Mitrofan Ivanovich Nedelin
Sinh	9 tháng 11 năm 1902 Borisoglebsk, Voronezh Governorate, Đế quốc Nga
Mất	24 tháng 10 năm 1960(1960-10-24) (57 tuổi) Sân bay vũ trụ Baykonur, Kazakh, Liên Xô
Nơi chôn cất	Nghĩa trang tường Điện Kremli
Thuộc	Liên Xô
Quân chủng	Pháo binh, Tên lửa chiến lược
Năm tại ngũ	1920 — 1960
Quân hàm	Chánh nguyên soái pháo binh
Chỉ huy	Tổng cục trưởng Pháo binh (1948-1950) Tổng tư lệnh Pháo binh (1950-1952, 1953-1955) Thứ trưởng Quân sự (1952-1953) Thứ trưởng Quốc phòng (1955-1960) Tổng tư lệnh Lực lượng Tên lửa chiến lược (1959-1960)
Tham chiến	Nội chiến Nga Nội chiến Tây Ban Nha Chiến tranh Mùa đông Chiến tranh Vệ quốc vĩ đại
Khen thưởng	Anh hùng Liên Xô  Huân chương Lenin ×5  Huân chương Cờ đỏ ×4  Huân chương Suvorov hạng I  Huân chương Kutuzov hạng I  Huân chương Bogdan Khmelnitsky hạng I  Huân chương Chiến tranh Vệ quốc hạng I

Mitrofan Ivanovich Nedelin (tiếng Nga: Митрофа́н Ива́нович Неде́лин; 9 tháng 11 năm 1902 - 24 tháng 10 năm 1960) là một chỉ huy quân sự Liên Xô, hàm Chánh nguyên soái Pháo binh. Là một thành viên lâu năm của Hồng quân, Nedelin là một cựu chiến binh của nhiều cuộc chiến tranh và được vinh danh là Anh hùng Liên Xô vì đã phục vụ trong Thế chiến thứ hai. Ngày 8 tháng 5 năm 1959, Nedelin được thăng chức Chánh nguyên soái Pháo binh, và trở thành một nhân vật quan trọng trong việc phát triển ICBM và Chạy đua vào không gian. Ngày 24 tháng 10 năm 1960, ông đã thiệt mạng trong một vụ nổ tại Sân bay vũ trụ Baykonur, vốn được mệnh danh là thảm họa Nedelin theo tên ông.

Thiếu thời[sửa | sửa mã nguồn]

Mitrofan Ivanovich Nedelin sinh ngày 9 tháng 11 năm 1902, tại Borisoglebsk, Quận Voronezh, Đế quốc Nga.

Sự nghiệp quân sự[sửa | sửa mã nguồn]

Nedelin gia nhập Hồng quân năm 1920, ở tuổi 18, và chiến đấu như một tình nguyện viên trong Nội chiến Nga cho đến khi kết thúc vào năm 1923. Năm sau, ông gia nhập Đảng Cộng sản Liên Xô, và được nhập ngũ trở lại Hồng quân, trở thành chỉ huy pháo binh.^[1] Từ năm 1937 đến năm 1939, Nedelin chiến đấu trong Nội chiến Tây Ban Nha với tư cách là tình nguyện viên nước ngoài cho Chính phủ Cộng hòa, và cùng năm đó được bổ nhiệm làm chỉ huy Trung đoàn Pháo binh số 13 trong Hồng quân Liên Xô.^[2] Năm 1940, ông được bổ nhiệm chỉ huy pháo binh của Sư đoàn súng trường 160 sau khi trở về từ Tây Ban Nha, và tham gia Chiến tranh Mùa đông cho đến năm 1940.

Năm 1941, khi Chiến tranh Vệ quốc Vĩ đại nổ ra, Nedelin được bổ nhiệm làm chỉ huy đầu tiên của Lữ đoàn chống tăng 4, sau đó là chỉ huy pháo binh của Tập đoàn quân 18, và sau đó là pháo binh của Tập đoàn quân 37, nơi ông ở lại cho đến năm 1943, trước khi được chuyển sang chỉ huy pháo binh của Tập đoàn quân 56.^[2] Năm 1943, ông được bổ nhiệm làm Phó tư lệnh pháo binh Phương diện quân Bắc Kavkaz.^[1] Từ đây Nedelin chuyển sang chỉ huy Quân đoàn pháo binh V, rồi pháo binh của mặt trận tây nam, rồi pháo binh của Phương diện quân Ukraina 3, nơi ông ở lại từ năm 1943 đến năm 1945, đóng một vai trò đặc biệt quan trọng trong việc đánh chiếm Hungary. Năm 1945, Nedelin trở thành trợ lý chỉ huy và sau đó là sĩ quan chỉ huy pháo binh của Cụm binh đoàn Phương Nam Liên Xô.

Năm 1946, sau khi Thế chiến thứ hai kết thúc, Nedelin trở thành tham mưu trưởng Tổng cục pháo binh Quân đội Liên Xô, rồi tham mưu trưởng pháo binh, rồi Phó tổng tư lệnh pháo binh. Năm 1948, ông trở thành Cục trưởng Cục pháo binh Quân đội Liên Xô trước khi trở thành Tổng tư lệnh pháo binh từ năm 1950 đến năm 1952, và sau một thời gian ngắn giữ chức Thứ trưởng Bộ Quân sự, ông trở lại làm Tổng tư lệnh pháo binh từ năm 1953 đến năm 1955.^[1][2] Từ năm 1955, ông là Thứ trưởng Bộ Quốc phòng, từ 1959 kiêm nhiệm Tổng tư lệnh Lực lượng Tên lửa Chiến lược.

Chương trình Không gian[sửa | sửa mã nguồn]

Trong Chiến tranh Lạnh, Nedelin đã vô tình đóng một vai trò quan trọng trong việc mở ra Kỷ nguyên Không gian khi kết luận rằng tên lửa là phương tiện lý tưởng để đưa đầu đạn hạt nhân tới Hoa Kỳ thay vì máy bay ném bom, và ra lệnh cho Sergey Korolyov phát triển ICBM R-7 khổng lồ. có khả năng mang đầu đạn lớn tới Hoa Kỳ. Tên lửa này và các biến thể của nó, mặc dù chưa bao giờ là ICBM hiệu quả, nhưng đủ mạnh để phóng Sputnik, vệ tinh Trái Đất nhân tạo đầu tiên trên thế giới và sau đó là phương tiện vũ trụ có người lái Vostok lên quỹ đạo. Thành tích này cho phép Liên Xô đánh bại Hoa Kỳ khi trở thành quốc gia đầu tiên vào vũ trụ, và chiếm vị trí dẫn đầu trong Chạy đua vào không gian ban đầu.

Tử vong[sửa | sửa mã nguồn]

Ngày 24 tháng 10 năm 1960, Nedelin cùng với khoảng 120 người khác đã thiệt mạng trong một vụ nổ tên lửa thử nghiệm tại Sân bay vũ trụ Baykonur. Vụ việc được gọi là thảm họa Nedelin, được đặt theo tên của Nedelin do là nạn nhân đáng chú ý nhất của nó, và bị chính quyền che đậy. Nedelin đã đảm bảo với nhóm của mình rằng tất cả đều an toàn, và để chứng minh rằng ông cố ý ngồi gần bãi phóng; quyết định này đã khiến ông phải trả giá bằng mạng sống của mình. Cái chết của Nedelin được chính thức liệt kê là xảy ra trong một vụ tai nạn máy bay cho đến khi Liên Xô tan rã vào những năm 1990 đã phanh phui vụ việc.

Nedelin được chôn cất trong Nghĩa trang tường Điện Kremli tại Quảng trường Đỏ ở Moskva.

Danh hiệu và giải thưởng[sửa | sửa mã nguồn]

	Anh hùng Liên Xô
	5 Huân chương Lenin
	4 Huân chương Cờ đỏ
	Huân chương Suvorov hạng Nhất
	Huân chương Kutuzov hạng Nhất
	Huân chương Bogdan Khmelnitsky hạng 1
	Huân chương Chiến tranh Vệ quốc hạng 1

Lược sử quân hàm[sửa | sửa mã nguồn]

• Thiếu tướng pháo binh (13/05/1942);
• Trung tướng pháo binh (25/09/1943);
• Thượng tướng pháo binh (03/04/1944);
• Nguyên soái Pháo binh (04/08/1953);
• Chánh nguyên soái Pháo binh (1959).

Chú thích[sửa | sửa mã nguồn]

Đọc thêm[sửa | sửa mã nguồn]

• "Rockets and people" – B. E. Chertok, M: "mechanical engineering", 1999. ISBN 5-217-02942-0 (tiếng Nga);
• J. K. Golovanov, M., «Korolev: Facts and myths», Nauka, 1994, ISBN 5-02-000822-2;
• "Testing of rocket and space technology - the business of my life" Events and facts - A.I. Ostashev, Korolyov, 2001.[1];
• «A breakthrough in space» - Konstantin Vasilyevich Gerchik, M: LLC "Veles", 1994, - ISBN 5-87955-001-X;
• "Look back and look ahead. Notes of a military engineer" - Rjazhsky A. A., 2004, SC. first, the publishing house of the "Heroes of the Fatherland" ISBN 5-91017-018-X.
• A.I. Ostashev, Sergey Pavlovich Korolyov - The Genius of the 20th Century — 2010 M. of Public Educational Institution of Higher Professional Training MGUL ISBN 978-5-8135-0510-2.
• "Unknown Baikonur" - edited by B. I. Posysaeva, M.: "globe", 2001. ISBN 5-8155-0051-8
• "Rocket and space feat Baikonur" - Vladimir Порошков, the "Patriot" publishers 2007. ISBN 5-7030-0969-3
• "Bank of the Universe" - edited by Boltenko A. C., Kiev, 2014., publishing house "Phoenix", ISBN 978-966-136-169-9
• "We grew hearts in Baikonur" - Author: Eliseev V. I. M: publisher OAO MPK in 2018, ISBN 978-5-8493-0415-1

Liên kết ngoài[sửa | sửa mã nguồn]

Tư liệu liên quan tới Mitrofan Ivanovich Nedelin tại Wikimedia Commons

• Mitrofan Ivanovich Nedelin //Family history
• The newspaper Moskovsky Komsomolets // The disaster at Baikonur (tiếng Nga)
• The official website of the city administration Baikonur // Baikonur commemorated a test rocket and space technology.(tiếng Nga)
• The official website of the city administration Baikonur - Honorary citizens of Baikonur
• For the 50th anniversary of the flight of Yuri Gagarin //Press note No. 3 |Jan – APR| 2011. (tiếng Nga)