Phó Tổng thống Cộng hòa Nam Phi
Danh sách 10 tên chính thức khác: Adjunkpresident van Suid-Afrika (tiếng Afrikaans) iSekela likaMengameli weSewula Afrika (tiếng Nam Ndebele) uSekela-Mongameli waseMzantsi Afrika (tiếng Xhosa) iPhini likaMengameli waseNingizimu Afrika (tiếng Zulu) liSekela laMengameli weleNingizimu Afrika (tiếng Swazi) Motlatšamoporesitente wa Afrika Borwa (tiếng Bắc Sotho) Motlatsi wa Mopresidente wa Afrika Borwa (tiếng Sotho) Motlatsamoporesitente wa Aforika Borwa (tiếng Tswana) Xandla Xa Puresidente wa Afrika-Dzonga (tiếng Tsonga) Muthusa Phresidennde wa Afrika Tshipembe (tiếng Venda)
Quốc huy Nam Phi
Đương nhiệm David Mabuza từ 27 tháng 2 năm 2018
Dinh thự	Oliver Tambo House (Pretoria) Highstead (Cape Town) Dr John L Dube House (Durban)
Bổ nhiệm bởi	Tổng thống Nam Phi
Nhiệm kỳ	trung bình 5 năm
Người đầu tiên nhậm chức	F. W. de Klerk và Thabo Mbeki
Thành lập	10/5/1994
Website	www.thepresidency.gov.za

Nam Phi
Bài này nằm trong loạt bài về: Chính trị và chính phủ Nam Phi
Hiến pháp
Chính quyền
Hành pháp Tổng thống Jacob Zuma Phó Tổng thống Cyril Ramaphosa Nội các
Lập pháp Hội đồng Quốc gia Cấp tỉnh Chủ tịch Thandi Modise Quốc hội Chủ tịch Baleka Mbete Lãnh đạo đối lập Mmusi Maimane
Tư pháp Chánh án tòa Mogoeng Mogoeng Phó Chánh tòa Dikgang Moseneke Tòa án Tòa án Hiến pháp Tòa án Tối cao Phúc thẩm Chủ tịch: Lex Mpati Tòa án Tối cao Tòa án Quan tòa Electoral Court
Bầu cử Chính đảng
Phân cấp hành chính Tỉnh Quận Khu đô thị Quận đô thị Đô thị (danh sách)
Ngoại giao
Khác Nhân quyền Thuế Biểu tình Đàn áp Ám sát chính trị
Quốc gia khác Bản đồ
x t s

Phó Tổng thống Nam Phi là quyền Tổng thống Nam Phi khi Tổng thống công du nước ngoài, khi không thể thực hiện nhiệm vụ chức vụ, hoặc khi chức vụ bị khuyết. Phó Tổng thống là thành viên Quốc hội và Nội các. Theo Hiến pháp quy định "hỗ trợ Tổng thống trong việc điều hành chức năng của chính phủ" và có thể được chỉ định là một bộ trưởng do Tổng thống tuyên bố.

Theo Hiến pháp tạm thời (trong thời gian 1994-1996), để có một chính phủ quốc gia thống nhất, trong đó nghị sĩ đảng đối lập đa số sẽ là Phó Tổng thống. Cùng với Thabo Mbeki, Tổng thống Nhà nước cuối cùng, FW De Klerk cũng từng là Phó Tổng thống, đồng thời với vai trò là lãnh đạo Đảng Quốc gia một đảng lớn thứ 2 trong Quốc hội mới. Nhưng sau đó, De Klerk đã từ chức và trở về lãnh đạo đảng của mình. Theo hiến pháp mới (ban hành năm 1996) chính phủ liên minh tự nguyện tiếp tục tồn tại, Tổng thống không bổ nhiệm các chính trị gia đối lập làm Phó Tổng thống nữa.

Phó Tổng thống hiện nay, do Tổng thống Jacob Zuma bổ nhiệm ngày 25/5/2014, là Cyril Ramaphosa.^[1]

Nơi ở chính thức của Phó Tổng thống là Oliver Tambo House ở Pretoria, Highstead ở Cape Town và Dr John L Dube House ở Durban.

Bắt đầu và kết thúc[sửa | sửa mã nguồn]

Nhiệm kỳ của Phó Tổng thống không cố định theo luật. Nhiệm kỳ được bắt đầu khi Tổng thống bổ nhiệm từ các thành viên Quốc hội và tuyên thệ nhậm chức.

Nhiệm kỳ kết thúc được Hiến định khi: Tổng thống bãi nhiệm, cuộc bỏ phiếu bất tín nhiệm Tổng thống thành công bởi Quốc hội, cuộc bỏ phiếu bất tín nhiệm trừ Tổng thống bởi Quốc hội, hoặc Tổng thống khác mới đắc cử. Ngoài ra Phó Tổng thống có quyền xin từ chức để kết thúc nhiệm kỳ.

Danh sách Phó Tổng thống[sửa | sửa mã nguồn]

Phó Tổng thống Nhà nước, 1981–1984[sửa | sửa mã nguồn]

Phó Tổng thống, 1994–nay[sửa | sửa mã nguồn]

#	Phó Tổng thống	Chân dung	Bắt đầu	Kết thúc	Tổng thống	Đảng
1	F. W. de Klerk (1936–2021)		10/5/1994	30/6/1996 (từ chức)	Nelson Mandela	NP
2	Thabo Mbeki (1942–)		10/5/1994	16/6/1999 (trở thành Tổng thống)		ANC
3	Jacob Zuma (1942–)		16/6/1999	14/6/2005 (miễn nhiệm)	Thabo Mbeki
4	Phumzile Mlambo-Ngcuka (1955–)		14/6/2005	24/9/2008 (từ chức)
5	Baleka Mbete (1949–)		24/9/2008	9/5/2009	Kgalema Motlanthe
6	Kgalema Motlanthe (1949–)		9/5/2009	26/5/2014	Jacob Zuma
7	Cyril Ramaphosa (1952–)		26/5/2014	15/2/2018 (trở thành Tổng thống)
8	David Mabuza (1960–)		27/2/2018	nay	Cyril Ramaphosa

Tham khảo[sửa | sửa mã nguồn]