Wiki - KEONHACAI COPA

Hoàng Vân

Hoàng Vân
Thông tin cá nhân
Sinh
Ngày sinh
24 tháng 7 năm 1930
Nơi sinh
Hà Nội, Đông Dương thuộc Pháp
Mất
Ngày mất
4 tháng 2, 2018(2018-02-04) (87 tuổi)
Nơi mất
Hà Nội, Việt Nam
Giới tínhnam
Quốc tịchViệt Nam
Nghề nghiệpNhạc sĩ
Gia đình
Con cái
Lê Phi Phi
Sự nghiệp âm nhạc
Ca khúc"Bài ca xây dựng", "Hò kéo pháo", "Người chiến sĩ ấy", "Quảng Bình quê ta ơi", "Tôi là người thợ lò", "Bài ca giao thông vận tải","Đường lên đỉnh núi",...
Giải thưởng
Giải thưởng Hồ Chí Minh 2000
Văn học nghệ thuật

Hoàng Vân (tên khai sinh: Lê Văn Ngọ, 24/7/1930 - 4/2/2018[1]) là một nhạc sĩ hàng đầu của nền âm nhạc chuyên nghiệp Việt Nam, ông có một sự nghiệp sáng tác phong phú với thành công trên rất nhiều thể loại. Là người có nhiều sáng tác nhất về các ngành nghề kinh tế và sáng tác về các địa phương trở thành bài truyền thống, ông nổi tiếng với rộng rãi quần chúng với hàng loạt ca khúc như "Bài ca xây dựng", "Hò kéo pháo", "Người chiến sĩ ấy", "Quảng Bình quê ta ơi", "Tôi là người thợ lò",... Ngoài ra, trong kho tàng đồ sộ của ông (khoảng 650 tác phẩm đã xác định), ông đã để lại 4 bản giao hưởng (trong đó "Thành đồng tổ quốc" là bản thơ giao hưởng đầu tiên của Việt Nam - 1960), một bản nhạc vũ kịch "Chị Sứ", một trong những vở ballet đầu tiên của Việt Nam (1968), 4 tác phẩm viết cho đại hợp xướng và dàn nhạc giao hưởng "Hồi tưởng", "Việt Nam muôn năm", "Vượt núi", "Điện Biên Phủ", hàng chục tác phẩm cho nhạc thính phòng, nhạc phim, kịch, múa rối, hợp xướng thiếu nhi...

Ông còn có bút danh là Y-Na (theo tương truyền có nghĩa là Yêu Ngọc Anh – vợ của ông), Bua Vân, Thạch Sinh...

Tiểu sử[sửa | sửa mã nguồn]

Ông sinh ngày 24/7/1930 tại Hà Nội trong gia đình Nho học ở phố Hàng Thùng, có cha và ông nội đều là nhà nho. Năm 16 tuổi, ông gia nhập Đội thiếu niên cứu quốc Mai Hắc Đế, là liên lạc viên tự vệ khu Đông Kinh Nghĩa Thục (Liên khu I) Hà Nội, rồi làm phụ trách Thiếu sinh quân Trung đoàn 165, Sư đoàn 312. Sau đó, ông tham gia Đội Tuyên truyền võ trang Lao Hà, làm báo chí và công tác địch vận của trung đoàn, sư đoàn và sau đó phụ trách văn nghệ ở Sư đoàn 312.

Sau 1954, ông được cử đi tu nghiệp tại Học viện Âm nhạc Trung ương, Bắc Kinh, Trung Quốc. Khi về nước, ông chỉ huy dàn nhạc đoàn ca nhạc Đài Tiếng nói Việt Nam kiêm chỉ đạo nghệ thuật cho đến 1970, đồng thời tham gia giảng dạy môn sáng tác và phối khí tại Nhạc viện Hà Nội cho đến năm 1989. Từ 1963-1989, ông là Uỷ viên Ban Chấp hành Hội Nhạc sĩ Việt Nam, là trưởng ban sáng tác thanh nhạc và công tác tại Hội cho đến năm 1996. Năm 1975, ông đi thực tập một thời gian tại Nhạc viện Sofia, Bulgaria.

Hoàng Vân vẫn tự hào là ít có người sống trong phố cổ Hà Nội từ lúc sinh ra đến năm hơn 80 tuổi như ông. Hoàng Vân có sở thích viết thư pháp, chơi đồ cổ và đọc sách. Hai người con của ông là nhạc trưởng Lê Phi Phi và Tiến sĩ - nhà nghiên cứu âm nhạc Lê Y Linh đều thành danh.

Hoàng Vân qua đời vào khoảng 4 giờ sáng 4/2/2018 tại nhà riêng. Trước đó, ông bị bệnh viêm phổi và một số bệnh tuổi già.

Sự nghiệp[sửa | sửa mã nguồn]

Hoàng Vân bắt đầu sáng tác từ năm 1951 với những ca khúc được phổ biến rộng rãi tại vùng Tây Bắc, Việt Bắc như "Chiến thắng Tây Bắc", "Chiến thắng Hoà Bình", "Tin chiến thắng",... Năm 1954, ông sáng tác ca khúc nổi tiếng "Hò kéo pháo". Từ đây sự nghiệp sáng tác của ông bắt đầu nở rộ với hàng loạt ca khúc, hợp xướng, hòa tấu. Ngoài ra ông còn viết nhạc cho phim, kịch nói, tác phẩm khí nhạc, dàn nhạc giao hưởng, hợp xướng.

Ngoài công việc sáng tác, ông còn tham gia công tác giảng dạy ở Nhạc viện Hà Nội. Nhiều trong số các học trò của ông đã thành danh như An Thuyên, Trương Ngọc Ninh, Văn Thành Nho, Phú Quang,...

Ông đã xuất bản các sách nhạc gồm Hai chị em (Nhà xuất bản Âm nhạc, 1973), 6 ca khúc Hoàng Vân (Nhà xuất bản Âm nhạc, 1980), Ca khúc Hoàng Vân (Nhà xuất bản Âm nhạc, 1986), Tuyển chọn ca khúc Hoàng Vân (Nhà xuất bản Âm nhạcHội nhạc sĩ Việt Nam) kèm theo băng cassette audio (1994). Các sách được xuất bản tại nước ngoài là Tổng phổ giao hưởng Thành đồng Tổ quốc (in tại Cộng hòa Dân chủ ĐứcBulgaria), Hành khúc con voi (Voi kéo gỗ) (Nhà xuất bản Âm nhạc Moskva, Liên Xô).

Ngày 10 tháng 6 năm 2005, tại Hà nội đã có một đêm hòa nhạc giao hưởng mang tên ông được tổ chức tại Nhà hát Lớn Hà Nội, biểu diễn ba tác phẩm: Thơ giao hưởng số 1 Thành đồng Tổ quốc (1960), concertino cho violon và dàn nhạc dây Tuổi trẻ và tình yêu (1975) và Đại hợp xướng Điện Biên Phủ (2004). Chương trình do Dàn nhạc giao hưởng, hợp xướng Nhạc viện Hà Nội thể hiện, do con trai ông - nhạc trưởng Lê Phi Phi - chỉ huy.

Ông được trao Giải thường Hồ Chí Minh về văn học nghệ thuật vào năm 2000.

Ca khúc[sửa | sửa mã nguồn]

Hoàng Vân là một nhạc sĩ có nhiều ca khúc nổi tiếng như: "Hò kéo pháo", "Tôi là người thợ lò", "Hà Nội - Huế - Sài Gòn", "Quảng Bình quê ta ơi", "Nổi trống lên rừng núi ơi", "Không cho chúng nó thoát", "Bài ca giao thông vận tải", "Chào anh giải phóng quân - Chào mùa xuân đại thắng", "Hai chị em", "Tiếng cồng giải phóng - Tiếng cồng chiến thắng" (bút danh Y - Na), "Trên đường tiếp vận" (bút danh Y - Na), "Người chiến sĩ ấy", "Guồng nước quay", "Nghe anh thương binh hát"... Ông còn một số sáng tác phổ thơ như: "Hát ru" (thơ Tố Hữu), "Những cánh buồm" (thơ Hoàng Trung Thông), "Nhớ" (thơ Nguyễn Đình Thi), "Khúc tâm tình người thủy thủ" (thơ Mai Liêm, tức Hà Nhật),... Sau 1975, ông có các sáng tác như "Bài ca xây dựng", "Tình yêu của đất và nước", "Hát về cây lúa hôm nay", "Bài ca tình bạn", "Tình ca Tây Nguyên",... Ngoài ra ông còn viết các ca khúc thiếu nhi như: "Ca ngợi Tổ quốc", "Mùa hoa phượng nở", "Em yêu trường em", "Mùa xuân", "Hai con búp bê", "Đôi mắt chim câu", Tổ khúc "Bốn mùa", "Con chim vành khuyên", "Bảy sắc cầu vồng", "Hôm nay là đội viên, ngày mai là đoàn viên", "Đường lên đỉnh núi" (nhạc mở đầu - kết thúc chương trình truyền hình Đường lên đỉnh Olympia), "Chú em là thủy thủ"...

Nhiều bài hát của ông đã trở thành bài hát truyền thống của ngành nghề kinh tế, ví dụ "Bài ca xây dựng", "Bài ca người giáo viên nhân dân", "Hát về cây lúa hôm nay", "Tôi là người thợ lò", "Bài ca giao thông vận tải"[2], "Khúc tâm tình người thủy thủ",...

Những ca khúc nổi tiếng nhất của Hoàng Vân:

  • Bài ca giao thông vận tải
  • Bài ca người thủy thủ
  • Bài ca người giáo viên nhân dân
  • Bài ca xây dựng
  • Bài ca pháo kích
  • Bài ca tình bạn
  • Bài ca trên đường xa
  • Bài thơ gửi Thái Nguyên
  • Bảy sắc cầu vồng
  • Bốn mùa (tổ khúc)
  • Ca ngợi Tổ quốc
  • Chiến thắng Tây Bắc
  • Chiến thắng Hoà Bình
  • Chào anh giải phóng quân - chào mùa xuân đại thắng
  • Chúng ta là giai cấp công nhân (1970)
  • Con chim vành khuyên (1970)
  • Cô gái Thái Bình
  • Đường về Tây Nguyên
  • Đường lên đỉnh núi (nhạc mở đầu/kết thúc Đường lên đỉnh Olympia)
  • Đôi mắt chim câu
  • Em yêu trường em
  • Guồng nước quay
  • Hát về cây lúa hôm nay
  • Hà Nội - Huế - Sài Gòn
  • Hai chị em
  • Hát ru
  • Hai con búp bê
  • Hôm nay là đội viên, ngày mai là đoàn viên
  • Hò kéo pháo (1954)
  • Không cho chúng nó thoát
  • Mùa hoa phượng nở
  • Nghe anh thương binh hát
  • Người chiến sĩ ấy
  • Nhớ
  • Những cánh buồm
  • Niềm vui gia đình (nhạc kết thúc Ở nhà chủ nhật)
  • Nổi trống lên rừng núi ơi
  • Quảng Bình quê ta ơi (1964)
  • Tiếng cồng giải phóng - tiếng cồng chiến thắng
  • Tin chiến thắng
  • Tình ca Tây Nguyên
  • Tình ca Vũng Tàu
  • Tình yêu Hà Nội
  • Tình yêu của đất và nước
  • Tôi là người thợ lò (1964)
  • Tôi yêu nhà máy của tôi
  • Tuổi trẻ đi xa
  • Màu áo trắng và màu áo tím
  • Tình ca Hải phòng
  • Chia tay với chùa Hương
  • Tình ca người thủy thủ

Tiếp nối thể loại trường ca, một thể loại âm nhạc đặc sắc của Việt Nam, ông có những tác phẩm như "Hà Nội - Huế - Sài Gòn", "Bài thơ gửi Thái Nguyên" (lời Lê Nguyên), "Việt Nam muôn năm", "Tôi là người thợ lò",...[3]

Khí nhạc - Nhạc thính phòng[sửa | sửa mã nguồn]

Ông còn viết nhiều tác phẩm khí nhạc cho các nhạc cụ của dàn nhạc giao hưởng (nhạc thính phòng), và các nhạc cụ dân tộc như những tác phẩm sau đây:

Fugue cho piano (nhạc viện Bắc Kinh in)

Tổ khúc cho hautboy và piano

Rhapsodie cho violon Tình yêu và tuổi trẻ

Hành khúc con voi (Voi kéo gỗ trên lâm trường) cho kèn basson (pha-gốt, fagotte)

Vui được mùa, RondoHoa thơm bướm lượn cho độc tấu flute

Concerto cho piano và dàn nhạc

Concertino cho violon và dàn nhạc dây Tuổi trẻ và tình yêu (1975)

Quintete Giai điệu ngũ cung cho bộ kèn (1994)

Giai điệu tình yêuVũ khúc 89 cho saxophone

Hợp xướng - Giao hưởng-hợp xướng[sửa | sửa mã nguồn]

Ngoài sáng tác ca khúc, ông còn viết nhiều tác phẩm hợp xướng: Thành phố chúng ta nhà máy chúng ta, Kỷ niệm ở quê hương (a capella, hợp xướng không nhạc đệm), Tình yêu quê hươngBình minh thế kỷ (trên ý thơ của Nguyễn Đình Thi), Mặt quê hương (a capella) trên thơ của Tế Hanh...

Hợp xướng với dàn nhạc giao hưởng: Hồi tưởng, Việt Nam muôn năm, Vượt núi, giao hưởng hợp xướng 4 chương Điện Biên Phủ (2005)

Hợp xướng thiếu nhi: Tuổi lên mười, Hát dưới cờ búa liềm, Học giỏi chăm làm cháu ngoan Bác Hồ, Mùa hè (trong tổ khúc Bốn mùa)...

Tác phẩm cho dàn nhạc giao hưởng[sửa | sửa mã nguồn]

Giao hưởng thơ số 1 "Thành đồng tổ quốc" (1960)

Chưa công bố:

Giao hưởng số 2 "Tưởng niệm" (1991), 4 chuơng, đổi tên thành Sinfonia Lyrica năm 2010

Giao hưởng thơ số 3 "Tuổi trẻ của tôi" (2000)

Nhạc cho phim và sân khấu[sửa | sửa mã nguồn]

Hoàng Vân đã viết nhạc cho nhiều bộ phim Việt Nam, trong đó có những phim đã ghi dấu ấn trong nền điện ảnh như: Nổi gió, Con chim vành khuyên, Vĩ tuyến 17 ngày và đêm, Khói trắng, Em bé Hà Nội, Mối tình đầu, Đất mẹ, Hẹn gặp lại Sài Gòn, Đường lên cổng trời...

Ông viết nhạc cho vũ kịch Chị Sứ, kịch Nila..., các vở kịch hát (operette) Nỗi nhớ Mai Lan, Tình yêu nàng Sa, Giai điệu tháng 5... cùng nhiều vở chèo, cải lương, và hàng chục bộ phim tài liệu.

Ca sĩ thể hiện[sửa | sửa mã nguồn]

Các ca khúc Hoàng Vân được nhiều ca sĩ thể hiện như: Lan Anh , Trần Khánh, Tuyết Thanh, Mỹ Bình[cần định hướng], Thanh Huyền, Bích Liên, Thu Hiền, Đăng Dương, Trọng Tấn, Anh Thơ,... Đặc biệt Trần Khánh đã gắn liền với Hoàng Vân qua những ca khúc như "Tôi là người thợ lò", "Người chiến sĩ ấy", "Tin chiến thắng"... và hợp xướng Hồi tưởng. Những ca khúc như "Tôi là người thợ lò", "Người chiến sĩ ấy", "Hà Nội - Huế - Sài Gòn", "Bài ca xây dựng"... được lựa chọn và biểu diễn nhiều trong cuộc thi Liên hoan tiếng hát truyền hình toàn quốc (Sao Mai).

Gia đình[sửa | sửa mã nguồn]

Vợ ông là một bác sĩ, tiến sĩ y học tên Lê Thị Ngọc Anh, bác sĩ, tiến sĩ chuyên khoa về dinh dưỡng. Hai ông bà có hai người con. Con trai ông là giáo sư, nhạc trưởng Lê Phi Phi (1967). Con gái ông là Lê Y Linh (1963), tiến sĩ, nhà nghiên cứu âm nhạc định cư tại Pháp[4][5].

Chú thích[sửa | sửa mã nguồn]

  1. ^ “Nhạc sĩ Hoàng Vân đã vĩnh biệt cõi trần”. Truy cập 4 tháng 2 năm 2018.
  2. ^ Thục Nhi (26 tháng 4 năm 2013). “NS Hoàng Vân nói về Bài ca Giao thông vận tải”. giaothongvantai.com.vn. Bản gốc lưu trữ ngày 30 tháng 7 năm 2014. Truy cập ngày 12 tháng 10 năm 2014.
  3. ^ Hữu Trịnh, "Ca khúc hợp xướng, trường ca", Giai Điệu Xanh. Truy cập 2008-11-09.
  4. ^ Thảo Chi (11 tháng 6 năm 2005). “Bản sao đã lưu trữ”. Báo Người Lao động Điện tử. Bản gốc lưu trữ ngày 16 tháng 10 năm 2014. Truy cập ngày 12 tháng 10 năm 2014. Đã định rõ hơn một tham số trong |tên bài=|title= (trợ giúp); Đã định rõ hơn một tham số trong |ngày truy cập=|access-date= (trợ giúp)
  5. ^ Phan Thanh (6 tháng 1 năm 2010). “Bản sao đã lưu trữ”. Báo Đại Đoàn Kết (trang TTĐT). Bản gốc lưu trữ ngày 16 tháng 10 năm 2014. Truy cập ngày 12 tháng 10 năm 2014. Đã định rõ hơn một tham số trong |tên bài=|title= (trợ giúp); Đã định rõ hơn một tham số trong |ngày truy cập=|access-date= (trợ giúp)

Nguồn tham khảo[sửa | sửa mã nguồn]

Wiki - Keonhacai copa chuyên cung cấp kiến thức thể thao, keonhacai tỷ lệ kèo, bóng đá, khoa học, kiến thức hằng ngày được chúng tôi cập nhật mỗi ngày mà bạn có thể tìm kiếm tại đây có nguồn bài viết: https://vi.wikipedia.org/wiki/Ho%C3%A0ng_V%C3%A2n