Francisco Gil de Federich Tế
| Francisco Gil de Federich Tế | |
|---|---|
 | |
| Sinh | 1702 Tây Ban Nha |
| Mất | 22 tháng 1 năm 1745 (42–43 tuổi) |
| Tôn kính | Giáo hội Công giáo Rôma |
| Chân phước | 20 tháng 5 năm 1906 bởi Giáo hoàng Piô X |
| Tuyên thánh | 19 tháng 6 năm 1988, Roma bởi Giáo hoàng Gioan Phaolô II |
| Lễ kính | 22 tháng 1 |
| Bị bách hại | bởi Trịnh Doanh |
Francisco Gil de Federich (1702-1745), tên Việt Nam là Tế, là một linh mục thuộc Dòng Đa Minh, được Giáo hội Công giáo Rôma tôn phong Hiển Thánh vào năm 1988.
Ông sinh ngày 14 tháng 12 năm 1702 tại Tortosa, Tây Ban Nha[1]. Tuyên khấn dòng Đa Minh tại tu viện Barcelona[2] và thụ phong linh mục ngày 29 tháng 3 năm 1727. Ông đến Manila, Philippin vào năm 1733[3], gia nhập Tỉnh dòng Rất Thánh Mân Côi - tỉnh dòng đặc trách truyền giáo các dân tộc Viễn Đông.
Ông được giám tỉnh Diego Saeng chọn làm thư ký tỉnh dòng trong hai năm 1733-1735. Ông đến Đàng Ngoài mùa thu năm 1735, rao giảng ở các xứ đạo Trực Ninh (Nam Định), Vũ Tiên (Thái Bình), Kẻ Mèn Bắc Trạch và Lục Thủy.
Ngày 3 tháng 6 năm 1737,ông bị bắt trong nhà thờ Lục Thủy do có người tố cáo[4]. Giáo hữu quyên góp tiền thương lượng nhưng không thành. Quan trấn hạ lệnh bắt cả ông Tế và người tố cáo, nhưng người này chạy thoát lên Thăng Long, tố cáo ở phủ Chúa Trịnh rằng quan trấn Sơn Nam ăn hối lộ, dung túng làng đạo Lục Thủy chứa chấp Tây Dương đạo trưởng. Quan trấn phải áp giải Federich - Tế về Thăng Long[1].
Trong phiên tòa, các quan án ép ông đạp ảnh thánh nhưng ông quỳ xuống cung kính hôn Thánh Giá. Ngày 10 tháng 7 năm 1738, các quan kết án trảm quyết ông về tội truyền bá “tà đạo”.
Sau đó, nhiều biến cố chính trị xảy ra, bản án tử hình bị quên lãng. Các quan cho phép ông đi thăm viếng giáo hữu ngoài phố chợ và vùng kinh đô. Giám mục Giáo phận Tây Đàng Ngoài, muốn đề cử ông làm Chính xứ Kẻ Chợ (Hà Nội), nhưng ông từ chối[5].
Bảy năm sau, ngày 22 tháng 1 năm 1745, ông lãnh án xử trảm tại Thăng Long dưới thời Chúa Trịnh Doanh. Thi hài được rước về Nhà chung Lục Thủy.
Chú thích[sửa | sửa mã nguồn]
- ^ a b Hội đồng Giám mục Việt Nam, Giám mục Phêrô Nguyễn Văn Khảm (2018). Hạnh các thánh tử đạo Việt Nam. Tôn giáo. tr. 218–219.
- ^ Lm. Nguyễn Đức Việt Châu, SSS. “Ngày 22/01: Thánh Phanxicô Gil de Federich (Tế) – Linh Mục (1702-1745)”. Tổng giáo phận Hà Nội.
- ^ Theo Hạnh các thánh Tử đạo Việt Nam của Hội đồng giám mục Việt Nam còn theo linh mục Nguyễn Đức Việt Châu, SSS thì là năm 1730.
- ^ Theo linh mục Nguyễn Đức Việt Châu, linh mục Đào Trung Hiệu (OP) thì người tố cáo là một ông sư và thời điểm bị bắt là ngày 3 tháng 8. Cuốn Hạnh các thánh tử đạo nhầm là năm 1837.
- ^ Lm. Đào Trung Hiệu, OP. “Thánh Phanxicô FEDERICH TẾ, Linh Mục dòng Đaminh (1702-1745)”. Conggiao.info. Bản gốc lưu trữ ngày 15 tháng 9 năm 2021. Truy cập ngày 15 tháng 9 năm 2021.
Tham khảo[sửa | sửa mã nguồn]
 | Bài viết chủ đề Công giáo này vẫn còn sơ khai. Bạn có thể giúp Wikipedia mở rộng nội dung để bài được hoàn chỉnh hơn. |