Wiki - KEONHACAI COPA

Mass Effect 3

Mass Effect 3
Nhà phát triểnBioWare
Nhà phát hànhElectronic Arts
Giám đốcCasey Hudson
Nhà sản xuấtJesse Houston
Kịch bảnMac Walters (chỉ đạo)[1]
Neil Pollner (cấp cao)[2]
Âm nhạcSascha Dikiciyan
Sam Hulick
Christopher Lennertz
Clint Mansell
Cris Velasco
[3]
Dòng trò chơiMass Effect
Công nghệUnreal Engine 3
Nền tảngMicrosoft Windows
PlayStation 3
Xbox 360
Phát hành
  • NA: 6 tháng 3 năm 2012[4]
  • AU: 8 tháng 3 năm 2012
  • EU: ngày 9 tháng 3 năm 2012[5]
  • JP: 15 tháng 3 năm 2012
Thể loạiHành động nhập vai, bắn súng góc nhìn người thứ ba
Chế độ chơiChơi đơn, co-op Chơi mạng[6] (Góc nhìn người thứ ba)

Mass Effect 3 là một trò chơi hành động nhập vai phát triển bởi BioWare và được xuất bản bởi Electronic Arts cho Microsoft Windows, Xbox 360PlayStation 3.[7]

Phiên bản dành cho Wii U được công bố trong hội nghị của Nintendo tại E3 2012 [8].

Chính thức công bố vào ngày 11 tháng 12 năm 2010 [9][10], trò chơi được phát hành ngày 6 tháng 3 năm 2012[11] và đánh dấu chương cuối cùng trong bộ ba video game của Mass Effect, hoàn thành câu chuyện của Tư lệnh Shepard [12][13].

Cách chơi trong Mass Effect 3 được ảnh hưởng bởi những quyết định từ Mass EffectMass Effect 2, cho những người chơi hoàn thành các trò chơi này. Chiến đấu đã được thay đổi và tinh chế; đặc biệt, hệ thống ẩn nấp đã được cải thiện, có nhiều lựa chọn hơn để di chuyển quanh chiến trường, giết chết cận chiến ngay lập tức và lựu đạn thông thường được giới thiệu cũng như cải thiện trí thông minh nhân tạo. Chế độ chơi mạng co-op bốn người chơi cũng có sẵn [14].

Lối chơi[sửa | sửa mã nguồn]

Một số khía cạnh của lối chơi trong Mass Effect 3 bị ảnh hưởng bởi sự lựa chọn được thực hiện trong các trò chơi trước đó. Khi bắt đầu trò chơi mới, người chơi với file lưu từ Mass EffectMass Effect 2 được cung cấp tùy chọn để nạp chúng vào Mass Effect 3 để phản ánh các lựa chọn này [15]. Nếu một file lưu được nạp vào, hơn 1.000 biến được kéo ra để giúp hình thành cảm nhận về chương cuối cùng [16]. Nếu không có file lưu sẵn, sẽ không có truyện tranh xuất xứ câu chuyện cho người chơi mới để giúp họ đưa ra quyết định nhanh chóng như trong Mass Effect 2 [17]. Vẻ ngoài và lớp của nhân vật được nạp vào có thể được chỉnh lại, với nhiều tính năng và kiểu tóc trong mục sáng tạo nhân vật hơn trong Mass Effect 2 [5][18]. Tư lệnh Shepard cũng sẽ bắt đầu trò chơi với một số khả năng [19]. Sau khi kết thúc trò chơi, sẽ có tùy chọn New Game+ cho phép người chơi tiếp tục chơi lại sau khi kết thúc câu chuyện chính hoặc bắt đầu lại với Shepard của họ và thu thập các đồ dùng mà họ bỏ qua trong lần chơi đầu tiên [20]. Trò chơi có 82 phút phim cắt cảnh [21].

Một màn hình lên cấp thể hiện cây kỹ năng trong Mass Effect 3. Ba cấp độ đầu tiên của cây kỹ năng là số ít trong khi ba cấp độ cuối cùng đòi hỏi người chơi dùng một trong hai lựa chọn.

Mass Effect 3 có ba chế độ chiến dịch thiết lập trước: Action Mode, Story Mode và RPG Mode [22]. Trong Action Mode, hội thoại sẽ trả lời tự động, độ khó chiến đấu bình thường. Trong Story Mode, người chơi phải tự trả lời hội thoại, độ khó chiến đấu tối thiểu. Trong RPG Mode, người chơi vẫn phải tự trả lời hội thoại với độ khó chiến đấu bình thường. Chế độ cuối cùng phản ánh kinh nghiệm điển hình của Mass Effect. Nhìn chung, các yếu tố RPG trong trò chơi đã được cải thiện hơn so với Mass Effect 2, san lấp mặt bằng chi tiết hệ thống và tăng tùy biến vũ khí [23]. Để lên cấp cho nhân vật, người chơi sẽ có những kỹ năng bắt đầu dọc theo một con đường duy nhất và sau đó được tách thành hai nhánh, nơi họ có thể chỉ chọn một nâng cấp hoặc cùng một chuỗi các khả năng [24]. Người chơi cũng sẽ có thể tùy biến vũ khí của họ với các mod như ống nhắm, nòng súng và các loại đạn [25]. Tổng cộng có 25 mod cho vũ khí - năm cho mỗi loại - và mỗi loại trong số chúng sẽ có nhiều cấp độ để thu thập [26] Để chọn các tùy chọn hộp thoại, người chơi có thể sử dụng Kinect để nói lên lựa chọn của họ thay vì lựa chọn với bộ điều khiển [27].

Số lượng nhân vật có sẵn để làm đồng đội vĩnh viễn là nhỏ hơn so với Mass Effect 2 nhằm mục đích khiến cho các mối quan hệ trở nên sâu sắc và thú vị hơn, bao gồm tùy chọn mối quan hệ đồng tính cho cả Shepards nam và nữ [28][29]. Nếu người chơi có được một người yêu trong cả Mass EffectMass Effect 2, cả hai người này sẽ tranh giành sự chú ý của Shepard trong Mass Effect 3 [30]. Mối quan hệ tay ba này sẽ được giải quyết vào cuối trò chơi.

Cách giao tiếp (chọn hộp thoại) sẽ quyết định đến danh tiếng (Reputation) của Shepard. Người chơi có thể thu thập thêm Paragon (tiếng tôt) hoặc Renegade (tiếng xấu) hoặc đơn giản chỉ là Reputation. Reputation cao sẽ cho bạn thêm nhiều lựa chọn tốt hơn trong một số trường hợp.

Trong suốt Mass Effect 3, người chơi phải tăng cường chỉ số Effective Military Strength (EMS) để chuẩn bị cho nhiệm vụ cuối cùng [31]. EMS được tính bằng cách nhân Total Military Strength (TMS) với Readiness Rating. TMS là mức đo của War Assets, trong đó bao gồm những thành tích từ Mass Effect 1Mass Effect 2 cũng như item thu thập được trong Mass Effect 3. Các item này có thể được thu thập theo những cách khác nhau, bao gồm các cuộc hội thoại bình thường và quét hành tinh. Quét hành tinh đã được đơn giản hóa rất nhiều so với Mass Effect 2 và không còn bao gồm quét từng hành tinh một. Các mini-game khác trong Mass Effect 2, bao gồm mở khóa và hack, cũng đã được loại bỏ.

Chiến đấu[sửa | sửa mã nguồn]

Chiến đấu trong Mass Effect 3 được thay đổi và tinh chế so với Mass Effect 2, nhấn mạnh hơn nữa trên khía cạnh góc nhìn người thứ ba để làm cho tính thương mại của trò chơi khả thi hơn [32]. Trong một bản xem trước cho IGN, biên tập viên Arthur Gies đã đi xa hơn khi nói trò chơi "chơi như game bắn súng" và "chiến đấu khôn ngoan, Mass Effect 3 là trong một không gian hoàn toàn khác biệt [so với hai trò chơi đầu tiên]". Trong một bài báo, Joe Martin lại đưa ra một ấn tượng khác biệt, lưu ý rằng mặc dù có liên quan đến chiến đấu, "vẫn không có nhiều sự thay đổi" [33].

Hệ thống ẩn nấp cũng đã được cải thiện nên người chơi không cần phải trượt vào chỗ nấp và sau đó nhảy qua các đối tượng. Người chơi sẽ có thêm nhiều lựa chọn để di chuyển trên khắp chiến trường, bao gồm cả khả năng chạy nước rút được tinh chế lại, nhào lộn khi chiến đấu và sử dụng thang [20]. Người chơi cũng có thể blindfire vũ khí của họ từ vị trí nấp, và có cơ hội để bắn các mảnh giáp và chân tay của kẻ thù [20]. Các mệnh lệnh bằng lời có thể được ban hành để di chuyển đồng đội và sử dụng khả năng của họ bằng việc sử dụng Kinect [27]. Di chuyển và bắn, một "chuyển động tự sát" trong Mass Effect 2 giờ sẽ là một lựa chọn khả thi bởi một hệ thống cận chiến đã sửa đổi, bổ sung [34]. Người chơi có thể thực hiện các cú đấm và tấn công uy lực, với giết bằng cận chiến ngay lập tức được giới thiệu cụ thể cho mỗi lớp nhân vật, ví dụ, bằng cách giữ nút cận chiến, một Shepard lớp Soldier sẽ cung cấp một đòn kết liễu với lưỡi dao công nghệ từ giáp cổ tay của mình. Ngoài ra, đạn được và lựu đạn thông thường cũng sẽ có sẵn.

Mass Effect 3 được lên kế hoạch là có độ khó cao nhất trong toàn thương hiệu, với trí thông minh nhân tạo được tăng cường để thách thức người chơi và tăng cảm giác khen thưởng [35]. Kẻ thù sẽ không hành động cá nhân như đã làm trong các trò chơi trước đó, mà thay vào đó chiến đấu và hỗ trợ lẫn nhau trong nhóm. Kẻ thù trong trò chơi bao gồm người máy Cerberus cao 15-foot (4,6 m), lính xung kích và lính đột kích theo phong cách ninja, cũng như husk của hầu hết các chủng tộc và các tàu Reaper khác nhau với chiều dài từ 500 đến 2.000 m (1.600 tới 6.600 ft) [36][37]. Một số thay đổi cũng được thực hiện với các lớp nhân vật có sẵn, ví dụ, lớp Engineers có thể xây dựng tháp súng.

Chơi mạng[sửa | sửa mã nguồn]

Mass Effect 3 cung cấp một chế độ co-op chơi mạng được gọi là "Galaxy at War" [38]. Trong chế độ này, người chơi có thể chơi trực tiếng cùng với ba người chơi khác trong nhiệm vụ đặc biệt có thể ảnh hưởng đến kết quả của chiến dịch chơi đơn. Mỗi nhiệm vụ được thiết kế đặc biệt cho chơi mạng và liên quan đến việc chiếm cứ điểm của đối phương. Bằng cách hoàn thành những nhiệm vụ này, người chơi sẽ cung cấp cho mình một cơ hội tốt hơn trong việc đạt được một kết thúc hoàn hảo trong chiến dịch chơi đơn; mặc dù họ không cần thiết phải làm như vậy. Chế độ này được so sánh với chế độ bầy đàn của chiến tranh Gears of War [39].

Người chơi có khả năng chiến đấu chống lại 3 chủng tộc khác nhau, Reaper, Geth, và phe Cerberus của con người. Trận chiến diễn ra trên sự lựa chọn của hơn 15 bản đồ, với 4 độ khó là Bronze (Dễ), Silver (Bình thường), Gold (Khó) và Platinum (Rất khó); bản đồ Platinum ngẫu nhiên sẽ đtạo ra đơn vị tăng từ các chủng tộc ngẫu nhiên ngoài chủng tộc người chơi chống lại, ví dụ như là một ravager của Reaper chiến đấu bên cạnh lính Cerberus hoặc một Geth Prime hỗ trợ Reapers. Mỗi bản đồ kéo dài 10 đợt, với người chơi phải chống lại các đợt tấn công với độ khó của mỗi đợt sẽ tăng hơn. Mỗi đợt tấn công nhất định sẽ có nhóm thực hiện một số mục tiêu nhất định, chẳng hạn như vô hiệu hóa một thiết bị nào đó, thiết lập trạm vũ khí từ xa, hack máy tính, tiêu diệt mục tiêu quan trọng, hộ tống tàu thăm dò, hoặc vận chuyển phần cứng quan trọng (chẳng hạn như ổ đĩa cứng hoặc đầu đạn hạt nhân).

Không có nhân vật nào từ chiến dịch chơi đơn là có mặt trong chế độ này. Thay vào đó người chơi sẽ tạo ra nhân vật hoàn toàn mới cho bản thân và có thể chơi như những chủng tộc không phải con người, bao gồm asari, batarians, drell, krogans, quarians, salarians, turians, geth và vorcha [40]. Mỗi chủng tộc sẽ có khả năng đặc biệt - chẳng hạn như "Krogan Charge" của krogans và các tùy chọn chuyển động khác nhau ra khỏi chỗ nấp của drell và con người [41]. Tất cả các lớp nhân vật đều có thể chơi được [39]. Cấp độ tối đa mà các nhân vật tạo ra có thể tiếp cận là 20 và giống như trong chế độ chơi đơn, lên cấp cũng sẽ bao gồm các nhánh kỹ năng.

Lối chơi trong chế độ chơi mạng chỉ cho phép người chơi mang theo hai khẩu súng tại một thời điểm trong túi đồ của họ và sẽ không có menu hình nhẫn để thay đổi vũ khí; thay vào đó, vũ khí được thay đổi bằng cách giữ nút [41]. Mỗi lớp nhân vật chỉ có ba khả năng và do đó trái ngược với phần chơi đơn. Nhân vật, trang thiết bị, mod và vũ khí được thu thập ngẫu nhiên bằng việc mua các bộ dụng cụ. Các bộ dụng cụ này được mua bằng tiền trong trò chơi hoặc Microsoft Points.

Trong một cuộc phỏng vấn tháng 8 nam7 2012 với Mark Meer, diễn viên lồng tiếng cho Tư lệnh Shepard nam, Vorcha và những nhân vật khác tiết lộ rằng ông đã hoàn thành công việc lồng tiếng cho một chủng tộc mới và thú vị sẽ được thêm vào chơi mạng trong những tháng tới [42].

Nội dung[sửa | sửa mã nguồn]

Bối cảnh[sửa | sửa mã nguồn]

Loạt trò chơi điện tử Mass Effect kể về cuộc phiêu lưu của Tư lệnh Shepard thuộc Systems Alliance khi anh/cô cố gắng để đánh bại một chủng tộc người máy được gọi là Reaper. Reapers là vô cùng mạnh mẽ và tiêu diệt hầu hết các dạng sống của thiên hà trong một chu kỳ 50.000 năm. Trong DLC Arrival của Mass Effect 2, Shepard được liên lạc bởi Đô đốc Steven Hackett, người yêu cầu Shepard tiến vào không gian của batarian để giải cứu một đặc vụ tên là Tiến sĩ Amanda Kenson. Sau khi giải cứu Kenson, Shepard biết rằng Reapers đang trở lại và quyết định trì hoãn chúng bằng cách phá hủy một mass relay, giết chết hơn 300.000 người dân thuộc địa của batarian. Hậu quả là Shepard được lệnh quay về Trái Đất để ra tòa về quyết định của mình.

Thiết lập[sửa | sửa mã nguồn]

Địa điểm trong Mass Effect 3 bao gồm quê nhà của salarian ở Sur'Kesh, quê nhà của asari ở Thessia, quê nhà của turian ở Palaven, quê nhà của quarian ở Rannoch, cơ sở khai thác mỏ của con người trong một miệng núi lửa của Sao Hỏa và một thành phố khổng lồ trên Trái Đất đại diện cho sự kết hợp của VancouverSeattle [43]. Người chơi cũng sẽ quay lại Tuchanka — quê nhà của krogan — và Citadel [44].

Cốt truyện[sửa | sửa mã nguồn]

Lưu ý: Nội dung sau đây có thể cho bạn biết trước nội dung của game.

Mass Effect 3 bắt đầu trên Trái Đất, với Tư lệnh Shepard bị giam giữ ngay sau sự kiện trong bản DLC Arrival [19] của Mass Efect 2. Đúng lúc đó, Reapers bất thần tấn công và hành tinh bị choáng ngợp. Đô đốc Anderson lệnh cho Shepard đến Citadel cầu cứu Council viện trợ quân dội cho Trái Đất. Shepard thoát khỏi Vancouver trên tàu SSV Normandy với sự giúp đỡ của Đô đốc Anderson và dời đi để lôi kéo sự giúp đỡ từ các chủng tộc khác trong khi Anderson ở lại chỉ huy các lực lượng kháng chiến của con người trên Trái Đất. Trước khi dời khỏi Hệ mặt trời, Shepard được lệnh đến Sao Hỏa bởi Đô đốc Hackett, người nói rằng các nhà nghiên cứu ở đó đã phát hiện ra một điều gì đó có thể cung cấp cho nhân loại một cơ hội để chống lại Reaper. Ở đó, Shepard giao tranh với lực lượng Cerberus và gặp lại thành viên cũ trong nhóm là Tiến sĩ Liara T'Soni, người phát hiện một bản thiết kế về một siêu vũ khí của người Prothean có đủ sức mạnh để tiêu diệt Reapers. Trước khi rời khỏi cơ sở, Shepard đụng độ Illusive Man, người tuyên bố rằng ông muốn sử dụng vũ khí Prothean để kiểm soát Reapers.

Tiếp đó Shepard đến Citadel và cố gắng thuyết phục sự giúp đỡ từ Council nhưng họ gần như không muốn cung cấp viện trợ cho Trái Đất khi mà Reapers cũng bắt đầu tấn công hệ ngân hà của họ. Shepard nhận ra rằng cách duy nhất để đạt được sự hỗ trợ của các loài khác sẽ là giúp các vấn đề của họ và thu hút sự ủng hộ, trong khi cùng lúc thu thập nguồn lực chiến tranh để chống lại Reapers. Cùng lúc thì Hackett bắt đầu việc xây dựng vũ khí Prothean và đặt tên cho dự án là "The Crucible".

Mục tiêu đầu tiên của Shepard là giải quyết cuộc xung đột krogan-salarian-turian xung quanh genophage để lôi kéo đồng minh. Shepard có thể chọn chữa hoàn toàn genophage cho krogan hoặc đánh lừa họ theo đề nghị của phía salarian để có được sự hỗ trợ từ phía họ. Sau đó Shepard giải cứu Citadel khỏi sự đe dọa của Cerberus. Nếu người chơi nhập dữ liệu từ Mass Effect 2 thì có cơ hội cứu được salarian councilor khỏi bị ám sát bởi Kai Leng, sát thủ Cerberus, qua đó lôi kéo thêm được đồng minh từ salarian. Cũng trong màn chơi này, danh tiếng và cách chọn của người chơi sẽ quyết định đến sự sống chết của Kaidan/Ashley. Tiếp đến Shepard can thiệp vào chiến tranh geth-quarian. Anh/cô có thể chọn bên geth hoặc quarian làm đồng minh, bất kể chọn bên nào cũng dẫn đến sự hủy diệt bên kia. Tuy nhiên nếu Shepard hoàn thành một số nhiệm vụ cần thiết trước đó và danh tiếng của anh/cô đủ lớn cũng như dựa vào một phần cốt truyện từ Mass Effect 2, Shepard có thể hòa giải được hai bên. Cuối cùng, họ cố gắng bảo vệ hành tinh Thessia của người asari từ tay Reapers trong khi đồng thời thu thập thông tin về "The Catalyst", thành phần còn thiếu của Crucible. Tại một ngôi đền của Thessian, Shepard gặp VI Vendetta. Trước khi Vendetta tiết lộ thông tin về Catalyst, Kai Leng can thiệp và đánh cắp VI. Shepard sau đó tấn công trụ sở của Ceberus, giết chết phó chỉ huy Kai Leng nhưng không bắt giữ được Illusive Man. Sau khi giành lại kiểm soát Vendetta, Shepard biết được rằng Citadel chính là Catalyst.

Dưới sự chỉ huy của Đô đốc Hackett, lực lượng của thiên hà mở một cuộc tấn công vào Reapers nhằm chiếm lại Citadel và sử dụng nó như là Catalyst cho Crucible. Shepard hỗ trợ cho cuộc tấn công vào London, được xác định như điểm kết nối từ Trái Đất đến Citadel. Đoàn tụ với Anderson, Shepard cuối cùng bắt đầu tiến đến Citadel nhưng bị tấn công bởi Harbinger. Trong khi cố gắng tiến đến luồn sáng gửi con người đến Citadel, nhóm của Shepard bị thương và buộc phải sơ tán. Shepard tiếp tục dẫn cuộc tấn công nhưng bị thương. Anh tuy nhiên vẫn đến được Citadel và gặp gỡ với Anderson và cùng nhau họ gặp phải một Illusive Man bị "indoctrinated". Cả hai ngăn chặn được ông ta, nhưng không phải trước khi Anderson bị trọng thương. Shepard sau đó được đưa đến đến điểm cao nhất của Citadel, nơi một VI (trí thông ảo) trông giống với đứa trẻ xuất hiện đầu game vẫn thường ám ảnh Shepard trong những cơn ác mộng. AI tuyên bố rằng mình là Catalyst và là người tạo ra Reapers. Nó cho thấy rằng chu kỳ của Reapers là một nỗ lực để ngăn chặn dạng sống hữu cơ từ việc tiêu diệt chính mình bằng cách tạo ra dạng sống tổng hợp; người sáng tạo, theo Catalyst lập luận, luôn luôn phải chịu số phận bị tiêu diệt bởi thứ được họ tạo ra. Catalyst gọi quá trình thu hoạch là sự thăng hoa, trong đó các chủng tộc hữu cơ tiên tiến được bảo quản trong hình dạng Reapers nhằm giúp các loài nguyên thủy hơn trỗi dậy, tiến hóa và phát triển.

Catalyst nói rằng mình mất niềm tin vào khả năng của chu kỳ Reaper để đạt được mục tiêu của và cho Shepard ba lựa chọn: kiểm soát Reapers, tiêu diệt Reapers và các dạng sống tổng hợp hoặc chuyển đổi tất cả dạng sống trong thiên hà vào một hình thức tổng hợp giữa sự sống hữu cơ và tổng hợp. Bất kể sự lựa chọn Shepard, cả ba kết thúc đều dường như dẫn đến cái chết của Shepard và sự hủy diệt của toàn bộ mạng lưới mass relay. London chịu các mức độ thiệt hại khác nhau và Normandy bị rơi xuống trên một hành tinh xa lạ. Nếu Effective Military Strength của người chơi đủ cao và kết thúc "tiêu diệt" được chọn, trò chơi kết thúc với Shepard được nhìn thấy là hít một hơi thật sâu trong đống đổ nát và có khả năng vẫn còn sống. Trong đoạn cắt cảnh sau credits, một ông già được gọi là "Stargazer" kể lại câu chuyện về Shepard cho một cậu bé, ngụ ý rằng huyền thoại của Shepard là còn sống mãi.

Bản DLC "From Ashes"[sửa | sửa mã nguồn]

Shepard nhận được lệnh từ Đô đốc Hackett điều tra bọn Ceberus đang có hành tung bí ẩn trên Eden Prime, một thuộc địa của loài người. Khi đặt chân lên Eden Prime thì Liara phát hiện ra rằng đang có một người Prothean vẫn còn sống và đang ở trong tình trạng đông lạnh và Cerberus cũng đang tìm người Prothean này. Cuối cùng nhóm của Shepard đẩy lùi được Cerberus và giải cứu được người Prothean cuối cùng. Tên anh ta là Javik và người chơi có thể chọn Javik để chiến đấu bên cạnh Shepard. Ngoài ra DLC này còn cung cấp thêm kỹ năng mới cho Javik và một loại vũ khí mới là Particle Rifle khá mạnh. Đây là vũ khí của người Prothean và có khả năng tụ năng lượng hạt vật chất, tụ càng lâu thì gây sát thương càng lớn.

Bản DLC "Extended Cut"[sửa | sửa mã nguồn]

DLC Extended Cut cho thấy các mass relays chỉ bị thiệt hại nặng nề bởi cách bắn của Crucible thay vì bị phá hủy theo kết thúc gốc, nhưng hầu hết các khía cạnh của cốt truyện vẫn như cũ. Những cảnh bổ sung và đối thoại đã được thêm vào để làm rõ các sự kiện và giải quyết các lỗ hổng trong cốt truyện.

Cả ba kết thúc gốc đã được sửa đổi để bao gồm các tường thuật khác nhau được cung cấp bởi Hackett (Destroy), Shepard (Control), hoặc EDI (Synthesis) cùng với các slide cho thấy các tác động do lựa chọn của người chơi trên thiên hà, cũng như số phận của các nhân vật sống sót. Nếu người chơi có số điểm EMS đủ cao, phi hành đoàn còn sống sót của các Normandy được cho thấy tổ chức một lễ tưởng niệm cho Shepard trước khi sửa chữa những thiệt hại từ vụ đâm và tiến vào không gian.

Extended Cut cũng cung cấp một kết thúc thứ tư, kích hoạt bằng cách từ chối sự lựa chọn của Catalyst, hoặc cố gắng để giết nó khi người chơi có lại quyền kiểm soát Shepard. Do đó, Crucible không bắn và cuộc chiến kết thúc với sự phá hủy có hệ thống của tất cả các nền văn minh và sự tiếp tục của chu kỳ Reaper. Đoạn cắt cảnh sau đó chuyển đến một thế giới trong tương lai với một trong những cảnh báo của Liara đã được phát hiện. Đối thoại trong cảnh sau credit cho thấy kiến thức thu được từ cảnh báo cuối cùng dẫn đến chiến thắng của chu kỳ tiếp với Reapers.

Bản DLC "Leviathan"[sửa | sửa mã nguồn]

Bản DLC này mở rộng thêm một số màn chơi nữa và giúp ta hiểu rõ thêm cốt truyện. Shepard nhận được tin báo từ Đô đốc Hackett đến gặp Tiến sĩ Bryson tại phòng thí nghiệm của ông ở Citadel. Tiến sĩ Bryson tiết lộ rằng ông đang nghiên cứu một loài sinh vật biển (Leviathan) rất mạnh đã từng tiêu diệt được Reaper cách đó vài năm. Tuy nhiên ông bị chính trợ tá của mình tại phòng thí nghiệm bắn chết khi đang nói chuyện với Shepard. Qua điều tra Shepard nhận thấy có vẻ như người trợ tá đó bị một sức mạnh nào đó điều khiển (một dạng giống như indoctrination của Reapers). Shepard quyết tâm tìm ra loài sinh vật mà Tiến sĩ Bryson đề cập tới và bí ẩn đằng sau đó. Sau nhiều nỗ lực cùng sự giúp đỡ của Ann Bryson (cô là con gái của Tiến sĩ Bryson cũng tham gia nghiên cứu về Leviathan), Shepard đã chạm mặt Leviathan dưới lòng biển sâu. Leviathan tiết lộ cho Shepard chúng chính là loài hữu cơ cổ xưa nhât trong vũ trụ. Leviathan đã tạo ra một VI để duy trì sự sống cân bằng giữa các loài hữu cơ và tổng hợp. Tuy nhiên VI này đã quay lại phản bội Leviathan và biến chúng thành dạng Reaper đầu tiên, đi "gặt" (harvest) hết những loài khác và chỉ để lại duy nhất 1 loài hữu cơ yếu nhất phát triển. Chu kỳ Reapers cứ tiếp diễn và chỉ dừng lại khi VI đạt được mục đích duy trì sự sống cân bằng. Do chưa bị hoàn toàn biến đổi nên vẫn có những Leviathan tồn tại đến ngày nay và chúng có khả năng indoctrinate các loài khác kể cả Reapers thông qua các quả cầu chúng để khắp nơi trong vũ trụ. Shepard cuối cùng cũng thuyết phục được Leviathan chống lại Reapers.

Nội dung của bản DLC này khớp với đoạn kết của game, VI mà Leviathan nhắc đến chính là Catalyst mà Shepard sẽ gặp vào cuối game. Trong đoạn kết thì Catalyst cũng đề cập đến chính nó đã biến chủ nhân của mình thành dạng Reapers đầu tiên. Trong bản DLC này người chơi có thêm hai loại sùng mới, một rifle và một shotgun. Ngoài ra có thêm một kỹ năng mới là Dominate, biến một kẻ thù thành quân ta trong khoảng thời gian ngắn.

Phát triển[sửa | sửa mã nguồn]

Cấu hình yêu cầu
Tối thiểuKhuyên dùng
Windows[45]
Hệ điều hànhWindows XP, Windows Vista hoặc Windows 7
CPUCore 2 Duo 1.8 GHzCore 2 Duo 2.4 GHz
RAMGB RAM2 GB RAM cho XP; 4 GB RAM cho Vista/Win 7
Bộ nhớ trống15 GB không gian trống
Phần cứng đồ họa256MB (với Pixel Shader 3.0 support)AMD/ATI Radeon HD 4850 512 MB, NVidia GeForce 9800 GT 512 MB
Phần cứng âm thanhDirectX 9.0c tương thích
Kết nối mạngKết nối Internet băng thông rộngEA Origin

Nguồn gốc[sửa | sửa mã nguồn]

Ngay từ đầu, BioWare đã hình dung ra loạt game Mass Effect là một bộ ba, với hai trò chơi đầu tiên là phần mở đầu cho phần thứ ba [46]. Vì lý do này, BioWare đã có thể bắt đầu sản xuất Mass Effect 3 trước khi Mass Effect 2 thậm chí còn được phát hành [47]. Trò chơi được đạo diễn bởi Casey Hudson, người trước đó đã dẫn đầu sản xuất hai trò chơi Mass Effect đầu tiên và Star Wars: Knights of the Old Republic. Để thiết kế trò chơi, BioWare đã chắc chắn sẽ sử dụng thông tin phản hồi từ fan hâm mộ, tương tự như những gì họ đã làm cho Mass Effect 2 [48]. Đặc biệt, đội ngũ phát triển của trò chơi cũng quan tâm đến những sai lầm trong quá khứ trong loạt game cũng như các thiếu sót quan trọng khác của BioWare trong các trò chơi khác của họ như Dragon Age II[49]. Nhóm đã cống hiến hầu hết thời gian của họ cho lối chơi và kể chuyện bởi vì theo lời Tổng Giám đốc BioWare là Edmonton Aaron Flynn, họ không phải lo lắng về công nghệ vì nó đã được "pretty maxed out" [50]. Ban đầu, trò chơi được dự tính phát hành vào cuối năm 2011 hoặc đầu năm 2012 [51].

Nhà văn chính của Mass Effect 3Mac Walters, người trước đã viết kịch bản cho hai trò chơi trước trong loạt Mass Effect cũng như Jade Empire [52]. Một trong những mục tiêu thiết lập bởi các nhân viên vào lúc bắt đầu sản xuất là để khiến trò chơi giống như một bộ phim và chắc chắn rằng người chơi chơi lần đầu tiên sẽ "chỉ đơn giản là nhảy vào" [53]. Cốt truyện cũng được nhấn mạnh về sự thân thiện cho người chơi thiếu kinh nghiệm với thương hiệu vì BioWare cảm thấy họ "không làm một công việc thực sự tốt để định hướng người chơi mới" trong Mass Effect 2 [54]. Để bắt đầu quá trình soạn thảo, Hudson và Walters thảo luận và tạo ra một tài liệu câu chuyện không dài hơn ba hoặc bốn trang có chứa tất cả các điểm cốt truyện chính [53]. Một khi tài liệu được hoàn tất, Walters đã lấy phát nó cho các nhân viên và bắt đầu điền các chi tiết nhỏ bao gồm các điểm cốt truyện và nhiệm vụ nhỏ. Một khi những chi tiết đầy đủ và "xương sống của câu chuyện" được thành lập, mỗi nhà văn được đặt phụ trách các cấp độ và nhiệm vụ cụ thể. Công việc được thực hiện xong của các nhà văn được xem xét về chiều sâu bởi phần lớn các nhân viên còn lại và những người khác [55].

Tiết lộ[sửa | sửa mã nguồn]

Ngày 10 tháng 12 năm 2010, Electronic Arts đã đăng tải bản tóm tắt chính thức của Mass Effect 3 trên trang web của họ, mặc dù danh sách này sau đó được loại bỏ trong khi chờ đợi một thông báo chính thức tại Spike Video Game Awards 2010 [56][57]. Ngày hôm sau, trò chơi đã được xác nhận là phát hành vào "Ngày lễ 2011" và được kèm theo một đoạn teaser trailer [58]. Ngày 21 tháng 3 năm 2011, Tricia Helfer công bố thông qua Twitter rằng cô sẽ tiếp tục đóng vai EDI từ Mass Effect 2 và đã bắt đầu ghi âm [59] Seth Green ngay sau đó cũng thông báo rằng anh sẽ lặp lại vai trò của mình từ Mass Effect 2Mass Effect gốc là Joker [60].

Các thông tin chi tiết đầu tiên liên quan đến phát triển của Mass Effect 3 bắt đầu được phát hành trong tháng 4 năm 2011. Ngày 20 tháng 4, trang web 4gamers.be của Bỉ báo cáo rằng BioWare đã cộng tác với nhà phát triển DICE của Battlefield để phát triển vũ khí cho trò chơi [61]. Cùng ngày, Game Informer' công bố các ảnh chụp màn hình đầu tiên của Mass Effect 3 để giúp thúc đẩy ảnh bìa câu chuyện này 10 tháng 5 [62]. Ngày 3 tháng 5 năm 2011, IGN đã công bố rằng Mass Effect 3 sẽ được trình bày tại bởi Electronic Arts tại Electronic Entertainment Expo năm 2011 [63]. Ngày hôm sau, BioWare thông báo rằng ngày phát hành của trò chơi đã được đẩy sang đầu năm 2012 [64], một phần để nó có thể được tinh chỉnh để thu hút cho một thị trường rộng nhất có thể [65]. Ngày 1 tháng 6, cửa hàng trực tuyến của EA Games vô tình tải lên tác phẩm nghệ thuật cho thấy trò chơi sẽ có hỗ trợ Kinect [66]. Tác phẩm nghệ thuật này sau đó được loại bỏ. Theo Công ước E3 2011, BioWare cuối cùng xác nhận việc hỗ trợ Kinect trong một đoạn video gameplay [4]. Phiên bản sưu tập của trò chơi [67], ảnh bìa nghệ thuật, đoạn teaser trailer mới và ngày phát hành chính thức vào 6 tháng 3 năm 2012 cũng đã được tiết lộ. Lần đầu tiên, người hâm mộ đã được cho xem video gameplay thực tế, bao gồm một bản demo 15 phút giám sát bởi Casey Hudson [68]. Tại Comic-Con 2011, người hâm mộ đã được trao cơ hội để chơi phiên bản demo của trò chơi [69]. Hudson và nhà văn chính Mac Walters cũng đều tham dự, với Hudson ngồi trên bảng điều khiển của Legendary Pictures để nói về bộ phim Mass Effect sắp tới và Walters ngồi trên bảng điều khiển của Dark Horse Comics. Tại Gamescon 2011, một trailer mới được phát hành cho thấy 50 giây của lối chơi chiến đấu [70]. Trò chơi cũng được trình bày tại PAX Prime 2011 [71].

Rò rỉ nội bộ và chơi mạng[sửa | sửa mã nguồn]

Vào ngày 3 tháng 10, một quảng cáo bị rò rỉ của Nam Phi đã ám chỉ khả năng chơi mạng cho Mass Effect 3 [72]. Ngày 10 tháng 10, nhiều nhân viên của BioWare đã lên Twitter để thông báo rằng trò chơi sẽ có thành phần chơi mạng [73]. Thông báo này đã xác nhận tin đồn về phần chơi mạng, bắt nguồn từ một danh sách công việc của BioWare trong năm 2010 cho một người nào đó để Mass Effect "existing single player user experiences and make them multiplayer safe" [74]. Ngày 12 tháng 10, một trailer chính thức cho chế độ chơi mạng đã được phát hành thông qua BioWare Pulse [40]. Chẳng bao lâu sau, đã có báo cáo rằng một bản demo cho cả chế độ chơi mạng và chơi đơn sẽ được phát hành vào tháng 1 năm 2012 [75].

Ngày 4 tháng 11, một phiên bản beta tư nhân của Mass Effect 3 bắt đầu có sẵn trên Xbox Live [76]. Phiên bản beta này chỉ có sẵn cho người chơi đã đăng ký bản beta thử nghiệm một phiên bản mới của Xbox 360 Dashboard. Trong một phản ứng, Jesse Houston tiết lộ rằng sự rò rỉ là kết quả của "lỗi của con người" tại Microsoft. Houston nhấn mạnh rằng mã bị rò rỉ là trong trạng thái thô chưa hoàn thành, không dành cho phát hành công chúng. Mặc cho phản ứng nhanh chóng của BioWare, một số video fan hâm mộ vẫn được thực hiện theo cách của họ lên YouTube. Từ phiên bản beta, một số thông tin đã được chiết xuất từ các tập tin trò chơi đại diện cho các ghi chú thô từ dự thảo đầu của câu chuyện [77]. Trong một cuộc phỏng vấn được tiến hành ngay sau khi kịch bản bị rò rỉ được gỡ bỏ, nhà đồng sáng lập BioWare là Ray MuzykaGreg Zeschuk tiết lộ rằng thông tin phản hồi từ người hâm mộ đọc nó có thể được sử dụng để tinh chỉnh câu chuyện trước khi trò chơi được phát hành [78].

Trước khi phát hành[sửa | sửa mã nguồn]

Ngày 13 tháng 9, Casey Hudson thông báo trên Twitter rằng Mass Effect 3 đã nhìn thấy dấu hiệu của giai đoạn sản xuất cuối cùng [79]. Một vài ngày sau đó, nhà văn chính Mac Walters cho biết văn bản cho trò chơi gần như hoàn tất [80]. Âm nhạc cũng bắt đầu đưa vào các trò chơi cùng một khoảng thời gian [81]. Ngày 27 tháng 10, nhóm phát triển chuyển vào giai đoạn "chỉnh sửa" với các yếu tố câu chuyện được đánh giá và những cảnh chính đã được viết lại [82]. Độ sáng nhân vật đã được đánh bóng ngày 7 tháng 11 và thuyết minh bằng giọng nói đã được hoàn tất vào ngày 7 tháng 12 [83][84]. Ngày 10 tháng 12, trò chơi đã được trình bày tại 2011 Spike Video Game Awards với một trailer mới [85]. Ngày 9 tháng 1 năm 2012, Sam Hulick chuuển đổi một trong các hỗn hợp âm thanh cuối cùng của ông cho trò chơi [86]. Ngày 22 tháng 2 năm 2012, SCEA công bố các bổ sung cho những người đặt hàng trước thông qua PlayStation Network. Những ưu đãi này bao gồm vũ khí A M55 Argus và chủ đề Mass Effect 3 trên PS3 [87]. Ngày 2 tháng 3, trò chơi trở nên có sẵn để tải trước trên Origin trong trường hợp mua hàng kỹ thuật số.

Âm thanh[sửa | sửa mã nguồn]

Âm nhạc của Mass Effect 3 được sáng tác bởi nhà soạn nhạc được đề cử Quả Cầu VàngClint Mansell, cùng với Christopher Lennertz, Cris Velasco, nhà soạn nhạc được đề cử BAFTASam HulickDikicyan Sasha [88]. Mansell đầu tiên phát biểu nói rằng ông sẽ ghi nhạc cho trò chơi trong một cuộc phỏng vấn với The Quietus vào ngày 9 tháng 2 năm 2011 [89] Electronic Arts chính thức công bố sự tham gia của ông ngay sau đó với một bài viết trên Facebook [90]. Nhà soạn nhạc của Mass EffectMass Effect 2Jack Wall không tham gia sản xuất Mass Effect do một lý do không chi tiết và "phức tạp" [91].

Tư lệnh Shepard một lần nữa được lồng tiếng bởi Mark Meer (nam) và Jennifer Hale (nữ) [92]. Nhiều thành viên khác của dàn diễn viên cũng trở lại, bao gồm Yvonne Strahovski (Miranda), Tricia Helfer (EDI), Seth Green (Joker), Martin Sheen (Illusive Man) và Keith David (Đô đốc David Anderson). Diễn viên lồng tiếng mới bao gồm Jessica Chobot (Diana Allers), Freddy Prinze Jr. (James Vega) và Buzz Aldrin (Stargazer) [92][93].

Âm thanh vũ khí trong Mass Effect 3 được thiết kế lại và tinh chế. Đội ngũ âm thanh BioWare cũng thảo luận với các hãng EA khác, bao gồm cả DICE, để cải thiện âm thanh chiến đấu của họ [94] Trò chơi có 40.000 dòng hộp thoại ghi lại, nhiều gấp hai lần trò chơi đầu tiên và gần gấp hai lần trò chơi thứ hai [95]. Trò chơi có 12.500 tập tin âm thanh và âm nhạc [96].

Phát hành và nội dung tải về[sửa | sửa mã nguồn]

Trước khi ngày phát hành của Mass Effect 3 bị trì hoãn đến năm 2012, rất nhiều trang web chơi game gọi đây là một trong các trò chơi được mong đợi nhất của năm 2011 [97], với IGN xếp hạng nó là số một trong "Top 10 Trò chơi Xbox 360 của năm 2011 " [98]. Sau E3 2011, IGN đề cử trò chơi là Trò chơi Nhập vai hay Nhất và Trò chơi Được mong Đợi nhất [99]EEDAR gọi nó là tựa game bán lẻ hứa hẹn nhất của năm 2011 [100]. Tại Spike Video Game Awards 2011, trò chơi đã được bình chọn là trò chơi được trong đợi nhất năm 2012 bởi người hâm mộ [101]. Trong một cuộc phỏng vấn với Computer and Videogames, giám đốc tiếp thị của BioWare là David Silverman đã đi xa khi gọi Mass Effect 3 "trò chơi tốt nhất mà chúng tôi từng thực hiện" [23].

Khách hàng mua phiên bản PC của trò chơi (bán lẻ hoặc kỹ thuật số) được yêu cầu phải cài đặt phân phối nội dunghệ thống quản lý quyền kỹ thuật số của Electronic Arts là Origin. Các khách hàng Origin (và tài khoản Origin) nhất thiết phải cài đặt, kích hoạt và chạy Mass Effect 3 trên máy tính cho các phần chơi đơn và chơi mạng của trò chơi [102].

Mass Effect 3 có nhiều nội dung tải về (DLC). DLC đầu tiên phát hành cho trò chơi là một gói chơi đơn tên From Ashes, được rò rỉ trên Xbox Live Arcade của Microsoft và có sẵn trong ngày phát hành [103]. Nó bao gồm thêm trang phục thay thế cho đồng đội, một nhiệm vụ mới cùng đồng đội, vũ khí mới. Nó có sẵn như là một ưu đãi miễn phí cho những người đặt hàng trước N7 Collector Edition. DLC thứ hai là một gói chơi mạng tên là Resurgence Pack, phát hành vào ngày 10 tháng 4 năm 2012. Nó bao gồm lớp nhân vật mới, vũ khí mới và bản đồ mới [104]. Mass Effect 3: Extended Cut, một gói DLC có tính năng phim cắt cảnh điện ảnh mới và cảnh kết thúc mở rộng kết thúc ban đầu của Mass Effect 3, được phát hành miễn phí vào ngày 26 tháng 6 năm 2012 [105]. Sau đó, một gói chơi mạng là Mass Effect 3: Earth đã được phát hành miễn phí vào ngày 17 tháng 7 năm 2012 cho Xbox 360, PC, và Playstation 3. Nó có ba bản đồ mới, 6 lớp nhân vật mới, ba loại vũ khí mới, 12 mods vũ khí mới, 11 thiết bị nâng cấp mới, 1 nhiệm vụ mới trên bản đồ và 1 độ khó mới. Tại Showcase Summer của EA, công ty chính thức công bố một DLC chơi đơn, là Leviathan, ban đầu được tiết lộ bởi một tập tin bị rò rỉ chiết xuất từ kết thúc của [106] và sau đó đã được xác nhận bởi diễn viên lồng tiếng Anthony Skordi (cho Leviathan) [107]. Nội dung của DLC có liên quan đến Đô đốc Hackett, người mở một nhiệm vụ bí mật liên quan đến một sinh vật bí ẩn, Leviathan, được biết đến là hay giết chết Reaper. Không ai biết vị trí của Leviathan, nhưng khi một nhà khoa học Citadel tên là Bryson phát hiện ra, ông ngay lập tức bị sát hại bởi trợ lý trung thành của mình. Nó có vẻ giống như một trường hợp đơn giản của "indoctrination", nhưng một nguyên nhân sâu sắc hơn được tiết lộ. Shepard sẽ do đó du hành đến một phần mới của thiên hà [108]. DLC cũng sẽ có những vũ khí khác nhau vốn chỉ có sẵn thông qua chơi mạng, nhưng giờ được đưa vào chơi đơn [109]. Ngày 8 tháng 8 năm 2012, DLC Firepack được phát hành với giá 160 Microsoft point hoặc $2, làm cho nó là DLC thu phí đầu tiên của trò chơi. DLC bao gồm 7 vũ khí là súng bắn tỉa Indra và Krysae, súng trường Reegar Carbine và Harrier, Geth SMG, cộng với súng trường Blood Pack Punisher SMG và Adas Anti-Synthetic, vốn có sẵn thông qua chơi đơn. Trông số những vũ khí này, 4 khẩu là có sẵn cho mơi mạng, 2 khẩu là vũ khí mới, và một khẩu là một item quảng cáo đặc biệt [110].

Tiếp thị[sửa | sửa mã nguồn]

Để thúc đẩy Mass Effect 3, BioWare dựa nhiều vào tiếp thị lan truyền. Sử dụng 1 kênh nội bộ được gọi là BioWare Pulse, video hàng tuần được đăng trên trang web chính thức của công ty và YouTube để cung cấp cho người hâm mộ xem trước các nội dung sắp tới [111][112]. Để giữ liên lạc với người hâm mộ trong quá trình phát triển, các trang web mạng xã hội như Twitter đã được dùng bởi thành viên của đội sản xuất của trò chơi bao gồm Casey HudsonMac Walters [113]. Ngày 12 tháng 12 năm 2011, nhà văn Patrick Weekes đăng 1 blog của Tư lệnh Shepard viết từ Normandy và xây dựng một số điểm cốt truyện nhỏ [114]. Phù hiệu chính thức, áp phích 2D và 3D, hình dán và các hình xăm tạm thời cho trò chơi sẽ được sản xuất bởi GB Eye và phát hành bởi các nhà bán lẻ như Chips và HMV [115]. Một bản demo của trò chơi được phát hành vào ngày 14 tháng 2 năm 2012 [116]. Truy cập sớm vào demo giới thiệu sẽ được cấp cho những người tiêu dùng mua Battlefield 3 và kích hoạt thông qua trực tuyến [117].

Mass Effect 3 được phát hành trong nhiều ấn bản. Cùng với các ấn bản thường, các ấn bản sưu tập và kỹ thuật số deluxe cũng phát hành, mỗi cái sẽ bao gồm các nội dung bổ sung và các item mở khóa; đáng chú ý nhất, bốn loại vũ khí độc quyền tìm thấy trong N7 Arsenal Pack [67]. Phiên bản kỹ thuật số cao cấp là độc quyền có sẵn thông qua Origin, cửa hàng thương hiệu trò chơi của EA PC [118]. Tất cả các đơn đặt hàng trước của trò chơi đã được đi kèm với vũ khí M55 Argus Assault Rifle, với các bổ sung cụ thể của nhà bán lẻ đều có sẵn [119]. Những ai đặt mua trước trò chơi từ GameStop sẽ nhận được thiết bị chiến tranh N7 và những ai đặt mua trước trò chơi từ Origin sẽ nhận được một AT12 Raider Shotgun. Là một phần của chương trình khuyến mãi chéo, người chơi cũng có thể mở khóa hai phần thưởng - Reckoner Knight Armor và Chakram Launcher — bằng cách chơi qua bản demo của Kingdoms of Amalur: Reckoning [120]. Để làm giảm doanh số bán hàng bị mất ở thị trường second-hand cho thuê, chỉ có bản sao không sử dụng của Mass Effect 3 sẽ đi kèm với mã trực tuyến cho phép người chơi truy cập đầy đủ chế độ chơi mạng trực tuyến [121][122]. Một khi được kích hoạt, nó không thể được sử dụng một lần nữa, do đó, người mua trò chơi được yêu cầu phải trả một khoản phí bổ sung để sử dụng chơi mạng.

Không như hai trò chơi Mass Effect đầu tiên, BioWare thêm phiên bản nữ của Tư lệnh Shepard vào tiếp thị hàng loạt [123]. Thường được gọi một cách thông tục là "FemShep", cô được đặc trưng trong đoạn trailer chuyên dụng của riêng mình cho trò chơi và graced các trang bìa của Mass Effect 3 N7 Collector's Edition [124]. Ngoài ra, các phiên bản tiêu chuẩn của trò chơi đặc trưng bao gồm slipcase đảo ngược, cho phép người mua hiển thị phiên bản nam hay nữ của Shepard ở mặt trước [125]. Để giúp quyết định cho mô hình chính thức của Shepard nữ, BioWare cho người hâm mộ chọn một trong năm nguyên mẫu trên Facebook [126]. Cuối cùng, nguyên mẫu thứ năm chiến thắng và một cuộc bỏ phiếu fan hâm mộ mới được tổ chức đã quyết định màu tóc của màu đỏ [127][128][129].

Trong tháng 2 năm 2012, EA gửi các bản sao đầu của Mass Effect 3 vào không gian thông qua các khí cầu thời tiết. Bản sao được trang bị với một thiết bị theo dõi GPS, cho phép người hâm mộ theo dõi quá trình di chuyển của nó. Khi hạ cánh, bất cứ ai tìm thấy khí cầu có thể sẽ sở hữu một bản sao của Mass Effect 3 khoảng hơn một tuần trước phát hành của nó [130].

Tiếp nhận[sửa | sửa mã nguồn]

Đón nhận
Các điểm số tổng gộp
Nhà tổng gộpĐiểm số
GameRankings(X360) 92.11%[131]

(PC) 87.75%[132]

(PS3) 91.65%[133]
Metacritic(X360) 93/100[134]

(PC) 89/100[135]

(PS3) 93/100[136]
Các điểm số đánh giá
Xuất bản phẩmĐiểm số
1UP.comA
Edge8/10[137]
Eurogamer10/10[138]
G45/5[140]
Game Informer10/10[141]
GameSpot9.0/10[142]
GameTrailers9.5/10[143]
IGN9.5/10[144]
OXM (Anh Quốc)10/10[145]
PC Gamer (Hoa Kỳ)93/100[146]

Mass Effect 3 khi được phát hành đã nhận được các khen ngợi quan trọng. Andrew Reiner của Game Informer trao cho trò chơi số điểm 10 trên 10 và khẳng định rằng "BioWare đã cung cấp một trong những câu chuyện phức tạp thủ công nhất trong lịch sử của truyền thông" [141]. Thierry Nguyễn của 1UP.com xếp hạng 'A' cho trò chơi và kết luận "While Mass Effect 3 stumbles at times, the fact that it's the ultimate culmination of my own Shepard's story makes it one of the signature (and somewhat-literal) role-playing-games of this year." Edge xếp hạng 8/10 và nói rằng "It's off-putting to new players, too busy tying up loose ends to dangle any threads of its own, and fails to stand up as its own game in the same manner as its predecessors. But it's also a spectacular, powerfully imagined and dramatically involving final act to one of gaming’s richest sci-fi sagas."[137] Tom Francis của PC Gamer Mỹ đã đưa cho trò chơi số điểm 93/100 và kết thúc với câu nói "...kết thúc của loạt game là một túi hỗn hợp. Thỏa mãn ở một số điểm, vô nghĩa với một số điểm khác, và cuối cùng là quá đơn giản. Tuy nhiên, quy mô tuyệt đối của cuộc phiêu lưu mà nó kết thúc - và âm nhạc, vốn tuyệt đẹp trong suốt - cung cấp cho nó một tác động tình cảm vượt quá tải trọng cốt truyện của nó." [146].

Doanh thu[sửa | sửa mã nguồn]

Trong tháng 3 năm 2012, Mass Effect 3bán được 1,5 triệu bản cho console, với 3,5 triệu bản sao cho tất cả các hệ máy [148]. Theo kết quả quý 4 của EA, Mass Effect 3 đã thu về hơn $200,000,000 [149].

Tranh cãi[sửa | sửa mã nguồn]

Kết thúc ban đầu của trò chơi nhận được sự đánh giá nghèo nàn của một số người hâm mộ lâu năm của BioWare và Mass Effect. Chỉ trích chủ yếu là về sự thiếu thay đổi trong kết thúc theo quan điểm của sự lựa chọn của người chơi dựa trên 2 trò chơi trước đây, cũng như thiếu chấm dứt, mâu thuẫn truyền thuyết, nhân vật và câu chuyện mâu thuẫn, sự vắng mặt của một trận đấu boss cuối cùng, và lỗi trong cốt truyện [150][151][152][153][154].

Những người hâm mộ không hài lòng đã tổ chức 1 chiến dịch internet gọi là "Retake Mass Effect" để yêu cầu một kết thúc tốt hơn cho trò chơi, một phần trong đó bao gồm từ thiện cho tổ chức Child's Play.[155][156][157] Từ thiện này chính thức thu được $80.000 trong vòng chưa đầy hơn 2 tuần, nhưng đã ngưng hoạt động theo yêu cầu của Child's Play do sự mơ hồ giữa một số các nhà tài trợ với mục đích đóng góp và các tổ chức không sẵn sàng để liên kết với bất kì nguyên nhân nào khác [158][159]. Nhóm này sau đó cố gắng thu $1.000 trong một giờ để mua 402 cupcake. Các cupcake được làm với 3 màu sắc khác nhau (đỏ, xanh lá cây và xanh dương) để tương ứng với các kết thúc khác nhau nhưng lại có cùng vị vani[160]. Sau đó chúng được gửi đến văn phòng chính của BioWare, người lần lượt đem tất cả tặng cho các tổ chức từ thiện địa phương [161]. Một fan hâm mộ, Spike Murphy, thậm chí còn khiếu nại đến Ủy ban Thương mại Liên bang, cơ quan được tạo ra để bảo vệ người tiêu dùng. Tranh luận của anh là BioWare đã không giữ lời hứa về kết thúc của trò chơi, rằng "sau khi đọc thông qua danh sách các lời hứa hẹn về kết thúc của trò chơi mà họ đã tuyên bố trong các chiến dịch quảng cáo và phỏng vấn PR, rõ ràng rằng sản phẩm chúng tôi nhận được không giống với điều được tuyên bố" [162]. Tuy nhiên, với việc phát hành DLC Extended Cut, người ngày đã hài lòng với sản phẩm cuối cùng [163].

Một trong những tác giả của Mass Effect, Patrick Weekes, thông qua tài khoản người dùng nổi tiếng của ông là "Takyris" trên Penny Arcade tiết lộ rằng nhà điều hành sản xuất Casey Hudson đã khống cho ông và những nhà văn khác vào việc sản xuất kết thúc. Các ý kiến ​​được thực hiện kể từ đó đã được gỡ bỏ khỏi trang web [164][165]

Better Business Bureau cũng tham gia tranh cãi, cho biết rằng nhà phát triển đã quảng cáo sai về tuyên bố sản phẩm mặc cho sự kiểm soát của người chơi với kết quả của trò chơi [166][167]. Tuy nhiên, Cơ quan Tiêu chuẩn Quảng cáo (ASA) của Vương quốc Anh cho biết, EA và BioWare không phạm tội quảng cáo sai. Nói rằng "theo chủ đề hoàn toàn khác nhau", bất chấp những tuyên bố rất nhiều áp dụng đối với họ. Trong khi ASA hiểu rằng người tiêu dùng không vui mừng với kết quả cuối cùng, những lựa chọn và đánh giá sự sẵn sàng có đủ của một tác động như vậy là không phải lừa dối người tiêu dùng [168].

Người đồng sáng lập và Giám đốc điều hành của BioWare là Ray Muzyka sau đó thừa nhận thông tin phản hồi qua các kết thúc nói rằng công ty có kế hoạch để giải quyết chúng, với một thông báo được đưa trong tháng 4 năm 2012 [169][170]. Ngày 5 tháng 4 năm 2012, BioWare công bố họ sẽ cung cấp một phiên bản tải về miễn phí được phát hành trong mùa hè, sẽ mở rộng nhưng không thay thế phần kết gốc [171].

Extended Cut được phát hành vào ngày 26 tháng 6 năm 2012 cho Xbox 360 và PC trên toàn thế giới, và PlayStation 3 ở Bắc Mỹ. Nó được phát hành vào ngày 4 tháng 7 năm 2012 cho PS3 tại châu Âu [172]

Chú thích[sửa | sửa mã nguồn]

  1. ^ Priestly, Chris (ngày 23 tháng 3 năm 2011). “Live chat with Mass Effect Lead Writer Thursday March 24”. masseffect.com. Truy cập ngày 11 tháng 4 năm 2011.[liên kết hỏng]
  2. ^ http://www.imdb.com/title/tt1839558/
  3. ^ “These Are The People Composing Mass Effect 3's Soundtrack”. GameInformer.com. ngày 19 tháng 12 năm 2011. Truy cập ngày 19 tháng 12 năm 2011.
  4. ^ a b “E3 2011: Earth Under Attack in Mass Effect 3 - Xbox 360 News at IGN”. ngày 6 tháng 6 năm 2011. Truy cập ngày 6 tháng 6 năm 2011.
  5. ^ a b “BioWare Announces Mass Effect 3 Release Dates For Europe And US - NowGamer”. ngày 16 tháng 8 năm 2011. Truy cập ngày 14 tháng 10 năm 2011. Lỗi chú thích: Thẻ <ref> không hợp lệ: tên “NG” được định rõ nhiều lần, mỗi lần có nội dung khác
  6. ^ “Mass Effect 3 Multiplayer Confirmed”. IGN. ngày 10 tháng 10 năm 2011. Truy cập ngày 10 tháng 10 năm 2011.
  7. ^ Johnny Cullen (ngày 12 tháng 12 năm 2010). “Mass Effect ba confirmed for 360, PC and PS3”. VG247. Truy cập ngày 9 tháng 12 năm 2010.
  8. ^ Thomas, Lucas M. (ngày 5 tháng 6 năm 2012). “E3 2012: Details for Mass Effect 3's Wii U Edition”. IGN. Truy cập ngày 6 tháng 6 năm 2012.
  9. ^ “Mass Effect 3 Trailer Finally Revealed at VGAs”. Game Rant. Truy cập ngày 5 tháng 1 năm 2012.
  10. ^ Gilbert, Ben (ngày 11 tháng 12 năm 2010). “Mass Effect 3 officially revealed (no, seriously this time)”. Joystiq. Truy cập ngày 5 tháng 1 năm 2012.
  11. ^ Daniel Krupa (ngày 30 tháng 8 năm 2011). “Mass Effect 3: The End of Shepard – Xbox 360 News at IGN”. Xbox360.ign.com. Truy cập ngày 5 tháng 1 năm 2012.
  12. ^ Castillo, Michelle (ngày 13 tháng 12 năm 2010). “The Reapers Abound In "Mass Effect 3". techland.time.com. Time Inc. Truy cập ngày 30 tháng 3 năm 2011.
  13. ^ “Mann, Matt. MASS EFFECT 3: Commander Shepard Last Stand? WhatCulture!”. ngày 30 tháng 8 năm 2011. Truy cập ngày 17 tháng 9 năm 2011.
  14. ^ “Choose Language | BioWare Social Network”. Social.bioware.com. Bản gốc lưu trữ ngày 4 tháng 3 năm 2013. Truy cập ngày 5 tháng 1 năm 2012.
  15. ^ “Mass Effect Community — Saved Games Importing information, bonuses and New Game”. Meforums.bioware.com. Bản gốc lưu trữ ngày 7 tháng 1 năm 2010. Truy cập ngày 18 tháng 11 năm 2010.
  16. ^ McElroy, Justin (ngày 15 tháng 6 năm 2010). “Interview: BioWare's Casey Hudson on the making of Mass Effect 2”. Joystiq. Truy cập ngày 18 tháng 11 năm 2010.
  17. ^ “No Origin-Story Comic For New Players in Mass Effect 3”. Truy cập ngày 27 tháng 8 năm 2011.
  18. ^ Hudson, Casey (ngày 4 tháng 9 năm 2011). “Twitter”. Twitter. Truy cập ngày 17 tháng 9 năm 2011.
  19. ^ a b Kristine Steimer. “Mass Effect 3: The Basics - Xbox 360 Preview at IGN”. Xbox360.ign.com. Truy cập ngày 4 tháng 4 năm 2012.
  20. ^ a b c 'Mass Effect 3′ Will Have New Game+, Combat Rolls, Ladders”. Multiplayerblog.mtv.com. Truy cập ngày 4 tháng 4 năm 2012.
  21. ^ “The Gaming Liberty”. Bản gốc lưu trữ ngày 9 tháng 1 năm 2012. Truy cập ngày 3 tháng 1 năm 2012.
  22. ^ “Noble, McKinley. Mass Effect 3 Beta Leak Reveals Three Different Campaign Modes”. Lưu trữ bản gốc ngày 30 tháng 11 năm 2011. Truy cập ngày 7 tháng 11 năm 2011.
  23. ^ a b “The Escapist: News: BioWare: Mass Effect 3 Is the Best Game We've Ever Made”. ngày 22 tháng 7 năm 2011. Bản gốc lưu trữ ngày 25 tháng 7 năm 2018. Truy cập ngày 24 tháng 7 năm 2011.
  24. ^ “Comic-Con 2011: Mass Effect 3 Hands-On Preview - Biotics and Branching Upgrades - Xbox 360 News at GameSpot”. ngày 22 tháng 7 năm 2011. Bản gốc lưu trữ ngày 26 tháng 7 năm 2011. Truy cập ngày 24 tháng 7 năm 2011.
  25. ^ “Dungeon Masters Rejoice!Vai diễnplaying in Mass Effect 3 Is Deeper Than Ever | RipTen Videogame Blog”. ngày 15 tháng 8 năm 2011. Bản gốc lưu trữ ngày 28 tháng 5 năm 2012. Truy cập ngày 15 tháng 5 năm 2012.
  26. ^ Watamaniuk, Preston. Twitter. http://twitter.com/#!/PWatamaniuk/status/110156013835001857. Published 2011-09-03. Truy cập 2011-09-18
  27. ^ a b Kuchera, Ben (ngày 13 tháng 6 năm 2011). “Mass Effect 3, Forza 4 Kinect support are evidence of shifting strategy”. Arstechnica.com. Truy cập ngày 4 tháng 4 năm 2012.
  28. ^ Rob Keyes (ngày 11 tháng 5 năm 2011). “Mass Effect 3 Will Feature a Smaller Team, Deeper Relationships”. Truy cập ngày 11 tháng 5 năm 2011.
  29. ^ Daniel Krupa (ngày 16 tháng 5 năm 2011). “Mass Effect 3 to Offer Same-Sex Relationships - PC News at IGN”. Pc.ign.com. Bản gốc lưu trữ ngày 20 tháng 7 năm 2012. Truy cập ngày 4 tháng 4 năm 2012.
  30. ^ “E3 2011: Mass Effect 3 -- The Galaxy's Fate is in Your Hands”. ngày 2 tháng 6 năm 2011. Bản gốc lưu trữ ngày 18 tháng 8 năm 2012. Truy cập ngày 15 tháng 5 năm 2012.
  31. ^ Staff, GameFront. “Mass Effect 3: How To Get The Best Ending”. GameFront. Truy cập ngày 28 tháng 5 năm 2012.
  32. ^ 'Mass Effect 3′ Being Developed To Appeal To 'Much Larger Market'. Game Rant. ngày 4 tháng 5 năm 2011. Truy cập ngày 4 tháng 4 năm 2012.
  33. ^ Published on 2nd November 2011 by Joe Martin (ngày 2 tháng 11 năm 2011). “Mass Effect 3 Preview | bit-gamer.net”. Bit-tech.net. Truy cập ngày 4 tháng 4 năm 2012.
  34. ^ Arthur Gies. “E3 2011: Mass Effect 3 - From Cover to Combat - PlayStation 3 Preview at IGN”. Ps3.ign.com. Truy cập ngày 4 tháng 4 năm 2012.
  35. ^ “Mass Effect 3 Won't Be a Walk in the Park”. PlayStation LifeStyle. Truy cập ngày 4 tháng 4 năm 2012.
  36. ^ Robinson, Andy (ngày 20 tháng 4 năm 2011). “News: Mass Effect 3 details: SWAT moves, dynamic damage and Mars”. ComputerAndVideoGames.com. Truy cập ngày 4 tháng 4 năm 2012.
  37. ^ “Choose Language | BioWare Social Network”. Social.bioware.com. Truy cập ngày 4 tháng 4 năm 2012.[liên kết hỏng]
  38. ^ Peckham, Matt. “Mass Effect 3 Getting 'Galaxy of War' Multiplayer Mode”. PC World.
  39. ^ a b “GameSpy: Preview: Mass Effect 3's Co-Op Multiplayer - Page 1”. Pc.gamespy.com. ngày 27 tháng 10 năm 2011. Truy cập ngày 4 tháng 4 năm 2012.
  40. ^ a b “Mass Effect 3: Multiplayer Trailer”. YouTube. Truy cập ngày 4 tháng 4 năm 2012.
  41. ^ a b “Fresh Mass Effect 3 Multiplayer details revealed”. Gamepur.com. Bản gốc lưu trữ ngày 31 tháng 3 năm 2012. Truy cập ngày 4 tháng 4 năm 2012.
  42. ^ EA Games Public Relations. “Mass Effect 3 "EA Pwned - Mark Meer Interview" Video”. EA Games. Truy cập ngày 2 tháng 8 năm 2012.[liên kết hỏng]
  43. ^ “Reviews and news about the latest video games. | PCWorld”. Gamepro.com. Truy cập ngày 4 tháng 4 năm 2012.[liên kết hỏng]
  44. ^ “Exclusive Mass Effect 3 interview”. SFX. Truy cập ngày 4 tháng 4 năm 2012.
  45. ^ “Mass Effect 3 System Requirements”. Game-Debate. Truy cập ngày 5 tháng 3 năm 2012.
  46. ^ “BioWare: Mass Effect series has been "preamble" for third installment”. Games Radar. ngày 1 tháng 11 năm 2011.
  47. ^ Matt Casamassina. “CES 2010: BioWare Talks Mass Effect 3”.
  48. ^ “Fans are making Mass Effect 2 better”. Destructoid. Truy cập ngày 4 tháng 4 năm 2012.
  49. ^ Schreier, Jason. “Designing Sci-Fi RPG Mass Effect 3, BioWare Learns From Its Mistakes | Game|Life”. Wired.com. Truy cập ngày 4 tháng 4 năm 2012.
  50. ^ “Old Consoles Allow 'Mass Effect 3′ to Focus on Gameplay & Storytelling”. Game Rant. Bản gốc lưu trữ ngày 8 tháng 4 năm 2012. Truy cập ngày 4 tháng 4 năm 2012.
  51. ^ “News: Mass Effect 3 release date in Late 2011?”. ComputerAndVideoGames.com. ngày 22 tháng 1 năm 2010. Truy cập ngày 18 tháng 11 năm 2010.
  52. ^ “Mac Walters - IMDb”.
  53. ^ a b 5:56. “BioWare Pulse - Writing for Mass Effect 3”. YouTube. Truy cập ngày 4 tháng 4 năm 2012.Quản lý CS1: tên số: danh sách tác giả (liên kết)
  54. ^ Destin Legarie and Jack DeVries. “BioWare 'Didn't do a Good Job' for New Players in ME2 - PlayStation 3 News at IGN”. Ps3.ign.com. Bản gốc lưu trữ ngày 24 tháng 5 năm 2012. Truy cập ngày 4 tháng 4 năm 2012.
  55. ^ https://twitter.com/#!/macwalterslives/status/160467033073528833
  56. ^ Hinkle, Dan (ngày 10 tháng 12 năm 2010). “Rumor: Mass Effect 3 to be revealed at the VGAs, will include multiplayer”. Joystiq.
  57. ^ Sliwinksi, Alexander (ngày 10 tháng 12 năm 2010). “Mass Effect 3 outed on EA Store”. Joystiq.
  58. ^ Johnny Cullen (ngày 12 tháng 12 năm 2010). “Mass Effect 3 announced at VGAs”. VG247. Truy cập ngày 9 tháng 12 năm 2010.
  59. ^ Tricia Helfer. “Tricia Helfer reprises Mass Effect 2 role”.
  60. ^ Seth Green. “Seth Green confirmed as Joker”.
  61. ^ 4gamers.be. “DICE helping with weapons for BioWare's Mass Effect 3”.
  62. ^ “Exclusive Mass Effect 3 Screens”. Game Informer. ngày 20 tháng 4 năm 2011. Bản gốc lưu trữ ngày 20 tháng 4 năm 2012. Truy cập ngày 4 tháng 4 năm 2012.
  63. ^ Hilary Goldstein. “E3 2011: The Big Games List - Games News at IGN”. Games.ign.com. Bản gốc lưu trữ ngày 8 tháng 5 năm 2010. Truy cập ngày 4 tháng 4 năm 2012.
  64. ^ Mike Fahey (ngày 4 tháng 3 năm 2011). “Mass Effect 3 Thrusts Its Way into Early 2012”. Kotaku. Truy cập ngày 4 tháng 3 năm 2011.
  65. ^ Andy Chalk (ngày 5 tháng 4 năm 2011). “No "Meaningless Stat Games" in Mass Effect 3”. Bản gốc lưu trữ ngày 11 tháng 10 năm 2012. Truy cập ngày 7 tháng 4 năm 2011.
  66. ^ Contact Michael McWhertor: Comment (ngày 1 tháng 6 năm 2011). “Will Mass Effect 3 Really Be 'Better With Kinect'?”. Kotaku.com. Truy cập ngày 4 tháng 4 năm 2012.
  67. ^ a b by Jim Reilly. “E3 2011: Mass Effect 3 N7 Collector's Edition Announced - Xbox 360 News at IGN”. Xbox360.ign.com. Truy cập ngày 4 tháng 4 năm 2012.
  68. ^ “E3 2011: IGN Live - Mass Effect 3 - Mass Effect 3 Video - Xbox 360”. IGN. Truy cập ngày 4 tháng 4 năm 2012.
  69. ^ Bags Hooper. “Mass Effect 3 & Star Wars Public Gaming Opens Up Comic Con”. BuzzFocus.com. Bản gốc lưu trữ ngày 14 tháng 5 năm 2012. Truy cập ngày 4 tháng 4 năm 2012.
  70. ^ Aug 16th 2011 3:14 PM by Connor Scully-Allison (ngày 16 tháng 8 năm 2011). “New Mass Effect 3 Gamescon Trailer Reveals Gameplay | Piki Geek”. Geek.pikimal.com. Bản gốc lưu trữ ngày 16 tháng 5 năm 2012. Truy cập ngày 4 tháng 4 năm 2012.
  71. ^ Norris, Erik (ngày 26 tháng 8 năm 2011). “PAX: Mass Effect 3 Hands-on”. CraveOnline. Bản gốc lưu trữ ngày 29 tháng 9 năm 2012. Truy cập ngày 4 tháng 4 năm 2012.
  72. ^ 'Mass Effect 3' (ALL) Advertisement Sparks Multiplayer Speculation”. Worthplaying.
  73. ^ Winda Benedetti. “You can play 'Mass Effect 3' with your friends - Ingame on msnbc.com”. Ingame.msnbc.msn.com. Bản gốc lưu trữ ngày 24 tháng 12 năm 2011. Truy cập ngày 4 tháng 4 năm 2012.
  74. ^ Jim Reilly. “Mass Effect Going Multiplayer? - Xbox 360 News at IGN”. Xbox360.ign.com. Truy cập ngày 4 tháng 4 năm 2012.
  75. ^ “Mass Effect 3's Multiplayer [Update: and Singleplayer] Demo Will Be in January”. Kotaku.com. ngày 20 tháng 10 năm 2011. Truy cập ngày 4 tháng 4 năm 2012.
  76. ^ “Mass Effect 3 beta leak due to "Human Error", Bioware responds”. Gamepur.com. ngày 5 tháng 11 năm 2011. Bản gốc lưu trữ ngày 31 tháng 3 năm 2012. Truy cập ngày 4 tháng 4 năm 2012.
  77. ^ “Choose Language | BioWare Social Network”. Social.bioware.com. Truy cập ngày 4 tháng 4 năm 2012.
  78. ^ Yin, Wesley (ngày 15 tháng 11 năm 2011). “BioWare may tweak the Mass Effect 3 story based on feedback to leaked script • News •”. Eurogamer.net. Truy cập ngày 4 tháng 4 năm 2012.
  79. ^ http://twitter.com/#!/CaseyDHudson/status/113653502110203904
  80. ^ http://twitter.com/#!/macwalterslives/status/114848969015828480
  81. ^ http://twitter.com/#!/CaseyDHudson/status/119431574142988288
  82. ^ http://twitter.com/#!/CaseyDHudson/status/129664709396938752
  83. ^ http://twitter.com/#!/KenThain/status/133046657750286336
  84. ^ http://twitter.com/#!/CabLivingstone/status/144539523978756097
  85. ^ “Spike VGAs 2011: New 'Mass Effect 3′ Trailer”. Game Rant. Bản gốc lưu trữ ngày 25 tháng 3 năm 2012. Truy cập ngày 4 tháng 4 năm 2012.
  86. ^ “Welcome to Twitter”. Truy cập 8 tháng 2 năm 2015.
  87. ^ Merizan, Jessica (ngày 22 tháng 2 năm 2012). “Mass Effect 3 Available for PSN Pre-Order Today With Exclusive Bonuses”. Truy cập ngày 22 tháng 2 năm 2012.
  88. ^ “Mass Effect 3 announces award-winning composers for official soundtrack”. MMOMFG. ngày 19 tháng 12 năm 2011. Truy cập ngày 4 tháng 4 năm 2012.
  89. ^ Kiran Acharya. “The Quietus – "A Quietus Interview — Unspoilt By Progress: A Conversation With Black Swan Composer Clint Mansell".
  90. ^ “Video Games op Facebook | Facebook”. Apps.facebook.com. Truy cập ngày 4 tháng 4 năm 2012.
  91. ^ Jack Wall. "Concerning ME3 and Clint Mansell..." via Twitter”.
  92. ^ a b “Mass Effect 3 Voice Actors Include Jessica Chobot And Freddy Prinze, Jr”. Cinemablend.com. ngày 31 tháng 1 năm 2012. Truy cập ngày 4 tháng 4 năm 2012.
  93. ^ Sinicki, Joe (ngày 22 tháng 2 năm 1999). “Freddy Prinze Jr. is in Mass Effect 3. Yes, that Freddy Prinze Jr”. Blastmagazine.com. Truy cập ngày 4 tháng 4 năm 2012.
  94. ^ “DICE Helping Out With Mass Effect 3 Weapons « Gamertag Radio”. Gamertagradio.com. ngày 21 tháng 4 năm 2011. Truy cập ngày 5 tháng 1 năm 2012.
  95. ^ Denby, Lewis (ngày 14 tháng 9 năm 2011). “Mass Effect 3 has 40,000 lines of dialogue”. Beef Jack. Bản gốc lưu trữ ngày 10 tháng 11 năm 2011. Truy cập ngày 14 tháng 9 năm 2011.
  96. ^ “Welcome to Twitter”. Truy cập 8 tháng 2 năm 2015.
  97. ^ “Mass Effect 3 – GameSpot's Most Anticipated Games of 2011”. Gamespot.com. Bản gốc lưu trữ ngày 10 tháng 11 năm 2012. Truy cập ngày 5 tháng 1 năm 2012.
  98. ^ “Mass Effect 3”. IGN. Truy cập ngày 24 tháng 12 năm 2010.
  99. ^ “E3 2011: Best of E3 Awards - Games Feature at IGN”. Games.ign.com. Bản gốc lưu trữ ngày 5 tháng 8 năm 2012. Truy cập ngày 4 tháng 4 năm 2012.
  100. ^ “EEDAR Announces E3 Retail Winners - Games News at IGN”. Games.ign.com. Bản gốc lưu trữ ngày 7 tháng 6 năm 2012. Truy cập ngày 4 tháng 4 năm 2012.
  101. ^ http://twitter.com/#!/CaseyDHudson/status/145708948295647232
  102. ^ “Origin required for Mass Effect 3 on PC”. BioWare. Truy cập ngày 31 tháng 1 năm 2012.[liên kết hỏng]
  103. ^ Makuch, Eddie (ngày 23 tháng 2 năm 2012). “BioWare defends day-one Mass Effect 3 DLC”. Truy cập ngày 23 tháng 2 năm 2012.
  104. ^ Andrew Goldfarb. “Free Mass Effect 3 DLC Coming Next Week - Xbox 360 News at IGN”. Xbox360.ign.com. Truy cập ngày 22 tháng 4 năm 2012.
  105. ^ “Mass Effect 3: Extended Cut”. BioWare. ngày 22 tháng 6 năm 2012. Bản gốc lưu trữ ngày 14 tháng 8 năm 2016. Truy cập ngày 22 tháng 6 năm 2012.
  106. ^ “Leaked Files Hint at Next Mass Effect 3 DLC”. IGN. Truy cập ngày 15 tháng 8 năm 2012.
  107. ^ “Voice Actor Confirms Mass Effect 3 Leviathan DLC”. IGN. Truy cập ngày 15 tháng 8 năm 2012.
  108. ^ “Leviathan Add-On Will Change Mass Effect 3's Ending”. IGN. Truy cập ngày 15 tháng 8 năm 2012.
  109. ^ “Mass Effect 3: The Devil and the Deep Blue Sea”. GameSpot.com. ngày 6 tháng 3 năm 2012. Truy cập ngày 15 tháng 8 năm 2012.
  110. ^ by BioWare (ngày 7 tháng 8 năm 2012). “Mass Effect 3: Firefight Pack | BioWare Blog”. Blog.bioware.com. Truy cập ngày 15 tháng 8 năm 2012.
  111. ^ http://twitter.com/#!/BioWarePulse/status/77831136994263040
  112. ^ 5:16. “BioWare Pulse - Mass Effect 3 Combat”. YouTube. Truy cập ngày 4 tháng 4 năm 2012.Quản lý CS1: tên số: danh sách tác giả (liên kết)
  113. ^ “Choose Language | BioWare Social Network”. Social.bioware.com. Truy cập ngày 4 tháng 4 năm 2012.
  114. ^ Weekes, Patrick (ngày 22 tháng 12 năm 2011). “Shepard Off-Duty | BioWare Blog”. Blog.bioware.com. Truy cập ngày 4 tháng 4 năm 2012.
  115. ^ Sacco, Dominic (ngày 20 tháng 12 năm 2011). “GB Eye signs EA poster deal | Games industry news | MCV”. Mcvuk.com. Truy cập ngày 5 tháng 1 năm 2012.
  116. ^ “Mass Effect 3 Demo Dropping February 14”. Gamespot. ngày 18 tháng 1 năm 2012. Truy cập ngày 19 tháng 1 năm 2012.
  117. ^ “Reviews and news about the latest video games. | PCWorld”. Gamepro.com. Bản gốc lưu trữ ngày 2 tháng 12 năm 2011. Truy cập ngày 4 tháng 4 năm 2012.
  118. ^ “Mass Effect 3 N7 Digital Deluxe Edition Is Origin Exclusive”. Cinemablend.com. ngày 8 tháng 7 năm 2011. Truy cập ngày 4 tháng 4 năm 2012.
  119. ^ Andrew Goldfarb. “Mass Effect 3 Pre-Order Bonuses Revealed - PlayStation 3 News at IGN”. Ps3.ign.com. Bản gốc lưu trữ ngày 23 tháng 7 năm 2012. Truy cập ngày 4 tháng 4 năm 2012.
  120. ^ “Two Epic Action RPGs Unite! | Kingdoms of Amalur: Reckoning”. Reckoning.amalur.com. Bản gốc lưu trữ ngày 10 tháng 3 năm 2012. Truy cập ngày 6 tháng 3 năm 2012.
  121. ^ Peter Eykemans. “Online Passes, DLC, and Your Money - Xbox360 Feature at IGN”. Xbox360.ign.com. Truy cập ngày 4 tháng 4 năm 2012.
  122. ^ Orry, Tom (ngày 12 tháng 10 năm 2011). Mass Effect 3 Online Pass detailed”. VideoGamer.com. Bản gốc lưu trữ ngày 17 tháng 11 năm 2011. Truy cập ngày 14 tháng 10 năm 2011.
  123. ^ Westbrook, Logan (ngày 16 tháng 6 năm 2011). “BioWare Adding Female Shepard to Mass Effect 3 Marketing”. The Escapist. Themis Group. Bản gốc lưu trữ ngày 4 tháng 9 năm 2018. Truy cập ngày 23 tháng 6 năm 2011.
  124. ^ Hussain, Tamoor (ngày 17 tháng 6 năm 2011). “Mass Effect 3 cover to feature female Shepard”. Computer and Video Games. Future Publishing. Truy cập ngày 23 tháng 6 năm 2011.
  125. ^ “Mass Effect 3 Features Reversable(sic) 'FemShep' Cover – Xbox”. News.teamxbox.com. ngày 22 tháng 2 năm 2012. Bản gốc lưu trữ ngày 27 tháng 2 năm 2012. Truy cập ngày 6 tháng 3 năm 2012.
  126. ^ Contact Michael McWhertor: Comment (ngày 23 tháng 7 năm 2011). “What Does Mass Effect 3's Official 'Fem Shep' Look Like? You Make the Call!”. Kotaku.com. Truy cập ngày 4 tháng 4 năm 2012.
  127. ^ Powers, Ethan (ngày 2 tháng 8 năm 2011). “Blonde FemShep Wins the Mass Effect 3 Beauty Pageant”. Attack of the Fanboy. Truy cập ngày 4 tháng 4 năm 2012.
  128. ^ “Reviews and news about the latest video games. | PCWorld”. Gamepro.com. Bản gốc lưu trữ ngày 2 tháng 12 năm 2011. Truy cập ngày 4 tháng 4 năm 2012.
  129. ^ “Mass Effect 3 fans select redhead "FemShep" as official character model”. Warp Zoned. ngày 27 tháng 8 năm 2011. Truy cập ngày 4 tháng 4 năm 2012.
  130. ^ “Early Copies of Mass Effect 3 Launched into Space”. IGN. Bản gốc lưu trữ ngày 29 tháng 5 năm 2012. Truy cập ngày 19 tháng 2 năm 2012.
  131. ^ “Mass Effect 3 (Xbox 360)”. GameRankings. Truy cập ngày 16 tháng 4 năm 2012.
  132. ^ “Mass Effect 3 (PC)”. GameRankings. Truy cập ngày 16 tháng 4 năm 2012.
  133. ^ “Mass Effect 3 (PlayStation 3)”. GameRankings. Truy cập ngày 16 tháng 4 năm 2012.
  134. ^ “Mass Effect 3 (Xbox 360)”. Metacritic. Truy cập ngày 16 tháng 4 năm 2012.
  135. ^ “Mass Effect 3 (PC)”. Metacritic. Truy cập ngày 16 tháng 4 năm 2012.
  136. ^ “Mass Effect 3 (PlayStation 3)”. Metacritic. Truy cập ngày 16 tháng 4 năm 2012.
  137. ^ a b “Mass Effect 3 review”. Edge. ngày 6 tháng 3 năm 2012. Truy cập ngày 6 tháng 3 năm 2012.
  138. ^ Whitehead, Dan (ngày 6 tháng 3 năm 2012). “Mass Effect 3 Review”. Eurogamer. Truy cập ngày 6 tháng 3 năm 2012.
  139. ^ Wretlind, Josh (ngày 11 tháng 3 năm 2012). “Mass Effect 3 Review”. Examiner. Truy cập ngày 15 tháng 3 năm 2012.
  140. ^ Sessler, Adam (ngày 6 tháng 3 năm 2012). “Mass Effect 3 Review – Xbox 360”. G4TV. Bản gốc lưu trữ ngày 31 tháng 12 năm 2019. Truy cập ngày 6 tháng 3 năm 2012.
  141. ^ a b Reiner, Andrew (ngày 6 tháng 3 năm 2012). “Mass Effect 3”. Game Informer. Bản gốc lưu trữ ngày 17 tháng 6 năm 2012. Truy cập ngày 6 tháng 3 năm 2012.
  142. ^ “Mass Effect 3 Review”. GameSpot. ngày 6 tháng 3 năm 2012. Truy cập ngày 6 tháng 3 năm 2012.
  143. ^ “Mass Effect 3 Video Review”. Gametrailers. ngày 6 tháng 3 năm 2012. Truy cập ngày 7 tháng 3 năm 2012.
  144. ^ Moriarty, Colin (ngày 6 tháng 3 năm 2012). “The Last Effect”. IGN. Truy cập ngày 6 tháng 3 năm 2012.
  145. ^ “Mass Effect 3 Review”. Official Xbox Magazine (UK). Truy cập ngày 6 tháng 3 năm 2012.
  146. ^ a b Francis, Tom (ngày 6 tháng 3 năm 2012). “Mass Effect 3 review”. PC Gamer. Truy cập ngày 6 tháng 3 năm 2012.
  147. ^ "Toonami Mass Effect 3 Review." Broadcast: ngày 1 tháng 4 năm 2012.
  148. ^ “Mass Effect 3 sold 1.5M in March, projects analyst”. GameSpot.com. ngày 6 tháng 3 năm 2012. Truy cập ngày 22 tháng 4 năm 2012.
  149. ^ “EA Q4 FY12: Mass Effect 3 makes $200 million, Origin 11 million registrations; investing in Gen 4 games « GamingBolt.com: Video Game News, Reviews, Previews and Blog”. Truy cập 8 tháng 2 năm 2015.
  150. ^ Hornshaw, Phil (ngày 9 tháng 3 năm 2012). “Player Starts Poll Asking BioWare for New Mass Effect 3 Ending”. GameFront. Truy cập ngày 10 tháng 3 năm 2012.
  151. ^ Sterling, Jim (ngày 10 tháng 3 năm 2012). “Mass Effect 3 fans petition BioWare to change the ending”. Destructoid. Truy cập ngày 10 tháng 3 năm 2012.
  152. ^ Tassi, Paul (ngày 12 tháng 3 năm 2012). “How Bioware Could Find Redemption Using Mass Effect 3”. Forbes. Truy cập ngày 12 tháng 3 năm 2012.
  153. ^ Langshaw, Mark (ngày 11 tháng 3 năm 2012). 'Mass Effect 3' fans campaign to change ending”. Digital Spy. Truy cập ngày 11 tháng 3 năm 2012.
  154. ^ Molina, Brett (ngày 19 tháng 3 năm 2012). “BioWare: No decision yet on 'Mass Effect 3' ending”. USA Today. Truy cập ngày 19 tháng 3 năm 2012.
  155. ^ “Mass Effect campaign demands new ending to series”. BBC. ngày 20 tháng 3 năm 2012. Truy cập ngày 21 tháng 3 năm 2012.
  156. ^ “Demand a better ending to Mass Effect 3”. Facebook. Truy cập ngày 4 tháng 4 năm 2012.
  157. ^ “Welcome to Twitter”. Truy cập 8 tháng 2 năm 2015.
  158. ^ “Retake Mass Effect Child's play 's donation site”.
  159. ^ “Fundraiser To Change Mass Effect 3 Ending Is Shutdown”. Cinemablend.com. ngày 25 tháng 3 năm 2012. Truy cập ngày 4 tháng 4 năm 2012.
  160. ^ Thier, Dave (ngày 27 tháng 3 năm 2012). “Mass Effect 3 Protesters Sending Cupcakes to Bioware”. Forbes. Truy cập ngày 27 tháng 3 năm 2012.
  161. ^ Goulter, Tom (ngày 30 tháng 3 năm 2012). “Mass Effect 3 update: Cupcakes for hungry kids, because Mass Effect”. GamesRadar. Truy cập ngày 31 tháng 3 năm 2012.
  162. ^ Gregory, Jon (ngày 17 tháng 3 năm 2012). “Mass Effect 3 Ending Fighter Goes To The FTC - News”. www.GameInformer.com. Truy cập ngày 22 tháng 4 năm 2012.
  163. ^ “BioWare Reaps Forgiveness From FTC Complainant”. Bản gốc lưu trữ ngày 22 tháng 1 năm 2013. Truy cập ngày 23 tháng 8 năm 2012.
  164. ^ Mass Effect 3 Writer Accuse Casey Hudson Of Going It Alone, Bioware Stays Silent | Games Thirst
  165. ^ “Mass Effect 3 Writer Allegedly Slams Controversial Ending | Gameranx”. Bản gốc lưu trữ ngày 11 tháng 6 năm 2012. Truy cập ngày 23 tháng 8 năm 2012.
  166. ^ “Better Business Bureau Says BioWare Falsely Advertised Mass Effect 3 - Softpedia”. Softpedia. Truy cập ngày 13 tháng 4 năm 2012.
  167. ^ “Mass Effect 3 falsely advertised, says BBB - GameSpot.com”. GameSpot. Bản gốc lưu trữ ngày 14 tháng 4 năm 2012. Truy cập ngày 13 tháng 4 năm 2012.
  168. ^ “BioWare and EA cleared of ME3 advertising kerfuffle”. ScrewAttack.com. Truy cập ngày 15 tháng 8 năm 2012.
  169. ^ 'Mass Effect 3' makers to rewrite 'soul-crushing' ending for furious fans”. Fox News. ngày 22 tháng 3 năm 2012. Truy cập ngày 22 tháng 3 năm 2012.
  170. ^ “To Mass Effect 3 players, from Dr. Ray Muzyka, co-founder of BioWare”. BioWare. ngày 21 tháng 3 năm 2012. Truy cập ngày 22 tháng 3 năm 2012.
  171. ^ “Mass Effect 3 Extend Cut”. BioWare. ngày 5 tháng 4 năm 2012. Truy cập ngày 5 tháng 4 năm 2012.
  172. ^ “Mass Effect 3: Extended Cut”. BioWare. ngày 22 tháng 6 năm 2012. Truy cập ngày 23 tháng 6 năm 2012.

Liên kết ngoài[sửa | sửa mã nguồn]

Wiki - Keonhacai copa chuyên cung cấp kiến thức thể thao, keonhacai tỷ lệ kèo, bóng đá, khoa học, kiến thức hằng ngày được chúng tôi cập nhật mỗi ngày mà bạn có thể tìm kiếm tại đây có nguồn bài viết: https://vi.wikipedia.org/wiki/Mass_Effect_3