Ngọ môn Hoàng thành Huế, di tích lịch sử và kiến trúc nghệ thuật

Danh lam thắng cảnh Tràng An, Tam Cốc-Bích Động

Di tích là dấu vết của quá khứ còn lưu lại trong lòng đất hoặc trên mặt đất có ý nghĩa về mặt văn hóa và lịch sử".^[1] Ở Việt Nam, một di tích khi đủ các điều kiện sẽ được công nhận theo thứ tự: di tích cấp tỉnh, di tích cấp quốc gia và di tích quốc gia đặc biệt. Di tích quốc gia đặc biệt là những di tích Việt Nam có giá trị đặc biệt tiêu biểu của quốc gia. Di tích quốc gia đặc biệt do Thủ tướng Chính phủ quyết định xếp hạng trên cơ sở lựa chọn các di tích quan trọng đã được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch xếp hạng là di tích quốc gia, lần xếp hạng đầu tiên là vào năm 2009.

Hiện nay, sau đợt xếp hạng thứ 14 vào năm 2023, Việt Nam có tổng cộng 130 di tích quốc gia đặc biệt. Đồng bằng sông Hồng là vùng có nhiều di tích được xếp hạng nhất cả nước với 47 di tích và 21 trong số đó thuộc thủ đô Hà Nội. Các di sản thế giới tại Việt Nam đều được xếp hạng di tích quốc gia đặc biệt.

Phân loại[sửa | sửa mã nguồn]

Trong số 130 di tích quốc gia đặc biệt quan trọng của Việt Nam sau 14 đợt xếp hạng có:

• 2 di tích lịch sử, kiến trúc nghệ thuật và khảo cổ
• 8 di tích lịch sử và danh lam thắng cảnh
• 1 di tích lịch sử và khảo cổ
• 18 di tích lịch sử và kiến trúc nghệ thuật
• 3 di tích khảo cổ và kiến trúc nghệ thuật
• 9 danh lam thắng cảnh đơn thuần
• 6 di tích khảo cổ đơn thuần
• 26 di tích kiến trúc nghệ thuật đơn thuần
• 57 di tích còn lại là các di tích lịch sử đơn thuần

Thủ tướng Chính phủ là người ra quyết định xếp hạng di tích quốc gia đặc biệt đồng thời quyết định việc đề nghị Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa Liên Hợp Quốc (UNESCO) xem xét đưa di tích tiêu biểu của Việt Nam vào Danh mục di sản thế giới.^[2]

Vị trí của 130 di tích quốc gia đặc biệt tại Việt Nam Vị trí các di tích trên địa bàn thành phố Hà Nội

Tiêu chí đánh giá[sửa | sửa mã nguồn]

Thống kê[sửa | sửa mã nguồn]

Danh sách các di tích quốc gia đặc biệt qua các đợt xếp hạng[sửa | sửa mã nguồn]

Đợt 1 (2009)[sửa | sửa mã nguồn]

Di tích	Hình ảnh	Địa điểm	Hạng mục	Ghi chú
Khu trung tâm Hoàng thành Thăng Long - Hà Nội[4]		Quận Ba Đình, thành phố Hà Nội 21°02′11″B 105°50′35″Đ / 21,03639°B 105,84306°Đ / 21.03639; 105.84306 (Hoàng thành Thăng Long)	Di tích lịch sử, khảo cổ[4]	Được UNESCO công nhận là Di sản văn hóa thế giới năm 2010[5]
Vườn quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng[6]		Huyện Bố Trạch và huyện Minh Hóa, tỉnh Quảng Bình 17°30′0″B 106°10′30″Đ / 17,5°B 106,175°Đ / 17.50000; 106.17500 (Vườn quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng)	Di tích lịch sử, danh lam thắng cảnh[6]	Được UNESCO công nhận là Di sản thiên nhiên thế giới năm 2003[7].
Chiến trường Điện Biên Phủ[8]		Thành phố Điện Biên Phủ, huyện Điện Biên và huyện Tuần Giáo, tỉnh Điện Biên 21°23′13″B 103°0′56″Đ / 21,38694°B 103,01556°Đ / 21.38694; 103.01556	Di tích lịch sử[8]
Quần thể di tích Cố đô Huế[9]		Thành phố Huế, thị xã Hương Thủy, thị xã Hương Trà, huyện Phú Vang, huyện Phú Lộc, tỉnh Thừa Thiên Huế 16°28′11″B 107°34′40″Đ / 16,46972°B 107,57778°Đ / 16.46972; 107.57778 (Quần thể di tích Cố đô Huế)	Di tích lịch sử, kiến trúc nghệ thuật[9]	Được UNESCO công nhận là Di sản văn hóa thế giới năm 1993[10]
Khu lưu niệm Chủ tịch Hồ Chí Minh tại Phủ Chủ tịch[11]		Quận Ba Đình, thành phố Hà Nội 21°2′20″B 105°50′3″Đ / 21,03889°B 105,83417°Đ / 21.03889; 105.83417	Di tích lịch sử[11]
Dinh Độc Lập[12]		Quận 1, Thành phố Hồ Chí Minh10°46′37″B 106°41′43″Đ / 10,77694°B 106,69528°Đ / 10.77694; 106.69528	Di tích lịch sử[12]
Đền Hùng[13]		Thành phố Việt Trì, huyện Lâm Thao, huyện Phù Ninh, tỉnh Phú Thọ 21°22′02″B 105°19′26″Đ / 21,3672941°B 105,3238621°Đ / 21.3672941; 105.3238621 (Đền Hùng)	Di tích lịch sử[13]
Đô thị cổ Hội An[14]		Thành phố Hội An, tỉnh Quảng Nam 15°52′43″B 108°20′05″Đ / 15,878605°B 108,33483°Đ / 15.878605; 108.33483	Di tích kiến trúc nghệ thuật[14]	Được UNESCO công nhận là Di sản văn hóa thế giới năm 1999
Khu đền tháp Mỹ Sơn[15]		Huyện Duy Xuyên, tỉnh Quảng Nam 15°46′0″B 108°07′0″Đ / 15,76667°B 108,11667°Đ / 15.76667; 108.11667	Di tích kiến trúc nghệ thuật[15]	Được UNESCO công nhận là Di sản văn hóa thế giới năm 1999
Vịnh Hạ Long[16]		Thành phố Hạ Long, thành phố Cẩm Phả, huyện Vân Đồn, tỉnh Quảng Ninh 20°52′36″B 107°08′14″Đ / 20,876777°B 107,137184°Đ / 20.876777; 107.137184 (Đền Hùng)	Danh lam thắng cảnh[16]	Được UNESCO công nhận là Di sản thiên nhiên thế giới năm 1994

Đợt 2 (2012)[sửa | sửa mã nguồn]

Di tích	Hình ảnh	Địa điểm	Hạng mục	Ghi chú
Cố đô Hoa Lư[17]		Huyện Hoa Lư, tỉnh Ninh Bình20°16′54″B 105°53′49″Đ / 20,2816137°B 105,8968394°Đ / 20.2816137; 105.8968394 (Cố đô Hoa Lư)	Di tích lịch sử, kiến trúc nghệ thuật[17]	Nằm trong Quần thể danh thắng Tràng An, Di sản văn hóa và thiên nhiên thế giới năm 2014
Khu lưu niệm Chủ tịch Tôn Đức Thắng tại Mỹ Hòa Hưng[18]		Thành phố Long Xuyên, tỉnh An Giang 10°23′15″B 105°24′17″Đ / 10,3875364°B 105,4047805°Đ / 10.3875364; 105.4047805[18]	Di tích lịch sử[18]
Căn cứ Trung ương cục miền Nam[19]		Huyện Tân Biên, tỉnh Tây Ninh[19] 11°35′14″B 105°57′53″Đ / 11,58722°B 105,96472°Đ / 11.58722; 105.96472	Di tích lịch sử[19]
Nhà tù Côn Đảo[20]		Huyện Côn Đảo, tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu[20] 8°40′57″B 106°36′26″Đ / 8,6825°B 106,60722°Đ / 8.68250; 106.60722 (đảo Côn Sơn)	Di tích lịch sử[20]
Những địa điểm Khởi nghĩa Yên Thế[21]		Huyện Yên Thế, huyện Việt Yên, huyện Tân Yên và huyện Yên Dũng, tỉnh Bắc Giang	Di tích lịch sử[21]
Pác Bó[22]		Huyện Hà Quảng, tỉnh Cao Bằng[22]	Di tích lịch sử[22]
Chiến khu Tân Trào[23]		Huyện Sơn Dương và huyện Yên Sơn, tỉnh Tuyên Quang[23]	Di tích lịch sử[23]
Thành nhà Hồ[24]		Huyện Vĩnh Lộc, tỉnh Thanh Hóa 20°4′40″B 105°36′17″Đ / 20,07778°B 105,60472°Đ / 20.07778; 105.60472	Di tích lịch sử, kiến trúc nghệ thuật, khảo cổ[24]	Được UNESCO công nhận là Di sản văn hóa thế giới năm 2011
Tràng An - Tam Cốc - Bích Động[25]		Thành phố Ninh Bình, huyện Hoa Lư, huyện Gia Viễn, huyện Nho Quan, tỉnh Ninh Bình[25] 20°15′21″B 105°54′56″Đ / 20,2557°B 105,9156°Đ / 20.2557; 105.9156	Danh lam thắng cảnh[25]	Nằm trong Quần thể danh thắng Tràng An, Di sản văn hóa và thiên nhiên thế giới năm 2014
Văn Miếu - Quốc Tử Giám[26]		Quận Ba Đình và quận Đống Đa, thành phố Hà Nội 21°1′43″B 105°50′8″Đ / 21,02861°B 105,83556°Đ / 21.02861; 105.83556	Di tích lịch sử, kiến trúc nghệ thuật[26]
Khu lưu niệm Chủ tịch Hồ Chí Minh tại Kim Liên[27]		Huyện Nam Đàn, tỉnh Nghệ An[27]	Di tích lịch sử[27]
An toàn khu (ATK) Định Hóa[28]		Huyện Định Hóa, tỉnh Thái Nguyên[28] 21°53′50″B 105°38′1″Đ / 21,89722°B 105,63361°Đ / 21.89722; 105.63361	Di tích lịch sử[28]
Côn Sơn - Kiếp Bạc[29]		Thành phố Chí Linh, tỉnh Hải Dương	Di tích lịch sử, kiến trúc nghệ thuật[29]	Dự kiến đề cử Quần thể di tích và danh thắng Yên Tử làm Di sản văn hóa thế giới của UNESCO

Đợt 3 (2012)[sửa | sửa mã nguồn]

Di tích	Hình ảnh	Địa điểm	Hạng mục	Ghi chú
Cổ Loa[30]		Huyện Đông Anh, thành phố Hà Nội[30] 21°06′48″B 105°52′24″Đ / 21,113408°B 105,873206°Đ / 21.113408; 105.873206	Di tích lịch sử, kiến trúc nghệ thuật, khảo cổ[30]
Đền Trần và Chùa Phổ Minh[31]		Thành phố Nam Định, tỉnh Nam Định[31] 20°27′20″B 106°09′58″Đ / 20,4554335°B 106,1659867°Đ / 20.4554335; 106.1659867, 20°27′20″B 106°09′58″Đ / 20,4554335°B 106,1659867°Đ / 20.4554335; 106.1659867	Di tích lịch sử, kiến trúc nghệ thuật[31]
Bạch Đằng[32]		Thị xã Quảng Yên, thành phố Uông Bí, tỉnh Quảng Ninh[32] 20°50′39″B 106°37′54″Đ / 20,8442°B 106,6317°Đ / 20.8442; 106.6317	Di tích lịch sử[32]	Dự kiến đề cử Quần thể di tích và danh thắng Yên Tử làm Di sản văn hóa thế giới của UNESCO
Yên Tử[33]		Thành phố Uông Bí, thị xã Đông Triều, tỉnh Quảng Ninh[33]	Di tích lịch sử, danh lam thắng cảnh[33]	Dự kiến đề cử Quần thể di tích và danh thắng Yên Tử làm Di sản văn hóa thế giới của UNESCO
Lam Kinh[34]		Huyện Thọ Xuân và huyện Ngọc Lặc, tỉnh Thanh Hóa[34]	Di tích lịch sử, kiến trúc nghệ thuật[34]
Khu lưu niệm Nguyễn Du[35]		Huyện Nghi Xuân, tỉnh Hà Tĩnh[35]	Di tích lịch sử[35]
Chùa Keo[36]		Huyện Vũ Thư, tỉnh Thái Bình[36] 20°21′38″B 106°17′50″Đ / 20,36056°B 106,29722°Đ / 20.36056; 106.29722	Di tích kiến trúc nghệ thuật[36]
Óc Eo – Ba Thê[37]		Huyện Thoại Sơn, tỉnh An Giang[37] 10°15′17″B 105°9′6″Đ / 10,25472°B 105,15167°Đ / 10.25472; 105.15167	Di tích kiến trúc nghệ thuật, khảo cổ[37]
Gò Tháp[38]		Huyện Tháp Mười, tỉnh Đồng Tháp[38] 10°34′59″B 105°48′00″Đ / 10,583°B 105,8°Đ / 10.583; 105.800	Di tích kiến trúc nghệ thuật, khảo cổ[38]
Hồ Ba Bể[39]		Huyện Ba Bể, tỉnh Bắc Kạn[39] 22°25′B 105°37′Đ / 22,417°B 105,617°Đ / 22.417; 105.617	Danh lam thắng cảnh[39]	Dự kiến đề cử Di sản thiên nhiên thế giới của UNESCO
Vườn quốc gia Cát Tiên[40]		Tỉnh Đồng Nai, tỉnh Bình Phước, tỉnh Lâm Đồng[40] 11°30′B 107°20′Đ / 11,5°B 107,333°Đ / 11.500; 107.333	Danh lam thắng cảnh[40]	Dự kiến đề cử Di sản thiên nhiên thế giới

Đợt 4 (2013)[sửa | sửa mã nguồn]

Di tích	Hình ảnh	Địa điểm	Hạng mục	Ghi chú
Đường Trường Sơn - Đường Hồ Chí Minh[41]		Tỉnh Nghệ An, tỉnh Hà Tĩnh, tỉnh Quảng Bình, tỉnh Quảng Trị, tỉnh Thừa Thiên Huế, tỉnh Quảng Nam, tỉnh Kon Tum, tỉnh Gia Lai, tỉnh Đắk Lắk, tỉnh Đắk Nông, tỉnh Bình Phước[41]	Di tích lịch sử[41]
Đền Hai Bà Trưng[42]		Huyện Mê Linh, thành phố Hà Nội[42]	Di tích lịch sử[42]
Đền Hát Môn[43]	Tập tin:Đàn thề đá, Đền Hát Môn, thờ Hai Bà Trưng.jpg	Huyện Phúc Thọ, thành phố Hà Nội[43]	Di tích lịch sử[43]
Khu di tích nhà Trần tại Đông Triều[44]		Thị xã Đông Triều, tỉnh Quảng Ninh[44]	Di tích lịch sử[44]
Rừng Trần Hưng Đạo[45]		Huyện Nguyên Bình, tỉnh Cao Bằng[45]	Di tích lịch sử[45]
Đôi bờ Hiền Lương - Bến Hải[46]		Huyện Gio Linh và huyện Vĩnh Linh, tỉnh Quảng Trị[46]	Di tích lịch sử[46]
Thành cổ Quảng Trị và những địa điểm lưu niệm sự kiện 81 ngày đêm năm 1972[47]		Thị xã Quảng Trị, huyện Triệu Phong và huyện Hải Lăng, tỉnh Quảng Trị[47]	Di tích lịch sử[47]
Chiến thắng Chương Thiện[48]		Thành phố Vị Thanh và huyện Long Mỹ, tỉnh Hậu Giang[48]	Di tích lịch sử[48]
Đền Phù Đổng[49]		Huyện Gia Lâm, thành phố Hà Nội[49] 21°01′11″B 105°56′14″Đ / 21,01972°B 105,93722°Đ / 21.01972; 105.93722	Di tích lịch sử, kiến trúc nghệ thuật[49]
Hồ Hoàn Kiếm và Đền Ngọc Sơn[50]		Quận Hoàn Kiếm, thành phố Hà Nội[50] 21°01′51″B 105°51′07″Đ / 21,0307°B 105,852°Đ / 21.0307; 105.8520	Di tích lịch sử, danh lam thắng cảnh[50]
Đình Tây Đằng[51]		Huyện Ba Vì, thành phố Hà Nội[51]	Di tích kiến trúc nghệ thuật[51]
Chùa Bút Tháp[52]		Huyện Thuận Thành, tỉnh Bắc Ninh[52] 21°03′39″B 106°01′20″Đ / 21,06083°B 106,0222°Đ / 21.06083; 106.0222	Di tích kiến trúc nghệ thuật[52]
Chùa Dâu[53]		Huyện Thuận Thành, tỉnh Bắc Ninh[53] 21°02′05″B 106°02′27″Đ / 21,0348283°B 106,0409633°Đ / 21.0348283; 106.0409633	Di tích kiến trúc nghệ thuật[53]
Quần đảo Cát Bà[54]		Huyện Cát Hải, thành phố Hải Phòng[54] 20°50′0″B 107°00′0″Đ / 20,83333°B 107°Đ / 20.83333; 107.00000	Danh lam thắng cảnh[54]	Dự kiến đề cử Di sản thiên nhiên thế giới

Đợt 5 (2014)[sửa | sửa mã nguồn]

Di tích	Hình ảnh	Địa điểm	Hạng mục	Ghi chú
Khu lăng mộ và đền thờ các vị vua triều Lý[55]		Thị xã Từ Sơn, tỉnh Bắc Ninh[55] 21°06′26″B 105°57′37″Đ / 21,10722°B 105,96028°Đ / 21.10722; 105.96028	Di tích lịch sử[55]
Khu lăng mộ và đền thờ các vị vua triều Trần[56]		Huyện Hưng Hà, tỉnh Thái Bình[56]	Di tích lịch sử[56]
Khu đền thờ Tây Sơn Tam Kiệt[57]		Huyện Tây Sơn, tỉnh Bình Định[57]	Di tích lịch sử[57]
Địa điểm Chiến thắng Rạch Gầm - Xoài Mút[58]		Huyện Châu Thành, tỉnh Tiền Giang[58]	Di tích lịch sử[58]
Nhà tù Sơn La[59]		Thành phố Sơn La, tỉnh Sơn La[59]	Di tích lịch sử[59]
Nhà tù Phú Quốc[60]		Thành phố Phú Quốc, tỉnh Kiên Giang[60]	Di tích lịch sử[60]
Địa đạo Vĩnh Mốc và hệ thống làng hầm Vĩnh Linh[61]		Huyện Vĩnh Linh, tỉnh Quảng Trị[61]	Di tích lịch sử[61]
Khu di tích Bà Triệu[62]		Huyện Hậu Lộc, tỉnh Thanh Hóa[62]	Di tích lịch sử, kiến trúc nghệ thuật[62]
Chùa Thầy và khu núi đá Sài Sơn, Hoàng Xá, Phượng Cách[63]		Huyện Quốc Oai, thành phố Hà Nội[63]	Di tích lịch sử, kiến trúc nghệ thuật[63]
Chùa Tây Phương[64]		Huyện Thạch Thất, thành phố Hà Nội[64]	Di tích kiến trúc nghệ thuật[64]
Chùa Phật Tích[65]		Huyện Tiên Du, tỉnh Bắc Ninh	Di tích lịch sử, kiến trúc nghệ thuật[65]
Đền Sóc[66]		Huyện Sóc Sơn, thành phố Hà Nội[66]	Di tích kiến trúc nghệ thuật[66]
Khu di tích Phố Hiến[67]		Thành phố Hưng Yên, tỉnh Hưng Yên[67]	Di tích lịch sử, kiến trúc nghệ thuật[67]
Cát Tiên[68]		Huyện Cát Tiên, tỉnh Lâm Đồng[68]	Di tích khảo cố[68]

Đợt 6 (2015)[sửa | sửa mã nguồn]

Di tích	Hình ảnh	Địa điểm	Hạng mục	Ghi chú
Đền thờ Nguyễn Bỉnh Khiêm		Huyện Vĩnh Bảo, thành phố Hải Phòng	Di tích lịch sử[69]
Đền Trần Thương		Huyện Lý Nhân, tỉnh Hà Nam	Di tích lịch sử, kiến trúc nghệ thuật[70]
Tháp Bình Sơn[71]		Huyện Sông Lô, tỉnh Vĩnh Phúc	Di tích kiến trúc nghệ thuật[71]
Tây Thiên - Tam Đảo[72]		Huyện Tam Đảo, tỉnh Vĩnh Phúc	Di tích lịch sử, danh lam thắng cảnh[72]
Căn cứ Bộ chỉ huy Quân giải phóng miền Nam Việt Nam[73]		Huyện Lộc Ninh, tỉnh Bình Phước	Di tích lịch sử[73]
Chùa Vĩnh Nghiêm[74]		Huyện Yên Dũng, tỉnh Bắc Giang 21°12′53″B 106°19′25″Đ / 21,21472°B 106,32361°Đ / 21.21472; 106.32361	Di tích lịch sử, kiến trúc nghệ thuật[74]
Địa đạo Củ Chi[75]		Huyện Củ Chi, Thành phố Hồ Chí Minh	Di tích lịch sử[75]
Tháp Chăm Dương Long[76]		Huyện Tây Sơn, tỉnh Bình Định	Di tích kiến trúc nghệ thuật[76]
Hang Con Moong và các di tích phụ cận[77]		Huyện Thạch Thành, tỉnh Thanh Hóa	Di tích khảo cổ[77]	Dự kiến đề cử Di sản văn hóa thế giới
Mộ cự thạch Hàng Gòn[78]		Thành phố Long Khánh, tỉnh Đồng Nai	Di tích khảo cổ[78]

Đợt 7 (2016)[sửa | sửa mã nguồn]

Di tích	Hình ảnh	Địa điểm	Hạng mục	Ghi chú
Khởi nghĩa Bắc Sơn[79]		Huyện Bắc Sơn, tỉnh Lạng Sơn	Di tích lịch sử[79]
Địa điểm diễn ra Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ II của Đảng[80]		Huyện Chiêm Hóa, tỉnh Tuyên Quang	Di tích lịch sử[80]
An toàn khu (ATK) Chợ Đồn[81]		Huyện Chợ Đồn, tỉnh Bắc Kạn	Di tích lịch sử[81]
Chùa Bổ Đà[82]		Huyện Việt Yên, tỉnh Bắc Giang	Di tích lịch sử, kiến trúc nghệ thuật[82]
Quần thể An Phụ - Kính Chủ - Nhẫm Dương[83]		Thị xã Kinh Môn, tỉnh Hải Dương	Di tích lịch sử, danh lam thắng cảnh[83]
Chùa Keo Hành Thiện[84]		Huyện Xuân Trường, tỉnh Nam Định 20°20′32″B 106°19′18″Đ / 20,34222°B 106,32167°Đ / 20.34222; 106.32167	Di tích kiến trúc nghệ thuật[84]
Khu lưu niệm Phan Bội Châu tại Nam Đàn[85]		Huyện Nam Đàn, tỉnh Nghệ An	Di tích lịch sử[85]
Phật viện Đồng Dương[86]		Huyện Thăng Bình, tỉnh Quảng Nam	Di tích khảo cổ, kiến trúc nghệ thuật[86]
Địa điểm Chiến thắng Đăk Tô-Tân Cảnh[87]		Huyện Đăk Tô, tỉnh Kon Tum	Di tích lịch sử[87]
Tháp Hòa Lai[88]		Huyện Thuận Bắc, tỉnh Ninh Thuận	Di tích kiến trúc nghệ thuật, khảo cổ[88]
Tháp Pô Klong Garai[89]		Thành phố Phan Rang – Tháp Chàm, tỉnh Ninh Thuận	Di tích kiến trúc nghệ thuật[89]
Đồng Khởi Bến Tre[90]		Huyện Mỏ Cày Nam, tỉnh Bến Tre	Di tích lịch sử[90]
Mộ và Khu tưởng niệm Nguyễn Đình Chiểu[91]		Huyện Ba Tri, tỉnh Bến Tre	Di tích lịch sử[91]

Đợt 8 (2017)[sửa | sửa mã nguồn]

Di tích	Hình ảnh	Địa điểm	Hạng mục	Ghi chú
Đền Cửa Ông[92]		Thành phố Cẩm Phả và huyện Vân Đồn, tỉnh Quảng Ninh	Di tích lịch sử[92]
Văn miếu Mao Điền[93]		Huyện Cẩm Giàng, tỉnh Hải Dương	Di tích lịch sử[93]
Địa điểm khởi nghĩa Ba Tơ[94]		Huyện Ba Tơ, tỉnh Quảng Ngãi	Di tích lịch sử[94]
Địa điểm Chiến thắng Biên giới năm 1950[95]		Huyện Thạch An, tỉnh Cao Bằng	Di tích lịch sử[95]
Chùa Đọi Sơn[96]		Thị xã Duy Tiên, tỉnh Hà Nam	Di tích lịch sử, kiến trúc nghệ thuật[96]
Đền Xưa - Chùa Giám - Đền Bia[97]		Huyện Cẩm Giàng, tỉnh Hải Dương	Di tích lịch sử, kiến trúc nghệ thuật[97]
Thành Điện Hải[98]		Quận Hải Châu, thành phố Đà Nẵng	Di tích lịch sử[98]
Quần thể Hương Sơn (Chùa Hương)[99]		Huyện Mỹ Đức, thành phố Hà Nội	Di tích lịch sử, danh lam thắng cảnh[99]
Đình Hoành Sơn[100]		Huyện Nam Đàn, tỉnh Nghệ An	Di tích kiến trúc nghệ thuật[100]
Đình Chèm[101]		Quận Bắc Từ Liêm, thành phố Hà Nội	Di tích kiến trúc nghệ thuật[101]

Đợt 9 (2018)[sửa | sửa mã nguồn]

Di tích	Hình ảnh	Địa điểm	Hạng mục	Ghi chú
Tháp Nhạn		Thành phố Tuy Hòa, tỉnh Phú Yên	Di tích kiến trúc nghệ thuật
Chùa Thái Lạc		Huyện Văn Lâm, tỉnh Hưng Yên	Di tích kiến trúc nghệ thuật
Đền thờ Lê Hoàn		Huyện Thọ Xuân, tỉnh Thanh Hóa	Di tích kiến trúc nghệ thuật
Đình Tường Phiêu	Tập tin:Đình Tường Phiêu.jpg	Huyện Phúc Thọ, thành phố Hà Nội	Di tích kiến trúc nghệ thuật
Đình Thổ Tang		Huyện Vĩnh Tường, tỉnh Vĩnh Phúc	Di tích kiến trúc nghệ thuật
Đình So		Huyện Quốc Oai, thành phố Hà Nội	Di tích kiến trúc nghệ thuật
Gò Đống Đa		Quận Đống Đa, thành phố Hà Nội	Di tích lịch sử
Nhà đày Buôn Ma Thuột		Thành phố Buôn Ma Thuột, tỉnh Đắk Lắk	Di tích lịch sử
Ngũ Hành Sơn		Quận Ngũ Hành Sơn, thành phố Đà Nẵng	Danh lam thắng cảnh
Khu bảo tồn thiên nhiên Na Hang – Lâm Bình		Huyện Na Hang và huyện Lâm Bình, tỉnh Tuyên Quang	Danh lam thắng cảnh

Đợt 10 (2019)[sửa | sửa mã nguồn]

Di tích	Hình ảnh	Địa điểm	Hạng mục	Ghi chú
Chi Lăng		Huyện Chi Lăng, tỉnh Lạng Sơn	Di tích lịch sử
Địa điểm Chiến thắng Xương Giang		Thành phố Bắc Giang, tỉnh Bắc Giang	Di tích lịch sử
Núi Non Nước		Thành phố Ninh Bình, tỉnh Ninh Bình	Di tích lịch sử, danh lam thắng cảnh
Sầm Sơn		Thành phố Sầm Sơn, tỉnh Thanh Hóa	Di tích lịch sử, danh lam thắng cảnh
Ruộng bậc thang Mù Cang Chải		Huyện Mù Cang Chải, tỉnh Yên Bái	Danh lam thắng cảnh
Đình Đại Phùng		Huyện Đan Phượng, thành phố Hà Nội	Di tích kiến trúc nghệ thuật
Đền - Chùa - Đình Hai Bà Trưng		Quận Hai Bà Trưng, thành phố Hà Nội	Di tích kiến trúc nghệ thuật

Đợt 11 (2020)[sửa | sửa mã nguồn]

Di tích	Hình ảnh	Địa điểm	Hạng mục	Ghi chú
Hệ thống di tích lưu niệm Chủ tịch Hồ Chí Minh tại Thừa Thiên Huế		Thành phố Huế, tỉnh Thừa Thiên Huế	Di tích lịch sử
An toàn khu II Hiệp Hòa		Huyện Hiệp Hòa, tỉnh Bắc Giang	Di tích lịch sử
Căn cứ Cái Chanh		Huyện Hồng Dân, tỉnh Bạc Liêu	Di tích lịch sử
Đền An Xá		Huyện Tiên Lữ, tỉnh Hưng Yên	Di tích kiến trúc nghệ thuật
Đình Hạ Hiệp	Tập tin:Đình Hạ Hiệp.jpg	Huyện Phúc Thọ, thành phố Hà Nội	Di tích kiến trúc nghệ thuật
Lăng mộ và Đền thờ Nguyễn Xí		Huyện Nghi Lộc, tỉnh Nghệ An	Di tích lịch sử, kiến trúc nghệ thuật
Gành Đá Đĩa		Huyện Tuy An, tỉnh Phú Yên	Danh lam thắng cảnh

Đợt 12 (2022)[sửa | sửa mã nguồn]

Di tích	Hình ảnh	Địa điểm	Hạng mục	Ghi chú
Quần thể di tích Tây Sơn Thượng Đạo		Thị xã An Khê, huyện Đak Pơ, huyện Kbang và huyện Kông Chro, tỉnh Gia Lai	Di tích lịch sử[102]
Khu lưu niệm Chủ tịch Hồ Chí Minh trên đảo Cô Tô		Huyện Cô Tô, tỉnh Quảng Ninh	Di tích lịch sử[103]
Khu di tích lịch sử cách mạng Việt Nam - Lào		Huyện Yên Châu, tỉnh Sơn La	Di tích lịch sử[104]
Thăng Long tứ trấn		Quận Ba Đình, quận Hoàn Kiếm và quận Đống Đa, thành phố Hà Nội	Di tích lịch sử, kiến trúc nghệ thuật[105]

Đợt 13 (2022)[sửa | sửa mã nguồn]

Di tích	Hình ảnh	Địa điểm	Hạng mục	Ghi chú
Rộc Tưng – Gò Đá		Thị xã An Khê, tỉnh Gia Lai	Di tích khảo cổ[106]
Văn hóa Sa Huỳnh		Thị xã Đức Phổ, tỉnh Quảng Ngãi	Di tích khảo cổ[107]
Cụm đình Hương Canh		Huyện Bình Xuyên, tỉnh Vĩnh Phúc	Di tích kiến trúc nghệ thuật[108]
Đền thờ Vua Mai Hắc Đế		Huyện Nam Đàn, tỉnh Nghệ An	Di tích lịch sử[109]
Địa điểm Chiến thắng Ấp Bắc		Thị xã Cai Lậy, tỉnh Tiền Giang	Di tích lịch sử[110]

Đợt 14 (2023)[sửa | sửa mã nguồn]

Di tích	Hình ảnh	Địa điểm	Hạng mục	Ghi chú
Thương cảng Vân Đồn		Huyện Vân Đồn, tỉnh Quảng Ninh	Di tích lịch sử[111]
Đình Trà Cổ		Thành phố Móng Cái, tỉnh Quảng Ninh	Di tích kiến trúc nghệ thuật[111]

Các di tích đang tiến hành lập hồ sơ[sửa | sửa mã nguồn]

Di sản thế giới[sửa | sửa mã nguồn]

Hiện tại, Việt Nam đã có 10 di tích quốc gia đặc biệt được UNESCO công nhận trong 8 Di sản thế giới gồm:

• 3 di tích quốc gia đặc biệt đồng thời là Di sản thiên nhiên thế giới:

1. Vịnh Hạ Long, được công nhận năm 1994 theo tiêu chí (VII) và năm 2000 theo tiêu chí (VIII).
2. Quần đảo Cát Bà, được công nhận năm 2023 theo tiêu chí mở rộng Vịnh Hạ Long thành Vịnh Hạ Long - Quần đảo Cát Bà.
3. Vườn Quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng, năm 2003, là di sản thiên nhiên thế giới theo tiêu chí (VIII).

• 5 di tích quốc gia đặc biệt đồng thời là 5 Di sản văn hóa thế giới gồm:

1. Quần thể di tích Cố đô Huế, năm 1993, là di sản văn hóa thế giới theo tiêu chí (IV).
2. Phố cổ Hội An, năm 1999, là di sản văn hóa thế giới theo tiêu chí (II) (V).
3. Thánh địa Mỹ Sơn, năm 1999, là di sản văn hóa thế giới theo tiêu chí (II) (III).
4. Khu di tích trung tâm Hoàng thành Thăng Long, năm 2010, là di sản văn hóa thế giới theo tiêu chí (II) (III) và (VI).
5. Thành nhà Hồ, năm 2011, là di sản văn hóa thế giới theo tiêu chí (II) và (IV)

• 2 di tích quốc gia đặc biệt đồng thời là 1 Di sản thế giới hỗn hợp:

1. Quần thể danh thắng Tràng An, năm 2014, theo các tiêu chí (VII) và VIII) của một di sản thiên nhiên thế giới và tiêu chí (V) của một di sản văn hóa thế giới. Di sản thế giới kép này gồm 2 di tích quốc gia đặc biệt là Khu thắng cảnh Tràng An - Tam Cốc - chùa Bích Động và Quần thể di tích Cố đô Hoa Lư.

• Những đề cử trong tương lai:

1. Quần thể di tích và danh thắng Yên Tử bao gồm 04 Di tích quốc gia đặc biệt là Khu di tích lịch sử và danh lam thắng cảnh Yên Tử, Di tích lịch sử Nhà Trần tại Đông Triều (Quảng Ninh), Di tích lịch sử và kiến trúc nghệ thuật Côn Sơn - Kiếp Bạc (Hải Dương) và Di tích lịch sử và kiến trúc nghệ thuật Chùa Vĩnh Nghiêm (Bắc Giang), và 01 Di tích quốc gia Chùa Thanh Mai, xã Hoàng Hoa Thám, thị xã Chí Linh.
2. Khu di sản thiên nhiên Ba Bể-Na Hang bao gồm Danh lam thắng cảnh Hồ Ba Bể và Khu bảo tồn thiên nhiên Na Hang-Lâm Bình.
3. Di tích Văn hóa Óc Eo bao gồm 02 di tích quốc gia đặc biệt là Di tích khảo cổ-kiến trúc nghệ thuật Óc Eo-Ba Thê, huyện Thoại Sơn, tỉnh An Giang và Di tích khảo cổ-kiến trúc nghệ thuật Gò Tháp, huyện Tháp Mười, tỉnh Đồng Tháp và 01 Di tích quốc gia Di chỉ khảo cổ Nền Chùa, xã Mỹ Phước, huyện Hòn Đất, tỉnh Kiên Giang.

Hình ảnh một số di tích quốc gia đặc biệt[sửa | sửa mã nguồn]

• 
  Di tích lịch sử đền Hùng ở Phú Thọ
• 
  Di tích khảo cổ Hoàng thành Thăng Long ở Hà Nội
• 
  Phố cổ Hội An
• 
  Khu di tích Phủ Chủ tịch
• 
  Thánh địa Mỹ Sơn (Quảng Nam)
• 
  Phong Nha (Quảng Bình)
• 
  Vịnh Hạ Long)
• 
  Dinh Độc Lập (Thành phố Hồ Chí Minh)
• 
  Cố đô Hoa Lư (Ninh Bình)
• 
  Quần thể di tích Cố đô Huế (Thừa Thiên Huế)

Xem thêm[sửa | sửa mã nguồn]

• Di tích Việt Nam
• Danh sách Di tích quốc gia Việt Nam
• Danh hiệu UNESCO ở Việt Nam
• Danh sách Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia
• Du lịch Việt Nam

Chú thích[sửa | sửa mã nguồn]

Liên kết ngoài[sửa | sửa mã nguồn]

• Quyết định số 1272/QĐ-TTG của Thủ tướng Chính phủ: Về việc xếp hạng di tích quốc gia đặc biệt 12/8/2009
• Quyết định số 548/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ: Về việc xếp hạng di tích quốc gia đặc biệt Lưu trữ 2017-12-22 tại Wayback Machine 10/5/2012
• Quyết định số 2499/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ: Về việc xếp hạng di tích quốc gia đặc biệt 22/12/2016
• Quyết định 2082/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ về việc xếp hạng di tích quốc gia đặc 25/12/2017