Bài viết thuộc một phần của loại bài về
Chủ nghĩa dân tộc
Hình thành dân tộc Chủ nghĩa dân tộc thời Trung Cổ Quốc ca Quốc huy Quốc kỳ Quốc hoa Quốc ngữ Quốc gia dân tộc Biểu tượng quốc gia Bảo vật quốc gia Quốc thụ
Giá trị cốt lõi Trung thành Độc lập Chủ nghĩa yêu nước Quyền tự quyết Đoàn kết
Các thể loại Chủ nghĩa dân tộc châu Phi Alt-right Chủ nghĩa dân tộc tầm thường Chủ nghĩa dân tộc mù quáng Chủ nghĩa dân tộc tư sản Chủ nghĩa Sô vanh Chủ nghĩa Sô vanh phúc lợi Chủ nghĩa Sô vanh hiếu chiến Chủ nghĩa dân tộc công dân American Indian Ireland Chủ nghĩa cộng sản dân tộc Chủ nghĩa bảo thủ dân tộc Chủ nghĩa yêu nước lập hiến Chủ nghĩa dân tộc văn hóa Chủ nghĩa dân tộc Internet (Internet-nationalism) Chủ nghĩa dân tộc sinh thái Chủ nghĩa dân tộc kinh tế Chủ nghĩa dân tộc tộc người Chủ nghĩa đa nguyên tộc người (ethno-pluralism) Chủ nghĩa dân tộc châu Âu Chủ nghĩa dân tộc bành trướng Chủ nghĩa phát xít (Chủ nghĩa quốc xã) Integral Chủ nghĩa dân tộc cánh tả (Chủ nghĩa dân túy cánh tả) Moderate Musical Liberal Chủ nghĩa thần bí dân tộc Chủ nghĩa vô chính phủ dân tộc Chủ nghĩa Bolshevik dân tộc National syndicalist Chủ nghĩa dân tộc mới Chủ nghĩa tân dân tộc Pan- Chủ nghĩa dân tộc đa nguyên Chủ nghĩa dân túy cánh hữu Post- Chủ nghĩa dân tộc chủng tộc Nhật Bản Ả Rập Triều Tiên Chủ nghĩa dân tộc da trắng Chủ nghĩa dân tộc da đen Chủ nghĩa dân tộc tôn giáo Chủ nghĩa dân tộc tài nguyên Chủ nghĩa dân tộc cách mạng Chủ nghĩa dân tộc lãng mạn Chủ nghĩa dân tộc công nghệ Chủ nghĩa dân tộc lãnh thổ Chủ nghĩa xuyên quốc gia Chủ nghĩa dân tộc cực đoan
Tổ chức Danh sách các tổ chức dân tộc chủ nghĩa
Vấn đề liên quan Anationalism Anti-nationalism Phong trào chống toàn cầu hóa Chống chủ nghĩa đế quốc Tôn giáo dân sự Chủ nghĩa cộng đồng Chủ nghĩa thế giới (Cosmopolitanism) Di cư không tự nguyện (Diaspora politic) Chủ nghĩa vị chủng (hay chủ nghĩa duy dân tộc) Chủ nghĩa dân tộc và giới tính Chủ nghĩa toàn cầu (Globalism) Chủ nghĩa dân tộc và thuật chép sử Cộng đồng tưởng tượng Chủ nghĩa đế quốc Chủ nghĩa quốc tế (Internationalism) Chủ nghĩa phục hồi lãnh thổ chủ nghĩa địa phương (Localism) Thờ ơ dân tộc (National indifference) Nghiên cứu chủ nghĩa dân tộc Chủ nghĩa bản địa bài ngoại Phân biệt chủng tộc Chủ nghĩa phục thù (Revanchism) Lễ hội Nguyên tắc bổ trợ (Subsidiarity) Chủ nghĩa Trump Bài ngoại
x t s

Chủ nghĩa dân tộc công dân, còn được gọi là chủ nghĩa dân tộc tự do, là một hình thức của chủ nghĩa dân tộc được xác định bởi các nhà triết học chính trị tin vào một hình thức bao gồm chủ nghĩa dân tộc tuân thủ các giá trị tự do truyền thống về tự do, khoan dung, bình đẳng và quyền cá nhân.^[1]

Những người theo chủ nghĩa dân tộc công dân thường bảo vệ giá trị của bản sắc dân tộc bằng cách tuyên bố các cá nhân cần một bản sắc dân tộc để có được cuộc sống tự chủ và có ý nghĩa ^[2] và rằng các nền chính trị dân chủ cần bản sắc dân tộc để hoạt động đúng cách. Chủ nghĩa dân tộc công dân thường tương phản với chủ nghĩa dân tộc.

Ernest Renan thường được coi là một trong những nhà tư tưởng đầu tiên của chủ nghĩa dân tộc công dân.

Tổng quan[sửa | sửa mã nguồn]

Chủ nghĩa dân tộc công dân là một khái niệm chính trị được xây dựng dựa trên quyền công dân trong một quốc gia. Vì thế, một "quốc gia dân sự" không được xác định bởi ngôn ngữ hay văn hóa, mà là bởi sự tổ chức chính trị và các quyền tự do, những thứ mà công dân của nhà nước đó cam kết duy trì. Các thành viên trong một dân tộc công dân đón nhận tất cả những ai chia sẻ chung những giá trị của ấy.

Trên nguyên tắc, một dân tộc hoặc nhà nước công dân không có mục đích đặt một nền văn hóa này lên trên một nền văn hóa khác. Triết gia người Đức Jürgen Habermas tranh luận rằng người nhập cư đến một đất nước dân chủ, tự do thì không cần phải bị đồng hóa với văn hóa của chủ nhà, nhưng cần chấp nhận các luật lệ của quốc gia đó (Hiến pháp ái quốc)

Một định nghĩa có tính đương đại hơn về chủ nghĩa dân tộc tự do được đưa ra bởi Yael Tamir trong cuốn sách kinh điển của cô "Liberal Nationalism", cũng như cuốn sách gần đây hơn, "Why Nationalism". Cả hai cuốn sách đều cho rằng những nền dân chủ hiện đại không thể tồn tại nếu thiếu đi xương sống của đất nước, thứ cung cấp một định nghĩa về "nhân dân" như là một đơn vị chính trị xứng đáng tự quyết và tự trị. Tamir cũng lập luận rằng sự hình thành của nhà nước phúc lợi hiện đại phụ thuộc vào ý tưởng quốc gia là một đơn vị chính trị có chung số phận và tầm nhìn.

Lịch sử[sửa | sửa mã nguồn]

Chủ nghĩa dân tộc công dân nằm trong truyền thống của chủ nghĩa duy lý và chủ nghĩa tự do, nhưng xét dưới hình thức là một chủ nghĩa dân tộc chủng tộc, nó trái ngược với chủ nghĩa dân tộc. Tư cách thành viên của các quốc gia dân tộc được xem là tự nguyện, như trong định nghĩa kinh điển của Ernest Renan "Cái gì là một dân tộc?" của quốc gia như là một "cuộc trưng cầu dân ý hàng ngày" được đặc trưng bởi "ý chí sống cùng nhau". (cần dẫn nguồn) Tư tưởng dân tộc công dân có ảnh hưởng đến sự phát triển của nền dân chủ đại diện ở các quốc gia như Pháp hoặc Hoa Kỳ (xem tuyên ngôn độc lập của Hoa Kỳ năm 1776, và tuyên ngôn về nhân quyền và quyền công dân năm 1789).

Phê bình[sửa | sửa mã nguồn]

Những lời chỉ trích chính đối với chủ nghĩa dân tộc công dân xuất phát từ chủ nghĩa dân tộc chủng tộc, họ cho rằng cái trước được phát minh ra chỉ để hành động chống lại cái sau.^[3]

Tham khảo[sửa | sửa mã nguồn]