Trong phân loại sinh học, Phân loại giới Động vật cũng như phân loại sinh học là khoa học nghiên cứu cách sắp xếp các động vật sống thành các nhóm khác nhau dựa vào: Đặc điểm hình thái (morphological),^[5] cấu trúc giải phẫu cơ thể (anatomy),^[6] hành vi (behavioral),^[7][8] khu vực địa lý phân bố (geographical distribution),^[9] đặc điểm phân tử (molecular) bao gồm so sánh bộ nhiễm sắc thể (chromosome comparisons) và trình tự DNA (DNA sequence).^[10] Thông thường, người ta chia giới Động vật thành có xương sống (Vertebrata) và không xương sống (Invertebrata).^[11][12][13] Các động vật có xương sống đều có một bộ xương bao gồm một cột sống do các đốt sống tạo thành, còn các động vật không xương sống thì không.^[13] Thực tế việc phân loại giới động vật rất phức tạp, bởi giữa các loài động vật có xương sống bao gồm cả cá, lưỡng cư, bò sát, chim và thú, nhưng chỉ chiếm phần rất ít trong giới Động vật, khoảng 40 nghìn loài trên tổng số khoảng 1,1 triệu loài (hay hơn nữa).^[13]

Còn theo thống kê khác giới Động vật có khoảng 7,7 triệu loài được ước tính,^[14] đó là sự biểu thị của đa dạng sinh học^[15][16] và nhiều hóa thạch sống khác.^[17] Về các loài hoá thạch, các nhà khoa học đã ước tính 250 nghìn loài đã được đặt tên.^[18] Giới động vật có các ngành như sau: Agmata,^[19] Annelida (Giun đốt), Archaeocyatha (Động vật Chén cổ^[20][21]), Arthropoda (Chân khớp), Acanthocephala (Giun đầu gai), Brachiopoda (Tay cuộn), Bryozoa (Động vật hình rêu), Chaetognatha (Trùng mũi tên), Chordata (Dây sống), Cnidaria (Thích ty bào), Ctenophora (Sứa lược), Cycliophora (Động vật miệng tròn), Dicyemida (Trùng hai phôi), Echinodermata (Da gai), Gastrotricha (Giun bụng lông), Gnathostomulida (Giun hàm), Hemichordata (Động vật bán dây sống), Kinorhyncha (Rồng bùn) , Lobopodia, Loricifera (Trùng áo giáp), Medusoid, Micrognathozoa, Mollusca (Thân mềm), Monoblastozoa, Nematoda (Giun tròn), Nematomorpha (Giun bờm ngựa), Nemertea (Giun ruy băng), Onychophora (Giun nhung), Orthonectida (Trùng lặn thẳng), Petalonamae, Platyhelminthes (Giun dẹp), Phoronida (Giun móng ngựa), Priapulida (Giun dương vật), Proarticulata, Placozoa ("Động vật phẳng"), Porifera (Động vật thân lỗ bao gồm bọt biển, chúng cũng là động vật bởi vì chúng là nhóm chị em với tất cả các loài động vật còn lại^[22]), Rotifera (Luân trùng), Saccorhytida, Sipuncula (Sá sùng, có thể là một ngành^[23] cũng có thể là một lớp của ngành Annelida^[24][25]), Trilobozoa (Động vật ba thuỳ), Tardigrada (Gấu nước), Vetulicolia, Xenacoelomorpha.

Giới Động vật đã được biết đến với 10 phân ngành khác nhau dựa trên cấu tạo cơ thể hoặc sự khác biệt của chúng.^[27][28] Trong bài này có 22 phân ngành (xem văn bản) và 2 phân thứ ngành (phân thứ ngành Gnathostomata^[29][30][31] động vật có quai hàm và Agnatha là cá không hàm^[32][33]). Ngoài ra, còn các nhánh phân loại khác nhau và các đơn vị phân loại (không phân hạng),^[34][35][36] với tất cả các bậc phân loại khác như: liên lớp, lớp, phân lớp, phân thứ lớp, tiểu lớp, tổng bộ, liên bộ, đại bộ, bộ, phân bộ, phân thứ bộ, tiểu bộ, tổng họ, đại họ, liên họ, họ, phân họ, liên tông, tông, phân tông, chi chúng tạo nên giới Động vật.^[37][38]

Tổng quan[sửa | sửa mã nguồn]

Giới Động vật[sửa | sửa mã nguồn]

Động vật là một nhóm sinh vật đa bào, nhân chuẩn, được phân loại vào giới Animalia.^[39][40] Động vật tiêu thụ chất hữu cơ, hít thở oxy, có thể di chuyển, có thể sinh sản hữu tính và phát triển từ một quả cầu tế bào rỗng, phôi bào, trong quá trình phát triển phôi thai. Tính đến năm 2022, có 2,16 triệu loài động vật sống đã được mô tả —trong đó có khoảng 1,05 triệu loài là côn trùng, hơn 85.000 loài là động vật thân mềm và khoảng 65.000 loài là động vật có xương sống, nhưng ước tính có khoảng 7,77 triệu loài động vật trong tổng số trên.^[41][42]

Phân loại chung và phát sinh ngoài[sửa | sửa mã nguồn]

Động vật
Khoảng thời gian tồn tại: Cryogenian – Gần đây, 665–0 Ma Had'n Archean Proterozoic Pha.
Ví dụ các loài động vật.
Phân loại khoa học
Vực:	Eukaryota
(kph):	Unikonta
(kph):	Opisthokonta
(kph):	Holozoa
(kph):	Filozoa
Giới:	Animalia Linnaeus, 1758
Các phân nhóm
Các ngành (in đậm)[46] Ctenophora Porifera Placozoa Cnidaria Bilateria Xenacoelomorpha Nephrozoa Deuterostomia Chordata Ambulacraria Hemichordata Echinodermata Protostomia Ecdysozoa Loricifera Kinorhyncha Priapulida Nematoida Nematoda Nematomorpha Panarthropoda †"Lobopodia" Onychophora Tardigrada Arthropoda Spiralia Gnathifera Chaetognatha Micrognathozoa Gnathostomulida Rotifera Acanthocephala Platytrochozoa Cycliophora Rouphozoa Platyhelminthes Gastrotricha Lophotrochozoa Annelida Mollusca Nemertea Kamptozoa Lophophorata †"Tommotiida" Brachiopoda Bryozoa Entoprocta Phoronida Các nhóm có vị trí chưa chắc chắn Mesozoa[43][44] Orthonectida (Annelida?) Dicyemida Monoblastozoa (sự tồn tại của loài này bị nghi ngờ)[45] †Kimberella (bilateria?) †Funisia (Mối quan hệ của loài này với các ngành khác chưa được biết đến, nhưng có thể chúng thuộc ngành Porifera, ngành Cnidaria (Thích ty bào) hoặc các ngành động vật đa bào có hình thái tương tự bọt biển.) Siêu ngành hay phân giới †Vendobionta †Vetulicolia (Deuterostomia) †Saccorhytida (Ecdysozoa[47][48]), (Deuterostomia[49][50])
Các đồng nghĩa
Metazoa Haeckel 1874[51] Choanoblastaea Nielsen 2008 [52] Gastrobionta Rothm. 1948 [53] Zooaea Barkley 1939[53] Euanimalia Barkley 1939[53] Animalae

Bậc phân loại[sửa | sửa mã nguồn]

Vào thế kỷ 18, Carl Linnaeus, đã đề xuất hệ thống phân loại thứ bậc cho các loài sinh vật đã biết. Trong hệ thống này, các loài có các đặc điểm giống nhau thì phân loại vào cùng một nhóm gọi là chi. Hơn nữa, các chi có đặc điểm giống nhau thì lại đặt vào cùng một họ. Việc phân loại này cứ tiếp tục cho đến khi các loài này tập hợp lại với nhau thành các nhóm được phân loại vào thứ bậc cao nhất.^[56] Carl Linnæus là người đặt nền móng cho hệ thống phân loại sinh học hiện đại này^[57][58] và là cha đẻ của hệ thống phân loại hiện đại ngày nay.^[59] Đến nay, hệ thống phân loại sinh học hiện đại có 8 bậc phân loại chính: vực, ngành, giới, lớp, bộ, họ, chi, loài.^[56][60][61]

Các quy định và đặc điểm phân loại động vật[sửa | sửa mã nguồn]

Trong động vật học, các danh pháp khoa học cho các bậc phân loại được sử dụng phổ biến (từ liên họ đến phân loài), được quy định bởi Bộ danh pháp Động vật học Quốc tế.^[62]

Phân loại[sửa | sửa mã nguồn]

Giới Động vật (Animalia)^[63][64]

Ngành Placozoa^[65][sửa | sửa mã nguồn]

Placozoa là một ngành động vật cơ bản sống tự do ở biển và là động vật không xương sống.^[65] Lần đầu tiên chúng được phát hiện vào năm 1883 bởi các nhà động vật học người Đức, Franz Eilhard Schulze (1840-1921)^[66] và từ những năm 1970 có hệ thống hơn, phân tích bởi nhà vi sinh vật học người Đức, Karl Gottlieb Grell (1912-1994),^[67] một tên thông thường cho đơn vị phân loại chưa tồn tại, tên khoa học theo nghĩa đen có nghĩa là "động vật phẳng".^[68]

Placozoa
Thời điểm hóa thạch: 635–542 triệu năm trước đây[69] TiềnЄ Є O S D C P T J K Pg N Cũng có thể tiến hóa vào khoảng 720-635 triệu năm trước.[69]
Trichoplax adhaerens
Phân loại khoa học
Vực (domain)	Eukaryota
Giới (regnum)	Animalia
Phân giới (subregnum)	Parazoa
Ngành (phylum)	Placozoa
Grell, 1971

• Lớp Polyplacotomia^[70]
  • Bộ Polyplacotomea^[70]
    • Họ Polyplacotomidae
      • Chi Polyplacotoma^{[71][72][73][74][75]}
        • P. mediterranea
• Lớp Uniplacotomia^[70]
  • Bộ Trichoplacea^[70]
    • Họ Trichoplacidae
      • Chi Trichoplax^[76][77][78]
    • T. adhaeren
  • Bộ Cladhexea^[70]
    • Loài chưa được mô tả^[70]
  • Bộ Hoilungea^[70]
    • Họ Cladtertiidae^[70]
    • Họ Hoilungidae
      • Chi Hoilungia^{[71][72][73][74][75]}
    • H. hongkongensia

Ngành Porifera^{[79][80][81][82]}[sửa | sửa mã nguồn]

• Lớp Calcarea^[83][84]
  • Phân lớp Calcinea^[85][86]
    • Bộ Clathrinida^[87]
      • Họ Clathrinidae^[88]
      • Họ Dendyidae^[89]
      • Họ Levinellidae^[90]
      • Họ Leucaltidae^[91]
      • Họ Leucascidae^[92]
    • Bộ Murrayonida^[93]
      • Họ Lelapiellidae
      • Họ Murrayonidae
      • Họ Paramurrayonidae
  • Phân lớp Calcaronea
    • Bộ Baerida
      • Họ Baeriidae
      • Họ Lepidoleuconidae
      • Họ Trichogypsiidae
    • Bộ Leucosolenida^[94]
      • Họ Achramorphidae^[95][96]
      • Họ Amphoriscidae^[97]
      • Họ Grantiidae^[98]
      • Họ Heteropiidae^[99][100]
      • Họ Jenkinidae^[101]
      • Họ Lelapiidae^[102]
      • Họ Leucosoleniidae^[103]
      • Họ Sycanthidae^[104]
      • Họ Sycettidae ^[105]
    • Bộ Lithonida
      • Họ Minchinellidae
        • Chi Minchinella
        • Chi Monoplectroninia
        • Chi Plectroninia
        • Chi Petrostroma
        • Chi Tulearinia
    • Bộ †Pharetronida
• Lớp Hexactinellida
  • Phân lớp Amphidiscophora
    • Bộ Amphidiscosida
      • Họ Hyalonematidae
      • Họ Monorhaphididae
        • Chi Monorhaphis
          • Loài Monorhaphis chuni
      • Họ Pheronematidae
  • Phân lớp Hexasterophora
    • Bộ Incertae sedis
      • Họ Dactylocalycidae
    • Bộ Lychniscosida
      • Họ Aulocystidae
      • Họ Becksiidae
      • Họ Callodictyidae
      • Họ Callodictyonidae
      • Họ Calypterellidae
      • Họ Calyptrellidae
      • Họ Camerospongiidae
      • Họ Coeloptychidae
      • Họ Coeloscysphiidae
      • Họ Coscinoporidae
      • Họ Cypellidae
      • Họ Cypelliidae
      • Họ Dactylocalycidae
      • Họ Diapleuridae
      • Họ Oncotoechidae
      • Họ Polyblastidiidae
      • Họ Sporadopylidae
      • Họ Ventriculitidae
    • Bộ Lyssacinosida
      • Họ Aulocalycidae
      • Họ Euplectellidae
      • Họ Leucopsacidae
      • Họ Rossellidae
    • Bộ Sceptrulophora
      • Họ Autoplacidae
      • Họ Tretodictyidae
      • Họ Aphrocallistidae
      • Họ Euretidae
      • Họ Farreidae
      • Họ Cribrospongiidae
      • Họ Craticularidae
      • Họ Uncinateridae
      • Họ Fieldingiidae
• Lớp Demospongiae^[106][107] ước tính khoảng 4750 loài.^{[108][109][110]}
  • Phân lớp Heteroscleromorpha
    • Bộ Agelasida
      • Họ Agelasidae
      • Họ Astroscleridae
      • Họ Hymerhabdiidae
    • Bộ Axinellida
      • Họ Axinellidae
      • Họ Heteroxyidae
      • Họ Raspailiidae
      • Họ Stelligeridae
    • Bộ Biemnida
      • Họ Biemnidae
      • Họ Rhabderemiidae
    • Bộ Bubarida
      • Họ Bubaridae
      • Họ Dictyonellidae
      • Họ Desmanthidae
    • Bộ Clionaida
      • Họ Acanthochaetetidae
      • Họ Clionaidae
      • Họ Placospongiidae
      • Họ Spirastrellidae
    • Bộ Desmacellida
      • Họ Desmacellidae
    • Bộ Haplosclerida
      • Họ Calcifibrospongiidae
      • Họ Callyspongiidae
      • Họ Chalinidae
      • Họ Niphatidae
      • Họ Petrosiidae
      • Họ Phloeodictyidae
    • Bộ Merliida
      • Họ Hamacanthidae
      • Họ Merliidae
    • Bộ Poecilosclerida
      • Họ Acarnidae
      • Họ Chondropsidae
      • Họ Cladorhizidae^[111]
      • Họ Coelosphaeridae
      • Họ Crambeidae
      • Họ Crellidae
      • Họ Dendoricellidae
      • Họ Desmacididae
      • Họ Esperiopsidae
      • Họ Guitarridae^[111]
      • Họ Hymedesmiidae
      • Họ Iotrochotidae
      • Họ Isodictyidae
      • Họ Latrunculiidae
      • Họ Microcionidae
      • Họ Mycalidae
      • Họ Myxillidae
      • Họ Phellodermidae
      • Họ Podospongiidae
      • Họ Tedaniidae
    • Bộ Polymastiida
    • Bộ Scopalinida
    • Bộ Sphaerocladina
    • Bộ Spongillida
    • Bộ Suberitida
    • Bộ Tethyida
    • Bộ Tetractinellida
    • Bộ Trachycladida
    • Bộ incertae sedis
  • Phân lớp Keratosa
    • Bộ Dictyoceratida
    • Bộ Dendroceratida
  • Phân lớp Verongimorpha
    • Bộ Chondrillida
    • Bộ Chondrosiida
    • Bộ Verongida
  • Bộ †Protomonaxonida
    • †Choiidae
    • †Halichondritidae
    • †Hamptoniidae
    • †Hazeliidae
    • †Leptomitidae
    • †Lobatospongia
    • †Piraniidae
    • †Takakkawiidae
    • †Ulospongiellidae
    • †Wapkiidae
• Lớp Homoscleromorpha
  • Bộ Homosclerophorida
    • Họ Plakinidae
    • Họ Oscarellidae
• Lớp Stromatoporoidea

Ngành Archaeocyatha †^[112][113][sửa | sửa mã nguồn]

Archaeocyatha có thể là thành viên của ngành Porifera, một đơn vị phân loại nhánh.^[114][115] Và nó cũng có thể là một ngành.^[116]

• Lớp Monocyatha † Okulitch, 1943
• Lớp Archaeocyathea † Okulitch, 1943
• Lớp Anthocyathea † Okulitch, 1943

Ngành Ctenophora^{[117][118][119]}[sửa | sửa mã nguồn]

• Lớp Tentaculata^[120]
  • Bộ Cestida
  • Bộ Cambojiida^[121]
  • Bộ Cryptolobiferida^[122]
  • Bộ Cydippida
  • Bộ Ganeshida^[123]
  • Bộ Lobata
  • Bộ Platyctenida
  • Bộ Thalassocalycida
• Lớp Nuda
  • Bộ Beroida
    • Họ Beroidae^[124][125]
      • Chi Beroe
      • Chi Neis
• Lớp Scleroctenophora^[126][127] Các chi
  • †Batofasciculus
  • †Galeactena
  • †Gemmactena
  • †Thaumactena^{[128][129][130]}
  • †Maotianoascus

Ngành Cnidaria[sửa | sửa mã nguồn]

• Phân ngành Anthozoa^[131]
  • Lớp Octocorallia
  • Lớp Hexacorallia
  • Lớp Ceriantharia
• Phân ngành Medusozoa^[132][133]
  • Lớp Cubozoa^[134][135]
    • Bộ Carybdeida
      • Họ Alatinidae
      • Họ Carukiidae
      • Họ Carybdeidae
      • Họ Tamoyidae
      • Họ Tripedaliidae
    • Bộ Chirodropida
      • Họ Chiropsellidae
      • Họ Chiropsalmidae
      • Họ Chirodropidae
  • Lớp Hydrozoa^[136][137]
    • Phân lớp Hydroidolina
      • Họ Anthoathecata
      • Họ Leptothecata
      • Họ Siphonophorae^{[138][139][140][141][142]}
    • Phân lớp Trachylinae
      • Họ Trachymedusae
      • Họ Narcomedusae
      • Họ Limnomedusae
      • Họ Actinulida
  • Lớp Polypodiozoa
    • Bộ Polypodiidea
      • Họ Polypodiidae
  • Lớp Scyphozoa
    • Phân lớp Coronamedusae
      • Bộ Coronatae
        • Họ Atollidae
        • Họ Atorellidae
        • Họ Linuchidae
        • Họ Nausithoidae
        • Họ Paraphyllinidae
        • Họ Periphyllidae
    • Phân lớp Discomedusae
  • Lớp Staurozoa
• Phân ngành Myxozoa^[143][144]
  • Lớp Myxosporea
  • Lớp Malacosporea

Ngành Chordata[sửa | sửa mã nguồn]

• Phân ngành Cephalochordata^[145][146]
  • Lớp Leptocardii
    • Bộ Amphioxiformes
• Phân ngành Urochordata^[88][147]
  • Lớp Ascidiacea^[148]
  • Lớp Thaliacea
  • Lớp Larvacea (Appendicularia)
• Phân ngành Vertebrata^{[149][150][151]}

Phân thứ ngành Gnathostomata

• †Lớp Placodermi^[152]
  • Bộ Antiarchi
  • Bộ Arthrodira ^[153][154]
  • Bộ Brindabellaspida
  • Bộ Petalichthyida
  • Bộ Phyllolepida
  • Bộ Ptyctodontida
  • Bộ Rhenanida
  • Bộ Acanthothoraci
  • Bộ ?Pseudopetalichthyida
  • Bộ ?Stensioellida
• Lớp Chondrichthyes^[155][156] 300+ loài
  • Phân lớp Elasmobranchii
    • Siêu bộ Selachimorpha
      • Bộ Carcharhiniformes
      • Bộ Heterodontiformes
      • Bộ Hexanchiformes
      • Bộ Lamniformes
      • Bộ Orectolobiformes
      • Bộ Pristiophoriformes
      • Bộ Squaliformes
      • Bộ Squatiniformes
      • Bộ † Cladoselachiformes
      • Bộ † Hybodontiformes
      • Bộ † Symmoriida
      • Bộ † Xenacanthida (Xenacantiformes)
    • Siêu bộ Batoidea
      • Bộ Rajiformes
      • Bộ Pristiformes
      • Bộ Myliobatiformes
      • Bộ Torpediniformes
  • Phân lớp Holocephali
    • Bộ Chimaeriformes
    • Bộ †Petalodontiformes
    • Bộ †Iniopterygiformes
    • Bộ †Eugeneodontida
• Lớp Acanthodii
  • Bộ Climatiiformes
  • Bộ Ischnacanthiformes
  • Bộ Acanthodiformes
• Siêu lớp Osteichthyes 30.000+ loài
  • Lớp Actinopterygii khoảng 30.000 loài
    • Phân lớp Chondrostei
      • Bộ Polypteriformes^[157]: bao gồm các loài cá nhiều vây.
      • Bộ Acipenseriformes: bao gồm cá tầm và cá tầm thìa.
      • Bộ Cheirolepidiformes(†)
      • Bộ Guildayichthyiformes(†)
      • Bộ Luganoiiformes(†)
      • Bộ Palaeonisciformes(†)
      • Bộ Perleidiformes(†)
      • Bộ Phanerorhynchiformes(†)
      • Bộ Pholidopleuriformes(†)
      • Bộ Ptycholepiformes(†)
      • Bộ Saurichthyiformes(†)
      • Bộ Tarrasiiformes(†)
    • Phân lớp Neopterygii
      • • Bộ Pachycormiformes (†)
      • Cận lớp Holostei
        • Bộ Lepisosteiformes: cá láng, cá nhái sông hay cá sấu hỏa tiễn
        • Bộ Amiiformes: cá vây cung
      • Cận lớp Teleostei
        • Siêu bộ Elopomorpha
          • Bộ Elopiformes: bao gồm cá cháo biển (cá măng biển) và cá cháo lớn
          • Bộ Albuliformes: cá mòi đường
          • Bộ Notacanthiformes: bao gồm cá thằn lằn biển và cá chình gai
          • Bộ Anguilliformes: bao gồm cá chình thực thụ
          • Bộ Saccopharyngiformes:
        • Siêu bộ Osteoglossomorpha
          • Bộ Osteoglossiformes: cá thát lát, cá rồng, cá mơn
          • Bộ Hiodontiformes: bao gồm cá mắt trăng và cá mắt vàng
        • Siêu bộ Clupeomorpha
          • Bộ Clupeiformes: bao gồm cá trích và cá cơm
        • Siêu bộ Ostariophysi
          • Bộ Gonorynchiformes: bao gồm cá măng sữa, cá hồi mũi khoằm
          • Bộ Cypriniformes: bao gồm cá anh vũ, cá chép, cá chày đất, cá vàng, cá tuế, cá duồng xanh v.v
          • Bộ Characiformes: bao gồm cá chép mỡ, cá chim trắng nước ngọt, cá hổ (piranha).
          • Bộ Gymnotiformes: bao gồm cá chình điện và cá dao
          • Bộ Siluriformes: bao gồm cá nheo, cá trê, cá ba sa, cá tra
        • Siêu bộ Protacanthopterygii
          • Bộ Argentiniformes
          • Bộ Salmoniformes: bao gồm các loài cá hồi
          • Bộ Esociformes: cá chó (cá măng)
          • Bộ Osmeriformes: cá ốt me
        • Siêu bộ Stenopterygii
          • Bộ Ateleopodiformes
          • Bộ Stomiiformes: bao gồm cá miệng cứng, cá rồng râu và cá rìu biển
        • Siêu bộ Cyclosquamata
          • Bộ Aulopiformes: bao gồm cá răng kiếm, cá thằn lằn và cá lưỡi trích
        • Siêu bộ Scopelomorpha
          • Bộ Myctophiformes: bao gồm cá đèn (cá mũi rắn)
        • Siêu bộ Lampridiomorpha
          • Bộ Lampriformes: bao gồm cá cờ mặt trăng
        • Siêu bộ Polymyxiomorpha
          • Bộ Polymixiiformes: cá râu
        • Siêu bộ Paracanthopterygii
          • Bộ Percopsiformes: bao gồm cá hang động và cá hồi-pecca
          • Bộ Batrachoidiformes: cá cóc
          • Bộ Lophiiformes: bao gồm cá vảy chân
          • Bộ Gadiformes: bao gồm cá tuyết
          • Bộ Ophidiiformes: bao gồm cá chồn, cá ngọc trai
        • Siêu bộ Acanthopterygii
          • Bộ Mugiliformes: bao gồm cá đối
          • Bộ Atheriniformes: bao gồm cá suốt và cá cầu vồng
          • Bộ Beloniformes: bao gồm cá nhái, cá chuồn, cá kìm
          • Bộ Cetomimiformes: cá dạng cá voi
          • Bộ Cyprinodontiformes: bao gồm cá sóc
          • Bộ Stephanoberyciformes
          • Bộ Beryciformes
          • Bộ Zeiformes: bao gồm các loài cá dây
          • Bộ Gobiesociformes:^[158]
          • Bộ Gasterosteiformes: bao gồm các loài cá gai
          • Bộ Syngnathiformes: bao gồm cá chìa vôi và cá ngựa^[159]
          • Bộ Synbranchiformes: bao gồm các loài lươn, chạch.
          • Bộ Tetraodontiformes: bao gồm các loài cá nóc, cá đầu v.v
          • Bộ Pleuronectiformes: cá bơn
          • Bộ Scorpaeniformes: bao gồm các loài cá mù làn
          • Bộ Perciformes: 40% tất cả các loài cá, bao gồm cá rô, cá vược, cá thu, cá pecca v.v
    • Incertae sedis
      • Bộ Peltopleuriformes(†)
  • Lớp Sarcopterygii
    • †Guiyu oneiros
    • †Onychodontiformes
    • Rhipidistia
      • Dipnomorpha
      • Tetrapodomorpha
• Siêu lớp Tetrapoda 18.000+ loài
  • Lớp Amphibia 6.000 loài
• Loạt Amniota
  • Lớp Sauropsida
  • Lớp Aves 8.800-10.000 loài)
  • Lớp Synapsida 4.500+ loài

Lớp Mammalia 5.800 loài[sửa | sửa mã nguồn]

Phân lớp Yinotheria

Phân thứ lớp Australosphenida

• Bộ Đơn huyệt

Phân lớp Theriiformes

Phân thứ lớp Holotheria

• Siêu đoàn Trechnotheria
  • Đoàn Cladotheria
    • Siêu đội Theria
      • Đội Thú có túi
        • Siêu bộ Ameridelphia
          • Bộ Opossum
          • Bộ Paucituberculata
        • Siêu bộ Australidelphia
          • Bộ Microbiotheriidae
          • Bộ Dasyuromorphia
          • Bộ Chuột chũi túi
          • Bộ Peramelemorphia
          • Bộ Hai răng cửa
      • Đội Thú nhau thai
        • Siêu bộ Xenarthra
          • Bộ Thú có mai
          • Bộ Thú thiếu răng
        • Siêu bộ Afroinsectiphilia
          • Bộ Chuột chù rái cá
          • Bộ Chuột chù voi
          • Bộ Lợn đất
        • Siêu bộ Paenungulata
          • Bộ Đa man
          • Bộ Bò biển
          • Bộ Có vòi
        • Siêu bộ Euarchontoglires
          • Bộ Nhiều răng
          • Bộ Thỏ
          • Bộ Gặm nhấm
          • Bộ Chồn bay
          • Bộ Linh trưởng
        • Siêu bộ Laurasiatheria
          • Bộ Eulipotyphla
          • Bộ Dơi
          • Bộ Guốc chẵn
          • Bộ Guốc lẻ
          • Bộ Tê tê
          • Bộ Ăn thịt

Phân thứ ngành Agnatha

• Lớp Myxini 65 loài
  • Bộ Myxiniformes
• Lớp Conodonta
• Lớp Hyperoartia
  • Bộ Petromyzontiformes
• (Không phân hạng) Cephalaspidomorphi
  • Lớp †Osteostraci
  • Lớp †Galeaspida
    • Bộ Eugaleaspidiformes
    • Bộ Huananaspidiformes
    • Bộ Polybranchiaspidiformes
  • Lớp †Pituriaspida
    • Bộ Pituriaspidiformes
• Lớp Pteraspidomorphi

Ngành Hemichordata^[160][sửa | sửa mã nguồn]

• Phân lớp Graptolithina
  • Bộ †Camaroidea
  • Bộ ?†Crustoidea
  • Bộ ?†Dithecoidea
  • Bộ ?†Tuboidea
  • Bộ Rhabdopleurida
  • Bộ †Dendroidea
  • Bộ †Graptoloidea
• Lớp Pterobranchia
  • Bộ Cephalodiscida
• Lớp Planctosphaeroidea
  • Chi Planctosphaera
    • Loài Planctosphaera pelagica
• Lớp Enteropneusta
  • Bộ Enteropneusta
    • Họ †Oesia
    • Chi †Spartobranchus
    • Họ Harrimaniidae
    • Họ Ptychoderidae
    • Họ Spengeliidae
    • Họ Torquaratoridae

Ngành Echinodermata[sửa | sửa mã nguồn]

• Phân ngành †Homalozoa
  • Lớp Cincta
  • Lớp Soluta
  • Lớp Stylophora
  • Lớp Ctenocystoidea
  • Lớp Quả biển Carpoidea
• Phân ngành Huệ biển Crinozoa
  • Lớp Huệ biển
  • Lớp Hộp biển
  • Lớp Cầu biển
  • Lớp Paracrinoidea
  • Lớp Rhombifera
• Phân ngành Sao biển
  • Lớp Sao biển
  • Lớp Đuôi rắn (Sao biển đuôi rắn)
• Phân ngành Echinozoa
  • Lớp Cầu gai
  • Lớp Hải sâm
  • Lớp Ophiocistioidea
  • Lớp Helicoplacoidea
• Phân ngành Blastozoa †
  • Blastoidea †
  • Cystoidea †
  • Eocrinoidea †

(Không phân hạng) Cambroernida[sửa | sửa mã nguồn]

• Họ Rotadisciidae
• Họ Eldoniidae

Ngành Vetulicolia †[sửa | sửa mã nguồn]

• Vetulicolia
  • Chi Shenzianyuloma
    • S. yunnanense
  • Lớp Vetulicolida
    • Bộ Vetulicolata
      • Họ Vetulicolidae
        • Chi Vetulicola
          • Vetulicola rectangulata
          • Vetulicola cuneata
          • Vetulicola gangtoucunensis
          • Vetulicola monile
          • Vetulicola longbaoshanensis
        • Chi Ooedigera^[161]
          • O. peeli
      • Họ Beidazooidae
        • Chi Beidazoon
          • Beidazoon venustum (synonym = Bullivetula variola)
      • Họ Didazoonidae
        • Chi Nesonektris
          • N. aldridgei
        • Chi Didazoon
          • Didazoon haoae
        • Chi Pomatrum
          • Pomatrum ventralis
        • Chi Yuyuanozoon
          • Y.magnificissmia
  • Lớp Banffozoa
    • • • Chi Skeemella
          • S. clavuda
      • Họ Banffiidae ^[162][163]
        • Chi Banffia
          • Banffia constricta^[164]
          • Banffia episoma
  • Lớp Heteromorphida
    • • Họ Heteromorphidae
        • Chi Heteromorphus
          • Heteromorphus longicaudatus (synonym=Banffia confusa)
          • "Form A" (unnamed species)

Ngành Saccorhytida †[sửa | sửa mã nguồn]

• Họ Saccorhytidae
  • Chi Saccorhytus^[49][50]
    • Loài Saccorhytus coronarius

Lớp Palaeoscolecida†[sửa | sửa mã nguồn]

Phân loại của Carl Linnaeus

Bộ không chắc chắn

• Họ Chalazoscolecidae Conway Morris & Peel 2010
  • Chalazoscolex pharkus
  • Xystoscolex boreogyrus

Order Cricocosmida Han 2007^[165]

• Họ Cricocosmiidae
  • Tabelliscolex:
    • Tabelliscolex hexagonus
    • Tabelliscolex maanshanensis
    • Tabelliscolex chengjiangensis
  • Cricocosmia:
    • Cricocosmia jinningensis
  • Houscolex
• Họ Maotianshaniidae
  • Maotianshania cylindrica Sun and Huo, 1987
• Họ Palaeoscolecidae
  • Wronascolex^[166]
  • Palaeoscolex^[166]
  • Utahscolex Whitaker 2020^[167]
  • Ashetscolex Muir2014^[168]
  • Sanduscolex Muir2014^[168]
• Family Tylotitidae
  • Tylotites petiolaris Luo and Hu, 1999

Palaeoscolecidae khác hoặc không xác định.

• Gamascolex Kraft & Mergl, 1989
• Guanduscolex minor Hu., 2008
• Louisella pedunculata
• Palaeoscolex sinensis Hou & Sun 1988 (=Mafangscolex siniensis, Parapalaeoscolex sinensis)^[169][170]
• Paramaotianshania zijunia Hu2012^[171]
• Wudingscolex sapushanensis Hu2012^[171]

Các vi hóa thạch khác

• Hadimopanella
• Kaimenella
• Milaculum
• Plasmuscolex Kraft & Mergl, 1989
• Protoscolex
• Sahascolex Ivantsov & Wrona, 2004
• Utahphospha ^[172]
• Yunnanoscolex magnus Hu2012^[171]

Ngành Priapulida[sửa | sửa mã nguồn]

• Lớp Priapulimorpha
  • Bộ Priapulimorphida
    • Họ Tubiluchidae
    • Họ Priapulidae
• Lớp Halicryptomorpha
  • Bộ Halicryptomorphida
• Lớp Seticoronaria
  • Họ Chaetostephanidae

Lớp †Archaeopriapulida^{[173][174][175][176]}

• Chi Acosmia maotiania Chen & Zhoi 1997
  • Acosmia maotiania Chen & Zhoi 1997
• Chi Archotuba Hou 1999 (có lẽ là ngành Cnidaria) (đặt tại Chengjiang)^[177]
  • Archotuba conoidalis Hou 1999
• Chi Baltiscalida Slater 2017
  • Baltiscalida njorda Slater 2017
• Chi Eopriapulites Liu & al 2014^[178]
  • Eopriapulites sphinx Liu & al 2014
• Chi Eximipriapulus Ma 2014 (đặt tại Chengjiang) ^[179]
  • Eximipriapulus globocaudatus Ma 2014
• Chi Gangtoucunia Luo & Hu 1999 (đặt tại Chengjiang )
  • Gangtoucunia aspera Luo & Hu 1999 (có thể không phải là Priapulida)^[180]
• Chi Lagenula Luo & Hu 1999 (nomen dubium)^[181] (đặt tại Chengjiang)^[182]
  • Lagenula striolata Luo & Hu 1999 (nomen dubium)^[183]
• Chi Laojieella Han 2006 (đặt tại Chengjiang)^[184]
  • Laojieella thecata Han 2006
• Chi Lecythioscopa Conway Morris 1977 (Burgess Shale)
  • Lecythioscopa simplex (Walcott 1931) Conway Morris 1977 [Canadia simplex Walcott 1931]
• Chi Oligonodus Luo & Hu 1999 (nomen dubium)^[185] (Chengjiang deposits)^[182]
  • Oligonodus specialis Luo & Hu 1999 nomen dubium
• Chi Omnidens Hou & al 2006 (Chengjiang deposits)
  • Omnidens amplus Hou & al 2006
• Chi Sandaokania Luo & Hu 1999 nomen dubium (Chengjiang deposits)^[182]
  • Sandaokania latinodosa Luo & Hu 1999 nomen dubium
• Chi Singuuriqia Peel 2017 (Sirius Passet)^[186]
  • Singuuriqia simoni Peel 2017
• Chi Sullulika Peel & Willman, 2018^[187]
  • Sullulika broenlundi Peel & Willman, 2018
• Chi Xishania Hong 1981
  • Xishania fusiformis Hong 1981
  • Xishania jiangxiensis Hong 1988
• Chi Paratubiluchus Han, Shu, Zhang et Liu, 2004 (Chengjiang deposits)
  • Paratubiluchus bicaudatus Han, Shu, Zhang et Liu, 2004
• Chi Xiaoheiqingella Hu 2002
  • Xiaoheiqingella peculiaris Hu 2002 [Yunnanpriapulus halteroformis Huang2004^[188]]^[189] (Chengjiang deposits)
• Chi Priapulites Schram 1973 (Mazon Creek)
  • Priapulites konecniorum Schram 1973
• Họ Palaeopriapulitidae Hou 1999
  • Chi Sicyophorus Luo & Hu 1999 (Chengjiang deposits)^[182]
    • Sicyophorus rara Luo & Hu 1999
    • Sicyophorus sp.^[190]
  • Chi Paraselkirkia Luo & Hu 1999^[191]
    • Paraselkirkia sinica (Luo & Hu 1999) Luo & Hu 1999
• Họ Selkirkiidae Conway Morris 1977 (stem Palaeoscolecida)^[192]
  • Chi Selkirkia Walcott 1911
    • Selkirkia elongata Luo & Hu 1999 (Chengjiang deposits)
    • Selkirkia columbia Walcott 1911 (Burgess Shale)
    • Selkirkia pennsylvanica Resser & Howell 1938
    • Selkirkia spencei Resser 1939
    • Selkirkia willoughbyi Conway Morris & Robison 1986
• Bộ Ancalagonida Adrianov & Malakhov 1995 (stem Scalidophora)^[192]
  • Họ Ancalagonidae Conway Morris 1977
    • Chi Ancalagon (Walcott 1911) Conway Morris 1977 (Burgess Shale)
      • Ancalagon minor (Walcott 1911) Conway Morris 1977
  • Họ Fieldiidae Conway Morris 1977
    • Chi Fieldia Walcott 1912 (Burgess Shale)
      • Fieldia lanceolata Walcott 1912
  • Chi Scolecofurca Conway Morris 1977 (Burgess Shale)
    • Scolecofurca rara Conway Morris 1977
  • Họ Ottoiidae Walcott 1911
    • Chi Ottoia Walcott 1911
      • Ottoia cylindrica (Sun & Hou 1987)
      • Ottoia guizhouenis Yang, Zhao & Zhang 2016
      • Ottoia prolifica Walcott 1911 (Burgess Shale)
      • Ottoia tenuis Walcott 1911
      • Ottoia tricuspida Smith, Harvey & Butterfield 2015
  • Họ Corynetidae Huang, Vannier & Chen 2004
    • Chi Corynetis Luo & Hu 1999
      • Corynetis brevis Luo & Hu 1999 [Anningvermis multispinosus Huang2004^[182]) (Chengjiang deposits)^[179]
      • Corynetis fortis Hu 2012 ^[193] (Chengjiang deposits)
      • Corynetis pusillus (Klug 1842)
  • Họ Miskoiidae Walcott 1911
    • Chi Louisella Conway Morris 1977 (Burgess Shale)
      • Louisella pedunculata (Walcott 1911) Conway Morris 1977
    • Chi Miskoia Walcott 1911
      • Miskoia placida Walcott 1931
      • Miskoia preciosa Walcott 1911

Ngành Kinorhyncha[sửa | sửa mã nguồn]

• Lớp Cyclorhagida
  • Bộ Echinorhagata
    • Họ Echinoderidae
  • Bộ Kentrorhagata
    • Họ Antygomonidae
    • Họ Centroderidae
    • Họ Semnoderidae
    • Họ Cateriidae
    • Họ Zelinkaderidae
  • Bộ Xenosomata
    • Họ Campyloderidae
  • Họ Incertae sedis
    • Chi Tubulideres
    • Chi Wollunquaderes
• Lớp Allomalorhagida
  • Bộ không đề xuất
    • Họ Dracoderidae
    • Họ Franciscideridae
    • Họ Neocentrophyidae
    • Họ Pycnophyidae

Ngành Loricifera[sửa | sửa mã nguồn]

• Bộ Nanaloricida
  • Họ Urnaloricidae
  • Họ Nanaloricidae
  • Họ Pliciloricidae

Ngành Nematoda^{[194][195][196][197]}[sửa | sửa mã nguồn]

• Lớp Enoplea
  • Phân lớp Enoplia
    • Bộ Enoplida
    • Bộ Trefusiida
    • Bộ Triplonchida
  • Phân lớp Dorylaimia
    • Bộ Dorylaimida
    • Bộ Mermithida
    • Bộ Mononchida
    • Bộ Dioctophymatida
    • Bộ Trichinellida
    • Bộ Isolaimida
    • Bộ Marimermithida
    • Bộ Muspiceida
• Lớp Secernentea
  • Phân lớp Spiruria
  • Phân lớp Diplogasteria
  • Phân lớp Tylenchia
• Lớp Chromadorea

Ngành Nematomorpha[sửa | sửa mã nguồn]

• Lớp Gordioida
  • Bộ Gordioidea
    • Họ Chordodidae
      • Phân họ Chordodinae
        • Chi Chordodes
        • Chi Dacochordodes
        • Chi Euchordodes
        • Chi Neochordodes
        • Chi Pantachordodes^[198]
        • Chi Spinochordodes
      • Phân họ Paragordiinae
        • Chi Paragordius^[199][200]
      • Incertae sedis
        • Chi Gordionus
        • Chi Parachordodes
        • Chi Paragordionus
        • Chi Semigordionus
    • Họ Gordiidae
• Lớp Nectonematoida
  • Bộ Nectonematoidea
    • Họ Nectonemidae
      • Chi Nectonema

Ngành Onychophora^{[201][202][203]}[sửa | sửa mã nguồn]

• Lớp Udeonychophora
  • Bộ Euonychophora^[204]
    • Họ Peripatidae
    • Họ Peripatopsidae
  • Bộ †Ontonychophora
    • • Họ †Helenodoridae
    • Siêu họ: †Tertiapatoidea
      • Họ †Tertiapatidae
      • Họ †Succinipatopsidae

Ngành Lobopodia[sửa | sửa mã nguồn]

• Lớp Xenusia
  • Bộ Scleronychophora.^[205]
  • Bộ Protonychophora
  • Bộ Archonychophora

Ngành Arthropoda^[206][207][sửa | sửa mã nguồn]

• Lớp †Dinocaridida
  • Bộ Radiodonta
    • Họ Anomalocarididae
      • Chi Anomalocaris^[208]
• Isoxys
• Lớp Megacheira (có lẽ là cận ngành)
• Kiisortoqia
• Fuxianhuiida
• Nhánh Arachnomorpha
  • (Không phân hạng) Artiopoda
    • Phân ngành Trilobitomorpha
      • Class Trilobites ^{[209][210][211][212]}
  • Sanctacaris
  • Habelia
  • Phân ngành Chelicerata
    • Lớp Arachnida
    • Lớp Xiphosura
    • Lớp Eurypterida
    • Lớp Pycnogonida
• Nhánh Mandibulata
  • Aquilonifer
  • Euthycarcinoidea
  • Phân ngành Myriapoda
    • Lớp Symphyla
    • Lớp Pauropoda
    • Lớp Diplopoda
    • Lớp Chilopoda
  • Phân ngành Pancrustacea
    • Hymenocarina
    • Phân ngành Crustacea
      • Liên lớp Oligostraca
        • Lớp Ostracoda
        • Lớp Branchiura
        • Lớp Maxillopoda
          • Phân lớp Pentastomida
          • Phân lớp Mystacocarida
      • Nhánh Altocrustacea
        • Lớp Thecostraca
        • Lớp Hexanauplia
        • Lớp Branchiopoda
        • Lớp Cephalocarida
        • Lớp Remipedia
    • Phân ngành Hexapoda
      • Lớp Insecta
      • Lớp Entognatha
• Incertae sedis
  • †Camptophyllia^[213]
  • †Marrellomorpha
  • †Parioscorpio
  • †Thelxiope
  • †Thylacocephala

Chi Sialomorpha ^[214][215][sửa | sửa mã nguồn]

• Họ Sialomorphidae
  • Chi Sialomorpha
    • Loài Sialomorpha dominicana

Ngành Tardigrada[sửa | sửa mã nguồn]

• Lớp Eutardigrada
  • Bộ Apochela
    • Họ Milnesiidae
  • Bộ Parachaela
    • Liên họ Eohypsibioidea
      • Họ Eohypsibiidae
    • Liên họ Hypsibioidea
      • Họ Calohypsibiidae
      • Họ Hypsibiidae
      • Họ Microhypsibiidae
    • Liên họ Macrobiotoidea
      • Họ †Beornidae
      • Họ Macrobiotidae
      • Họ Necopinatidae
      • Họ Richtersiida
• Lớp Heterotardigrada
  • Bộ Arthrotardigrada
    • Họ Archechiniscidae
    • Họ Batillipedidae
    • Họ Coronarctidae
    • Họ Halechiniscidae
    • Họ Neoarctidae
    • Họ Renaudarctidae
    • Họ Stygarctidae
    • Họ Styraconyxidae
    • Họ Tanarctidae
  • Bộ Echiniscoidea
    • Họ Carphaniidae
    • Họ Echiniscidae
    • Họ Echiniscoididae
    • Họ Oreellidae
• Lớp Mesotardigrada
  • Bộ Thermozodia
    • Họ Thermozodiidae

Ngành Platyhelminthes[sửa | sửa mã nguồn]

• Lớp Turbellaria^[216]
  • Bộ Catenulida
  • Bộ Haplopharyngida
  • Bộ Lecithoepitheliata
  • Bộ Macrostomida^[217]
  • Bộ Nemertodermata
  • Bộ Polycladida
  • Bộ Prolecithophora
  • Bộ Rhabdocoela
  • Bộ Seriata
  • Bộ Temnocephalida
  • Bộ Tricladida^[218][219]
• Lớp Trematoda^{[220][221][222]}
  • Phân lớp Aspidogastrea
  • Phân lớp Digenea
• Lớp Cestoda
  • Phân lớp Eucestoda
    • Bộ Bothriocephalidea
    • Bộ Caryophyllidea
    • Bộ Cathetocephalidea
    • Bộ Cyclophyllidea
    • Bộ Diphyllidea
    • Bộ Diphyllobothriidea
    • Bộ Lecanicephalidea
    • Bộ Litobothriidea
    • Bộ Onchoproteocephalidea
    • Bộ Phyllobothriidea
    • Bộ Rhinebothriidea
    • Bộ Spathebothriidea
    • Bộ Tetrabothriidea
    • Bộ Tetraphyllidea
    • Bộ Trypanorhyncha
  • Phân lớp Cestodaria
    • Bộ Gyrocotylidea
    • Bộ Amphilinidea
• Lớp Monogenea
  • Phân lớp Monopisthocotylea
    • Bộ Montchadskyellidea
    • Bộ Monocotylidea
    • Bộ Dactylogyridea
    • Bộ Gyrodactylidea
    • Bộ Capsalidea
  • Phân lớp Polyopisthocotylea
    • Bộ Chimaericolidea
    • Bộ Diclybothriidea
    • Bộ Mazocraeidea
    • Bộ Polystomatidea
• Lớp Catenulida
  • Họ Catenulidae
  • Họ Chordariidae
  • Họ Retronectidae
  • Họ Stenostomidae
  • Họ Tyrrheniellidae
• Lớp Rhabditophora

Ngành Gastrotricha^[223][sửa | sửa mã nguồn]

• Bộ Chaetonotida
  • Phân bộ Multitubulatina
    • Bộ Neodasyidae
  • Phân bộ Paucitubulatina
    • Họ Chaetonotidae
    • Họ Dasydytidae
    • Họ Neogosseidae
    • Họ Muselliferidae
    • Họ Proichthydiidae
    • Họ Xenotrichulidae
    • Họ Dichaeturidae
• Bộ Macrodasyida
  • Họ Cephalodasyidae
  • Họ Dactylopodolidae
  • Họ Hummondasyidae
  • Họ Lepidodasyidae
  • Họ Macrodasyidae
  • Họ Planodasyidae
  • Họ Thaumastodermatidae
  • Họ Redudasyidae
  • Họ Turbanellidae
  • Họ Xenodasyidae

Ngành Chaetognatha[sửa | sửa mã nguồn]

• Lớp Sagittoidea
  • Phân lớp Eukrohniones
    • Bộ Monophragmoeukrohniformes
      • Họ Eukrohniidae
    • Bộ Biphragmoeukrohniformes
      • Họ Protoeukrohniidae
      • Họ Heterokrohniidae
      • Họ Tokiokaispadellidae
    • Bộ Aphragmoeukrohniformes
      • Họ Pterosagittidae
      • Họ Krohnittidae
      • Họ Krohnittellidae
  • Phân lớp Sagittiones
    • Họ Pterokrohniidae
    • Họ Bathybelidae
    • Bộ Biphragmosagittiformes
      • Họ Biphragmosagittidae
    • Bộ Aphragmophora
      • Họ Sagittidae
        • Phân họ Sagittinae
        • Phân họ Flaccisagittinae
  • Phân lớp Spadelliones
    • Họ Spadellidae

Ngành Acanthocephala[sửa | sửa mã nguồn]

• Lớp Archiacanthocephala
  • Bộ Apororhynchida
    • Họ Apororhynchidae
  • Bộ Gigantorhynchida
    • Họ Giganthorhynchidae
  • Bộ Moniliformida
    • Họ Moniliformidae
  • Bộ Oligacanthorhynchida
    • Họ Oligacanthorhynchidae
• Lớp Eoacanthocephala
  • Bộ Gyracanthocephala
    • Họ Quadrigyridae
  • Bộ Neoechinorhynchida
    • Họ Dendronucleatidae
    • Họ Neoechinorhynchidae
    • Họ Tenuisentidae
• Lớp Palaeacanthocephala^[224]
  • Bộ Echinorhynchida ^[225]
    • Họ Arhythmacanthidae
    • Họ Cavisomidae
    • Họ Diplosentidae
    • Họ Echinorhynchidae
    • Họ Fessisentidae
    • Họ Gymnorhadinorhynchidae
    • Họ Heteracanthocephalidae
    • Họ Illiosentidae
    • Họ Isthmosacanthidae
    • Họ Pomphorhynchidae
    • Họ Rhadinorhynchidae
    • Họ Sauracanthorhynchidae
    • Họ Transvenidae
  • Bộ Heteramorphida
    • Họ Pyrirhynchidae
  • Bộ Polymorphida ^[226][227]
    • Họ Centrorhynchidae
    • Họ Isthomosacanthidae
    • Họ Plagiorhynchidae
    • Họ Pyriprobosicidae
    • Họ Polymorphidae
• Lớp Polyacanthocephala^[228]
  • Bộ Polyacanthorhynchida
    • Họ Polyacanthorhynchidae

Ngành Gnathostomulida[sửa | sửa mã nguồn]

• Bộ Filospermoidea ^{[231][232][233][234]}
  • Họ Haplognathiidae [2]
  • Họ Pterognathiidae[3]
• Bộ Bursovaginoidea^{[235][236][237]}
  • Phân bộ Conophoralia
    • Họ Austrognathiidae ^[238]
  • Phân bộ Scleroperalia
    • Agnathiellidae
    • Clausognathiidae
    • Gnathostomariidae
    • Gnathostomulidae
    • Mesognathariidae
    • Onychognathiidae
    • Paucidentulidae
    • Problognathiidae
    • Rastrognathiidae

Ngành Rotifera[sửa | sửa mã nguồn]

• Liên lớp Eurotatoria
  • Lớp Bdelloidea
    • Bộ Bdelloida
      • Họ Adinetidae
  • Lớp Monogononta
    • Bộ Flosculariaceae^[239]
      • Họ Conochilidae
      • Họ Flosculariidae
      • Họ Hexarthridae
      • Họ Testudinellidae
      • Họ Trochosphaeridae
      • Họ Filiniidae
    • Liên bộ Pseudotrocha
      • Bộ Ploima ^[240]
        • Asplanchnidae
        • Brachionidae
        • Dicranophoridae
        • Epiphanidae
        • Euchlanidae
        • Gastropodidae
        • Lecanidae
        • Lepadellidae
        • Lindiidae
        • Mytilinidae
        • Notommatidae
        • Proalidae
        • Synchaetidae
        • Trichocercidae
        • Trichotriidae
    • Liên bộ Gnesiotrocha
      • Bộ Collothecaceae ^[241][242]
        • Họ Atrochidae
        • Họ Collothecidae
• Lớp Seisonidea
  • Bộ Seisonida
    • Họ Seisonidae
      • Chi Paraseison
      • Chi Seison

Ngành Micrognathozoa[sửa | sửa mã nguồn]

• Bộ Limnognathida
  • Họ Limnognathiidae

Ngành Cycliophora^[243][244][sửa | sửa mã nguồn]

• Lớp Eucycliophora
  • Bộ Symbiida
    • Họ Symbiidae
      • Chi Symbion
        • Symbion pandora
        • Symbion americanus^{[245][246][247]}

Ngành Annelida[sửa | sửa mã nguồn]

• Lớp Polychaeta cận ngành
• Lớp Clitellata
  • Oligochaeta
  • Branchiobdellida
  • Hirudinea^[248]
• Lớp Machaeridia†

Ngành Sipuncula[sửa | sửa mã nguồn]

• Lớp Phascolosomatidea^[249]
  • Bộ Aspidosiphoniformes
    • Họ Aspidosiphonidae
  • Bộ Phascolosomatiformes
    • Họ Phascolosomatidae
• Lớp Sipunculidea
  • Bộ Golfingiiformes^[250]
    • Họ Golfingiidae
    • Họ Phascolionidae^[251]
    • Họ Themistidae
  • Bộ Sipunculiformes
    • Họ Sipunculidae

Ngành Mollusca[sửa | sửa mã nguồn]

• Phân ngành Conchifera
  • Monoplacophora
    • † Phân lớp Cyrtolitiones
      • † Bộ Sinuitopsida
        • † Liên họ Cyrtolitoidea S. A. Miller, 1889
          • † Họ Cyrtolitidae S. A. Miller, 1889
          • † Họ Carcassonnellidae Horný, 1997
        • † Liên họ Cyclocyrtonelloidea Horný, 1962
          • † Họ Cyclocyrtonellidae Horný, 1962 (= Yochelsoniidae Horný, 1962 (inv.))
          • † Họ Multifariitidae Bjaly, 1973
          • † Họ Sinuellidae Starobogatov & Moskalev, 1987
          • † Họ Sinuitinidae Starobogatov & Moskalev, 1987
    • † Phân lớp Cyrtonelliones
      • † Bộ Cyrtonellida
        • † Liên họ Cyrtonelloidea Knight & Yochelson, 1958
          • † Họ Cyrtonellidae Knight & Yochelson, 1958 (= Cyrtonellopsinae Horný, 1965)
    • † Phân lớp Eomonoplacophora
      • (Bộ chưa công nhận)
        • † Liên họ Maikhanelloidea Missarzhevsky, 1989
          • † Họ Maikhanellidae Missarzhevsky, 1989 (= Purellidae Vassiljeva, 1990)
    • † Phân lớp Tergomya (= Pilinea)
      • † Bộ Kirengellida (= Romaniellida)
        • † Liên họ Archaeophialoidea Knight & Yochelson, 1958
          • † Họ Archaeophialidae Knight & Yochelson, 1958
          • † Họ Peelipilinidae Horný, 2006
          • † Họ Pygmaeoconidae Horný, 2006
        • † Liên họ Kirengelloidea Starobogatov, 1970
          • † Họ Kirengellidae Starobogatov, 1970
          • † Họ Romaniellidae Rozov, 1975
          • † Họ Nyuellidae Starobogatov & Moskalev, 1987
        • † Liên họ Hypseloconoidea Knight, 1952
          • † Họ Hypseloconidae Knight, 1952
      • Bộ Tryblidiida
        • Liên họ Tryblidioidea Pilsbry, 1899
          • † Họ Tryblidiidae Pilsbry, 1899
          • † Họ Proplinidae Knight & Yochelson, 1958
          • † Họ Drahomiridae Knight & Yochelson, 1958
          • † Họ Bipulvinidae Starobogatov, 1970
        • Liên họ Neopilinoidea Knight & Yochelson, 1958
          • Họ Neopilinidae Knight & Yochelson, 1958
            • Phân họ Neopilininae Knight & Yochelson, 1958 (= Vemidae Moskalev, Starobogatov & Filatova, 1983; = Laevipilinidae Moskalev, Starobogatov & Filatova, 1983; = Monoplacophoridae Moskalev, Starobogatov & Filatova, 1983)
            • Phân họ Veleropilininae Starobogatov & Moskalev, 1987 (= Rokopellidae Starobogatov & Moskalev, 1987; = Micropilinidae Haszprunar & Schaefer, 1997)
  • Bivalvia^[252][253]
  • Gastropoda
  • Scaphopoda
    • Bộ Dentaliida da Costa, 1776
      • Họ Anulidentaliidae Chistikov, 1975
      • Họ Calliodentaliidae
      • Họ Dentaliidae Children, 1834
      • Họ Fustiariidae Steiner, 1991
      • Họ Gadilinidae Chistikov, 1975
      • Họ Laevidentaliidae Palmer, 1974
      • Họ Omniglyptidae Chistikov, 1975
      • Họ Rhabdidae Chistikov, 1975
    • Bộ Gadilida Starobogatov, 1974
      • Phân bộ Entalimorpha Steiner, 1992
        • Họ Entalinidae Chistikov, 1979
      • Phân bộ Gadilimorpha Steiner, 1992
        • Họ Gadilidae Stoliczka, 1868
        • Họ Pulsellidae Scarabino in Boss, 1982
        • Họ Wemersoniellidae Scarabino, 1986
  • Cephalopoda
  • Archinacelloidea†
  • Rostroconchia†
  • Helcionelloida†

Ngành Bryozoa[sửa | sửa mã nguồn]

• Lớp Stenolaemata
  • Bộ Cyclostomatida
  • Bộ Cystoporata
  • Bộ Cryptostomata
  • Bộ Esthonioporata
  • Bộ Fenestrata
    • Họ Phylloporinidae
  • Bộ Timanodictyina
  • Bộ Trepostomatida
    • Họ Heterotrypidae
    • Họ Monticuliporidae
• Lớp Phylactolaemata
  • Bộ Plumatellida
    • Họ Cristatellidae
    • Họ Fredericellidae
    • Họ Lophopodidae
    • Họ Pectinatellidae
    • Họ Plumatellidae
    • Họ Stephanellidae
    • Họ Tapajosellidae
• Lớp Gymnolaemata
  • Bộ Ctenostomatida
  • Bộ Cheilostomata

Ngành Entoprocta[sửa | sửa mã nguồn]

• Họ Barentsiidae (Urnatellidae)
• Họ Loxokalypodidae
• Họ Loxosomatidae
• Họ Pedicellinidae

Ngành Phoronida^{[254][255][256][257][258]}[sửa | sửa mã nguồn]

• Chi Phoronis
• Chi Phoronopsis
• Chi †Diversipora?
• Chi †Hederella?
• Chi †Cytosporella?
• Chi †Hederellids^[259]
• Chi †Hernodia?

Brachiopoda[sửa | sửa mã nguồn]

• Phân ngành Linguliformea^[260]
  • Lớp Lingulata
    • Bộ Lingulida
      • Liên họ Linguloidea
        • Họ †Obolidae
        • Họ Lingulidae^[261]
      • Liên họ †Acrotheloidea
      • Liên họ Discinoidea
    • Bộ †Acrotretida^[262]
      • Liên họ Acrotretoidea Schuchert, 1893
        • Họ Acrotretidae Schuchert, 1893
        • Họ Biernatidae Holmer, 1989
        • Họ Ceratretidae Rowell, 1965
        • Họ Curticiidae Walcott & Schuchert, 1908
        • Họ Eoconulidae Rowell, 1965
        • Họ Ephippelasmatidae Rowell, 1965
        • Họ Scaphelasmatidae Rowell, 1965
        • Họ Torynelasmatidae Rowell, 1965
      • Incertae sedis
        • Craniotreta Termier & Monod, 1978
        • Dzhagdicus Sobolev, 1992
        • Schizotretoides Termier & Monod, 1978
    • Bộ †Siphonotretida
      • Liên họ †Siphonotretoidea
        • Họ †Siphonotretidae
          • Acanthambonia Cooper, 1956
          • Acanthotretella?Holmer & Caron, 2006^[263][264]
          • Alichovia Goryanskij, 1969
          • Celdobolus Havlíček, 1982
          • Cyrbasiotreta Williams & Curry, 1985
          • Eosiphonotreta Havlíček, 1982
          • Gorchakovia Popov & Khazanovitch
          • Helmersenia Pander
          • Karnotreta Williams & Curry, 1985
          • Mesotreta Kutorga, 1848
          • Multispinula Rowell, 1962
          • Nushbiella Popov (trong Kolobova & Popov, 1986)
          • Oaxaquiatreta Streng, Mellbin, Landing & Keppie, 2011^[265]
          • Orbaspina Valentine & Brock, 2003^{[266][267][268]}
          • Quasithambonia? Bednarczyk & Biernat, 1978
          • Schizambon Walcott, 1884
          • Siphonobolus Havlíček, 1982
          • Siphonotreta de Verneuil, 1845
          • Siphonotretella Popov & Holmer, 1994
  • Lớp †Paterinata
    • Bộ †Paterinida
      • Liên họ Paterinoidea Schuchert, 1893
        • Họ Cryptotretidae Pelman, 1979
          • Aldanotreta Pelman, 1977
          • Askepasma Laurie, 1896
          • Cryptotreta Pelman, 1977
          • Dzunarzina Ushatinskaya, 1993
          • Salanygolina Ushatinskaya, 1987
        • Họ Paterinidae Schuchert, 1893
          • Dictyonina Cooper, 1942
          • Dictyonites Cooper, 1956
          • Kolihium Havlicek, 1982
          • Lacunites Gorjansky, 1969
          • Micromitra Meek, 1873
          • Paterina Beecher, 1891
• Phân ngành Craniiformea^[269]
  • Lớp Craniata^[270]
    • Bộ Craniida
      • Phân bộ Craniidina
        • Liên họ Cranioidea
          • Họ Craniidae^[271][272]
            • †Craniscus Dall, 1871
            • †Conocrania Smirnova, 1996
            • †Danocrania Rozenkrantz, 1964
            • †Isocrania Jäkel, 1902
            • †Lepidocrania Cooper and Grant, 1974
            • †Nematocrania Grant, 1976
            • Neoancistrocrania Laurin, 1992
            • Novocrania Lee và Bruton, 2001
            • †Orthisocrania Rowell, 1963
            • †Petrocrania Raymond, 1911
            • †Philhedra Koken, 1889^[273]
            • †PseudocraniaMcCoy, 1851
            • Valdiviathyris Helmcke, 1940^[274]
    • Bộ †Craniopsida
      • Liên họ †Craniopsoidea
        • Họ †Craniopsidae
          • †Craniops Hall, 1859
          • †Discinopsis Hall & Clarke 1892
          • †Lingulapholis Schuchert 1913
          • †Paracraniops Williams 1963
          • †Pseudopholidops Bekker, 1921
          • †Wrightiops Popov và Cocks 2014
    • Bộ †Trimerellida
• Phân ngành Rhynchonelliformea^[275]
  • Lớp †Chileata
    • Bộ †Chileida
    • Bộ †Dyctonellida
  • Lớp †Obolellata
    • Bộ †Obolellida
    • Bộ †Naukatida
  • Lớp †Kutorginata
    • Bộ †Kutorginida
  • Lớp †Strophomenata
    • Bộ †Billingsellida
    • Bộ †Strophomenida
    • Bộ †Productida
    • Bộ †Orthotetida
  • Lớp Rhynchonellata
    • Bộ Rhynchonellida
    • Bộ Terebratulida
    • Bộ Thecideida
    • Bộ †Protorthida
    • Bộ †Orthida
    • Bộ †Pentamerida
    • Bộ †Atrypida
    • Bộ †Athyridida
    • Bộ †Spiriferida
    • Bộ †Spiriferinida
• Phân ngành Disciniformea^[276][277]

Lớp Hyolitha †[sửa | sửa mã nguồn]

• Bộ Hyolithida
  • Họ Hyolithidae
• Bộ Orthothecida
  • Họ Allathecidae
  • Họ Circothecidae
  • Họ Gracilithecidae
  • Họ Orthothecidae
  • Họ Tetrathecidae
  • Họ Novitatidae
  • Chi Lenatheca
  • Chi Pedunculotheca
  • Chi Probactrotheca
• Bộ Incertae sedis
  • Chi Cupitheca

Ngành Monoblastozoa^[278][sửa | sửa mã nguồn]

• Họ Salinellidae
  • Salinella
    • Salinella salve^{[279][280][281][282][283]}

Ngành Dicyemida[sửa | sửa mã nguồn]

• Lớp Rhombozoa
  • Họ Kantharellidae^[284]
  • Họ Dicyemidae
  • Họ Conocyemidae ^[285]
    • Chi Conocyema
    • Chi Microcyema

Orthonectida^{[286][287][288][289][290][291][292]}[sửa | sửa mã nguồn]

• Họ Rhopaluridae ^[293]
  • Ciliocincta
  • Intoshia
  • Prothelminthus
  • Rhopalura
  • Stoecharthrum
• Họ Pelmatosphaeridae ^{[294][295][296][297]}
  • Chi Pelmatosphaera
    • Loài Pelmatosphaera polycirri

Petalonamae^{[298][299][300][301][302][303][304][305]}[sửa | sửa mã nguồn]

• Chi †Stromatoveris
• Lớp †Rangeomorpha
  • †Avalofractus
  • †Bradgatia
  • †Fractofusus
  • †Frondophyllas
  • †Haspidophyllas
  • †Khatyspytia
  • †Pambikalbae
  • †Pectinifrons
  • †Primocandelabrum
  • †Trepassia
  • †Vinlandia
  • Họ †Rangeidae
    • †Rangea
  • Họ †Charniidae
    • †Beothukis
    • †Bomakellia
    • †Charnia
    • †Paracharnia
    • †Culmofrons
• Lớp †Erniettomorpha Các chi
  • †Ernietta
  • †Nasepia
  • †Palaeoplatoda
  • †Phyllozoon
  • †Pteridinium
  • †Swartpuntia
• Lớp †Arboreomorpha
  • † Charniodiscus hoặc Arborea
  • † Khatyspytia
  • † Thaumaptilon
  • † Vaizitsinia

Ngành Proarticulata^{[306][307][308][309][310][311]}[sửa | sửa mã nguồn]

• Lớp †Vendiamorpha ^[312]
  • †Vendiidae
    • Chi Vendia
    • Chi Paravendia
    • Chi Karakhtia
• Lớp†Dipleurozoa^[313]
  • †Dickinsoniidae^[314]
• Lớp †Cephalozoa^[315]
  • †Andiva
  • †Ivovicia
  • †Yorgiidae ^[316]
  • †Sprigginidae ^[315]

Ngành Trilobozoa^{[317][318][319][320]}[sửa | sửa mã nguồn]

• Ngành Trilobozoa †
  • Họ Albumaresidae †
    • Chi Albumares †
    • Chi Anfesta †
    • Chi Skinnera †
  • Họ Tribrachididae †
    • Chi Tribrachidium †
  • Họ Anabaritidae †
    • Chi Aculeochrea †
    • Chi Anabarites †
    • Chi Cambrotubulus †
    • Chi Mariochrea †
    • Chi Selindeochrea †
  • Họ incertae saedis
    • Chi Gastreochrea †
    • Chi Hallidaya †
    • Chi Kotuites †
    • Chi Lobiochrea †
    • Chi Longiocrea †
    • Chi Paragloborilus †
    • Chi Rugoconites †
    • Chi Tinsitheca †
    • Chi Triforillonia†

Medusoid^[321][sửa | sửa mã nguồn]

• †Arkarua
• †Aspidella
• †Brachina
• †Corumbella
• †Cyclomedusa^[322][323]
• †Eoporpita
• †Ediacaria
• †Eoandromeda
• †Haootia (polipoid)
• †Hiemalora (anemonoid)
• †Inaria (?)
• †Kimberella^[324][325] (molluscoid)
• †Mawsonites
• †Medusina
• †Nimbia
• †Pomoria
• †Solza^[326]
• †Studenicia

Các nhóm được đề xuất:^[327]

• Lớp †Psammocorallia
  • †Asterosoma
  • †Beltanelliformis
  • †Brooksella
  • †Nemiana
  • †Protolyellia
  • †Spatangopsis

Lớp †Coeloscleritophora^{[328][329][330]}[sửa | sửa mã nguồn]

• Bộ Chancelloriida
  • Họ Chancelloriidae .^[331]
    • Chi Archiasterella^[332][333]
      • A. fletchergryllus Randell, 2003^[333]
      • A. hirundo Bengston, 1990 (in Bengston)
      • A. pentactina Sdzuy, 1969
    • Chi Chancelloria^[334][335]
      • C. eros Walcott, 1920
      • C. drusilla Walcott, 1920
      • C. libo Walcott, 1920
      • C. yorkensis Walcott, 1920
      • C. cruceana Rusconi, 1954
      • C. lenaica Zhuravleva and Korde, 1955
      • C. altaica Romanenko, 1968
      • C. maroccana Sdzuy, 1969^[335]
      • C. iranica Mostler and Mosleh-Yazdi, 1976
      • C. pentacta Rigby, 1978^[334]
      • C. arida Duan, 1984
      • C. odontodes Duan, 1984
      • C. sardinica Mostler, 1985
      • C. coronacea Vassiljeva, 1985
      • C. spinulosa Vassiljeva, 1985
      • C. symmetrica Vassiljeva, 1985
      • C. primaria Missarzhevsky, 1989
      • C. racemifundis Bengtson, 1990
      • C. obliqua Gravestock, 2001
      • C. australilonga Yun, 2019^[336]
      • C. impar Moore, 2019
      • C. lilioides Moore, 2019
    • Chi Platyspinites
    • Chi Chancelloriella
    • Chi Ginospina
    • Chi Cambrothyra^[337]
    • Chi Allonnia ^[338]

Agmata ^[19][sửa | sửa mã nguồn]

• Họ †Salterellidae^[339]
  • Chi †Ellisell^{[340][341][342]}
  • Chi †Salterella^[343][344]
  • Chi †Volborthella^{[341][342][345][346]}

Xenacoelomorpha[sửa | sửa mã nguồn]

Phân ngành Xenoturbellida^[347][348][sửa | sửa mã nguồn]

• Lớp Incertae sedis
  • Họ Xenoturbellidae
    • Chi Xenoturbella^[349]
      • • X. monstrosa
      • X. hollandorum
      • X. japonica^{[350][351][352]}
      • X. bocki
      • X. churro
      • X. profunda

Phân ngành Acoelomorpha^{[353][354][355][356][357][358][359][360][361][362][363][364]}[sửa | sửa mã nguồn]

• Lớp Acoela^[365][366]
  • Họ Nadinidae
  • Họ Diopisthoporidae
  • Họ Antroposthiidae
  • Họ Actinoposthiidae
  • Họ Antigonariidae
  • Họ Paratomellidae
  • Phân bộ Bursalia
    • Phân thứ bộ Crucimusculata
      • Họ Proporida
      • Họ Isodiametridae
      • Họ Otocelidida
      • Họ Dakuidae
      • Liên họ Aberrantospermata
        • Họ Convolutidae
        • Họ Mecynostomidae
    • Phân thứ bộ Prosopharyngida
      • Họ Hofsteniidae
      • Họ Hallangiidae
      • Họ Solenofilomorphidae
• Lớp Nemertodermatida^{[367][368][369]}
  • Họ Ascopariidae^[368]

Phát sinh loài và tiến hoá[sửa | sửa mã nguồn]

Cây phát sinh[sửa | sửa mã nguồn]

Đây là cây phát sinh giới Động vật (chỉ các dòng họ chính, và thời gian phân chia của các ngành).^{[370][371][372][373][374][375][376][377][378]} Cho thấy động vật bắt đầu sinh tồn vào khoảng 760 triệu năm trước, đó chính là loài hải miên hay bọt biển thuộc ngành Động vật thân lỗ.^[379]

Tiến hoá, sinh tồn và phát triển[sửa | sửa mã nguồn]

Động vật bắt đầu hình thành từ đại dương. Thậm chí, trước khi các tế bào thực vật tập hợp lại với nhau ở những vũng cạn, động vật đã bắt đầu phát triển ở biển.^[380] Động vật có sự khác biệt so với thực vật về sự chuyên hoá các chức năng và sự tương tác phức tạp của tế bào.^[380] Đến khoảng 580 triệu năm trước, động vật đã tiến hoá^{[381][382][383]} để có những bộ phận cứng – chẳng hạn như vỏ hoặc bộ khung xương thấy được bằng mắt thường từ bên ngoài và các hoá thạch của chúng có thể bắt gặp ở khắp nơi trên Trái đất.^[380] Loài động vật đơn giản nhất tồn tại ngày nay là Trichoplax, được phát hiện vào năm 1965 khi nó bò lên thành một bể cá.^[380]

• Ngành Thích ty bào sinh sống vào khoảng 550 năm.^[384]
• Ngành Sứa lược khoảng 540 triệu năm.^{[385][386][387]}
• Ngành Placozoa khoảng 720 triệu năm hoặc 635 triệu năm trước.^[388]
• Ngành Petalonamae đã tuyệt chủng, sinh sống trong khoảng thời gian 570-516 triệu năm trước.^[299]
• Ngành Proarticulata đã tuyệt chủng và sinh sống vào khoảng 567-550 triệu năm trước.^[389][390]
• Ngành Trilobozoa đã tuyệt chủng, sinh sống vào khoảng 565-548 triệu năm trước.^[391]
• Ngành Medusoid đã tuyệt chủng, sinh sống vào khoảng 560 triệu năm trước.^[392]

Phân loại học và các nhánh[sửa | sửa mã nguồn]

Động vật là đơn ngành, nghĩa là chúng có nguồn gốc từ một tổ tiên chung. Chúng cũng là chị em với Choanoflagellata, cùng với nó tạo thành Choanozoa.^[393] Giới Động vật được phân thành các nhánh như sau:^[394]

• Giới Động vật
  • Nhánh ParaHoxozoa
    • Nhánh Bilateria

Một số tài liệu khác đưa ra nhánh Planulozoa nằm giữa nhánh ParaHoxozoa và nhánh Bilateria.^[395] Để cho ra mối quan hệ chị em của Placozoa với Cnidaria.^{[396][397][398][399]} Một số nghiên cứu đã đưa ra bằng chứng ủng hộ Porifera là chị em với Parahoxozoa và Ctenophora là nhóm chị em với phần còn lại của động vật (ví dụ:^{[400][401][402][403][404][405][406][407][408][409][410][411][412][413][414][415]}). Và nhánh Bilateria^[416] (Động vật đối xứng hai bên) chia thành hai nhánh chính là ngành Xenacoelomorpha với một nhánh chứa tất cả các động vật miệng nguyên sinh và động vật có xương sống cùng với một số ngành khác của liên ngành Deuterostomia, đó là nhánh Nephrozoa. Hay một giả thuyết khác là tổ tiên chung gần đây nhất của tất cả các loài Bilateria được gọi là "Urbilateria".^[417][418]

Phân loại hai nhánh chính của nhánh Bilateria:

• Nhánh Bilateria
  • Ngành Xenacoelomorpha
  • Nhánh Nephrozoa

Xenacoelomorpha[sửa | sửa mã nguồn]

Xenacoelomorpha^[421] /ˌzɛnəˌsɛloʊˈmɔːrfə/ là một ngành động vật không xương sống và một ngành của động vật đối xứng hai bên (nhánh Bilateraia). Tất cả loài của ngành này đều là giun sống ở biển. Xenacoelomorpha hay còn gọi là động vật thân rỗng kỳ dị.^{[cần dẫn nguồn]} Ngành này chia thành 2 phân ngành:

• Ngành Xenacoelomorpha
  • Phân ngành Acoelomorpha
  • Phân ngành Xenoturbellida

Nephrozoa[sửa | sửa mã nguồn]

Phân loại[sửa | sửa mã nguồn]

Nhánh Nephrozoa chia thành hai siêu ngành là:

• Nhánh Nephrozoa
  • Siêu ngành Deuterostomia
  • (Không phân hạng) Protostomia nói chính xác đây là một đơn vị phân loại bao gồm hầu hết các động vật không xương sống.

Phát sinh chủng loại[sửa | sửa mã nguồn]

Dưới đây là cây phát sinh chủng loài của nhánh Nephrozoa:^[422][423]

Deuterostomia[sửa | sửa mã nguồn]

Phân loại và giới thiệu[sửa | sửa mã nguồn]

Deuterostomia
Khoảng thời gian tồn tại: Earliest Cambrian (Fortunian) – Present 540–0 triệu năm trước đây TiềnЄ Є O S D C P T J K Pg N
Ví dụ một số loài của ngành Deuterostomia.
Phân loại khoa học
Giới:	Animalia
Phân giới:	Eumetazoa
nhánh:	ParaHoxozoa
nhánh:	Bilateria
nhánh:	Nephrozoa
Liên ngành:	Deuterostomia Grobben, 1908[424]

Siêu ngành (liên ngành) Deuterostomia /ˌdjuːtərəˈstoʊmi.ə/; là miệng thứ hai trong tiếng Hy Lạp cổ đại)^[425][426] hay còn gọi là Động vật miệng thứ sinh. Được chia thành nhiều ngành^[427] trong đó có 5 ngành và 1 đơn vị phân loại, bao gồm như sao:

• Liên ngành Deuterostomia
  • Ngành Chordata
  • Ngành †Vetulicolia
  • Nhánh Ambulacraria
    • Ngành Hemichordata
    • Ngành Echinodermata
    • (Không phân hạng) †Cambroernida

Echinodermata và Hemichordata tạo thành nhánh Ambulacraria. Hơn nữa, có khả năng là Ambulacraria có thể là chị em với Xenacoelomorpha, và tạo thành nhánh Xenambulacraria.^{[428][429][430]}

Phát sinh loài[sửa | sửa mã nguồn]

Dưới đây là cây phát sinh loài cho thấy mối quan hệ giữa các đơn vị phân loại trong liên ngành động vật thứ sinh. Bằng chứng phát sinh loài họ Torquaratoridae phát sinh từ họ Ptychoderidae. Cây dựa trên dữ liệu trình tự rRNA 16S + 18S và các nghiên cứu phát sinh loài từ nhiều nguồn.^{[431][432][433][434][435][436][437][438][439]}

Một số ngành khác[sửa | sửa mã nguồn]

Ngành Hemichordata[sửa | sửa mã nguồn]

Sự phát sinh của bên trong của ngành Hemichordata:^{[440][441][442]}

Ngành Echinodermata[sửa | sửa mã nguồn]

Các phân tích ban đầu đưa ra kết quả không nhất quán, các giả thuyết chính cho rằng Ophiuroidea là chị em với Asteroidea, hoặc chúng là chị em với (Holothuroidea + Echinoidea).^[444] Tuy nhiên, một phân tích năm 2014 trên 219 gen từ tất cả các lớp động vật da gai đã cho ra cây phát sinh loài sau đây.^[445] Một phân tích thống nhất vào năm 2015 về các bản sao RNA từ 23 loài trên tất cả các lớp Da gai đã cho cùng một cây.^[444]

• Phát sinh bên ngoài