao huyết áp, Phương Thanh qua đời vào ngày 13 tháng 2 năm 2009 tại Viện Quân y 108, Hà Nội sau một cơn tai biến mạch máu não khi chỉ mới 53 tuổi.^[5]

Với những đóng góp của mình, Phương Thanh đã được Nhà nước Việt Nam phong tặng danh hiệu Nghệ sĩ ưu tú năm 1993 và truy tặng danh hiệu Nghệ sĩ nhân dân năm 2012.^[8] Bà là một trong số các nghệ sĩ điện ảnh Việt Nam có tên trong Bách khoa toàn thư điện ảnh Liên Xô.^[9]

Các phim đã tham gia[sửa | sửa mã nguồn]

Điện ảnh[sửa | sửa mã nguồn]

Truyền hình[sửa | sửa mã nguồn]

Đời tư[sửa | sửa mã nguồn]

Năm 30 tuổi, sau khi đóng phim Kỷ niệm đồi trăng, Phương Thanh đã lập gia đình với người bạn diễn của mình trong phim, Nguyễn Anh Dũng, một diễn viên kịch và điện ảnh (từng là Giám đốc Nhà hát Kịch Việt Nam). Hai người đã có một người con gái.^[10]

Chú thích[sửa | sửa mã nguồn]

Liên kết ngoài[sửa | sửa mã nguồn]

• Phuong-Thanh trên IMDb
• Nghệ sĩ Phương Thanh từ biệt cuộc đời Lưu trữ 2010-01-16 tại Wayback Machine
• Đám tang xúc động của Nghệ sĩ ưu tú Phương Thanh Lưu trữ 2010-02-11 tại Wayback Machine
• Vĩnh biệt nghệ sĩ Phương Thanh