Thế vận hội là một sự kiện thể thao đa môn quốc tế dành cho cả môn thể thao mùa hè và mùa đông, được tổ chức hai năm một lần với Thế vận hội Mùa hè và Thế vận hội Mùa đông. Trong lễ khai mạc Thế vận hội, chủ tịch đương nhiệm của Ủy ban Olympic quốc tế (IOC) sẽ có bài phát biểu trước khi mời đại diện nước chủ nhà lên chính thức tuyên bố mở màn Thế vận hội. Hiến chương Olympic quy định người này là nguyên thủ quốc gia của nước chủ nhà,^[1] mặc thủ không phải tất cả đều như vậy. Dưới đây là danh sách những người đã tuyên bố khai mạc Thế vận hội.

Lễ khai mạc[sửa | sửa mã nguồn]

Tờ thông tin IOC về lễ khai mạc có viết: "Theo nghị định Hiến chương Olympic, nhiệm vụ tuyên bố khai mạc Thế vận hội được ủy thác cho nguyên thủ quốc gia của nước chủ nhà. Những người thực hiện nhiệm vụ này là hoàng gia và tổng thống, hoặc đại diện của họ, như phó tổng thống, một thành viên gia đình hoàng gia, hoặc một toàn quyền".^[2] Điều 56 Chương 5 của Hiến chương Olympic đưa ra chính xác những từ mà sẽ được tuyên bố khi khai mạc. Nếu là Thế vận hội Mùa hè, các câu được nói sẽ là:

Tôi tuyên bố khai mạc Thế vận hội [tên thành phố đăng cai] kỷ niệm Thế vận hội lần thứ [số học xác định thứ tự Thế vận hội] của kỷ nguyên hiện đại.^[1][3]

Đối với Thế vận hội Mùa đông, người tuyên bố khai mạc phải công bố:

Tôi tuyên bố khai mạc Thế vận hội Mùa đông lần thứ [số thứ tự Thế vận hội Mùa đông] của [tên của thành phố đăng cai].^[1]

Tuy nhiên, điều này không phải luôn luôn diễn ra; tại Thế vận hội Mùa đông 2010 Toàn quyền Canada, Michaëlle Jean, sử dụng lời tuyên bố khai mạc của Thế vận hội Mùa hè để nói "Tôi tuyên bố khai mạc Thế vận hội Vancouver, tổ chức Thế vận hội Mùa đông lần thứ 21."^[4]

• Năm 1976, Elizabeth II, Nữ hoàng Canada, khai mạc Thế vận hội Montreal (đầu tiên bằng tiếng Pháp sau đó là tiếng Anh) với:

Tôi tuyên bố khai mạc Thế vận hội 1976, kỷ niệm Thế vận hội lần thứ 21 của kỷ nguyên hiện tại.

• Năm 1980, người đứng đầu Liên Xô Leonid Brezhnev khai mạc Thế vận hội Mùa hè Moscow với (nói bằng tiếng Nga):

Thưa ngài Chủ tịch Ủy ban Olympic quốc tế! Các vận động viên của thế giới! Thưa các khách mời! Các đồng chí! Tôi tuyên bố khai mạc Thế vận hội 1980, kỷ niệm Thế vận hội Mùa hè lần thứ 22 của kỷ nguyên hiện đại.

• Năm 1984, Tổng thống Hoa Kỳ Ronald Reagan khai mạc Thế vận hội Mùa hè Los Angeles với:

Kỷ niệm Thế vận hội lần thứ 23 của kỷ nguyên hiện đại, tôi tuyên bố khai mạc Thế vận hội Los Angeles.

• Năm 2002, Tổng thống Hoa Kỳ George W. Bush khai mạc Thế vận hội Mùa đông ở Thành phố Salt Lake City, năm tháng sau vụ khủng bố 11 tháng Chín với:

Thay mặt cho một quốc gia tự hào, quyết tâm và biết ơn..., sau đó sử dụng câu tuyên bố chuẩn.

• Năm 2008, Hồ Cẩm Đào, Chủ tịch nước Cộng hòa nhân dân Trung Hoa, chính thức tuyên bố khai mạc Thế vận hội Mùa hè 2008 bằng tiếng Quan thoại:

Thay mặt Thế vận hội lần thứ 29, tôi chính thức tuyên bố Thế vận hội Bắc Kinh... khai mạc.

• Năm 2016, Michel Temer, Quyền tổng thống Brazil, khai mạc Thế vận hội Mùa hè ở Rio de Janeiro bằng tiếng Bồ Đào Nha:

Sau những màn trình diễn tuyệt vời này, tôi tuyên bố... sau đó sử dụng câu tuyên bố chuẩn.

Những người tuyên bố khai mạc Thế vận hội[sửa | sửa mã nguồn]

Năm	Thế vận hội	Thành phố chủ nhà	Tuyên bố khai mạc bởi[a]	Chức vụ[a]	Ghi chú
1896	I Olympiad	Athens, Hy Lạp	George I	Vua Hy Lạp	[5]
1900	II Olympiad	Paris, Pháp	Không khai mạc chính thức	Không khai mạc chính thức	[6]
1904	III Olympiad	St. Louis, Hoa Kỳ	Francis, David R.David R. Francis	Chủ tịch Hội chợ Thương vụ Louisiana[b]	[7]
1908	IV Olympiad	Luân Đôn, Anh Quốc	Edward VII	Vua Vương quốc Liên hiệp	[8]
1912	V Olympiad	Stockholm, Thụy Điển	Gustav V	Vua Thụy Điển	[9]
1920	VII Olympiad	Antwerp, Bỉ	Albert I	Vua Bỉ	[10]
1924	Mùa đông I	Chamonix, Pháp	Vidal, GastonGaston Vidal	Thứ trưởng Giáo dục thể chất Pháp	[11]
1924	VIII Olympiad	Paris, Pháp	Doumergue, GastonGaston Doumergue	Tổng thống Cộng hòa Pháp	[12]
1928	Mùa đông II	St. Moritz, Thụy Sĩ	Schulthess, EdmundEdmund Schulthess	Tổng thống Liên bang Thụy Sĩ[c]	[13]
1928	IX Olympiad	Amsterdam, Hà Lan	HendrikHoàng tế Hendrik	Phu quân của Nữ hoàng Hà Lan Wilhelmina	[14]
1932	Mùa đông III	Lake Placid, Hoa Kỳ	Roosevelt, Franklin D.Franklin D. Roosevelt	Thống đốc New York[d]	[15]
1932	X Olympiad	Los Angeles, Hoa Kỳ	Curtis, CharlesCharles Curtis	Phó Tổng thống Hoa Kỳ[d]	[16]
1936	Mùa đông IV	Garmisch-Partenkirchen, Đức	Hitler, AdolfAdolf Hitler	Führer Đức[e]	[17]
1936	XI Olympiad	Berlin, Đức	Hitler, AdolfAdolf Hitler	Führer Đức[e]	[18]
1948	Mùa đông V	St. Moritz, Thụy Sĩ	Celio, EnricoEnrico Celio	Tổng thống Liên bang Thụy Sĩ[c]	[19]
1948	XIV Olympiad	Luân Đôn, Anh Quốc	George VI	Vua Vương quốc Liên hiệp	[20]
1952	Mùa đông VI	Oslo, Na Uy	RagnhildVương nữ Ragnhild	Vương nữ Na Uy, thay mặt cho Vua cha Haakon VII	[21]
1952	XV Olympiad	Helsinki, Phần Lan	Paasikivi, Juho KustiJuho Kusti Paasikivi	Tổng thống Cộng hòa Phần Lan	[22]
1956	Mùa đông VII	Cortina d'Ampezzo, Ý	Gronchi, GiovanniGiovanni Gronchi	Tổng thống Cộng hòa Ý	[23]
1956	XVI Olympiad (cưỡi ngựa)	Stockholm, Thụy Điển	Gustaf VI Adolf	Vua Thụy Điển	[24]
1956	XVI Olympiad	Melbourne, Úc	PhilipCông tước xứ Edinburgh	Chồng của Nữ vương Úc Elizabeth II	[25]
1960	Mùa đông VIII	Squaw Valley, Hoa Kỳ	Nixon, RichardRichard Nixon	Phó Tổng thống Hoa Kỳ[f]	[26]
1960	XVII Olympiad	Rome, Ý	Gronchi, GiovanniGiovanni Gronchi	Tổng thống Cộng hòa Ý	[27]
1964	Mùa đông IX	Innsbruck, Áo	Schärf, AdolfAdolf Schärf	Tổng thống Áo	[28]
1964	XVIII Olympiad	Tokyo, Nhật Bản	Hirohito	Nhật hoàng	[29]
1968	Mùa đông X	Grenoble, Pháp	de Gaulle, CharlesCharles de Gaulle	Tổng thống Cộng hòa Pháp	[30]
1968	XIX Olympiad	Thành phố Mexico, Mexico	Díaz Ordaz, GustavoGustavo Díaz Ordaz	Tổng thống Liên bang Mexico	[31]
1972	Mùa đông XI	Sapporo, Nhật Bản	Hirohito	Nhật hoàng	[32]
1972	XX Olympiad	München, Tây Đức	Heinemann, GustavGustav Heinemann	Tổng thống Tây Đức	[33]
1976	Mùa đông XII	Innsbruck, Áo	Kirchschläger, RudolfRudolf Kirchschläger	Tổng thống Áo	[34]
1976	XXI Olympiad	Montréal, Canada	Elizabeth II	Nữ vương Canada	[35]
1980	Mùa đông XIII	Lake Placid, Hoa Kỳ	Mondale, WalterWalter Mondale	Phó Tổng thống Hoa Kỳ[g]	[36]
1980	XXII Olympiad	Moskva, Liên Xô	Brezhnev, LeonidLeonid Brezhnev	Chủ tịch Đoàn chủ tịch Xô viết tối cao Liên Xô[h]	[37]
1984	Mùa đông XIV	Sarajevo, Nam Tư	SpiljakMika Špiljak	Chủ tịch Đoàn chủ tịch Nam Tư	[38]
1984	XXIII Olympiad	Los Angeles, Hoa Kỳ	Reagan, RonaldRonald Reagan	Tổng thống Hoa Kỳ	[39]
1988	Mùa đông XV	Calgary, Canada	Sauvé, JeanneJeanne Sauvé	Toàn quyền Canada, thay mặt Nữ hoàng Canada Elizabeth II	[40]
1988	XXIV Olympiad	Seoul, Hàn Quốc	Roh Tae-woo	Tổng thống Đại Hàn Dân quốc	[41]
1992	Mùa đông XVI	Albertville, Pháp	Mitterrand, FrançoisFrançois Mitterrand	Tổng thống Cộng hòa Pháp	[42]
1992	XXV Olympiad	Barcelona, Tây Ban Nha	Juan Carlos I	Vua Tây Ban Nha	[43]
1994	Mùa đông XVII	Lillehammer, Na Uy	Harald V	Vua Na Uy	[44]
1996	XXVI Olympiad	Atlanta, Hoa Kỳ	Clinton, BillBill Clinton	Tổng thống Hoa Kỳ	[45]
1998	Mùa đông XVIII	Nagano, Nhật Bản	Akihito	Nhật hoàng	[46]
2000	XXVII Olympiad	Sydney, Úc	Deane, WilliamWilliam Deane	Toàn quyền Úc, thay mặt Nữ vương Úc Elizabeth II	[47][48][49][50][51]
2002	Mùa đông XIX	Thành phố Salt Lake, Hoa Kỳ	Bush, George W.George W. Bush	Tổng thống Hoa Kỳ	[52]
2004	XXVIII Olympiad	Athens, Hy Lạp	Stephanopoulos, KonstantinosKonstantinos Stephanopoulos	Tổng thống Cộng hòa Hy Lạp	[53]
2006	Mùa đông XX	Torino, Ý	Ciampi, Carlo AzeglioCarlo Azeglio Ciampi	Tổng thống Cộng hòa Ý	[54]
2008	XXIX Olympiad	Bắc Kinh, Trung Quốc	Hồ Cẩm Đào	Chủ tịch nước Cộng hòa nhân dân Trung Hoa	[55]
2010	Mùa đông XXI	Vancouver, Canada	Jean, MichaëlleMichaëlle Jean	Toàn quyền Canada, thay mặt Nữ vương Canada Elizabeth II	[56]
2012	XXX Olympiad	Luân Đôn, Anh Quốc	Elizabeth II	Nữ hoàng Vương quốc Liên hiệp	[57]
2014	Mùa đông XXII	Sochi, Liên bang Nga	Vladimir Putin	Tổng thống Liên bang Nga	[58]
2016	XXXI Olympiad	Rio de Janeiro, Brasil	Michel Temer	Quyền Tổng thống Brasil[i]
2018	XXIII Olympiad	Pyeongchang, Hàn Quốc	Moon Jae-in	Tổng thống Đại Hàn Dân quốc

Ghi chú:

Những người tuyên bố khai mạc Thế vận hội trẻ[sửa | sửa mã nguồn]

Năm	Thế vận hội	Thành phố chủ nhà	Tuyên bố bởi	Chức vụ	Ghi chú
2010	Mùa hè I	Singapore	S.R. Nathan	Tổng thống Cộng hòa Singapore
2012	Mùa đông I	Innsbruck, Áo	Heinz Fischer	Tổng thống liên bang Cộng hòa Áo
2014	Mùa hè II	Nam Kinh, Trung Quốc	Tập Cận Bình	Chủ tịch nước Cộng hòa nhân dân Trung Hoa
2016	Mùa đông II	Lillehammer, Na Uy	Harald V	Vua Na Uy
2018	Mùa hè III	Buenos Aires, Argentina

Xem thêm[sửa | sửa mã nguồn]

• Danh sách thành phố chủ nhà Thế vận hội

Tham khảo[sửa | sửa mã nguồn]