Pentium
 | |
| Thông tin chung | |
|---|---|
| Ngày bắt đầu sản xuất | 22 tháng 3 năm 1993 |
| Ngày ngừng sản xuất | 2023 (laptops only)[1] |
| Nhà sản xuất phổ biến | |
| Hiệu năng | |
| Xung nhịp tối đa của CPU | 50 MHz đến 4.4 GHz |
| Tốc độ FSB | 50 MHz đến 800 MT/s |
| Tốc độ DMI | 2 GT/s đến 16 GT/s |
| Kiến trúc và phân loại | |
| Công nghệ node | 0.8 μm đến Intel 7 |
| Vi kiến trúc | |
| Tập lệnh | IA-32, x86-64 |
| Các lệnh | x86 |
| Thông số vật lý | |
| Nhân |
|
| (Các) chân cắm | |
| Sản phẩm, mẫu mã, biến thể | |
| Tên hãng |
|
| (Các) biến thể | |
| Lịch sử | |
| Tiền nhiệm | i486 |
| Kế nhiệm | Core |
Pentium là một thương hiệu được sử dụng cho một loạt các bộ vi xử lý tương thích kiến trúc x86 do Intel sản xuất từ năm 1993.
Các bộ xử lý Pentium trong gia đoạn từ 2002 đến 2022 được coi là sản phẩm cấp đầu vào mà Intel xếp hạng là "hai sao",[2] có nghĩa là chúng nằm trên dòng Atom và Celeron cấp thấp nhưng thấp hơn dòng Core i3, i5, i7, i9 và dòng Xeon của máy workstation và server. Các bộ xử lý Pentium sau này có ít điểm chung ngoài tên gọi của chúng so với các Pentium trước đó, khi mà chúng vẫn còn là dòng bộ xử lý hàng đầu của Intel trong hơn một thập kỷ cho đến khi dòng Intel Core được giới thiệu vào năm 2006. Chúng dựa trên cả kiến trúc được sử dụng trong Atom và của bộ xử lý Core. Trong trường hợp kiến trúc Atom, Pentium là vi xử lý có hiệu suất cao nhất của kiến trúc. Bộ xử lý Pentium với kiến trúc Core trước năm 2017 khác với dòng bộ xử lý i-series nhanh hơn, cao cấp hơn ở các đặc điểm: tốc độ xung nhịp thấp hơn và một số tính năng bị vô hiệu, như siêu phân luồng, ảo hóa và đôi khi là L3 cache.
Tên Pentium ban đầu có nguồn gốc từ tiếng Hy Lạp penta (πεεττ), có nghĩa là "năm", ngụ ý đến quy ước đặt tên số của dòng xử lý Intel 80x86 trước đó (8086-80486), với kết thúc theo kiểu chữ Latinh -ium.
Năm 2017, Intel đã chia Pentium thành hai dòng sản phẩm: Pentium Silver nhắm đến các thiết bị tiêu thụ điện năng thấp và chia sẻ kiến trúc với Atom và Celeron. Pentium Gold nhắm đến máy tính để bàn cấp thấp và sử dụng kiến trúc hiện có, như Kaby Lake hoặc Coffee Lake.
Tổng quan[sửa | sửa mã nguồn]
Trong quá trình phát triển, Intel thường gọi các vi xử lí bằng codename, ví dụ như Prescott, Willamette, Coppermine, Katmai, Klamath, và Deschutes. Các tên này thường được biết đến rộng rãi,[3] ngay cả khi bộ xử lí đã có tên gọi chính thức.
| Thuơng hiệu | Vi kiến trúc | Desktop | Laptop | Server |
|---|---|---|---|---|
| PentiumPentium OverDrive | P5 | P5 (0.8 μm) P54C (0.6 μm) P54CS (0.35 μm) | ||
| Pentium MMXPentium OverDrive MMX | P55C (0.35 μm) Tillamook (0.25 μm) | |||
| Pentium Pro | P6 | P6 (0.5 μm) P6 (0.35 μm) | ||
| Pentium IIPentium II XeonPentium II OverDriveMobile Pentium II | Klamath (0.35 μm) Deschutes (0.25 μm) | Tonga (0.25 μm) Dixon (0.25 μm) Dixon (0.18 μm) | Drake (0.25 μm) | |
| Pentium IIIPentium III XeonMobile Pentium IIIPentium III M | Katmai (0.25 μm) Coppermine (180 nm) Tualatin (130 nm) | Coppermine (180 nm) Tualatin(130 nm) | Tanner (0.25 μm) Cascades (180 nm) | |
| Pentium 4Pentium 4 Extreme Edition | NetBurst | Willamette (180 nm) Northwood (130 nm) Gallatin (130 nm) Prescott-2M (90 nm) Prescott (90 nm) Cedar Mill (65 nm) | Northwood (130 nm) Prescott (90 nm) | Đổi thành Xeon |
| Pentium DPentium Extreme Edition | Smithfield (90 nm) Presler (65 nm) | |||
| Pentium M | dựa trên P6 | Banias (130 nm) Dothan (90 nm) | ||
| Pentium Dual-Core | Yonah (65 nm) | |||
| Core | Allendale (65 nm) Wolfdale-3M (45 nm) | Merom-2M (65 nm) | ||
| Pentium | Core | Wolfdale-3M (45 nm) | Penryn-3M (45 nm) | |
| Nehalem | Clarkdale (32 nm) | Arrandale (32 nm) | ||
| Sandy Bridge | Sandy Bridge (32 nm) | |||
| Ivy Bridge | Ivy Bridge (22 nm) | |||
| Haswell | Haswell (22 nm) | |||
| Broadwell | Broadwell (14 nm) | |||
| Skylake | Skylake (14 nm) | Braswell; Goldmont | ||
| Kaby Lake | Kaby Lake (14 nm) | Goldmont Plus (Gemini Lake) | ||
| Coffee Lake | Coffee Lake (14 nm) | |||
| Comet Lake | Comet Lake (14 nm) | |||
Các CPU mang nhãn hiệu Pentium ban đầu dự kiến sẽ được đặt tên là 586 hoặc i586, để tuân theo quy ước đặt tên của các thế hệ trước (286, i386, i486). Tuy nhiên, vì Intel muốn ngăn các đối thủ cạnh tranh sao chép nhãn hiệu cho bộ vi xử lý của mình bằng các tên tương tự (như AMD đã làm với Am486), Intel đã nộp đơn đăng ký nhãn hiệu cho tên này ở Hoa Kỳ, nhưng bị từ chối vì một con số không có đủ tính nổi bật.[4]
Sau loạt bộ vi xử lý 8086, 80186, 80286, 80386 và 80486 trước đó của Intel, bộ xử lý dựa trên P5 đầu tiên của công ty đã được phát hành dưới tên Intel Pentium vào ngày 22 tháng 3 năm 1993. Công ty tiếp thị Lexicon Branding đã được thuê để đặt tên cho bộ vi xử lý mới. Hậu tố -ium được chọn vì nó ngụ ý một thành phần cơ bản của máy tính, giống như một nguyên tố hóa học,[5] trong khi tiền tố pent- chỉ thế hệ thứ năm của x86.[6]
Do thành công của nó, thương hiệu Pentium tiếp tục được dùng cho các bộ xử lý cao cấp trong nhiều thế hệ. Năm 2006, cái tên này biến mất khỏi lộ trình công nghệ của Intel trong một thời gian ngắn,[7][8] chỉ xuất hiện trở lại vào năm 2007.[9]
Năm 1998, Intel giới thiệu thương hiệu Celeron[10] cho các bộ vi xử lý giá rẻ. Với việc giới thiệu thương hiệu Intel Core vào năm 2006 với tư cách là dòng bộ xử lý hàng đầu mới của công ty, dòng Pentium được dự định ngừng sản xuất. Tuy nhiên, do nhu cầu về bộ vi xử lý lõi kép tầm trung, thương hiệu Pentium đã được thay đổi thành dòng bộ xử lý tầm trung của Intel, Pentium Dual-Core, được xếp giữa dòng Celeron và Core.[11][12][13]
Vào năm 2009, hậu tố "Dual-Core" đã bị loại bỏ và các bộ xử lý x86 mới lại bắt đầu mang tên Pentium.
Vào năm 2014, Intel đã phát hành Phiên bản kỷ niệm 20 năm Pentium, để đánh dấu kỷ niệm 20 năm thương hiệu Pentium. Những bộ xử lý này được mở khóa và có khả năng ép xung cao.
Vào năm 2017, Intel đã chia thương hiệu Pentium thành hai dòng sản phẩm. Pentium Silver hướng đến các thiết bị tiêu thụ điện năng thấp và chia sẻ kiến trúc với Atom và Celeron, trong khi Pentium Gold hướng đến các máy tính để bàn cấp thấp và sử dụng kiến trúc hiện có, chẳng hạn như Kaby Lake và Coffee Lake.
Vào tháng 9 năm 2022, Intel thông báo rằng nhãn hiệu Pentium và Celeron sẽ được thay thế bằng nhãn hiệu "Bộ xử lý Intel" mới cho các bộ xử lý cấp thấp trong máy tính xách tay, bắt đầu từ năm 2023.[1]
Tham khảo[sửa | sửa mã nguồn]
- ^ a b Warren, Tom (16 tháng 9 năm 2022). “Intel Processor will replace Pentium and Celeron in 2023 laptops”. The Verge (bằng tiếng Anh). Truy cập ngày 22 tháng 12 năm 2022.
- ^ “Processor Rating”. Intel. Truy cập ngày 21 tháng 11 năm 2011.
- ^ “Names of processors”. IA State.
- ^ Lỗi chú thích: Thẻ
<ref>sai; không có nội dung trong thẻ ref có tênnewyorker - ^ Burgess, John (20 tháng 10 năm 1992). “Intel's fifth-generation chip no longer goes by the numbers”. The Washington Post (bằng tiếng Anh). Truy cập ngày 22 tháng 12 năm 2022.
- ^ Colapinto, John (3 tháng 10 năm 2011). “Famous names”. The New Yorker (bằng tiếng Anh). tr. 38–43. Truy cập ngày 12 tháng 10 năm 2011.
- ^ Huynh, Anh Tuan (20 tháng 9 năm 2006). “Intel "Conroe-L" Details Unveiled”. DailyTech. Bản gốc lưu trữ ngày 6 tháng 3 năm 2012. Truy cập ngày 16 tháng 8 năm 2007.
- ^ Thatcher, Michelle; Brown, Rich (23 tháng 4 năm 2008). “The multicore era is upon us”. CNET (bằng tiếng Anh). Bản gốc lưu trữ ngày 19 tháng 1 năm 2013. Truy cập ngày 7 tháng 5 năm 2017.
- ^ “Intel to unify product naming scheme”. TG Daily. 6 tháng 8 năm 2007. Bản gốc lưu trữ ngày 26 tháng 9 năm 2007. Truy cập ngày 12 tháng 8 năm 2007.
- ^ “Microprocessor Hall of Fame”. Intel (bằng tiếng Anh). Bản gốc lưu trữ ngày 6 tháng 7 năm 2007. Truy cập ngày 11 tháng 8 năm 2007.
- ^ Brown, Rich; Thatcher, Michelle (23 tháng 4 năm 2008). “The multicore era is upon us: How we got here – Where we stand today”. CNET Asia. Bản gốc lưu trữ ngày 15 tháng 9 năm 2009. Truy cập ngày 18 tháng 4 năm 2009.
- ^ Shilov, Anton. “Intel Readies Pentium E2000-Series Processors”. X-bit Labs. Bản gốc lưu trữ ngày 14 tháng 8 năm 2007. Truy cập ngày 15 tháng 8 năm 2007.
- ^ “Intel to unify product naming scheme”. TG Daily. Bản gốc lưu trữ ngày 26 tháng 9 năm 2007. Truy cập ngày 15 tháng 8 năm 2007.