T-pop, nhạc pop tiếng Đài Loan hay nhạc pop Đài ngữ (tiếng Anh: Taiwanese pop; giản thể: 台语流行音乐; phồn thể: 台語流行音樂; bính âm: Táiyǔ liúxíng yīnyuè; Bạch thoại tự: Tâi-gí liû-hêng im-ga̍k; Hán-Việt: Đài ngữ lưu hành âm nhạc) là một thể loại âm nhạc đại chúng được hát bằng tiếng Phúc Kiến Đài Loan và được sản xuất chủ yếu tại Trung Hoa Dân Quốc (tức Đài Loan). Nó còn được quy vào Tai-pop và từng bị hạn chế trong suốt thời kỳ thiết quân luật ở Đài Loan. Sau khi dỡ bỏ thiết quân luật ở Đài Loan vào năm 1987, rất nhiều nghệ sĩ đã bắt đầu sản xuất các bài hát tiếng Đài Loan và các album nhạc hoàn toàn bằng tiếng Đài Loan. Tai-pop mặc dù phát triển tại Đài Loan nhưng cũng phổ biến trong cộng đồng người Hoa Phúc Kiến ở Hạ Môn, Phi-líp-pin, Ma-lai-xi-a, Xinh-ga-po và In-đô-nê-xi-a, nơi mà thể loại nhạc này thường được gọi với cái tên nhạc pop tiếng Phúc Kiến (Hokkien pop) hay nhạc Phúc Kiến.

Thuật ngữ[sửa | sửa mã nguồn]

Tiếng Quảng Đông, tiếng Hoa phổ thông và tiếng Đài Loan (phương ngữ Phúc Kiến), tất cả đều xuất phát từ ngữ hệ Hán-Tạng. Nguồn gốc lịch sử của nhạc pop tiếng Đài Loan bắt nguồn từ dòng nhạc enka của Nhật Bản thay vì thời đại khúc (shidaiqu) của Trung Hoa.^[1][2] Âm nhạc của thể loại này đôi khi được gọi là "nhạc pop Đài Loan bản địa" để phân biệt với nhạc pop tiếng Hoa phổ thông (Quan thoại) tại Đài Loan.^[3] Ngoài ra, vì phát triển từ dòng nhạc enka truyền thống của Nhật Bản nên dòng nhạc này trở nên phức tạp với sự đa dạng của nó.

Các mức chứng nhận[sửa | sửa mã nguồn]

Tháng 8 năm 1996, tổ chức IFPI Đài Loan (nay là Cơ sở Công nghiệp Thu âm tại Đài Loan) đã cho ra mắt giải vàng và giải bạch kim về lĩnh vực thu âm ca nhạc ở Đài Loan, cùng với Bảng xếp hạng IFPI Đài Loan vốn đã tạm ngưng từ tháng 9 năm 1999.

Các điều kiện về doanh số trong lĩnh vực thu âm ca nhạc mảng nội địa, mảng quốc tế cũng như khác biệt về đĩa đơn. Tại Đài Loan, doanh số ở mảng nội địa thì cao hơn mảng quốc tế cũng như các đĩa đơn. Lưu ý rằng việc cấp chứng nhận về thu âm ca nhạc ở Đài Loan được trao tặng dựa trên việc lưu chuyển.^[4]

Tại Việt Nam[sửa | sửa mã nguồn]

Nhạc pop Đài ngữ hay nhạc pop tiếng Đài Loan được biết đến tại Việt Nam chủ yếu thông qua các băng video "vũ điệu nhạc Hoa" (光輝伴唱標準舞 Quang Huy bạn xướng tiêu chuẩn vũ) do hãng phát hành băng đĩa hình Quang Huy (光輝錄影帶) phổ biến vào thập niên 1990 và sau đó là nhạc nền các bộ phim truyền hình dài tập của Đài Loan (cụ thể là phim tâm lý xã hội, phim gia đình và phim cổ trang).^[6]

Ngoài ra cũng có một số ca khúc nhạc pop tiếng Đài Loan được các ca sĩ V-pop hát lại hoặc phối lại bằng tiếng Việt như:

STT	Tên gốc bài hát tiếng Hoa (phiên âm Bạch thoại + tiếng Việt)	Album	Người thể hiện	Năm phát hành	Quốc gia phát hành	Tên bài hát phiên bản Việt Nam
1	愛拚才會贏 Ài piàⁿ chiah ē iâⁿ (Tình yêu sẽ thắng)	Ài piàⁿ chiah ē iâⁿ 愛拚才會贏	Diệp Khải Điền 葉啟田 (nghệ danh)	1988	Đài Loan	Người đến từ Triều Châu - Quang Linh
2	愛情恰恰 (Ái Tình Cha Cha)	陳小雲—愛情恰恰 (Ái Tình Cha Cha — Trần Tiểu Vân)	Trần Tiểu Vân	1992	Đài Loan	Được hàng loạt nghệ sĩ Việt sử dụng làm nhạc nền trên ứng dụng TikTok[7]
3	借過 Chioh ku̍h	Nhạc phim Tế Công (1995) (bài số 1)	Diệp Khải Điền 葉啟田 (nghệ danh)	1995	Đài Loan	Lời Việt: Thanh Đồng
4	天公疼憨人 Thiⁿ kong thiàⁿ ngā lîn - Nhạc phim Tế Công (1995) (bài số 3)	天公疼憨人	Tăng Tâm Mai	1995	Đài Loan	Lời Việt: Thanh Đồng
5	阿娜答 Ā nà dá (Bạn) (Bài hát này chứa lời bằng tiếng Phúc Kiến và một chút tiếng Nhật)	白冰冰-阿娜答*原版CD	Bạch Băng Băng	1994	Đài Loan	Tuổi mộng xứ Đông - Cẩm Ly
6	月夜愁 Goa̍t-iā Chhiû (Nỗi buồn đêm trăng)		Trần Thục Hoa	1993	Đài Loan	Vườn hoa xinh - Xuân Mai
7	愛你的理由 Ài ní tiah lí iû (Lý Do Yêu Em) - Nhạc phim Đời sống chợ đêm	愛你的理由	Giang Chí Phong ft. Trương Tú Khanh	2011	Đài Loan	Tam Giác Tình - Lâm Chấn Khang ft. Saka Trương Tuyền
8	今生只為你 Taⁿ siⁿ chí ūi ní (Kiếp Này Chỉ Vì Em) - Nhạc phim Đời sống chợ đêm	今生只為你	Trần Tùy Ý ft. Đường Lệ	2011	Đài Loan	Kiếp Này Chỉ Vì Nhau - Kim Ny Ngọc ft. Mr. Bim
9	南都之夜 Lâm-too chi-àm (Đêm Nam Đô)		Trần Nhất Lang	1945	Đài Loan	Mộng Đẹp Ngày Xưa - Nhật Hào Ước Mơ - Nguyệt Anh (cựu thành viên nhóm TyMyTy) Mộng Đẹp - Dương Edward
10	窗外夜雨 (Mưa Đêm Cửa Sổ)		Giang Huệ		Đài Loan	Cánh hoa đào - Xuân Mai

Nghệ sĩ[sửa | sửa mã nguồn]

Xem thêm[sửa | sửa mã nguồn]

Tham khảo[sửa | sửa mã nguồn]