Aktion T4
| Aktion T4 Hành động T4 | |
|---|---|
 Hitler's order for Aktion T4 | |
| Tên khác | T4 Program |
| Vị trí | German-occupied Europe |
| Ngày | September 1939 – 1945 |
| Loại sự kiện | Forced euthanasia |
| Thủ phạm | SS |
| Tham gia | Psychiatric hospitals |
| Nạn nhân | 275,000–300,000[1][2][3][a] |
Aktion T4 hay Hành động T4(tiếng Đức, phát âm [akˈtsi̯oːn teː fiːɐ]) là một tên sau chiến tranh cho vụ giết người hàng loạt bởi cái chết nhẹ nhàng không tự nguyện ở Đức Quốc xã.[4] [b] Tên T4 là tên viết tắt của Tiergartenstraße 4, một địa chỉ đường phố của bộ phận Thủ tướng được thành lập vào đầu năm 1940, tại quận Berlin của Tiergarten, nơi tuyển dụng và trả lương cho nhân viên liên quan đến T4.[5][c] Một số bác sĩ người Đức được phép chọn bệnh nhân "được coi là bệnh nan y, sau khi khám sức khỏe nghiêm túc nhất" và sau đó cho họ một "cái chết nhân đạo" (Gnadentod).[7] Vào tháng 10 năm 1939, Adolf Hitler đã ký một "ghi chú an tử", được ký vào ngày 1 tháng 9 năm 1939, ủy quyền cho bác sĩ của ông là Karl Brandt và Reichsleiter Philipp Bouhler thực hiện chương trình này.
Các vụ giết người diễn ra từ tháng 9 năm 1939 cho đến khi kết thúc chiến tranh năm 1945; từ 275.000 đến 300.000 người đã bị giết trong các bệnh viện tâm thần ở Đức và Áo, chiếm Ba Lan và Vùng bảo hộ Bohemia và Moravia (nay là Cộng hòa Séc).[8] Số nạn nhân ban đầu được ghi nhận là 70.273 nhưng con số này đã tăng lên do phát hiện ra các nạn nhân được liệt kê trong tài liệu lưu trữ của Đông Đức cũ.[9] [d] Khoảng một nửa số người thiệt mạng được đưa ra từ các nhà tù do nhà thờ điều hành, thường được sự chấp thuận của chính quyền Tin lành hoặc Công giáo của các tổ chức.[10]
Tòa Thánh tuyên bố vào ngày 2 tháng 12 năm 1940 rằng chính sách này trái với luật thiêng liêng và "không được phép giết người vô tội trực tiếp vì khiếm khuyết về tinh thần hoặc thể xác" nhưng tuyên bố không được một số nhà chức trách Công giáo ở Đức tán thành. Vào mùa hè năm 1941, các cuộc biểu tình đã được Đức Giám mục Münster, Clemens von Galen dẫn đầu ở Đức, sự can thiệp đã dẫn đến "phong trào phản kháng mạnh mẽ nhất, rõ ràng nhất và phổ biến nhất chống lại bất kỳ chính sách nào kể từ đầu Đệ tam Quốc xã", theo Richard J. Evans.[11]
Một số lý do đã được đề xuất cho các vụ giết người, bao gồm ưu sinh học, vệ sinh chủng tộc và tiết kiệm tiền bạc.[12] Các bác sĩ ở tị nạn Đức và Áo tiếp tục nhiều hoạt động của Aktion T4 cho đến khi Đức thất bại năm 1945, bất chấp việc chấm dứt chính thức vào tháng 8 năm 1941. Sự tiếp tục không chính thức của chính sách đã dẫn đến 93.521 "giường trống" vào cuối năm 1941.[13][e] Công nghệ được phát triển dưới thời Aktion T4 được tiếp quản bởi bộ phận y tế của Bộ Nội vụ Reich, đặc biệt là việc sử dụng khí độc để giết chết số lượng lớn người, cùng với nhân viên của Aktion T4, người tham gia Chiến dịch Reinhard.[17] Chương trình được Hitler ủy quyền nhưng các vụ giết người đã được coi là vụ giết người ở Đức. Số người thiệt mạng là khoảng 200.000 ở Đức và Áo, với khoảng 100.000 nạn nhân ở các nước châu Âu khác.[18]
Ghi chú[sửa | sửa mã nguồn]
- ^ As many as 100,000 people may have been killed directly as part of Aktion T-4. Mass euthanasia killings were also carried out in the Eastern European countries and territories Nazi Germany conquered during the war. Categories are fluid and no definitive figure can be assigned but historians put the total number of victims at around 300,000.[3]
- ^ Sandner wrote that the term Aktion T4 was first used in post-war trials against doctors involved in the killings and later included in the historiography.[4]
- ^ Tiergartenstraße 4 was the location of the Central Office and administrative headquarters of the Gemeinnützige Stiftung für Heil- und Anstalts- pflege (Charitable Foundation for Curative and Institutional Care).[6]
- ^ Notes on patient records from the archive "R 179" of the Chancellery of the Führer Main Office II b. Between 1939 and 1945, about 200,000 women, men and children in psychiatric institutions of the German Reich were killed in covert actions by gas, medication or starvation. Original: Zwischen 1939 und 1945 wurden ca. 200.000 Frauen, Männer und Kinder aus psychiatrischen Einrichtungen des Deutschen Reichs im mehreren verdeckten Aktionen durch Vergasung, Medikamente oder unzureichende Ernährung ermordet.[9]
- ^ Robert Lifton and Michael Burleigh estimated that twice the official number of T4 victims may have perished before the end of the war.[14][cần số trang][15] Ryan and Schurman gave an estimated range of 200,000 and 250,000 victims of the policy upon the arrival of Allied troops in Germany.[16]
Tham khảo[sửa | sửa mã nguồn]
- ^ “Exhibition catalogue in German and English” (PDF). Berlin, Germany: Memorial for the Victims of National Socialist ›Euthanasia‹ Killings. 2018.
- ^ “Euthanasia Program” (PDF). Yad Vashem. 2018.
- ^ a b Chase, Jefferson (ngày 26 tháng 1 năm 2017). “Remembering the 'forgotten victims' of Nazi 'euthanasia' murders”. Deutsche Welle.
- ^ a b Sandner 1999, tr. 385.
- ^ Hojan & Munro 2015; Bialas & Fritze 2014, tr. 263, 281; Sereny 1983, tr. 48.
- ^ Sereny 1983, tr. 48.
- ^ Proctor 1988, tr. 177.
- ^ Longerich 2010, tr. 477; Browning 2005, tr. 193; Proctor 1988, tr. 191.
- ^ a b GFE 2013.
- ^ Evans 2009, tr. 107; Burleigh 2008, tr. 262.
- ^ Evans 2009, tr. 98.
- ^ Burleigh & Wippermann 2014; Adams 1990, tr. 40, 84, 191.
- ^ Lifton 1986, tr. 142; Ryan & Schuchman 2002, tr. 25, 62.
- ^ Burleigh 1995.
- ^ Lifton 1986, tr. 142.
- ^ Ryan & Schuchman 2002, tr. 62.
- ^ Lifton 2000, tr. 102.
- ^ “Sources on the History of the "Euthanasia" crimes 1939–1945 in German and Austrian Archives” [Quellen zur Geschichte der "Euthanasie"-Verbrechen 1939–1945 in deutschen und österreichischen Archiven] (PDF). Bundesarchiv. 2018.
Nguồn tham khảo[sửa | sửa mã nguồn]
Sách in
- Adams, Mark B. (1990). The Wellborn Science: Eugenics in Germany, France, Brazil and Russia. Monographs on the History and Philosophy of Biology. New York: Oxford University Press. ISBN 978-0-19-505361-6.
- Aly, Gotz; Chroust, Peter (1994). Cleansing the Fatherland [Contributions to National Socialist Health and Social Policy]. Beiträge zur Nationalsozialistischen Gesundheits- und Sozial- politik. Baltimore, MD: Johns Hopkins University Press. ISBN 978-0-8018-4775-2.
- Annas, George J.; Grodin, Michael A. (1992). The Nazi Doctors and the Nuremberg Code: Human Rights in Human Experimentation. Oxford University Press. ISBN 978-0-19-977226-1.
- Bangen, Hans (1992). Geschichte der medikamentösen Therapie der Schizophrenie [History of Drug Therapy of Schizophrenia]. Berlin: VWB Verlag für Wissenschaft und Bildung. ISBN 3-927408-82-4.
- Berenbaum, Michael; Peck, Abraham J. (2002). The Holocaust and History: The Known, the Unknown, the Disputed and the Re-examined. Bloomington, IN: Indiana University Press. ISBN 978-0-253-21529-1.
- Bialas, Wolfgang; Fritze, Lothar (2015). Nazi Ideology and Ethics. Newcastle: Cambridge Scholars. ISBN 978-1-4438-5881-6.
- Bleuler, E. (1924). Textbook of Psychiatry [Lehrbuch der Psychiatrie]. Brill, A. A. biên dịch. New York: Macmillan. OCLC 3755976.
- Browning, Christopher (2005). The Origins of the Final Solution: The Evolution of Nazi Jewish Policy, September 1939 – March 1942. Arrow. ISBN 978-0-8032-5979-9.
- Burleigh, Michael (1995). Death and Deliverance: 'Euthanasia' in Germany 1900–1945. New York: Verlag Klemm & Oelschläger. ISBN 978-0-521-47769-7.
- Burleigh, Michael (2000). “Psychiatry, German Society and the Nazi "Euthanasia" Programme”. Trong Bartov, Omer (biên tập). The Holocaust Origins, Implementation, Aftermath. London: Routledge. ISBN 978-0-415-15036-1.
- Chroust, Peter biên tập (1988). Friedrich Mennecke. Innenansichten eines medizinischen Täters im Nationalsozialismus. Eine Edition seiner Briefe 1935–1947 [Friedrich Mennecke. Interior Views of a Medical Offender in National Socialism: An Edition of his Letters 1935–1947]. Hamburger Instituts für Sozialforschung. ISBN 978-3-926736-01-7.
- Cina, Stephen J.; Perper, Joshua A. (2010). When Doctors Kill: Who, Why, and How . New York: Copernicus Books. ISBN 978-1-4419-1369-2.
- Ericksen, Robert P. (2012). Complicity in the Holocaust: Churches and Universities in Nazi Germany . Cambridge: Cambridge University Press. doi:10.1017/CBO9781139059602. ISBN 978-1-280-87907-4.
- Evans, Suzanne E. (2004). Forgotten Crimes: The Holocaust and People with Disabilities. Chicago, IL: Ivan R. Dee. ISBN 978-1-56663-565-3.
- Evans, Richard J. (2005). The Third Reich in Power. London: Allen Lane. ISBN 978-0-7139-9649-4.
- Evans, Richard J. (2009). The Third Reich at War. New York City: Penguin. ISBN 978-1-59420-206-3.
- Friedlander, Henry (1995). The Origins of Nazi Genocide: From Euthanasia to the Final Solution. Chapel Hill, NC: University of North Carolina Press. ISBN 978-0-8078-2208-1.
- Friedlander, Henry (ngày 1 tháng 9 năm 1997). The Origins of Nazi Genocide: From Euthanasia to the Final Solution. Chapel Hill, NC: University of North Carolina Press. ISBN 978-0-8078-4675-9.
- Friedman, Jonathan C. (2011). The Routledge History of the Holocaust. London: Routledge. ISBN 978-0-203-83744-3.
- “Euthanasie im Dritten Reich” [Euthanasia in the Third Reich]. Bundesarchiv (bằng tiếng Đức). German Federal Archive. 2013.
- Griech-Polelle, Beth A. (2002). Bishop von Galen: German Catholicism and National Socialism. New Haven, CT: Yale University Press. ISBN 978-0-300-13197-0.
- Hansen, Randall; King, Desmond S. (2013). Sterilized by the State: Eugenics, Race and the Population Scare in Twentieth-Century North America . New York: Cambridge University Press. doi:10.1017/CBO9781139507554. ISBN 978-1-139-50755-4.
- Hilberg, R. (2003). The Destruction of the European Jews. III (ấn bản 3). New Haven, CT: Yale University Press. ISBN 978-0-300-09557-9.
- Hitler, A. Mein Kampf [My Struggle] (bằng tiếng Đức).
- Joniec, Jarosław (2016). Historia Niemieckiego Obozu Zagłady w Bełżcu [History of the Belzec Extermination Camp] (bằng tiếng Ba Lan). Lublin: Muzeum - Miejsce Pamięci w Bełżcu (National Bełżec Museum & Monument of Martyrology). ISBN 978-83-62816-27-9.
- Joseph, Jay (2004). The Gene Illusion: Genetic Research in Psychiatry and Psychology under the Microscope. New York: Algora. ISBN 978-0-87586-344-3.
- Kershaw, Ian (2000). Hitler: 1936–1945 Nemesis. II. New York: Norton. ISBN 978-0-393-32252-1.
- Klee, Ernst (1983). Euthanasie im NS-Staat. Die Vernichtung lebensunwerten Lebens [Euthanasia in the NS State: The Destruction of Life Unworthy of Life] (bằng tiếng Đức). Frankfurt am Main: Fischer Taschenbuch Verlag. ISBN 978-3-596-24326-6.
- Klee, Ernst (1985). Dokumente zur Euthanasie [Documents on Euthanasia] (bằng tiếng Đức). Frankfurt am Main: Fischer Taschenbuch Verlag. ISBN 978-3-596-24327-3.
- Lifton, R. J. (1986). The Nazi Doctors: Medical Killing and the Psychology of Genocide. New York: Basic Books. ISBN 978-0-465-04904-2.
- Lifton, R. J. (2000). The Nazi Doctors: Medical Killing and the Psychology of Genocide. New York: Basic Books. ISBN 978-0-465-04905-9.
- Longerich, P. (2010). Holocaust: The Nazi Persecution and Murder of the Jews. Oxford: Oxford University Press. ISBN 978-0-19-280436-5.
- Miller, Michael (2006). Leaders of the SS and German Police. I. San Jose, CA: R. James Bender. ISBN 978-93-297-0037-2.
- Nöth, Stefan (ngày 1 tháng 5 năm 2004). “Antisemitismus”. Voraus zur Unzeit. Coburg und der Aufstieg des Nationalsozialismus in Deutschland [Ahead at an Inopportune Moment. Coburg and the Rise of the National Socialism in Germany] (bằng tiếng Đức). Initiative Stadtmuseum Coburg. ISBN 978-3-9808006-3-1.
- Padfield, Peter (1990). Himmler: Reichsführer-SS. London: Macmillan. ISBN 978-0-333-40437-9.
- Petropoulos, Jonathan (2009). Royals and the Reich: The Princes von Hessen in Nazi Germany. Oxford: Oxford University Press. ISBN 978-0-19-921278-1.
- Proctor, Robert N. (1988). Racial Hygiene: Medicine under the Nazis. Cambridge, MA: Harvard College. ISBN 978-0-674-74578-0.
- Read, J. (2004). “Genetics, Eugenics and Mass Murder”. Trong Read, J.; Mosher, R. L.; Bentall, R. P. (biên tập). Models of Madness: Psychological, Social and Biological Approaches to Schizophrenia. ISPD book. Hove, East Sussex: Brunner-Routledge. ISBN 978-1-58391-905-7.
- Ringelblum Archives of the Holocaust: Introduction (PDF). Warsaw: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego. 2013. Truy cập ngày 12 tháng 3 năm 2017.
- Sandner, Peter (2003). Verwaltung des Krankenmordes [Administration of Suicides]. Historische Schriftenreihe Des Landeswohlfahrtsverbandes Hes (bằng tiếng Đức). II. Gießen: Psychosozial. ISBN 978-3-89806-320-3.
- Ryan, Donna F.; Schuchman, John S. (2002). Racial Hygiene: Deaf People in Hitler's Europe. Patricia Heberer, "Targetting the Unfit". Washington, D.C.: Gallaudet University Press. ISBN 978-1-56368-132-5.
- Schmidt, Ulf (2007). Karl Brandt: The Nazi Doctor. London: Hambledon Continuum. ISBN 978-1-84725-031-5.
- Schmitt, Gerhard (1965). Selektion in der Heilanstalt 1939–1945 [Selection in the Sanatorium 1939–1945]. Stuttgart: Evangelisches Verlagsanstalt. OCLC 923376286.
- Schmuhl, Hans-Walter (1987). Rassenhygiene, Nationalsozialismus, Euthanasie: Von der Verhütung zur Vernichtung "lebensunwerten Lebens", 1890–1945 [Racial Hygiene, National Socialism, Euthanasia: From Prevention to Destruction of Life Unworthy of Life 1890–1945 [simultaneous PhD University of Bielefeld, Bielefeld 1986 as Die Synthese von Arzt und Henker]]. Kritische Studien zur Geschichtswissenschaft (bằng tiếng Đức). 75. Göttingen: Vandenhoeck & Ruprecht. ISBN 978-3-525-35737-8.
- Sereny, Gitta (1983). Into that Darkness: An Examination of Conscience. New York, NY: Vintage Books. ISBN 978-0-394-71035-8.
- Shirer, William L. (1960). The Rise and Fall of the Third Reich. New York: Simon and Schuster. ISBN 978-0-449-21977-5.
- Taylor, T. (1949). Trials of War Criminals before the Nuernberg Military Tribunals: Under Control Council Law no. 10, Nuernberg, October 1946 – April 1949 (transcription) . Washington, DC: U.S. Government Printing Office. OCLC 504102502. Bản gốc lưu trữ ngày 4 tháng 5 năm 2006.
- Totten, Samuel; Parsons, William S. (2009). Century of Genocide: Critical Essays and Eyewitness Accounts (ấn bản 3). New York: Routledge. ISBN 978-0-415-99084-4.
- Weindling, Paul Julian (2006). Nazi Medicine and the Nuremberg Trials: From Medical War Crimes to Informed Consent. Basingstoke: Palgrave Macmillan. ISBN 978-0-230-50700-5.
- Jaroszewski, Zdzisław (1993). Ermordung der Geisteskranken in Polen 1939-1945. PWN.
Hội thảo
- Baader, Gerhard (2009). Psychiatrie im Nationalsozialismus zwischen ökonomischer Rationalität und Patientenmord [Psychiatry in National Socialism: Between Economic Rationality and Patient Murder] (PDF). Geschichte der Psychiatrie: Nationalsocialismus und Holocaust Gedächtnis und Gegenwart (PDF). geschichtederpsychiatrie.at. Bản gốc (PDF) lưu trữ ngày 25 tháng 7 năm 2020. Truy cập ngày 12 tháng 3 năm 2017.
Tạp chí
- Breggin, Peter (1993). “Psychiatry's Role in the Holocaust” (PDF). International Journal of Risk & Safety in Medicine. 4 (2): 133–48. doi:10.3233/JRS-1993-4204. PMID 23511221. Bản gốc (PDF) lưu trữ ngày 1 tháng 11 năm 2020. Truy cập ngày 7 tháng 8 năm 2020.
- Burleigh, Michael (2008). “Between Enthusiasm, Compliance and Protest: The Churches, Eugenics and the Nazi 'Euthanasia' Programme”. Contemporary European History. 3 (3): 253–264. doi:10.1017/S0960777300000886. ISSN 0960-7773. PMID 11660654.
- Engstrom, E. J.; Weber, M. M.; Burgmair, W. (tháng 10 năm 2006). “Emil Wilhelm Magnus Georg Kraepelin (1856–1926)”. The American Journal of Psychiatry. British Library Serials. 163 (10): 1710. doi:10.1176/appi.ajp.163.10.1710. ISSN 0002-953X. PMID 17012678.
- “History of Świecie Hospital” [Historia szpitala w Świeciu]. Regional State Hospital: Wojewódzki Szpital dla Nerwowo i Psychicznie Chorych, Samorząd Województwa Kujawsko-Pomorskiego. 2013. Lưu trữ bản gốc ngày 17 tháng 11 năm 2017.
- Sandner, Peter (tháng 7 năm 1999). “Die "Euthanasie"-Akten im Bundesarchiv. Zur Geschichte eines lange verschollenen Bestandes” [The 'Euthanasia' Files in the Federal Archives. On the History of a Long Lost Existence] (PDF). Vierteljahrschefte für Zeitgeschichte – Institut für Zeitgeschichte. 47 (3): 385–400. ISSN 0042-5702.
- Semków, Piotr (tháng 9 năm 2006). “Kolebka” [Cradle] (PDF). IPN Bulletin (8–9 (67–68)). 42–50 44–51/152. ISSN 1641-9561. Bản gốc (PDF) lưu trữ ngày 17 tháng 9 năm 2018. Truy cập ngày 8 tháng 11 năm 2015 – qua direct download: 3.44 MB.
- Fuller Torrey, Edwin; Yolken, Robert (tháng 1 năm 2010). “Psychiatric Genocide: Nazi Attempts to Eradicate Schizophrenia”. Schizophrenia Bulletin. 36 (1): 26–32. doi:10.1093/schbul/sbp097. ISSN 0586-7614. PMC 2800142. PMID 19759092.
Báo chí
- Buttlar, H. (ngày 1 tháng 10 năm 2003). “Nazi-"Euthanasie" Forscher öffnen Inventar des Schreckens” [Nazi 'Euthanasia' Researchers open Inventory of Horror]. Der Spiegel . Hamburg. ISSN 0038-7452. Truy cập ngày 12 tháng 3 năm 2017.
- “Nazis Killed Hundreds at Austrian Mental Hospital”. The Local AB. ngày 25 tháng 11 năm 2014. no issn. Truy cập ngày 16 tháng 2 năm 2017.
Websites
- Beer, Mathias (2015). “Die Entwicklung der Gaswagen beim Mord an den Juden” [The Development of the Gas-Van in the Murdering of the Jews]. The Final Solution. Vierteljahrshefte für Zeitgeschichte. Munich: Jewish Virtual Library. tr. 403–417. ISSN 0042-5702. Truy cập ngày 12 tháng 3 năm 2017.
- Burleigh, Michael; Wippermann, Wolfang (2014). “Nazi Racial Science”. Washington, D.C.: United States Holocaust Memorial Museum. Truy cập ngày 12 tháng 3 năm 2017.
- Hojan, Artur; Munro, Cameron (2015). Overview of Nazi 'Euthanasia' Programme. The Central Office at Tiergartenstrasse 4 in Berlin. The Tiergartenstrasse 4 Association. ISBN 978-1-4438-5422-1. OCLC 875635606. Further information':' Kaminsky, Uwe (2014), "Mercy Killing and Economism" [in:] Bialas, Wolfgang; Fritze, Lothar (ed.), Nazi Ideology and Ethics. pp. 263–265. Cambridge Scholars Publishing "Once emptied, the Polish institutions were almost exclusively turned over to the SS"[p. 265]. Bản gốc lưu trữ ngày 30 tháng 5 năm 2016. Truy cập ngày 18 tháng 11 năm 2017.
- Hojan, Artur; Munro, Cameron (ngày 28 tháng 2 năm 2013). “Nazi Euthanasia Programme in Occupied Poland 1939–1945”. Berlin, Kleisthaus: Tiergartenstrasse 4.
- “History of Świecie Hospital” [Historia szpitala w Świeciu]. Regional State Hospital: Wojewódzki Szpital dla Nerwowo i Psychicznie Chorych, Samorząd Województwa Kujawsko-Pomorskiego. 2013. Lưu trữ bản gốc ngày 17 tháng 11 năm 2017.
- “Psychiatrzy w obronie pacjentów”. Niedziela, Tygodnik Katolicki. ngày 4 tháng 2 năm 2013. Lưu trữ bản gốc ngày 17 tháng 11 năm 2017.
- Kaelber, Lutz (ngày 29 tháng 8 năm 2015). “Am Spiegelgrund”. University of Vermont. Truy cập ngày 12 tháng 3 năm 2017.
- “The Memorial Page of Nazi Euthanasia Programs”. Germany National Memorial. Truy cập ngày 12 tháng 3 năm 2017.
- “United States of America v. Alfons Klein et al” (PDF). Captured German Records. National Archives and Records Administration. 1980. 12-449, 000-12-31. Truy cập ngày 12 tháng 3 năm 2017.
Wiki - Keonhacai copa chuyên cung cấp kiến thức thể thao, keonhacai tỷ lệ kèo, bóng đá, khoa học, kiến thức hằng ngày được chúng tôi cập nhật mỗi ngày mà bạn có thể tìm kiếm tại đây có nguồn bài viết: https://vi.wikipedia.org/wiki/Aktion_T4