Ioannes VIII Palaiologos Ίωάννης Η' Παλαιολόγος
Hoàng đế của Đế quốc Đông La Mã
Hình vẽ Ioannes VIII Palaiologos bởi họa sĩ Benozzo Gozzoli
Tại vị	1425–1448
Tiền nhiệm	Manuel II Palaiologos
Kế nhiệm	Konstantinos XI Palaiologos
Thông tin chung
Sinh	18 tháng 12, 1392
Mất	31 tháng 10, 1448 [55 tuổi]
Phối ngẫu	Anna xứ Moskva Sophia xứ Montferrat Maria xứ Trebizond
Hoàng tộc	Palaiologos
Thân phụ	Manuel II Palaiologos
Thân mẫu	Helena Dragaš

Ioannes VIII Palaiologos hoặc Palaeologus (tiếng Hy Lạp: Ίωάννης Η' Παλαιολόγος, Iōannēs VIII Palaiologos, 18 tháng 12, 1392 – 31 tháng 10, 1448), là vị Hoàng đế Đông La Mã áp chót, trị vì từ năm 1425 đến 1448.

Tiểu sử[sửa | sửa mã nguồn]

Ioannes VIII Palaiologos là con trưởng của Hoàng đế Manuel II Palaiologos và Hoàng hậu Helena Dragaš- con gái của hoàng thân Serbia Konstantinos Dragaš. Ông liên hợp với cha mình khi là đồng hoàng đế từ trước năm 1416 và trở thành hoàng đế duy nhất vào năm 1425.

Tháng 6 năm 1422, Ioannes VIII Palaiologos trực tiếp giám sát việc bảo vệ kinh thành Constantinopolis trong một cuộc bao vây của Murad II, nhưng phải chấp nhận việc để mất Thessaloniki mà anh trai của ông Andronikos đã trao cho Venezia vào năm 1423. Để đảm bảo cho việc bảo vệ chống lại Đế quốc Ottoman, ông đã tới thăm Đức Giáo hoàng Eugene IV và đồng ý hợp nhất cả hai giáo hội Công giáo La Mã và Chính Thống giáo Đông phương. Sự hợp nhất này đã được phê duyệt tại Hội đồng Florence năm 1439 mà Ioannes đã tham dự với 700 người theo hầu gồm Thượng phụ Joseph II thành Constantinopolis và George Gemistos Plethon, một nhà triết học phái Tân Plato có ảnh hưởng đến các viện nghiên cứu của Ý. Tuy vậy sự hợp nhất đã thất bại do sự phản đối ở Constantinopolis, nhưng nhờ hành vi thận trọng của mình đối với Đế quốc Ottoman mà ông đã thành công trong việc giữ được quyền kiểm soát thành phố.

Ioannes VIII Palaiologos đã đặt người em Konstantinos XI, từng giữ chức nhiếp chính ở Constantinopolis từ năm 1437-1439, làm người kế nhiệm. Bất chấp những mưu đồ soán vị của người em út Demetrios Palaiologos mà ngôi vị của Konstantinos XI vẫn được đảm bảo, ít lâu sau thì Ioannes VIII qua đời ở Constantinopolis vào năm 1448, Konstantinos XI dưới sự phò trợ của triều thần đã chính thức kế thừa ngôi vị, trở thành vị hoàng đế cuối cùng của Đế quốc Đông La Mã.

Hôn nhân[sửa | sửa mã nguồn]

Ông từng kết hôn ba lần. Cuộc hôn nhân đầu tiên là với Anna xứ Moskva, con gái của Đại Công tước Basil I xứ Moskva (1389-1425) và Sophia của Lithuania vào năm 1414. Bà mất vào tháng 8 năm 1417 vì bệnh dịch hạch.

Cuộc hôn nhân thứ hai được sự sắp đặt của cha ông Manuel II và Đức Giáo hoàng Martin V với Sophia xứ Montferrat vào năm 1421. Cô là con gái của Theodore II, Hầu tước xứ Montferrat và người vợ thứ hai của ông Joanna xứ Bar. Joanna là con gái của Robert I, Công tước xứ Bar và Marie Valois. Ông bà ngoại của cô là Jean II của Pháp và Bonne của Bohemia.

Cuộc hôn nhân thứ ba của ông được sự sắp đặt của vị Hồng y tương lai Bessarion với Maria xứ Trebizond năm 1427. Cô là con gái của Alexios IV xứ Trebizond và Theodora Kantakouzene. Bà qua đời vào mùa đông năm 1439 cũng vì bệnh dịch hạch. Cả ba lần kết hôn của ông đều không có con.

Ảnh hưởng văn hóa[sửa | sửa mã nguồn]

Ông nổi tiếng vì được một số họa sĩ vẽ chân dung nhân dịp chuyến thăm Ý. Có lẽ một trong những bức chân dung nổi tiếng nhất của ông là bức tranh của họa sĩ Benozzo Gozzoli, treo trên bức tường phía nam Nhà nguyện Magi, tại Palazzo Medici-Riccardi, ở Florence. Theo một số giải thích, Ioannes VIII có thể được vẽ chân dung trong bức Đánh roi của Piero della Francesca. Một bức chân dung của Ioannes còn xuất hiện trong một bản thảo tại Tu viện Thánh Catherine ở Núi Sinai.

Tổ tiên[sửa | sửa mã nguồn]

Tham khảo[sửa | sửa mã nguồn]

• Harris, Jonathan, The End of Byzantium. New Haven and London: Yale University Press, 2010. ISBN 978-0-300-11786-8
• Lazaris, Stavros, "L’empereur Jean VIII Paléologue vu par Pisanello lors du concile de Ferrare – Florence", Byzantinische Forschungen, 29, 2007, p. 293-324 [1]
• Nicol, Donald M., The Last Centuries of Byzantium. Cambridge: Cambridge University Press, 1993, 2nd edition. ISBN 0-521-43991-4
• Tư liệu liên quan tới Ioannes VIII Palaiologus tại Wikimedia Commons
• Từ điển Oxford về Byzantium, 1991.