Dương Quang, Gia Lâm
Dương Quang | ||
|---|---|---|
| Xã | ||
| Xã Dương Quang | ||
| Hành chính | ||
| Quốc gia |  Việt Nam | |
| Vùng | Đồng bằng sông Hồng | |
| Thành phố | Hà Nội | |
| Huyện | Gia Lâm | |
| Địa lý | ||
| Tọa độ: 21°00′29″B 105°59′18″Đ / 21,00806°B 105,98833°Đ | ||
| Diện tích | 5,68 km² | |
| Dân số (2022) | ||
| Tổng cộng | 15.059 người | |
| Mật độ | 2.651 người/km² | |
| Khác | ||
| Mã hành chính | 00568[1] | |
Dương Quang là một xã thuộc huyện Gia Lâm, thành phố Hà Nội, Việt Nam.
Địa lý[sửa | sửa mã nguồn]
Xã Dương Quang nằm ở phía đông huyện Gia Lâm, có vị trí địa lý:
- Phía đông giáp tỉnh Bắc Ninh
- Phía tây giáp xã Dương Xá
- Phía nam giáp tỉnh Hưng Yên
- Phía bắc giáp xã Phú Thị và xã Kim Sơn.
Xã Dương Quang có diện tích 5,68 km², dân số năm 2022 là 15.059 người,[2] mật độ dân số đạt 2.651 người/km².
Hành chính[sửa | sửa mã nguồn]
Xã Dương Quang được chia thành 8 thôn: Bài Tâm, Bình Trù, Đề Trụ, Lam Cầu, Quang Trung, Quán Khê, Tự Môn, Yên Mỹ.
Lịch sử[sửa | sửa mã nguồn]
Trước đây, Dương Quang là một xã thuộc tổng Dương Quang, phủ Thuận An (sau là phủ Thuận Thành). Lúc bấy giờ xã Dương Quang được chia thành 4 xã: Yên Mỹ, Bình Trù, Dương Quang, Dương Xá.[2]
Tháng 4 năm 1946, các xã: Dương Quang, Yên Mỹ, Bình Trù hợp nhất thành xã Chiến Thắng, huyện Thuận Thành, tỉnh Bắc Ninh.[3]
Ngày 20 tháng 4 năm 1961, Quốc hội ban hành Nghị quyết[4] về việc sáp nhập xã Chiến Thắng vào thành phố Hà Nội quản lý.
Ngày 31 tháng 5 năm 1961, Hội đồng Chính phủ ban hành 78-CP[5]. Theo đó, xã Chiến Thắng thuộc huyện Gia Lâm, thành phố Hà Nội quản lý.
Tháng 11 năm 1965, đổi tên xã Chiến Thắng được thành xã Dương Quang.[6]
Kinh tế[sửa | sửa mã nguồn]
Nghề mây tre đan: đan rổ, rá, sảo gánh ở thôn Quán Khê nay đã mai một; chẻ chổi tre, đòn gánh, điếu cày ở Quang Trung (thôn Trung) nay vẫn còn một số hộ giữ nghề. Nghề hàng xáo ở Bình Trù, Yên Mỹ. Nghề mộc: ở Yên Mỹ nay đã mai một chỉ còn khoảng 10 hộ trong thôn còn giữ nghề.
Văn hóa[sửa | sửa mã nguồn]
- Chùa Báo Ân: Chùa tọa lạc gần dòng sông Thiên Đức thuộc hương Siêu Loại, phủ Thuận An, lộ Bắc Giang Hạ. Chùa còn có tên gọi khác là chùa Siêu Loại hay chùa Thiên Đức. Chùa được xây dựng vào năm Thuận Thiên thứ 7 nhằm năm Bính Thìn 1016. Ngôi chùa gắn liền với Thiền phái Trúc Lâm và Phật hoàng Trần Nhân Tông. Là chùa duy nhất ven kinh thành Thăng Long thời bấy giờ và sư tổ Phật hoàng Trần Nhân Tông đã lấy nơi đây làm cứ địa để Hoằng pháp. Sau đó, sư Pháp Loa đã được sư tổ giao cho trụ trì chùa Báo Ân. Chùa là nơi Hoằng pháp của cư dân gần kinh thành Thăng Long thời bấy giờ. Và chùa đã nhiều lần được trùng tu trong các triều đại nhà Trần. Chùa đã được xếp hạng di tích ngày 3 tháng 9 năm 2003. Ngôi chùa đã được trùng tu lại vào năm 2019.[7] Lễ hội chùa Báo Ân thường diễn ra vào ngày 14 tháng 4 âm lịch hàng năm.[8]
- Cụm di tích đình chùa Yên Mỹ: Chùa Yên Mỹ (Phúc Nhân Tự) tọa lạc tại thôn Yên Mỹ (làng Đầu), hương Siêu Loại, phủ Thuận An nay là thôn Yên Mỹ, xã Dương Quang, huyện Gia Lâm, Hà Nội. Chùa được xây dựng vào thế kỷ XVIII - XIX thờ Phật và Pháp Điện (trong Tứ pháp) do vậy chùa Yên Mỹ nằm trong hệ thống chùa Tứ Pháp. Đình Yên Mỹ được xây dựng từ thời Trần thờ vị thành hoàng làng, Quảng Độ Đại Vương vì đã giúp dân dẹp loạn 12 xứ quân. Lễ hội đình Yên Mỹ được tổ chức hàng năm vào ngày 12 đến 13 tháng 3 âm lịch với nhiều nghi thức tế lễ, phần hội với nhiều trò chơi thu hút đông đảo người dân địa phương và vùng lân cận. Cụm di tích Đình chùa Yên Mỹ đã được thành phố xếp hạng di tích vào ngày 19 tháng 3 năm 2007.[9]
- Đình Lam Cầu được xây dựng tại thôn Lam Cầu vào cuối thời Hậu Lê thờ vị thần Long Đỗ hiệu là Quảng Lợi Bạch Mã đại vương. Đình sau đó đã được thành phố xếp hạng di tích vào năm 2007.[10]
- Sự kiện làm tiền giả: Vào khoảng cuối thời Hậu Lê chưa rõ năm nào, ở làng Duyên Khánh có nhiều người làm tiền giả. Sự việc đến tai vua cả làng bị giết và chu di cả những người có họ hàng. Sau đó, ngôi làng và cả đền chùa được san phẳng ngày nay là xứ đồng Bù Bến và đồng Gạch thuộc thôn Yên Mỹ.
Giao thông[sửa | sửa mã nguồn]
Xã Dương Quang cách trung tâm thành phố Hà Nội 19km về phía Đông, nằm trên trục đường Phú Thị - Dương Quang - Lạc Đạo (Hưng Yên) nối quốc lộ 17 với tỉnh lộ 385.
Vào năm 2021, xã đã có thêm hệ thống xe buýt tuyến 69 Bác Cổ - Dương Quang; với điểm đầu cuối là chợ Đình (thôn Yên Mỹ).[11][12]
Danh nhân[sửa | sửa mã nguồn]
- Nguyễn Đức Quỳ (1914 - 1989)
- Ngô Quốc Hạnh (1925 - 1993), nhà cách mạng, phó chủ tịch ủy ban nhân dân thành phố Hà Nội
- Đào Cử (1449 - ?). Tên ông được đặt cho một con đường ở ngoại thành thành phố Hồ Chí Minh
- Nguyên phi Ỷ Lan (1044 - 1117): cũng có giả thiết cho rằng đây là quê hương bà như họ ở đây có Lê - họ Vũ mà ở Dương Xá, Phú Thị, Như Quỳnh không có cả hai; chùa Báo Ân xây dựng sớm ở vùng Thổ Lỗi - Siêu Loại; gọi là gạo đớn, cũng nằm ở dải ven sông Thiên Đức ngày nay đoạn này vẫn còn và là một nhánh sông cụt.
Chú thích[sửa | sửa mã nguồn]
- ^ Tổng cục Thống kê
- ^ a b UBND huyện Gia Lâm (2023). Đề án thành lập quận Gia Lâm và các phường thuộc quận Gia Lâm, thành phố Hà Nội. Gia Lâm, Hà Nội. tr. 99-100. Lưu trữ bản gốc ngày 12 tháng 8 năm 2023.
- ^ “Xã Dương Quang”. Cổng thông tin điện tử huyện Gia Lâm. 20 tháng 3 năm 2015.
- ^ “Nghị quyết về việc mở rộng thành phố Hà Nội”. Thư viện Pháp luật.
- ^ “Quyết định số 78-CP năm 1961 chia các khu vực nội thành và ngoại thành của Thành phố Hà Nội”. Thư viện Pháp luật.
- ^ “Xã Dương Quang”. Cổng thông tin điện tử huyện Gia Lâm. Bản gốc lưu trữ ngày 17 tháng 9 năm 2017. Truy cập ngày 17 tháng 9 năm 2017.
- ^ Tuệ Hiếu (13 tháng 6 năm 2019). “Hà Nội: Động thổ phục dựng di tích chùa Báo Ân”. Giác Ngộ Online.
- ^ Huệ Thanh (26 tháng 5 năm 2013). “Hà Nôi-Lễ Phật đản chùa Báo Ân”. Daophatngaynay.
- ^ “CHÙA YÊN MỸ”. ditichlichsu-vanhoahanoi.com.
- ^ “Đình Lam Cầu”. Cổng thông tin điện tử huyện Gia Lâm. 16 tháng 4 năm 2015.
- ^ Tuấn Lương (27 tháng 3 năm 2021). “Bố trí thêm điểm dừng xe buýt tuyến 69 (Bác Cổ - Dương Quang)”. Hà Nội Mới.
- ^ Phước Sang (28 tháng 2 năm 2021). “Cả thôn không có nổi một điểm dừng xe buýt”. Báo Giao thông.
Tham khảo[sửa | sửa mã nguồn]
- Trang web chính thức của xã Lưu trữ 2021-06-24 tại Wayback Machine
 | Bài viết thành phố Hà Nội này vẫn còn sơ khai. Bạn có thể giúp Wikipedia mở rộng nội dung để bài được hoàn chỉnh hơn. |