Phó Tổng thống Ấn Độ भारत के उपराष्ट्रपति
Quốc huy Ấn Độ
Đương nhiệm Venkaiah Naidu từ 11 tháng 8 năm 2017
Dinh thự	Nhà của Phó Tổng thống
Đề cử bởi	UPA, Cánh tả[1]
Nhiệm kỳ	5 năm, liên tục
Người đầu tiên nhậm chức	Dr. S Radhakrishnan từ 13/5/1952 tới 12/5/1962
Lương bổng	₹ 1250000 ($ 2808) mỗi tháng
Website	Phó Tổng thống Ấn Độ

Ấn Độ
Bài này nằm trong loạt bài về: Chính trị và chính phủ Ấn Độ
Hiến pháp và luật Tu chính Hiến pháp Học thuyết cấu trúc cơ bản Quyền cơ bản Nhân quyền
Hành pháp Tổng thống Phó Tổng thống ——————— Thủ tướng Hội đồng Bộ trưởng Liên bang Thư ký Nội các Cơ quan dân sự ———————
Lập pháp Bhartiya Sansad Rajya Sabha Chủ tịch Thượng viện Lok Sabha Chủ tịch Hạ viện
Tư pháp Tòa án Tối cao (Chánh Thẩm phán) Tòa án Cấp cao (Chánh án) Tòa án Quận
Bầu cử Ủy ban Bầu cử: Chủ tịch Ủy ban Bầu cử (Ủy viên Ủy ban) Tổng tuyển cử gần đây: 2009 2014 2019 Bầu cử Hội đồng Bang gần đây: 2017 2018 2019 ——————— Chính đảng Đảng toàn Quốc Đảng cấp Bang
Bang và địa phương Chính quyền Bang Thống đốc Thủ hiến Chánh Thư ký Lập pháp: Vidhan Sabha Vidhan Parishad
Quốc gia khác Bản đồ
x t s

Phó Tổng thống Ấn Độ (Hindu:भारत के उपराष्ट्रपति) theo Hiến pháp là người có quyền lực thứ 2 sau Tổng thống. Theo điều 63 Hiến pháp Ấn Độ quy định bắt buộc phải có 1 Phó Tổng thống. Phó Tổng thống sẽ là quyền Tổng thống nếu Tổng thống bị mất khả năng điều hành công việc. Phó Tổng thống luôn kiêm nhiệm Chủ tịch Rajya Sabha (tức Thượng viện).

Điều 66 Hiến pháp quy định cách thức bầu Phó Tổng thống: Phó Tổng thống được bầu thông qua gián tiếp bởi cử tri đoàn gồm thành viên của 2 viện Quốc hội theo hệ thống tỉ lệ đại diện và Số phiếu chuyển nhượng duy nhất, việc bỏ phiếu hoàn toàn kín.

Bầu cử, nhiệm kỳ[sửa | sửa mã nguồn]

Trình độ[sửa | sửa mã nguồn]

Tương tự Tổng thống, để trở thành Phó Tổng thống phải đủ các điều kiện sau:

• Là công dân Ấn Độ và có độ tuổi ít nhất 35;
• Không thuộc tổ chức lợi nhuận nào;

Để trở thành Tổng thống yêu cầu phải là thành viên của Lok Sabha (hạ viện), trở thành Phó Tổng thống thì phải là thành viên của Rajya Sabha (thượng viện). Sự khác biệt này do Phó Tổng thống kiêm nhiệm Chủ tịch Rajya Sabha.

Bầu cử[sửa | sửa mã nguồn]

Phó Tổng thống được bầu thông qua cử tri đoàn, gồm thành viên của 2 viện trong Quốc hội. Ứng viên của chức vụ Phó Tổng thống do Ủy ban bầu cử Ấn Độ tiến hành. Cuộc bầu cử diễn ra trước 60 ngày kết thúc nhiệm kỳ của Phó Tổng thống tiền nhiệm. Tổng số 788 nghị sĩ của cả hai viện Quốc hội Ấn Độ được quyền tham gia bỏ phiếu bầu Phó Tổng thống mới.

Kháng nghị[sửa | sửa mã nguồn]

Mọi kháng nghị về cuộc bầu cử Phó Tổng thống đều được đưa ra Tòa án Tối cao Ấn Độ giải quyết. Các kiến nghị được 5 thành viên trong Tòa án Tối cao Ấn Độ giải quyết. Phán quyết của Tòa án là kết quả cuối cùng.

Nhiệm kỳ[sửa | sửa mã nguồn]

Nhiệm kỳ của Phó Tổng thống là 5 năm. Không quy định số lần tái bổ nhiệm. Nhiệm kỳ có thể kết thúc sớm khi Phó Tổng thống không đủ khả năng đảm nhiệm, từ chức hoặc bị buộc tội. Phó Chủ tịch Rajya Sabha có thể kế nhiệm chủ tịch Rajya Sabha.

Buộc tội[sửa | sửa mã nguồn]

Phó Tổng thống không bị buộc tội một cách chính thức như Tổng thống. Phó Tổng thống có thể xóa bỏ bằng 1 nghị quyết của Rajya Sabha (hơn 50% thành viên đồng ý) và của Lok Sabha (hơn 50% đồng ý). Việc thông qua nghị quyết cần trước 14 ngày khi có văn bản buộc tội.

Nếu Phó Tổng thống bị buộc tội, mặc nhiên chức vụ Phó Tổng thống nhiệm kỳ đó bị xóa bỏ.

Chế độ trợ cấp[sửa | sửa mã nguồn]

Phó Tổng thống kiêm Chủ tịch Rajya Sabha có mức lương 1,250,000 Rupee mỗi tháng.

Hiến pháp quy định Phó Tổng thống khi là quyền Tổng thống, có được đặc quyền như và mức lương như Tổng thống.

Mức lương khi về hưu của các Phó Tổng thống bằng 50% mức lương.

Danh sách Phó Tổng thống[sửa | sửa mã nguồn]

Thứ	Hình ảnh	Phó Tổng thống	Bắt đầu nhiệm kỳ	Kết thúc nhiệm kỳ	Thời gian tại nhiệm	Tổng thống
1		Sarvapalli Radhakrishnan (1888–1975)	13/5/1952	12/5/1962	9 năm, 364 ngày	Rajendra Prasad
2		Zakir Hussain (1897–1969)	13/5/1962	12/5/1967	4 năm, 364 ngày	Sarvepalli Radhakrishnan
3		Varahagiri Venkata Giri (1894–1980)	13/5/1967	3/5/1969	1 năm, 355 ngày	Zakir Hussain
4		Gopal Swarup Pathak (1896–1982)	31/8/1969	30/8/1974	4 năm, 364 ngày	Varahagiri Venkata Giri
5		Basappa Danappa Jatti (1912–2002)	31/8/1974	30/8/1979		Fakhruddin Ali Ahmed
6		Justice Muhammad Hidayatullah (1905–1992)	31/8/1979	30/8/1984	4 năm, 365 ngày	Neelam Sanjiva Reddy
7		Ramaswamy Venkataraman (1910–2009)	31/8/1984	24/7/1987	2 năm, 327 ngày	Zail Singh
8		Shankar Dayal Sharma (1918–1999)	3/9/1987	24/7/1992	4 năm, 325 ngày	Ramaswamy Venkataraman
9		Kocheril Raman Narayanan (1920–2005)	21/8/1992	24/7/1997	4 năm, 337 ngày	Shankar Dayal Sharma
10[2]		Krishan Kant (1927–2002)	21/8/1997	27/7/2002	4 năm, 340 ngày	Kocheril Raman Narayanan A. P. J. Abdul Kalam
11		Bhairon Singh Shekhawat (1923–2010)	19/8/2002	21/7/2007	4 năm, 336 ngày	A. P. J. Abdul Kalam
12		Mohammad Hamid Ansari (1937–)[3][4]	11/8/2007	11/8/2017	10 năm, 0 ngày	Pratibha Patil Pranab Mukherjee
13		Venkaiah Naidu (1949–)	11/8/2017	Đương nhiệm	6 năm, 234 ngày	Ram Nath Kovind

Tham khảo[sửa | sửa mã nguồn]