Donella H. "Dana" Meadows^[1] (ngày 13 tháng 3 năm 1941 – ngày 20 tháng 2 năm 2001) là một nhà nghiên cứu môi trường tiên phong, nhà giáo, và tác giả người Mĩ. Bà được biết đến nhiều nhất với tư cách là tác giả của cuốn "Giới hạn của sự tăng trưởng" và "Tư duy trong hệ thống: Dẫn nhập".^[2]

Cuộc đời[sửa | sửa mã nguồn]

Sinh ra tại Elgin, Illinois (Hoa Kỳ), Meadows được đào tạo các môn khoa học, và tốt nghiệp với bằng cử nhân Hóa học tại Đại học Carleton năm 1963, và bằng Tiến sĩ về Sinh – Lý học tại Đại học Harvard năm 1968. Sau chuyến đi dài một năm với chồng bà, Dennis Meadows, từ Anh tới Sri Lanka và trở về Mĩ, bà cùng với chồng trở thành nghiên cứu viên tại Học viện Công nghệ Massachusetts, nơi ông bà là thành viên của nhóm nghiên cứu của giáo sư Jay Forrester, người phát minh ra ngành động lực học hệ thống, cũng như nguyên lý lưu trữ dữ liệu từ tính của máy tính. Bà giảng dạy tại Đại học Dartmouth trong 29 năm, từ năm 1972.^[3] Bà mất năm 2001 do bị nhiễm khuẩn.^[4] Meadows được tôn vinh là Học giả Pew về Bảo tồn và Môi trường (1991) và Học giả MacArthur (1994).^[3] Bà nhận giải thưởng Walter C. Paine về Giáo dục Khoa học năm 1990. Sau khi mất, bà được trao giải thưởng John H. Chafee về Nghiên cứu Môi trường năm 2001 từ Conservation Law Foundation.

Meadows là tác giả của mục "The Global Citizen,"^[3] dành để bình luận các sự kiện quốc tế từ quan điểm hệ thống. Nhiều bài viết trong này đã được tập hợp và xuất bản lại thành sách.^[5] Các bài viết của bà được ghi nhận là có ảnh hưởng to lớn đến hàng trăm nghiên cứu học thuật, các tổ chức nghiên cứu chính sách của chính phủ, và các hiệp ước quốc tế. Meadows là thành viên lâu năm của Câu lạc bộ Rome tại Hoa Kỳ. Câu lạc bộ này đã thành lập một giải thưởng mang tên bà: "Giải thưởng Donella Meadows về Đóng góp cho Phát triển bền vững Toàn cầu của Hiệp hội Câu lạc bộ Rome tại Hoa Kỳ". Giải thưởng này được trao cho các cá nhân xuất sắc trong việc hành động gìn giữ bền vững toàn cầu, một mục tiêu mà Meadows theo đuổi trong các bài viết của bà.

Công trình[sửa | sửa mã nguồn]

Giới hạn của Tăng trưởng[sửa | sửa mã nguồn]

Năm 1972, bà tham gia vào nhóm nghiên cứu đề xuất mô phỏng máy tính toàn cầu "World 3" cho Câu lạc bộ Rome, tạo tiền đề cho cuốn "Giới hạn Tăng trưởng". Cuốn sách tường thuật lại nghiên cứu về xu hướng dài hạn của dân số, kinh tế, và môi trường toàn cầu. cuốn sách đã nổi tiếng toàn thế giới và châm ngòi cho cuộc tranh luận về giới hạn của Trái Đất để giúp phát triển kinh tế nhân loại – một cuộc tranh luận còn tiếp diễn đến ngày nay.^[6]

12 Điểm Đòn Bẩy & Tư Duy Trong Hệ thống[sửa | sửa mã nguồn]

Meadows xuất bản "Điểm đòn bẩy: Nơi để can thiệp vào hệ thống",^[7] một trong những bài viết xuất sắc nhất của bà năm 1999. Bài viết mô tả những cách can thiệp vào hệ thống một cách hiệu quả nhất và kém hiệu quả nhất. Nhiều bài viết tinh hoa nhất của bà, trong đó có bài viết này, được tập hợp vào công trình đang dở dang của bà, cuốn Tư Duy trong Hệ thống xuất bản năm 2009, 8 năm sau khi bà mất.

Xem thêm[sửa | sửa mã nguồn]

• Amory Lovins
• Cobb Hill
• Dennis Meadows
• System dynamics
• DYNAMO (programming language)

Tham khảo[sửa | sửa mã nguồn]

Đọc thêm[sửa | sửa mã nguồn]

• Donella H. Meadows, Jorgen Randers and Dennis L. Meadows Limits to Growth-The 30 year Update, 2004, hardcover ISBN 1-931498-51-2
• Dennis L. Meadows, Donella H. Meadows, Eds. Toward Global Equilibrium: Collected Papers, Pegasus Communications, 1973, hardcover ISBN 0-262-13143-9
• Donella H. Meadows and J. M. Robinson, The Electronic Oracle: Computer Models and Social Decisions, John Wiley & Sons, 1985, hardcover, 462 pages, ISBN 0-471-90558-5
• Donella H. Meadows, Global Citizen, Island Press, 1991, paperback 197 pages, ISBN 1-55963-058-2
• Donella H. Meadows, et al. Limits to Growth: A Report for the Club of Rome's Project on the Predicament of Mankind, New American Library, 1977, paperback, ISBN 0-451-13695-0; Universe Books, paperback, 1972, 0–87663–165–0 (scarce); ISBN Universe Books, hardcover, 1972, ISBN 0-87663-222-3 (scarce); digital edition of 1972 printing, produced by the Dartmouth College Library.
• Donella H. Meadows et al. Beyond the limits: global collapse or a sustainable future, Earthscan Publications, 1992, ISBN 1-85383-130-1
• Donella H. Meadows (2008) Thinking in Systems - A primer (Earthscan) ISBN 978-1-84407-726-7
• Dennis L. Meadows, Donella H. Meadows and Jorgen Randers, Beyond the Limits: Confronting Global Collapse, Envisioning a Sustainable Future, Chelsea Green Publishing Lưu trữ 2009-09-05 tại Wayback Machine, 1993, paperback, 320 pages, ISBN 0-930031-62-8
• Donella H. Meadows, John M. Richardson and Gerhart Bruckmann, Groping in the Dark: The First Decade of Global Modelling, John Wiley & Sons, 1982, paperback, ISBN 0-471-10027-7
• edited by Sandi Brockway, foreword by Marilyn Ferguson, introduction by Denis Hayes, preface by Donella H. Meadows, Macrocosm U. S. A.: Possibilities for a New Progressive Era..., Macrocosm, 1993, paperback, 464 pages, ISBN 0-9632315-5-3
• Michael J. Caduto, foreword by Donella H. Meadows, illustrated by Joan Thomson, Pond and Brook: A Guide to Nature in Freshwater Environments, University Press of New England, 1990, paperback, 288 pages, ISBN 0-87451-509-2
• Ikeda Kayoko, C. Douglas Lummis, Si El Mundo Fuera Una Aldea De 100 Personas/if The World Were A Village Of 100 People, Paperback, 64 pages, ISBN 84-7669-625-6. Japanese/English version: ISBN 4-8387-1361-4

Liên kết ngoài[sửa | sửa mã nguồn]

Wikiquote có sưu tập danh ngôn về: Donella Meadows

• Donella Meadows Institute
• Guide to the Papers of Donella H. Meadows, 1941-2007, in the Dartmouth College Library Lưu trữ 2015-03-28 tại Wayback Machine
• The Global Citizen, bi-weekly column by Meadows Lưu trữ 2003-02-18 tại Wayback Machine
• Another link for Global Citizen Lưu trữ 2006-04-24 tại Wayback Machine
• The website of the Balaton Group (International Network of Resource Information Centers)
• Cobb Hill website
• A copy of her original Global Village report (based on 1000 people)
• The Miniature Earth project based on Donella Meadows text

Bản mẫu:Systems