Wiki - KEONHACAI COPA

Mật nghị Hồng y 2013

Mật nghị Hồng y
năm 2013
Biểu tượng Trống tòa (sede vacant) của Toà Thánh
Ngày và địa điểm
12–13 tháng 3 năm 2013
Nhà nguyện Sistina, Điện Tông Tòa,
Vatican
Các nhân sự tiêu biểu
Hồng y Niên trưởngAngelo Sodano
Hồng y Phó Niên trưởngRoger Etchegaray
Nhiếp chínhTarcisio Bertone
Trưởng đẳng linh mụcPaulo Evaristo Arns
Trưởng đẳng phó tếJean-Louis Tauran
thư kýLorenzo Baldisseri
Cuộc bầu cử
Cử triXem bên dưới
Số vòng bỏ phiếu5
Tân giáo hoàng đắc cử
Jorge Mario Bergoglio
(Tông hiệu: Phanxicô)

Mật nghị Hồng y 2013 (hoặc Cơ mật viện bầu Giáo hoàng năm 2013) được triệu tập theo sau việc Giáo hoàng Biển Đức XVI thoái vị vào ngày 28 tháng 2 năm 2013[1]. 115 Hồng y cử tri đã bắt đầu Mật nghị bầu cử vào chiều ngày 12 tháng 3. Vào lúc 19h 06' ngày 13 tháng 3 năm 2013 (giờ Roma), khói trắng bốc lên từ ống khói nhà nguyện Sistina, sau đó là những tiếng chuông báo hiệu đã bầu được Giáo hoàng mới. Mật nghị đã bầu Hồng y Jorge Mario Bergoglio - Tổng giám mục của Tổng giáo phận Buenos Aires (Argentina) - làm giáo hoàng. Ông lấy tông hiệu là Phanxicô.

Giáo hoàng Biển Đức XVI thoái vị[sửa | sửa mã nguồn]

Ngày 11 tháng 2 năm 2013, Giáo hoàng Biển Đức XVI (còn gọi là Bênêđictô XVI) đã công bố ý định của ông là sẽ thoái vị khỏi chức Giám mục Rôma, Giáo hoàng Giáo hội Công giáo vào ngày 28 tháng 2 và định rõ thời gian trống tòa là từ 20 giờ 00 của ngày hôm đó. Biển Đức XVI sẽ là Giáo hoàng đầu tiên thoái vị trong gần sáu thế kỷ qua[2], trước đó, Giáo hoàng Grêgôriô XII cũng thoái vị vào năm 1415. Trong lời tuyên bố thoái vị, ông nói:

Khi Giáo hoàng Biển Đức XVI chính thức rời chức từ lúc 20 giờ ngày 28 tháng 2 năm 2013, tất cả các quan chức cao cấp nhất tại Vatican đều tự động mất chức, nhưng không có nghĩa là họ được hưởng một kỳ nghỉ ngơi[4].

Dư luận[sửa | sửa mã nguồn]

Trong thông cáo với 80 triệu giáo dân trong cộng đồng Anh giáo, Tổng Giám mục Justin Welby tòa Canterbury - lãnh đạo Anh giáo nói rằng ông hoàn toàn thông cảm với quyết định rời chức của Giáo hoàng Biển Đức mà theo ông đã được ngài thực thi với một cách "đường hoàng, can đảm và đầy viễn kiến."[5]

Người phát ngôn của thủ tướng Đức cho biết: chính phủ Đức dành sự tôn kính cao nhất vì những gì Giáo hoàng đã làm để phụng sự Giáo hội Công giáo. Theo tường thuật của BBC, nhiều du khách tại Vatican đã không tin vào thông tin này và hỏi rằng Giáo hoàng bị bệnh?. Linh mục Lombardi - phát ngôn viên Tòa Thánh nhiều lần lặp lại rằng: Giáo hoàng Biển Đức XVI không bị bệnh mà chỉ là sức khỏe giảm sút, điều thông thường với một người ở tuổi 85.

Tờ La Stampa của Ý dẫn lời thủ tướng Ý: Tôi thật sự sốc với tin bất ngờ này. Tờ Der Spiegel cho biết Đức ông Georg Ratzinger, anh trai Giáo hoàng Biển Đức XVI đã biết kế hoạch từ nhiệm từ nhiều tháng trước.

Yona Metzger, giáo sĩ tối cao của Israel cho biết: Israel và Vatican đã có mối quan hệ tốt đẹp nhất trong thời gian tại vị của Giáo hoàng Biển Đức XVI.[6].

Tiến trình[sửa | sửa mã nguồn]

Hồng y cử tri[sửa | sửa mã nguồn]

Mặc dù ở thời điểm đó, Giáo hội Công giáo có 209 hồng y còn sống nhưng sẽ chỉ có 117 vị hồng y được quyền tham gia Mật nghị Hồng y 2013 (vì những vị nào từ 80 tuổi trở lên trước ngày trống tòa giáo hoàng sẽ không còn quyền tham gia mật nghị nữa)[7]. Đây là quy định do Giáo hoàng Phaolô VI ban hành năm 1970 và được Giáo hoàng Gioan Phaolô II sửa đổi năm 1996.

Ưu tiên[8]Tên, tên rửa tội[9]Ngày sinh[10]Quốc gia[11]Ghi chú
1Re, Giovanni Battista30 tháng 1 năm 1934 ÝHồng y giám mục lâu nhất
2Bertone, S.D.B., Tarcisio2 tháng 12 năm 1934 ÝQuốc vụ khanh
3Naguib, Antonios18 tháng 3 năm 1935 Ai CậpThượng Phụ Copte Ai Cập
4Raï, O.M.M., Béchara Boutros25 tháng 2 năm 1940 LibanThượng phụ Maronite
5Danneels, Godfried5 tháng 6 năm 1933 BỉHồng y linh mục lâu nhất
6Meisner, Joachim25 tháng 12 năm 1933 Đức
7López Rodríguez, Nicolás de Jesús31 tháng 10 năm 1936 Cộng hòa Dominica
8Mahony, Roger Michael27 tháng 2 năm 1936 Hoa Kỳ
9Darmaatmadja, S.J., Julius Riyadi20 tháng 12 năm 1934 IndonesiaKhông tham dự
10Ortega y Alamino, Jaime Lucas18 tháng 10 năm 1936 Cuba
11Turcotte, Jean-Claude26 tháng 6 năm 1936 Canada
12Puljić, Vinko8 tháng 9 năm 1945 Bosnia và Herzegovina
13Sandoval Íñiguez, Juan28 tháng 3 năm 1933 Mexico
14Rouco Varela, Antonio María24 tháng 8 năm 1936 Tây Ban Nha
15Tettamanzi, Dionigi14 tháng 3 năm 1934 Ý
16Pengo, Polycarp5 tháng 8 năm 1944 Tanzania
17Schönborn, O.P., Christoph22 tháng 1 năm 1945 Áo
18Rivera Carrera, Norberto6 tháng 6 năm 1942 Mexico
19George, O.M.I., Francis Eugene16 tháng 1 năm 1937 Hoa Kỳ
20Grocholewski, Zenon11 tháng 10 năm 1939 Ba Lan
21Sepe, Crescenzio2 tháng 6 năm 1943 Ý
22Kasper, Walter5 tháng 3 năm 1933 ĐứcHồng y lớn tuổi nhất
23Dias, Ivan14 tháng 4 năm 1936 Ấn Độ
24Agnelo, Geraldo Majella19 tháng 10 năm 1933 Brasil
25Bačkis, Audrys Juozas1 tháng 2 năm 1937 Lithuania
26Errázuriz Ossa, ISch, Francisco Javier5 tháng 9 năm 1933 Chile
27Terrazas Sandoval, C.SS.R., Julio7 tháng 3 năm 1936 Bolivia
28Napier, O.F.M., Wilfrid Fox8 tháng 3 năm 1941 Nam Phi
29Rodríguez Maradiaga, S.D.B., Óscar Andrés29 tháng 12 năm 1942 Honduras
30Cipriani Thorne, Juan Luis28 tháng 12 năm 1943 Peru
31Hummes, O.F.M., Cláudio8 tháng 8 năm 1934 Brazil
32Bergoglio, S.J., Jorge Mario17 tháng 12 năm 1936 ArgentinaGiáo hoàng Phanxicô
33Policarpo, José da Cruz26 tháng 2 năm 1936 Bồ Đào Nha
34Poletto, Severino18 tháng 3 năm 1933 Ý
35Lehmann, Karl16 tháng 5 năm 1936 Đức
36Scola, Angelo7 tháng 11 năm 1941 Đức
37Okogie, Anthony Olubunmi16 tháng 6 năm 1936 Nigeria
38Zubeir Wako, Gabriel27 tháng 2 năm 1941 Sudan
39Amigo Vallejo, O.F.M., Carlos23 tháng 8 năm 1934 Tây Ban Nha
40Rigali, Justin Francis19 tháng 4 năm 1935 Hoa Kỳ
41O'Brien, Keith Michael Patrick17 tháng 3 năm 1938 Vương quốc AnhKhông tham dự
42Antonelli, Ennio18 tháng 11 năm 1936 Ý
43Turkson, Peter Kodwo Appiah11 tháng 10 năm 1948 Ghana
44Toppo, Telesphore Placidus15 tháng 10 năm 1939 Ấn Độ
45Pell, George8 tháng 4 năm 1941 Úc
46Bozanić, Josip20 tháng 3 năm 1949 Croatia
47Gioan Baotixita Phạm Minh Mẫn5 tháng 3 năm 1934 Việt NamHồng y đến muộn nhất
48Barbarin, Philippe17 tháng 10 năm 1950 Pháp
49Erdö, Péter25 tháng 6 năm 1952 Hungary
50Ouellet, P.S.S., Marc8 tháng 6 năm 1944 Canada
51Vallini, Agostino17 tháng 4 năm 1940 Ý
52Urosa Savino, Jorge Liberato28 tháng 8 năm 1942 Venezuela
53Ricard, Jean-Pierre25 tháng 9 năm 1944 Pháp
54Cañizares Llovera, Antonio10 tháng 10 năm 1945 Tây Ban Nha
55O'Malley, O.F.M.Cap., Seán Patrick29 tháng 6 năm 1944 Hoa Kỳ
56Dziwisz, Stanisław27 tháng 4 năm 1939 Ba Lan
57Caffarra, Carlo1 tháng 6 năm 1938 Ý
58Brady, Seán Baptist16 tháng 8 năm 1939 Ireland
59Martínez Sistach, Lluís29 tháng 4 năm 1937 Tây Ban Nha
60Vingt-Trois, André7 tháng 11 năm 1942 Pháp
61Bagnasco, Angelo14 tháng 2 năm 1943 Ý
62Sarr, Théodore-Adrien28 tháng 11 năm 1936 Senegal
63Gracias, Oswald24 tháng 12 năm 1944 Ấn Độ
64Robles Ortega, Francisco2 tháng 3 năm 1949 Mexico
65DiNardo, Daniel Nicholas23 tháng 5 năm 1949 Hoa Kỳ
66Scherer, Odilo Pedro21 tháng 9 năm 1949 Brasil
67Njue, John1944 Kenya
68Vela Chiriboga, Raúl Eduardotháng 1 năm 1934 Ecuador
69Monsengwo Pasinya, Laurent7 tháng 10 năm 1939 Cộng hòa Dân chủ Congo
70Romeo, Paolo20 tháng 2 năm 1938 Ý
71Wuerl, Donald William12 tháng 11 năm 1940 Hoa Kỳ
72Assis, Raymundo Damasceno15 tháng 2 năm 1937 Brasil
73Nycz, Kazimierz1 tháng 2 năm 1950 Ba Lan
74Patabendige Don, Albert Malcolm Ranjith15 tháng 11 năm 1947 Sri Lanka
75Marx, Reinhard21 tháng 9 năm 1953 Đức
76Alencherry, George19 tháng 4 năm 1945 Ấn Độ
77Collins, Thomas Christopher16 tháng 1 năm 1947 Canada
78Duka, O.P., Dominik Jaroslav26 tháng 4 năm 1943 Cộng hòa Séc
79Eijk, Willem Jacobus22 tháng 6 năm 1953 Hà Lan
80Betori, Giuseppe25 tháng 2 năm 1947 Ý
81Dolan, Timothy Michael6 tháng 2 năm 1950 Hoa Kỳ
82Woelki, Ranier Maria18 tháng 8 năm 1956 Đức
83Thang Hán, Gioan31 tháng 7 năm 1939 Hồng Kông, Trung Quốc
84Thottunkal, Baselios Cleemis15 tháng 6 năm 1959 Ấn ĐộHồng y trẻ nhất
85Onaiyekan, John Olorunfemi29 tháng 1 năm 1944 Nigeria
86Salazar Gómez, Rubén22 tháng 9 năm 1942 Colombia
87Tagle, Luis Antonio Gokim21 tháng 6 năm 1957 Philippines
88Tauran, Jean-Louis3 tháng 4 năm 1943 PhápHồng y phó tế lâu nhất
89Nicora, Attilio16 tháng 3 năm 1937 Ý
90Levada, William Joseph15 tháng 6 năm 1936 Hoa Kỳ
91Rodé, C.M., Franc23 tháng 9 năm 1934 Slovenia
92Sandri, Leonardo18 tháng 11 năm 1943 Argentina
93Lajolo, Giovanni3 tháng 1 năm 1935 Ý
94Cordes, Paul Josef5 tháng 9 năm 1934 Đức
95Comastri, Angelo17 tháng 9 năm 1943 Ý
96Ryłko, Stanisław4 tháng 7 năm 1945 Ba Lan
97Farina, S.D.B., Raffaele24 tháng 9 năm 1933 Ý
98Amato, S.D.B., Angelo8 tháng 6 năm 1938 Ý
99Sarah, Robert15 tháng 6 năm 1945 Guinea
100Monterisi, Francesco28 tháng 5 năm 1934 Ý
101Burke, Raymond Leo30 tháng 6 năm 1948 Hoa Kỳ
102Koch, Kurt15 tháng 3 năm 1950 Thụy Sĩ
103Sardi, Paolo1 tháng 9 năm 1934 Ý
104Piacenza, Mauro15 tháng 9 năm 1944 Ý
105De Paolis, C.S., Velasio19 tháng 9 năm 1935 Ý
106Ravasi, Gianfranco18 tháng 10 năm 1942 Ý
107Filoni, Fernando15 tháng 4 năm 1946 Ý
108Monteiro de Castro, Manuel29 tháng 3 năm 1938 Bồ Đào Nha
109Abril y Castelló, Santos21 tháng 9 năm 1935 Tây Ban Nha
110Vegliò, Antonio Maria3 tháng 2 năm 1938 Ý
111Bertello, Giuseppe1 tháng 10 năm 1942 Ý
112Coccopalmerio, Francesco6 tháng 3 năm 1938 Ý
113Aviz, João Braz de24 tháng 4 năm 1947 Brasil
114O'Brien, Edwin Frederick8 tháng 4 năm 1939 Hoa Kỳ
115Calcagno, Domenico3 tháng 2 năm 1943 Ý
116Versaldi, Giuseppe30 tháng 7 năm 1943 Ý
117Harvey, James Michael20 tháng 10 năm 1949 Hoa Kỳ
Mật nghị Hồng y năm 2013[12]

Số các Hồng y cử tri theo châu lục
  Italia
28
  Châu Âu (ngoài Ý)
32
  Bắc Mỹ
20
  Nam Mỹ
13
  Châu Phi
11
  Châu Á & châu Úc
11
Tổng số cử tri115
Không tham dự
Giáo hoàng từ nhiệmBiển Đức XVI
Tân Giáo hoàngPhanxicô

Ứng viên sáng giá[sửa | sửa mã nguồn]

Các nước có hồng y tham gia mật nghị hồng y.

Mặc dù trên nguyên tắc, các hồng y có thể chọn bất kỳ người nam nào đã được chịu phép Thanh Tẩy theo nghi thức Công giáo để bầu làm Giáo hoàng, nhưng từ năm 1389, họ đã luôn chọn một hồng y trong đoàn. Đối với cuộc mật nghị 2013, một số cơ quan truyền thông dự đoán những hồng y sau đây là những ứng viên sáng giá cho người kế nhiệm Biển Đức XVI: Christoph Schönborn của Áo, Luis Antonio Tagle của Philippines, Peter Turkson của Ghana, Marc Ouellet của CanadaAngelo Scola của Ý[15]. Ngoài ra còn có một số vị hồng y khác đáng được chú ý là Leonardo Sandri của ArgentinaTimothy Michael Dolan của Hoa Kỳ.

Năm 1996, Giáo hoàng Gioan Phaolô II đã sửa luật bầu Giáo hoàng: cân nhắc việc tính số phiếu chiếm đa số đơn sau khi mật viện kéo dài lâu và bế tắc. Trước đây, việc bỏ phiếu sẽ phải tiếp tục cho đến khi một ứng cử viên nhận được đa số phiếu là 2/3 cộng 1. Trong mật nghị gần đây nhất, Hồng y Ratzinger đã đạt được số phiếu đa số đơn rất sớm trong cuộc bỏ phiếu mà cuối cùng ông được chọn làm Giáo hoàng. Nhưng điều này có thể không xảy ra trong mật tuyển viện bầu Giáo hoàng tiếp theo. Vì không lâu sau khi được chọn, Giáo hoàng Bênêđictô XVI đã thay đổi luật để quay trở về với phương thức truyền thống. Do đó, người kế vị ông sẽ là người phải có được sự ủng hộ của đa số chứ không phải của một người đến từ một phe nhóm nào đó[16]

Thời gian và nguyên tắc[sửa | sửa mã nguồn]

Theo Tông Hiến Universi Dominici Gregis (hiến pháp Giáo hội) do Giáo hoàng Gioan Phaolô II ban hành năm 1996 thì ít nhất là 15 ngày và không được quá 20 ngày kể từ khi trống Tông Tòa, các hồng y phải họp bầu giáo hoàng mới. Các giới chức Vatican cũng nói rằng, Giáo hội Công giáo cần có Giáo hoàng mới trước Tuần Thánh (bắt đầu ngày 24 tháng 3 bằng Chúa nhật Lễ Lá) vì đó là cao điểm dịp Lễ Phục Sinh[17]. Để đẩy nhanh tiến trình này, trong những ngày tại vị cuối cùng, Giáo hoàng Biển Đức XVI đã ban hành một tự sắc Normas nonnullas mà ông ký ngày 22 tháng 2. Theo đó, nếu các hồng y đã có mặt đông đủ hết tại Rôma thì các vị có thể quyết định ngày bắt đầu Mật nghị sớm hơn[17][18]. Và ngày 08 tháng 3, Hồng y đoàn đã quyết định bắt đầu Mật nghị bầu Giáo hoàng vào ngày 12 tháng 3 năm 2013[19].

Vòng bầu cử đầu tiên diễn ra vào ngày 12/03 không đạt được kết quả[20]. Nhưng sang ngày 13/03/2013, sau vòng bỏ phiếu cuối cùng trong ngày, tức là chỉ sau 5 vòng tính từ khi bắt đầu Mật nghị vào hôm trước, các Hồng y đã bầu chọn được Giáo hoàng mới, là Hồng y Jorge Mario Bergoglio, người Argentina, Tổng Giám mục Buenos Aires, ông lấy tông hiệu là Phanxicô.[21]

Cuộc bỏ phiếu[sửa | sửa mã nguồn]

Ngày thứ nhất[sửa | sửa mã nguồn]

Ngày thứ hai[sửa | sửa mã nguồn]

Hậu cần[sửa | sửa mã nguồn]

Nhà nguyện Sistina, nơi các hồng y sẽ bị cô lập trong suốt thời gian diễn ra Mật nghị

Ngày 8 tháng 3 năm 2013, người phát ngôn của Vatican, linh mục Federico Lombardi cho biết rằng các thiết bị phá sóng đặc biệt sẽ được triển khai xung quanh Nhà nguyện Sistinenhà khách Santa Marta, nơi các hồng y sẽ bị cô lập trong suốt thời gian diễn ra Mật nghị. Các xe hơi trang bị thiết bị phá sóng cũng sẽ theo đuôi những chiếc xe chuyên chở các hồng y từ nhà khách Santa Marta đến Nhà nguyện Sistine [22].

Văn phòng truyền thông của Vatican thông báo một buổi lễ sẽ diễn ra vào buổi sáng ngày 12 tháng 3 và vòng bỏ phiếu đầu tiên sẽ diễn ra vào buổi chiều cùng ngày[22]. Có hai bếp lò dùng để đốt các lá phiếu sau khi đã được kiểm phiếu xong, nếu cuộc bầu cử không đạt được kết quả, các hóa chất sẽ được bỏ vào lò để khói thoát ra khỏi ống có màu đen; nhưng khi bầu được Giáo hoàng mới, người ta sẽ cho các loại hóa chất khác vào để khói có màu trắng, báo hiệu cho bên ngoài biết.

Tất cả các Hồng y cử tri cũng như toàn thể các nhân viên hỗ trợ trong Mật nghị, từ các linh mục nghe giải tội cho đến các nữ tu phục vụ các bữa ăn ở nhà khách Santa Marta, sẽ phải tuyên thệ giữ bí mật với thế giới bên ngoài về cuộc bầu cử này, về những gì xảy ra tại nơi bầu, về việc bầu, không vi phạm bí mật này trong và sau cuộc bầu, trừ khi được Giáo hoàng mới cho phép rõ ràng, nếu vi phạm sẽ bị dứt phép thông công.

Xem thêm[sửa | sửa mã nguồn]

Chú thích[sửa | sửa mã nguồn]

  1. ^ Giáo hoàng Biển Đức 16 tuyên bố từ chức[liên kết hỏng]
  2. ^ Đức Giáo hoàng Biển Đức XVI bất ngờ từ nhiệm
  3. ^ “Lời tuyên bố thoái vị của Giáo hoàng Bênêđíctô thứ 16”. Bản gốc lưu trữ ngày 14 tháng 2 năm 2013. Truy cập ngày 18 tháng 2 năm 2013.
  4. ^ “Between popes: Vatican business continues as usual -- almost”. Bản gốc lưu trữ ngày 23 tháng 2 năm 2013. Truy cập ngày 21 tháng 2 năm 2013.
  5. ^ Phản ứng của các lãnh đạo thế giới trước tin Đức Giáo hoàng từ chức
  6. ^ Đức Giáo hoàng Biển Đức XVI bất ngờ từ nhiệm, Báo Tuổi Trẻ
  7. ^ Conclave: How cardinals elect a Pope
  8. ^ “Cardinal electors arranged by orders and precedence”. Salvador Miranda. Bản gốc lưu trữ ngày 3 tháng 3 năm 2016. Truy cập ngày 18 tháng 2 năm 2013.
  9. ^ “Cardinal electors - Conclave of March 2013 - Arranged in alphabetical order”. Salvador Miranda. Bản gốc lưu trữ ngày 3 tháng 3 năm 2016. Truy cập ngày 18 tháng 2 năm 2013.
  10. ^ “Cardinal electors arranged by age”. Salvador Miranda. Bản gốc lưu trữ ngày 14 tháng 2 năm 2013. Truy cập ngày 18 tháng 2 năm 2013.
  11. ^ “Cardinal electors arranged by country”. Salvador Miranda. Bản gốc lưu trữ ngày 19 tháng 2 năm 2013. Truy cập ngày 18 tháng 2 năm 2013.
  12. ^ “Resources on current eligible papal electors”. Canonlaw.info. Truy cập ngày 12 tháng 3 năm 2013.
  13. ^ Hariyadi, Mathias (ngày 21 tháng 2 năm 2013). “Conclave, Cardinal Darmaatmadja Renounces for 'Health Reasons'. AsiaNews. Truy cập ngày 1 tháng 3 năm 2013.
  14. ^ Holden, Michael (ngày 25 tháng 2 năm 2013). "Britain's Top Catholic Cleric Resigns, Won't Elect New Pope" Lưu trữ 2015-05-09 tại Wayback Machine. Reuters. Truy cập ngày 28 tháng 2 năm 2013.
  15. ^ Who will be the next pope? The contenders for Vatican's top job
  16. ^ Mật nghị Hồng y sắp tới có gì mới? Lưu trữ 2013-01-15 tại Wayback Machine, Tổng Giáo phận Tp. HCM
  17. ^ a b Đám đông tụ tập tại Vatican để nghe Đức Giáo hoàng
  18. ^ Bầu cử Đức Giáo hoàng
  19. ^ “Hồng y Đoàn sẽ bắt đầu bầu Giáo hoàng vào thứ ba, 12/03/2013”. Bản gốc lưu trữ ngày 12 tháng 3 năm 2013. Truy cập ngày 14 tháng 3 năm 2013.
  20. ^ “Bản sao đã lưu trữ”. Bản gốc lưu trữ ngày 16 tháng 3 năm 2013. Truy cập ngày 14 tháng 3 năm 2013.
  21. ^ “Habemus Papam – Chúng ta đã có Giáo hoàng”. Bản gốc lưu trữ ngày 16 tháng 3 năm 2013. Truy cập ngày 14 tháng 3 năm 2013.
  22. ^ a b Bảo vệ Mật nghị Hồng y thời công nghệ cao, Báo Thanh Niên

Liên kết ngoài[sửa | sửa mã nguồn]

Wiki - Keonhacai copa chuyên cung cấp kiến thức thể thao, keonhacai tỷ lệ kèo, bóng đá, khoa học, kiến thức hằng ngày được chúng tôi cập nhật mỗi ngày mà bạn có thể tìm kiếm tại đây có nguồn bài viết: https://vi.wikipedia.org/wiki/M%E1%BA%ADt_ngh%E1%BB%8B_H%E1%BB%93ng_y_2013