Di sản thế giới hỗn hợp
Di sản thế giới hỗn hợp (hay cảnh quan văn hóa thế giới) là một loại di sản thế giới kép, đáp ứng đủ cả hai yếu tố nổi bật về văn hóa và thiên nhiên. Một địa danh được công nhận là di sản thế giới hỗn hợp phải thỏa mãn ít nhất là một tiêu chí về di sản văn hóa (tiêu chuẩn i,ii,iii,iv,v,vi) và một tiêu chí về di sản thiên nhiên (tiêu chuẩn vii,viii,ix,x).[1][2]
Tổng quan[sửa | sửa mã nguồn]
Tính đến hết năm 2023, UNESCO đã công nhận 40 di sản hỗn hợp trên tổng số 1172 di sản thế giới. Số lượng di sản hỗn hợp chỉ chiếm khoảng ~3,4% số lượng di sản thế giới. Nhiều di sản hỗn hợp từng được UNESCO công nhận từ 2 lần trở lên do bổ sung thêm tiêu chuẩn hoặc mở rộng diện tích. Chính là bởi trước khi trở thành di sản thế giới hỗn hợp, nhiều khu vực đã là một di sản thiên nhiên thế giới (như Khu bảo tồn Ngorongoro, Ohrid, Tassili n'Ajjer, Vườn quốc gia Tongariro) hoặc di sản văn hóa thế giới (như núi Thái Sơn, Thành cổ Maya và rừng Calakmul).
Trung Quốc và Úc là hai quốc gia có số lượng di sản hỗn hợp nhiều nhất với 4 địa điểm, tiếp theo là Peru, Mexico, Hy Lạp, Tây Ban Nha và Thổ Nhĩ Kỳ với hai địa điểm. Vùng hoang dã ở Tasmania của Úc và Thái Sơn của Trung Quốc là 2 di sản thế giới kép đáp ứng nhiều tiêu chuẩn nhất (7 tiêu chuẩn); trong khi đó, Vách đá Bandiagara; Tehuacán-Cuicatlán; Paraty và Ilha Grande-Văn hóa và Đa dạng sinh học; Vùng các hồ Willandra lại là 4 di sản hỗn hợp đạt ít tiêu chuẩn nhất (với chỉ 1 tiêu chuẩn về văn hóa và 1 tiêu chuẩn về thiên nhiên). Có hai di sản xuyên quốc gia là Pyrénées-Mont Perdu và Khu bảo tồn xuyên biên giới Maloti-Drakensberg. Quần thể danh thắng Tràng An (Ninh Bình) hiện là di sản hỗn hợp duy nhất ở Việt Nam và khu vực Đông Nam Á.[3]
Danh sách các di sản kép[sửa | sửa mã nguồn]
Hình ảnh[sửa | sửa mã nguồn]
- Khu bảo tồn Ngorongoro ở Tanzania
- Bản đồ vệ tinh Vùng các hồ Willandra
- Núi Cradle và hồ Dove, Cao nguyên miền Trung thuộc Vùng hoang dã ở Tasmania
- Khu bảo tồn Machu Pichu
- Thung lũng Göreme nằm trong Vườn quốc gia Göreme và khu núi đá Cappadocia
- Quang cảnh tại St Kilda, Scotland
- Núi Thái Sơn
- Khối núi Uluru trong Vườn quốc gia Uluru-Kata Tjuta
- Hierapolis-Pamukkale
- Meteora
- Cảnh quan văn hóa Vách đá Bandiagara, Mali
- Dãy núi Hoàng Sơn
- Thác nước trong Vườn quốc gia Rio Abiseo, Peru
- Quang cảnh hoang mạc Tassili ở Angieria
- Hình ảnh ngoạn mục của Nga Mi Sơn, Trung Quốc
- Vòng cung Gavarnie (Pháp) thuộc Pyrénées-Mont Perdu, một di sản chung giữa Pháp và Tây Ban Nha
- Thành cổ Ibiza, Tây Ban Nha
- Sông Tugela và dãy Drakensberg trong Công viên uKhahlamba / Drakensberg, một phần của Di sản xuyên quốc gia Công viên Maloti-Drakensberg ở Nam Phi và Lesotho.
- Sông trong Vườn quốc gia Lopé, Gabon
- Hồ sứa trên vùng Đầm phá phía Nam quần đảo Rock, Palau.
- Dãy núi Blue ở Jamaica.
- Cao nguyên Ennedi ở Tchad
- Núi Kangchenjunga trong Vườn quốc gia Khangchendzonga, di sản hỗn hợp đầu tiên của Ấn Độ
- Tàn tích của Thành phố khảo cổ Ur, thuộc cảnh quan Ahwar Nam Iraq
- Những bức tường đá tại Công viên tỉnh Woodland Caribou, thuộc Pimachiowin Aki
Xem thêm[sửa | sửa mã nguồn]
Tham khảo[sửa | sửa mã nguồn]
- ^ Tài liệu hướng dẫn thực tiễn cho các nhà quản lý khu Di sản thế giới
- ^ Nghị định quy định bảo vệ quản lý bền vững di sản văn hóa thiên nhiên thế giới ở Việt Nam
- ^ “Tràng An chính thức được công nhận di sản văn hoá thế giới”. Bản gốc lưu trữ ngày 26 tháng 6 năm 2014. Truy cập ngày 26 tháng 6 năm 2014.